Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Ocena trafnosci teoretycznej, rzetelnosci, mocy dyskryminacyjnej i stopnia trudnosci skali samopoczucia fizycznego, psychicznego i spolecznego mlodziezy

100%

Supranowicz P.

Roczniki Państwowego Zakładu Higieny

|

2001

|

tom 52

|

nr 1

61-76

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań ankietowych przeprowadzonych wśród uczniów ósmych klas podstawowych szkół warszawskich. Badania miały na celu ocenę opracowanej Skali Samopoczucia Fizycznego, Psychicznego i Społecznego młodzieży. Określono trafność teoretyczną skali, jej rzetelność, moc dyskryminacyjną i stopień trudności odpowiedzi na poszczególne pytania.

EN

The purpose of this study was to develop and validate the questionnaire used to measure adolescents' wellbeing and its physical, mental and social dimensions. The questionnaire was composed of two parts: the first part contained wellbeing indicators and the second part contained criterion indicators (health disorders and harmful behaviours). Physical wellbeing scale contained the most common complaints due to psychosocial and life style factors, and was measured by three indicators: headache, abdominal pain and backache. Mental wellbeing scale contained emotional and moral dimensions that were recognised as closely connected with the physical disorders from one hands and the process of socialisation from the other hands. There were eight indicators: fatigue, stress, fear, depression, loneliness, helplessness, feeling of guilt, and low self-complacency. Five indicators: perceived social support, relationship with mother, father, friends and teacher measured social wellbeing scale. Each indicator of wellbeing is scored in three scales: dichotomise scale, five-point Likert scale and visual analogue scale. The cluster sample of 445 schoolchildren aged 14-15 years, randomly selected from the last grade of elementary schools of Warsaw was surveyed in October - November 1999. The physical, mental, social and total wellbeing scales were found to be reliable, but differing in internal consistency. The total and mental scales of wellbeing demonstrated high reliability, while the physical and social scales demonstrated moderate reliability. Analysis of correlation between criterion and tested variables showed acceptable discriminative power of the physical, mental, social and total wellbeing scales. Respondents assessed the five-point Likert scale as easier in comparison to dichotomise and visual analogue scales.

2

Wzgledna trafnosc samooceny sylwetki i wskaznika BMI [Body Mass Index]

100%

Supranowicz P.

Roczniki Państwowego Zakładu Higieny

|

2003

|

tom 54

|

nr 3

301-309

PL

W artykule przedstawiono zgodność i różnice między samooceną sylwetki a wskaźnikiem BMI w szacowaniu niedoboru wagi i nadwagi młodzieży 14-15-letniej. Stwierdzono dość silną korelację między oboma miernikami. Jeśli do pomiaru masy ciała zastosowano wskaźnik BMI, wówczas młodzież bardziej trafnie postrzegała swój niedobór wagi lub nadwagę, niż gdy do pomiaru zastosowano samoocenę sylwetki.

EN

Overweight and obesity in childhood and adolescence is unquestionable risk factor for pathogenic obesity in adulthood, high mortality and morbidity for cardiovascular diseases and other health disorders, and also may cause the worse social and economical adaptation. Nevertheless, little is yet known about subjective perception of own body, the pathway leading to dissatisfaction of the body, development of chronic stress and behavioural disorders (anorexia, binge eating, bulimia) as a consequence. In Health Promotion Department of the National Institute of Hygiene the multidimensional investigations of adolescents' health and life style were undertaken, and analysis of association between subjective image of body and real body mass was a part of these investigations. Data were obtained from 672 randomly selected schoolchildren aged 14-15 years attending seventeen public and private schools in Warsaw. Respondents informed about their weight and high for calculation BMI. Simultaneously, they were asked, whether they assess themselves as leaner than their peers, the same or thicker. The study showed that girls in comparison with boys more accurately assessed their silhouette. The boys were more likely than girls to perceive themselves as the same as their peers, despite they had real underweight or overweight. Our findings suggest that real mass of body itself account for variance of subjective perceived body in moderate degree, and there are other factors influencing body image at least as real mass of body.

3

Psychospoleczne uwarunkowania palenia papierosow przez mlodziez

100%

Supranowicz P.

Roczniki Państwowego Zakładu Higieny

|

1998

|

tom 49

|

nr 4

507-513

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań ankietowych przeprowadzonych wśród uczniów podstawowych i ponadpodstawowych szkół warszawskich w wieku 13-17 lat Określono w jakim stopniu wybrane czynniki stanowią ryzyko podejmowania palenia tytoniu przez młodzież.

EN

The study was carried out on 13-17 years old school children from Warsaw elementary and secondary schools (vocational schools, technical schools and general education secondary schools). Statistical analysis of following parameters was estimated: 1. Respondent characteristics (sex, age, type of school, grade); 2. Characteristics of cigarette smoking (nonsmoking, age of first experience of smoking, frequency of smoking, planning the cigarette smoking in future); 3. Psychosocial factors (frequency of cigarette smoking among social environment of respondents, attitude toward smoking, estimating of psychophysical self-confidence, estimating of interpersonal relationships with other significant people and environments and estimating of social role playing in youth. The obtained results showed: 1. Cigarette smoking is one element of the global strategy that smoker uses to cope with interpersonal problems in process of socialization. 2. Smoking is a process conditioned by many factors influencing each other. Among this factors, psychosocial elements are very important. 3. The sources of this process are harmful relations with parents in early childhood, especially with mother. 4. The necessary condition of intaking regular smoking is cigarette smoking by social environments of youth. Frequency of this phenomenon is condited by sociocultural factors.

4

Porównanie przydatności sumarycznej i ważonej skali negatywnych zdarzeń życiowych do badania uwarunkowań zdrowia młodzieży

100%

Supranowicz P.

