Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Cathemerinon Aureliusza Prudencjusza Klemensa jako przykład poezji chrystocentrycznej

100%

Strycharczuk A.

Roczniki Humanistyczne

|

2015

|

tom 63

|

nr 3: Filologia Klasyczna

103-121

PL

W niniejszym artykule autorka przedstawia kilka kluczowych zagadnień: poezja jako locus theologicus – miejsce spotkania z Bogiem, hymny Prudencjusza ze zbioru Cathemerinon i ich chrystocentryczny wymiar. Dwanaście utworów lirycznych Prudencjusza zebranych w Cathemerinon jest hymnami przeznaczonymi na każdy dzień chrześcijanina. Mogły być wykorzystywane do prywatnej medytacji i modlitwy, zaś jako całość zachowują charakter literacki. Hymny zostały ułożone dla słuchaczy pochodzących z arystokratycznych kręgów z IV i pierwszej połowy V wieku, którzy byli szczerze zainteresowani poezją i nauką chrześcijańską. Wszystkie hymny omówione w niniejszym artykule koncentrują najważniejsze aspekty życia ludzkiego na Chrystusie jako źródle, świetle i ostatecznym przeznaczeniu każdego stworzenia. Symboliczna ekspozycja jest widoczna w zdecydowanej większości hymnów. Prudencjusz bardzo często stosuje metaforykę światła, które odnosi się do Chrystusa i nauki chrześcijańskiej. Pokazuje także mistrzostwo języka i zasad klasycznej metryki.

XX

In this essay, the author deals primarily with the following topics: poetry as locus theologicus – a place of encounter with God, hymns of Prudentius’ Cathemerinon and their Christocentric dimension. The twelve lyrical poems by Prudentius, collected in Cathemerinon, are hymns for Christians’ every day. They could be used for private meditation and prayer; as a whole, they have a literary character. The hymns were written for an aristocratic audience of the fourth and the first half of the fifth century for those really keen on poetry and the Christian Doctrine. All the hymns discussed in this essay focus the most important aspects of human life on Christ as the source, the light and the ultimate destiny of every human being. The symbolic exposition occurs in most of the hymns. Prudentius very often uses metaphor of light which symbolize Christ and the Christian Doctrine. He also shows a mastery of language and classical metric threads.

2

Apoteoza godła heraldycznego biskupa Józefa Marcelego Dzięcielskiego (1768-1839) w łacińskich wierszach herbowych w rubrycelach lubelskich

63%

Strycharczuk A. , Marczewski J. R.

Roczniki Humanistyczne

|

2020

|

tom 68

|

nr 3

111-132

EN

The collection of thirteen Latin heraldic poems presented in this article was dedicated to Bishop Józef Marceli Dzięcielski. He was a shepherd of the Diocese of Lublin in the years 1825-1839. The heraldic poems have been known in literary circuit since the 15th century. Those that appeared in dioecesan ordos have been rarely analyzed and translated. This is due to the elitist nature of these usable prints, ultimately directed to dioecesan clergy. It is all the more worth presenting them to a broader audience, as they are also an element of the literary output of the era. The article and the poems analyzed in it bring some more knowledge of Bishop Józef Marceli Dzięcielski, of his coat of arms, and of his ministry. They can also provoke a discussion on the completed translation and the solutions applied in it.

PL

Przedstawiony w niniejszym artykule zbiór trzynastu łacińskich wierszy herbowych poświęcony jest biskupowi Józefowi Marcelemu Dzięcielskiemu. Był on pasterzem diecezji lubelskiej w latach 1825-1839. Wiersze na herby znane są w obiegu literackim od XV wieku. Te, które pojawiają się w rubrycelach, są rzadko analizowane i tłumaczone. Dzieje się tak ze względu na elitarny charakter tych druków użytkowych, docelowo kierowanych do duchowieństwa danej diecezji. Warto przedstawić je szerszemu gronu odbiorców, ponieważ stanowią one także element dorobku literackiego epoki. Artykuł i analizowane w nim utwory przybliżają postać biskupa Józefa Marcelego Dzięcielskiego, jego herb i posługę.

3

Apoteoza godła heraldycznego biskupa Wojciecha Skarszewskiego w łacińskich wierszach herbowych w rubrycelach chełmsko-lubelskich i lubelskich

63%

Strycharczuk A. , Marczewski J. R.

Roczniki Humanistyczne

|

2015

|

tom 63

|

nr 3: Filologia Klasyczna

149-176

PL

Ważną rolę w życiu pastoralnym każdej diecezji odgrywają rubrycele. W Polsce druki te znane są od XVI w. Zawierają one kalendarz liturgiczny uwzględniający lokalne obchody, dyrektywy duszpasterskie oraz listę instytucji i duchowieństwa pracującego w diecezji. Rubrycele wydawane są mocą władzy biskupa. We wcześniejszych wiekach stało się to okazją do drukowania na pierwszej stronie jego herbu rodowego oraz odpowiedniego łacińskiego utworu poetyckiego. W czasie rządów Wojciecha Skarszewskiego, ostatniego biskupa chełmskiego a potem pierwszego biskupa lubelskiego ukazały się 34 rubrycele eksponujące herb Skarszewskich – Leszczyc. Zamieszczone tam wiersze były niekiedy powtórką utworów wcześniej drukowanych. Łącznie zatem w rubrycelach chełmskich i lubelskich ukazało się 21 oryginalnych wierszy. Ich autorzy nie są znani. Wiersze te mają formę epigramatów. W zakresie kompozycji są to krótkie utwory liryczne ujęte w cztero- i sześciowersowe strofy, pisane dystychem elegijnym, mające strukturę dwudzielną, w której pierwszy człon odnosi się bezpośrednio do herbu szlacheckiego, drugi zaś jest jego alegorycznym wyjaśnieniem. W niniejszym artykule zostały one przedrukowane i przetłumaczone na język polski. Ich analiza i tłumaczenie jest nowym zjawiskiem, gdyż dotychczas nie pojawiły się na gruncie polskim prace o charakterze przekładu czy naukowego opracowania wierszy zamieszczonych w rubrycelach.

EN

A directorium plays an important role in the pastoral life of a diocese. In Poland such writings have been known since 16th century. They are made up of a liturgical calendar, which lists local holidays, pastoral directives, as well as institutions and clergymen serving in a diocese. A directorium is issued by the decision of the bishop. In the early centuries, it was an opportunity for the bishop to print his coat of arms and an appropriate Latin poem on the first page of a directorium. Wojciech Skarszewski, the last bishop of Chełm, and then the first bishop of Lublin, had 34 directoria issued, which displayed the Skarszewskis’ coat of arms, i.e. the Leszczyc coat of arms. The poems presented in the directoria sometimes repeated themselves. Altogether, 21 original poems were issued in the directoria in Chełm and Lublin. Their authors remain unknown. The poems are in the form of epigrams, which are short texts, usually of a 4- or 6-verse stanzas, written in the elegiac couplet, of a two-part structure, where the first part refers to a coat of arms, and the other one refers to its allegorical explanation. This article presents the poems translated into Polish. Their analysis and translation is a new phenomenon as there is a lack of scientific works dealing with poems issued in the directoria.

4

Raban Maur, Homilie o najważniejszych świętach oraz o cnotach (wybór) (Homiliae de festis praecipuis, item de virtutibus)

51%

Gacia T. , Adamiak J. , Strycharczuk A. , Turkiewicz N.

Vox Patrum

|

2016

|

tom 65

859-892

PL

nie dotyczy