Roczniki Państwowego Zakładu Higieny

|

2011

|

tom 62

|

nr 3

PL

Liczne badania wykazały, że wystąpienie negatywnych zdarzeń życiowych, szczególnie w dzieciństwie i w okresie dorastania, zwiększa ryzyko rozwinięcia się w przyszłości zaburzeń psychicznych i somatycznych. Celem przedstawionej pracy była ocena, w jakim stopniu ciężkość zdarzeń warunkuje pojawienie się zaburzeń zdrowia młodzieży i podejmowanie zachowań zagrażających zdrowiu. Badania przeprowadzono na losowo dobranej próbie uczniów dziesięciu gimnazjów warszawskich w okresie trzyletnim. Do zebrania danych posłużyła ankieta opracowana w Zakładzie Promocji Zdrowia i Szkolenia Podyplomowego Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowego Zakładu Higieny. Skala negatywnych zdarzeń życiowych składała się z 32 pozycji obejmujących: 1) zmiany dotyczące życia i zdrowia bliskich osób, 2) zetknięcia się z czynami o charakterze przestępstwa lub nagannymi, 3) problemy związane z biologicznym dojrzewaniem, 4) relacje interpersonalne w najbliższym otoczeniu, 5) warunki ekonomiczne i bytowe oraz 6) problemy dotyczące nauki. Średnia ciężkość zdarzeń ocenianych przez uczniów posłużyła do określenia wagi poszczególnych pozycji. Do analizy zastosowano zarówno ważoną jak i sumaryczną skalę. Ponadto ankieta zawierała pytania dotyczące zdrowia, samopoczucia, zachowań i postaw zagrażających zdrowiu przyjęte jako mierniki kryterialne. Badania nasze nie dostarczyły dowodów na to, że wyłącznie ciężkość negatywnych zdarzeń życiowych warunkuje zaburzenia zdrowia i podejmowanie zachowań zagrażających zdrowiu. Obie skale wykazały umiarkowaną korelację z większością mierników kryterialnych i wyjaśniały 10% - 20% wariancji mierników zdrowia doświadczanego subiektywnie (samoocena stanu zdrowia, samopoczucie fizyczne, psychiczne i społeczne), 10% - 25% - zachowań i postaw zagrażających zdrowiu i jedynie 1% - 7% - zaburzeń zdrowia mierzonych miernikami obiektywnymi (absencja chorobowa, pozostawanie w domu lub w szpitalu z powodu zaburzeń zdrowia, kontaktowanie się z lekarzem i przyjmowanie leków). Wydaje się, że nie ciężkość negatywnych zdarzeń życiowych, ale ich skumulowanie warunkuje negatywne skutki zdrowotne i behawioralne w okresie dorastania.

EN

Numerous studies have shown that the occurrence of negative life events, especially in childhood and adolescence, increases the risk of developing mental and somatic disorders in future. The purpose of presented paper was to assess to what extent the severity of events determines health disorders and risk behaviours among adolescents. The study was conducted on a randomly selected sample of ten secondary school students in Warsaw in the three-year period. A questionnaire for data gathering was elaborated in Health Promotion and Postgraduate Education of the National Institute of Public Health – National Institute of Hygiene. The scale of negative life events consisted of 32 items covering: 1) changes in live and health of closed persons, 2) contact with the acts of a crime or incorrect, 3) problems concerning biological maturation, 4) interpersonal relations in the nearest surrounding, 5) financial and living conditions and 6) problems of learning. The average severity of events evaluated by the students was used to determine the weights of individual item. Weighted scale as well as summarised scale were applied to analysis. In addition, the questionnaire included questions on health, wellbeing, and risk behaviours and attitudes, as criterial indicators. Our study did not provide evidence that only the severity of negative life events determines the health disorders and taking risk behaviours. The both scales showed similar moderate correlation with most criterial indicators and explained 10% - 20% of variance of subjectively experienced health indicators (self-assessment of health status, physical, psychical and social well-being), 10% - 25% of risk behaviours and attitudes and only 1% - 7% of health disorders measured by objective indicators (sickness absence, staying at home or in hospital due to health disorders, contact with physician, taking medication). It seems that not the severity of negative life events but their cumulating determines health and behavioural negative effects.

5

Stres szkolny a zaburzenia zdrowia młodzieży gimnazjalnej

63%

Supranowicz P. , Wysocki M. J.

Roczniki Państwowego Zakładu Higieny

|

2010

|

tom 61

|

nr 2

PL

Celem badań było sprawdzenie wpływu stresu szkolnego na poziom zdrowia i zaburzenia zdrowotne w okresie dorastania. Dane zebrano od uczniów dziesięciu gimnazjów w Warszawie. Badania przeprowadzono w dwóch etapach, gdy młodzież uczęszczała do drugiej klasy (783 uczniów w wieku 14-15 lat) i w następnym roku, gdy ci sami uczniowie uczęszczali do trzeciej klasy (804 uczniów w wieku 15-16 lat). Cztery mierniki mierzyły ciężkość stresu szkolnego: 1) zmiana szkoły, 2) trudności w nauce, 3) brak wsparcia ze strony wychowawcy, 4) niechęć chodzenia do szkoły. Przyjęto siedem mierników poziomu zdrowia i zaburzeń zdrowotnych: 1) samoocena stanu zdrowia, 2) samopoczucie fizyczne, 3) samopoczucie psychiczne, 4) absencja chorobowa w ciągu ostatniego miesiąca, 5) częstość pozostawania w domu lub w szpitalu z powodu zaburzeń zdrowia w ciągu ostatniego roku, 6) częstość kontaktowania się z lekarzem w ciągu ostatniego roku, 7) częstość przyjmowania leków. Założono, że pierwsze trzy z nich są miernikami subiektywnymi, a dalsze cztery miernikami obiektywnymi. Analiza wykazała, że: 1) relatywnie więcej dziewcząt niż chłopców przeżywało niechęć chodzenia do szkoły, 2) uczniowie, którzy zmienili szkołę, mieli trudności w nauce, mieli negatywne relacje z wychowawcą lub odczuwali niechęć chodzenia do szkoły, w porównaniu z tymi, którzy tych problemów nie odnotowali, na ogół, niżej oceniali swoje zdrowie i samopoczucie i częściej cierpieli z powodu zaburzeń zdrowotnych, 3) subiektywne mierniki zdrowia były dużo bardziej związane ze stresem szkolnym niż mierniki obiektywne. Opracowano również sumaryczną skalę rangową stresu szkolnego.

EN

The aim of the study was to examine influence of school stress on level of health and health disorders in adolescence. The data were collected from students of ten post-elementary schools in Warsaw. The investigation were carried on in two stages, when adolescents attended second grade (783 students aged 14-15 years), and in the next year, when they attended third grade (804 students aged 15-16 years). Four indicators measured severity of school stress: 1) change of school, 2) difficulties in learning, 3) lack of support from teacher, 4) dislike to go to school. Seven indicators were accepted as indicators of the level of health and health disorders: 1) self-assessment of health status, 2) physical well-being, 3) psychical well-being, 4) sick absenteeism during the last month, 5) frequency of staying at home or in hospital during the last year due to health disorders, 6) frequency of being in contact with physician during the last year, 7) frequency of intake medicines. The first three of them were assumed as subjective indicators, and the further four as objective indicators. The analysis found out that: 1) relatively more girls than boys experienced dislike to go to school, 2) students, who changed school, had difficulties in learning, had negative relation with teacher or dislike to go to school, in comparison to those, who did not notice these problems, in general, lower assessed their health and well-being and more frequently suffered from health disorders, 3) subjective indicators of health were much more associated with school stress than objective indicators. Simultaneously, the summarized rank scale of school stress was elaborated.

6

Rozpowszechnienie palenia papierosów a wiedza uczniów szkół warszawskich o szkodliwości palenia

63%

Polus-Szeniawska E. , Supranowicz P.

Roczniki Państwowego Zakładu Higieny

|

1993

|

tom 44

|

nr 2-3

7

Holistic measurement of well-being: psychometric properties of the physical, mental and social well-being scale (PMSW-21) for adults

63%

Supranowicz P. , Paz M.

Roczniki Państwowego Zakładu Higieny

|

2014

|

tom 65

|

nr 3

EN

Background. A holistic approach to health requires the development of tools that would allow to measure the inner world of individuals within its physical, mental and social dimensions. Objectives. To create the Physical, Mental and Social Well-being scale (PMSW-21) that allows a holistic representation of various dimensions of well-being in such a way as they are perceived by the individuals and how affected their health. Material and methods. The study was conducted on the sample of 406 inhabitants of Warsaw involving in the Social Participation in Health Reform project. The PMSW-21 scale included: headache, tiredness, abdominal pain, palpitation, joint pain, backache, sleep disturbance (physical domain), anxiety, guiltiness, helplessness, hopelessness, sadness, self-dissatisfaction, hostility (mental domain), security, communicability, protection, loneliness, rejection, sociability and appreciation (social domain). The five criterial variables of health and seven of life experiences were adopted to assess the discriminative power of the PMSW-21 scale. Results. The total well-being scale as well as its physical, mental and social domains showed high reliability (Cronbach a 0.81, 0.77, 0.90, 0.72, respectively). The analysis confirmed the construct validity. All the items stronger correlated with their own domain than with the others (ranges for physical: 0.41 – 0.55, mental: 0.49 – 0.80 and social: 0.31 – 0.50). The total scale demonstrate high sensitivity; it significantly differentiated almost all criterial variables. Physical domain showed high sensitivity for health as well as for negative life events variables, while the mental and social domains were more sensitive for life events. Conclusions. The analysis confirmed the usefulness of PMSW-21 scale for measure the holistic well-being. The reliability of the total scale and its domains, construct validity and sensitivity for health and life determinants were at acceptable level.

PL

Wprowadzenie. Holistyczne podejście do zdrowia wymaga stworzenia narzędzia, które umożliwiłoby mierzenie wewnętrznego świata jednostki w jego fizycznym, psychicznym i społecznym wymiarze. Cel. Opracowanie skali Fizycznego, Psychicznego i Społecznego Samopoczucie (PMSW-21), która umożliwi przedstawienie w sposób całościowy różnych wymiarów samopoczucia w taki sposób, jak są one postrzegane przez jednostki i jak wpływają na ich zdrowie. Materiał i metody. Badania przeprowadzono na próbie 406 mieszkańców Warszawy biorących udział w projekcie Partycypacja Społeczna w Reformowaniu Zdrowia. Skala PMSW-21 obejmowała: ból głowy, przemęczenie, ból brzucha, kołatanie serca, ból stawów, ból pleców, trudności w zasypianiu (domena fizyczna), niepokój, poczucie winy, bezradność, beznadziejność, smutek, niezadowolenie z siebie, wrogość (domena psychiczna), bezpieczeństwo, komunikatywność, ochronę, samotność, wykluczenie, towarzyskość i szacunek (domena społeczna). Do oceny mocy dyskryminacyjnej skali PMSW-21 przyjęto pięć zmiennych kryterialnych dotyczące zdrowia i siedem dotyczących doświadczeń życiowych. Wyniki. Zarówno całkowita skala, jak i jej domeny fizyczna psychiczna i społeczna wykazały wysoką rzetelność (Cronbach a odpowiednio 0.80, 0.77, 0.90, 0.72). Analiza potwierdziła trafność konstruktu. Wszystkie pozycje silniej korelowały z własną domeną niż z pozostałymi (zakresy dla fizycznej: 0.41 – 0.55, psychicznej: 0.49 – 0.80 i społecznej: 0.31 – 0.50). Całkowita skala wykazała wysoką czułość, znacząco różnicowała niemal wszystkie zmienne kryterialne. Domena fizyczna wykazała wysoką czułość zarówno w przypadku zmiennych kryterialnych dotyczących zdrowia jak i negatywnych zdarzeń życiowych, natomiast domeny psychiczna i społeczna były bardziej czułe w przypadku zdarzeń życiowych. Wnioski. Analiza potwierdziła użyteczność skali PMSW-21 do całościowego mierzenia samopoczucia. Rzetelność skali całkowitej i jej domen, trafność konstruktu oraz czułość w odniesieniu do uwarunkowań zdrowotnych i życiowych była na akceptowalnym poziomie.

8

Ocena jakosci i dostepnosci materialow edukacyjnych o zdrowiu. II. Opinie pacjentow

51%

Miller M. , Supranowicz P. , Targowski M. , Piechowiak-Modrzejewska E.

Roczniki Państwowego Zakładu Higieny

|

2004

|

tom 55

|

nr 2

125-131

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań ankietowych przeprowadzonych wśród pacjentów warszawskich placówek służby zdrowia. Badano opinie pacjentów o źródłach informacji o zdrowiu i postrzeganej ich użyteczności (przydatność do poszerzenia wiedzy o zdrowiu, wykorzystanie w życiu codziennym i ich wiarygodność).

EN

The study on quality and accessibility of educational materials for patients was taken up in Health Promotion Department of the National Institute of Hygiene and the Mazovian Centre of Public Health in 2003. The questionnaire contained demographic information (gender, age, civil state, residence, employment and level of education), and questions about patients' opinions concerning the sources of health information (usefulness for knowledge enlargement, use in everyday life and perceived truth). The data were obtained from 110 patients living in Warsaw, who waited for visit in dispensaries or had treated in hospitals. The patients pointed television (54,5% of respondents), members of family (50,9%), physician or nurse in the course of consultations (48,2%), journals (46,4%) and friends (43,6%) as the sources, which most frequently provided health information. Women significantly more frequently than men acquired health information from journals (respectively: 53,8% and 26,7%), while men more frequently than women received health information from physicians or nurses in course of visits (respectively: 66,7% and 41,3%). As regards to age, the younger patients significantly more frequently acquired health information from family (younger group - 61,2%, medium group - 37,9%, elder group - 28,2%), friends (respectively: 55,2%, 27,2%, 21,4%) and from educational materials exposed in specific dispensaries (respectively: 44,8%, 17,2%, 14,3%). The elder patients more frequently received health information from physicians or nurses in course of consultations (elder group - 85,7%, medium group - 62,1%, younger group - 34,3%). In comparison with other sources, the highest percentage of respondents assessed health information received from physician or nurse as very useful for enlargement their knowledge, use in their everyday life and very true, however, this percentage is low (respectively: 29,0%, 25,7% and 46,7%). Our findings confirm the need to elaborate health education materials more adequate to patients' expectations.

9

Responsiveness to the hospital patient needs in Poland

51%

Gromulska L. , Gorynski P. , Supranowicz P. , Wysocki M. J.

Roczniki Państwowego Zakładu Higieny

|

2014

|

tom 65

|

nr 2

EN

ABSTRACT Background. The health system responsiveness, defined as non-medical aspect of treatment relating to the protection of the patients’ legitimate rights, is the intrinsic goal of the WHO strategy for 21st century. Objective. To describe the patients’ opinions on treatment they received in hospital, namely: admission to hospital, the role of patient in hospital treatment, course of treatment, medical workforce attitude, hospital environment, contact with family and friends, and the efficacy of hospital treatment in respect to responsiveness to patient’s needs and expectations (dignity, autonomy, confidentiality, communication, prompt attention, social support, basic amenities and choice of provider). Material and methods. The data were collected in 2012 from 998 former patients of the randomly selected 73 hospital in Poland. Results. Dignity: Over 80% of patients experienced kindness, empathy, care and gentleness, and over 90% of them had the sense of security in hospital, met with friendliness during the admission to hospital and never encountered inappropriate comments from medical staff. Autonomy: About 80% of patients accepted the active role of patients in hospital, they perceived they had influence on procedures related to hospitalization and course of treatment, and they felt medical staff responded to their requests and concerns. Over 90 % of them had opportunity to communicate their concerns to medical staff and to discuss the course of treatment. On the other hand, the explanation of the reason for the refusal to meet their requests was given to only 23 % of the patients interested. Confidentiality: 70-80 % of patients declared the respect for privacy and confidentiality during collecting the health information and during medical examinations, and were not examined in presence of other people. Nevertheless, only 23% of patients examined so were asked of their consent. Communication: About 90% of patients declared they trusted their physician, received from him explanation regarding the course of treatment and information about further treatment after discharge from hospital, but physicians devoted the time and attention to only 70% of them. Prompt attention: Over 90% of patients perceived simplicity of the formalities of admission to hospital, and short waiting for treatment and additional tests in hospital (but only 50% received explanation of reason if they waited long). Nevertheless, 10% of them % of them perceived they waited for admission to hospital too long, and over 20% for admission to a ward as long. Social support: The unlimited direct and phone contact with family and friends was declared by 96% of patients. Basic amenities: The high percentage of patients assessed positively the marking in hospital (97%) and cleanliness of linen (89%), followed by the general indoor appearance room in which patient stayed, lack of noise (70-80%), hospital meals, furniture (60-70%), availability of personal hygienic articles (50-60%), cleanliness of hospital room, toilet, showers and bathtubs, and availability of soap (40-50%). Choice of provider: Only 41% of patients declared that they had influence on choice of the hospital. Conclusion. Responsiveness of Polish hospital patient needs is similar to that of the OECD countries of the lowest health system responsiveness. Compared to the Central European countries, the responsiveness in Polish hospitals is lower than that of Czech Republic and only slightly higher of those of Slovenia, Slovakia and Hungary.

PL

Wprowadzenie. Wrażliwość systemu opieki zdrowotnej na potrzeby pacjenta, definiowana jako niemedyczny aspekt leczenia odnoszący się do ochrony praw należnych pacjentom, stanowi samoistny cel strategii Światowej Organizacji Zdrowia na 21-szy wiek. Cel badań. Zebranie i przedstawienie opinii pacjentów o leczeniu, które zapewniono im w szpitalu, mianowicie: przyjęcie do szpitala, rola pacjenta w czasie leczenia szpitalnego, przebieg leczenia, postawa personelu medycznego, środowisko szpitalne, kontakt z rodziną i znajomymi oraz skuteczność leczenia szpitalnego, w odniesieniu do wrażliwości na potrzeby i oczekiwania pacjenta (godność, autonomia, poufność, komunikacja, niezwłoczna pomoc, wsparcie społeczne i wybór szpitala). Materiał i metody. Dane zebrano od 998 byłych pacjentów z losowo wybranych 73 szpitali w Polsce. Wyniki. Szacunek: Ponad 80% pacjentów dostrzegało życzliwość, współczucie, troskę i delikatność, a ponad 90% miało poczucie bezpieczeństwa, spotkało się z uprzejmością podczas przyjęcia do szpitala i nie spotkało się z niewłaściwymi uwagami ze strony personelu medycznego. Autonomia: Około 80% pacjentów akceptowało aktywną rolę pacjenta w szpitalu, postrzegało, że mają wpływ na działania związane z pobytem w szpitalu i przebiegiem leczenia i reagowanie przez personel medyczny na ich prośby i wątpliwości. Ponad 90 % miało możliwość przekazywania personelowi medycznemu swoich wątpliwości i omawiać przebieg leczenia z lekarzem. Z drugiej strony, wyjaśnienie powodów odmowy spełnienia ich próśb przekazało tylko 23% zainteresowanych pacjentów. Poufność: Chociaż 70-80% pacjentów deklarowało respektowanie prywatności i poufności w czasie zbierania informacji o zdrowiu i w czasie badań medycznych, a także nie byli oni badani w obecności innych osób, jednakże o zgodę proszono tylko 23% pacjentów badanych w ten sposób. Komunikacja: Prawie 90% pacjentów odczuwało zaufanie do lekarza, otrzymywało od niego wyjaśnienia o przebiegu leczenia i informacje o dalszym leczeniu po wypisaniu ze szpitala, ale lekarz poświęcał swój czas i uwagę tylko 70% z nich. Szybka pomoc: Chociaż ponad 90% pacjentów postrzegało łatwość załatwiania formalności związanych z przyjęciem do szpitala i czas czekania na zabiegi i dodatkowe badania postrzegało jako krótki (ale jeśli długo czekali, to tylko 50% otrzymywało wyjaśnienia o przyczynie), jednakże prawie 10% czekających na przyjęcie do szpitala i ponad 20% czekających na przyjęcie na oddział postrzegało czas oczekiwania jako długi. Wsparcie społeczne: Brak ograniczeń w kontaktowaniu się z rodziną i znajomymi poprzez wizyty i rozmowy deklarowało 96% pacjentów. Podstawowe udogodnienia: Wysoki odsetek pacjentów ocenił pozytywnie oznakowania w szpitalu (97%) i czystość pościeli (89%), a w następnej kolejności: wygląd wnętrza szpitala, salę w której przebywa pacjent, brak hałasu (70-80%), posiłki, mebli (60-70%), zapewnienie papieru toaletowego, ręczników papierowych i suszarek do rąk (50-60%), czystość sali szpitalnej, toalet, pryszniców i wanien oraz dostępność mydła (40- 50%). Wybór usługodawcy: 41% pacjentów zadeklarowało, że mieli możliwość wyboru szpitala. Wnioski. Wrażliwość na potrzeby pacjentów szpitalnych w Polsce jest podobna do notowanej w państwach OECD o najniższej wrażliwości systemu zdrowia. W porównaniu do państw Europy Środkowej wrażliwość jest niższa niż w Republice Czeskiej i tylko nieco wyższa niż w Słowenii, na Słowacji i na Węgrzech.

10

Depresja a nadwaga i postrzegany wygląd ciała wśród młodzieży mieszkającej na terenach podmiejskich

51%

Gebska-Kuczerowska A. , Wysocki M. J. , Supranowicz P. , Supranowicz T.

Roczniki Państwowego Zakładu Higieny

|

2011

|

tom 62

|

nr 4

PL

Celem artykułu jest zbadanie związku między depresją i nadwagą wśród młodzieży mieszkającej na terenach podmiejskich oraz sprawdzenie, w jakim stopniu akceptacja wyglądu ciała może być czynnikiem pośredniczącym. Badania przeprowadzono na próbie 322 uczniów (dziewczęta – 51,2%, chłopcy – 48,8%) w wieku 16 – 19 lat uczęszczających do dwóch szkół ponadgimnazjalnych w Radzyminie. Nadwagę mierzono skalą masy ciała Body Mass Index (BMI) i zgodnie z zaleceniami WHO przyjęto następujące kategorie: BMI < 20 niedobór wagi, 20 < BMI < 25 – waga w normie, BMI > 25 – nadwaga lub otyłość. Pytanie dotyczące akceptacji wyglądu ciała zawierało cztery możliwości odpowiedzi: jestem w sam raz / nie ważę odpowiednio, ale akceptuję siebie / nie akceptuję siebie, jestem za chudy(a) / nie akceptuję siebie, jestem za gruby(a). Poziom depresji mierzono skalą depresji Becka (BDI – Beck Depression Inventory). Wbrew oczekiwaniom nasze badania wykazały związek między depresją i nadwagą jedynie w przypadku chłopców. Z kolei dziewczęta – zgodnie z oczekiwaniami – niżej akceptowały wygląd swojego ciała niż chłopcy. Ponadto znaczny odsetek dziewcząt, których masa ciała mieściła się w normie, a nawet tych, u których występował niedobór wagi, postrzegał siebie jako grube. Istnienie związku pomiędzy akceptacją wyglądu ciała a depresją stwierdzono jedynie w przypadku dziewcząt. Nasze badania wskazują na to, że brak akceptacji własnego ciała, zwłaszcza przez dziewczęta, w większym stopniu powoduje pojawienie się depresji niż rzeczywista nadwaga.

EN

The aim of the article is to explore the association between depression and overweight among adolescents living in suburban areas and to verify to what extend the acceptance of body image may be a mediating factor. The study was conducted on the sample of 322 students (girls – 51.2%, boys – 48.8%) aged 16 – 19 years attending two senior high schools in Radzymin. Overweight was measured by Body Mass Index (BMI) and according to WHO recommendations the following categories were established: BMI < 20 – underweight, 20 < BMI < 25 – normal weight, BMI > 25 – overweight or obese. A question about the acceptance of body image contained four possible answers: I’m okay / I do not weight properly, but I accept myself / I do not accept myself, I’m too thin / I do not accept myself, I’m to thick. Beck Depression Inventory (BDI) was used for measure the level of depression. Unexpectedly, our investigations found association between depression and overweight only for boys. In turn, the girls, as expected, lower accepted their body image than boys. Moreover, a considerable percents of girls whose weight was normal, and even those with underweight, perceived themselves as thick. The association between acceptance of body image and depression was confirmed only for girls. Our study suggests that the lack of acceptance of body image, especially by girls, to greater extend causes the appearance of depression than real overweight.

11

Zmiany w zakresie picia alkoholu przez mlodziez towarzyszace przystapieniu do Unii Europejskiej: doswiadczenia Polski i Litwy

51%

Supranowicz P. , Wysocki M. J. , Berzanskyte A. , Valintelienie R.

Roczniki Państwowego Zakładu Higieny

|

2006

|

tom 57

|

nr Supl.

113-120

PL

W artykule przedstawiono zmiany, jakie nastąpiły między rokiem 1999 i 2004, w zakresie częstości picia alkoholu przez młodzież warszawską i postawy wobec picia alkoholu. Ponadto wyniki badań przeprowadzonych w 2004 roku wśród młodzieży warszawskiej porównano z podobnymi badaniami przeprowadzonymi równolegle wśród młodzieży wileńskiej.

EN

The greatest increase in the late nineties in adolescent's alcohol consumption in Europe were in the countries that were candidates for European Union. The aim of the papers is: 1) to examine the changes of adolescent's alcohol drinking in fife-year period preceding the accession of Poland to European Union and 2) to compare regular alcohol drinking and attitude toward alcohol drinking among Polish and Lithuanian adolescents. The surveys in 1999 and 2004 in Warsaw junior secondary schools and in 2004 in Vilnius junior secondary schools were carried out, and the data from 14-15 years old adolescents were obtained. The analysis confirmed significant increase in frequency of alcohol consumption as well as in more positive attitude toward usefulness of alcohol drinking. This process took place more dynamically among girls. The comparison of Warsaw and Vilnius samples showed that Lithuanian girls were more likely to drink alcohol regularly and Lithuanian adolescents were more likely to access higher the usefulness of alcohol drinking for coping with everyday troubles. The findings were widely discussed in respect to other studies and changes in alcohol control policy.

12

Ocena jakosci i dostepnosci materialow edukacyjnych o zdrowiu. I. Opinie pracownikow sluzby zdrowia

51%

Miller M. , Supranowicz P. , Targowski M. , Piechowiak-Modrzejewska E.

Roczniki Państwowego Zakładu Higieny

|

2004

|

tom 55

|

nr 2

115-123

PL

Artykuł przedstawia wyniki badań ankietowych przeprowadzonych wśród pracowników służby zdrowia (lekarzy i pielęgniarek środowiskowo-rodzinnych). Badano opinię pracowników służby zdrowia o źródłach materiałów edukacyjnych o zdrowiu, potrzebach w zakresie tematów i form oraz zainteresowania pacjentów tymi materiałami.

EN

The study concerning quality and accessibility of educational materials for health workers was taken up in 2003 in Health Promotion Department of the National Institute of Hygiene and Mazovian Centre of Public Health. Two questionnaires were elaborated: a) for physicians, b) for social-and-fa- milial nurses. The questionnaire for physicians contains demographic data and questions about health education materials (accessibility, sufficiency, themes of received materials, and expectations concerning themes and forms). The questionnaire for social-and-familial nurses consists of demographic data and questions about health education materials (sources of materials, patients' concern with materials, adequacy for patients' interest, and needs concerning themes and forms). Data were obtained from 112 nurses (110 females and 2 males) working in Warsaw hospitals (37,6%), regional dispensaries (33,0%), specific dispensaries (11,9%) and other health services (19,5%). Majority of physicians (82,7%) answered that they received health education materials, but only 32,9% assessed the number as sufficient. More then seventy percents of physicians assessed, that materials in high degree concern advertising of pharmaceutical drugs and other commercial products, while only 11,3% - health promotion and healthy lifestyle, and 5% - disease prevention. One from three physicians needed educational materials for patients to give them during visits in high degree. As regards to themes, physicians most frequently mentioned disease prevention (41,1%), health promotion and healthy lifestyle (37,7%), treatment (34,9%), diet and nutrition (20,7%). Booklets, leaflets and posters were the forms of health education materials, which physicians noticed most frequently. Regarding social-and-familial nurses, almost all (95%) received health materials from pharmaceutical and other commercial institutions, 68,5% from public institutions and 26,6% from foundations. Only one from five of the nurses assessed, that materials captured high interest of the patients, and 13,6% of the nurses stated, that received health education materials were adequate to health information needs of patients in high degree. Nearly the same percentage of nurses as physicians (41,4%) mentioned disease prevention as most desirable theme of health education materials, lower percentage mentioned treatment (29,5%) and health promotion and healthy lifestyle (19,8%). Our findings showed that most of health materials were received from pharmaceutical and other commercial institutions. Moreover, the interest to have educational materials concerning health promotion and healthy lifestyle is low, especially among social-and-familial nurses.

13

Determinants of self-rated health of Warsaw inhabitants

45%

Supranowicz P. , Wysocki M. J. , Car J. , Debska A. , Gebska-Kuczerowska A.

Roczniki Państwowego Zakładu Higieny

|

2012

|

tom 63

|

nr 3

PL

Wprowadzenie. Samoocena stanu zdrowia jest jednopozycyjnym miernikiem powszechnie stosowanym w celu rozpoznania zdrowia postrzeganego subiektywnie i obejmującym szeroki zakres aspektów zdrowia jednostki. Cel badań. Celem naszych badań było określenie, w jakim stopniu samoocena stanu zdrowia odzwierciedla różnice wynikające z cech demograficznych, samopoczucia fizycznego, psychicznego i społecznego, zaburzeń zdrowia, wystąpienia choroby przewlekłej i negatywnych zdarzeń życiowych w polskich warunkach społecznych i kulturowych. Materiał i metoda. Dane zebrano metodą ankiety nieadresowanej od 402 mieszkańców Warszawy. Ankieta zawierała pytania dotyczące samooceny stanu zdrowia, samopoczucia fizycznego, psychicznego i społecznego, korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej, wystąpienia choroby przewlekłej i zetknięcia się z negatywnymi zdarzeniami życiowymi. Wyniki. Analiza wykazała, że niższa samoocena stanu zdrowia wzrastała wykładniczo wraz z wiekiem i mniej ostro wraz z niższym poziomem wykształcenia. Emeryci byli bardziej skłonni do niskiej oceny własnego zdrowia niż osoby pracujące lub studenci. Różnicy takiej nie stwierdzono w przypadku bezrobotnych. W porównaniu z respondentami pozostającymi w związku małżeńskim, samoocena stanu zdrowia respondentów rozwiedzionych lub owdowiałych była niższa. W odniesieniu do samopoczucia, samoocena stanu zdrowia obniżała się liniowo w przypadku samopoczucia fizycznego, a w przypadku samopoczucia społecznego, a zwłaszcza samopoczucia psychicznego różnice były znaczące, ale bardziej złożone. Hospitalizacja, zwłaszcza wielokrotna, silnie determinowała niską samoocenę tanu zdrowia, zależność między samooceną stanu zdrowia a absencją chorobową lub częstością kontaktowania się z lekarzem była słaba. Choroby przewlekłe znacznie zwiększały ryzyko niskiej samooceny stanu zdrowia, a ich współwystępowanie zwiększało ryzyko w sposób wykładniczy. Chorzy na choroby nowotworowe byli tą grupą, której ryzyko parokrotnie przewyższało ryzyko odnotowane dla innych chorób przewlekłych. Jeśli chodzi o negatywne zdarzenia życiowe, to jedynie doznanie przemocy i trudności finansowe powodowały niską samoocenę stanu zdrowia. Wnioski. Wyniki naszych badań potwierdziły użyteczność samooceny stanu zdrowia do badań w zakresie zdrowia publicznego.

EN

Background. Self-rated health is a one-point measure commonly used for recognising subjectively perceived health and covering a wide range of individual’s health aspects. Objective. The aim of our study was to examine the extent to which self-rated health reflects the differences due to demographic characteristics, physical, psychical and social well-being, health disorders, occurrence of chronic disease and negative life events in Polish social and cultural conditions. Material and method. Data were collected by non-addressed questionnaire methods from 402 Warsaw inhabitants. The questionnaire contained the questions concerning self-rated health, physical, psychical and social well-being, the use of health care services, occurrence of chronic disease and contact with negative life events. Results. The analysis showed that worse self-rated health increased exponentially with age and less sharply with lower level of education. Pensioners were more likely to assess their own health worse then employed or students. Such difference was not found for unemployed. Compared to married, the self-rated health of divorced or widowed respondents was lower. Gender does not differentiate self-rated health. In regard to well-being, self-rated health linearly decreased for physical well-being, for social and, especially, for psychical well-being the differences were significant, but more complicated. Hospitalisation, especially repeated, strongly determined worse self-rated health. In contrast, relationship between self-rated health and sickness absence or frequency of contact with physician were lower. Chronic diseases substantially increased the risk of poorer self-rated health, and their co-morbidity increased the risk exponentially. The patients with cancer were the group, in which the risk several times exceeded that reported for the patients of other diseases. Regarding negative life events, only experience with violence and financial difficulties were resulted in worse self-rated health. Conclusions. Our findings confirmed the usefulness of self-rated health for public health research.

14

The risk of overweight and obesity in chronic diseases among Warsaw inhabitants measured by self-reported method

38%

Supranowicz P. , Wysocki M. J. , Car J. , Debska A. , Gebska-Kuczerowska A. , Gromulska L.

Roczniki Państwowego Zakładu Higieny

|

2013

|

tom 64

|

nr 3

EN

Background. Obesity is well known cause of various diseases. However, there are only a few studies which enable to compare directly the magnitude of risk in different groups of chronic diseases. Objectives. The aim of presented paper was to identify a magnitude of the risk of chronic diseases attributable to overweight and obesity on the basis of data on weight and height self-reported by respondents. Material and methods. The survey was conducted among 402 Warsaw inhabitants selected by non-random method. Overweight and obesity was measured by Body Mass Index (BMI) on the basis of the data of weight and height reported by respondents. According to WHO criteria the normal weight is defined as BMI 18.5 - 24.9 kg/m2, overweight as BMI 25.0 - 29.9 kg/m2, and obesity as BMI 30 kg/m2 or more. The following groups of chronic diseases were included: cancer, diabetes and other endocrine diseases, mental disorders, cardiovascular diseases, respiratory diseases, digestive diseases, arthritis and allergy disorder. Results. Obesity measured by self-reported method was recognised as significant risk factor for diabetes (OR=9.6, Cl: 2.0152.8), respiratory diseases (OR=10.6, Cl: 3,0-333,7), cardiovascular diseases (OR=5.2, Cl: 1.9-108.3), arthritis (OR=6.3, Cl: 2.4-266.7), digestive diseases (OR=3,8, Cl: 1.3-83.6) and mental disorders (OR=5.8, Cl: 1.5-29.1), while overweight significantly increased the risk of diabetes (OR=4.4, Cl: 1.2-10.8), respiratory diseases (OR=3.2, Cl: 1.4-22.2), cardiovas- culardiseases (OR=2.9, Cl: 1.2-6.4) andarthritis (OR=3.0, Cl: 1.1-9.6) Conclusions. Our findings showed that data on weight and height collected by survey method provide some information about the magnitude of the risk regarding particular groups of diseases attributable to overweight and obesity, nevertheless, underestimation ofBMI calculated in this way should be taken into account.

PL

Wprowadzenie. Otyłość jest dobrze poznaną przyczyną różnych chorób. Jednakże istnieje jedynie niewiele badań, które umożliwiają bezpośrednie porównanie wielkości ryzyka w różnych grupach chorób przewlekłych. Cel. Celem niniejszych badań było określenie wielkości ryzyka wystąpienia chorób przewlekłych, które można przypisać nadwadze i otyłości na podstawie danych o masie ciała i wzroście określonych przez respondentów. Materiał i metody. Badania ankietowe przeprowadzono wśród 402 mieszkańców Warszawy wybranych metodą nielosową. Nadwagę i otyłość mierzono za pomocą wskaźnika Body Mass Index (BMI) w oparciu o dane o wadze i wzroście podane przez respondentów. Zgodnie z kryteriami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) prawidłową masę ciała określono jako BMI 18.5 - 24.9 kg/m2, nadwagę jako BMI 25.0 - 29.9 kg/m2, a otyłość jako BMI 30 kg/m2 lub więcej. Włączono następujące grupy chorób przewlekłych: cukrzyca i inne choroby przemiany materii, choroby nowotworowe, układu krążenia, układu oddechowego, układu trawiennego, reumatyczne, zaburzenia psychiczne i alergiczne. Wyniki. Otyłość określona na podstawie pomiarów dokonanych przez samych respondentów rozpoznano jako istotny czynnik ryzyka cukrzycy (OR=9.6, CI: 2.0-152.8), chorób układu oddechowego (OR=10.6, CI: 3.0-333.7), chorób układu krążenia (OR=5.2, CI: 1.9-108.3), chorób reumatycznych (OR=6.3, CI: 2.4-266.7), chorób układu trawiennego (OR=3.8, CI: 1.3-83.6) i zaburzeń psychicznych (OR=5.8, CI: 1.5-29.1). Nadwaga znacząco zwiększała ryzyko cukrzycy (OR=4.4, CI: 1.2-10.8), chorób układu oddechowego (OR=3.2, CI: 1.4-22.2), chorób układu krążenia (OR=2.9, CI: 1.2-6.4) i chorób reumatycznych(OR=3.0, CI: 1.1-9.6). Wnioski. Wyniki niniejszych badań pokazały, że dane o wadze i wzroście zebrane metodą ankietową mogą w pewnym stopniu dostarczyć informacji o wielkości ryzyka, jakie można przypisać nadwadze i otyłości, niemniej jednak należy uwzględnić niedoszacowanie BMI obliczonego w ten sposób.

15

Determining the use of health care services by obese inhabitants of Warsaw. A prliminary study

38%

Supranowicz P. , Wysocki M. J. , Car J. , Debska A. , Gebska-Kuczerowska A. , Gromulska L.

Roczniki Państwowego Zakładu Higieny

|

2014

|

tom 65

|

nr 1

EN

Background. The excessive use of health care services by obese people constitutes a serious financial burden to all highly developed countries. As yet however, this has not been recognised to be a problem in Poland. Objective. To provide a preliminary analysis of Warsaw inhabitants in their use of and quality of received health care by comparing obese subjects with those of normal weight. Materials and methods. Study subjects were fifty three obese (BMI>30) and one hundred eighty one normal weight (18.5

PL

Wprowadzenie. Częstsze korzystanie przez osoby otyłe z usług opieki zdrowotnej stwarza poważne koszty we wszystkich wysoko rozwiniętych państwach. W Polsce problem ten nie został dotychczas rozpoznany. Cel badań. Przedstawiona praca ma na celu dokonanie wstępnej analizy korzystania z opieki zdrowotnej i oceny jej jakości przez otyłych mieszkańców Warszawy w porównaniu do osób ważących prawidłowo. Materiał i metody. Do analizy włączono 53 otyłych (BMI>30) i 181 prawidłowo ważących (18,5