Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

Ten serwis zostanie wyłączony 2025-02-11.

Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl

Ograniczanie wyników

Znaleziono wyników: 2

Liczba wyników na stronie

Wyniki wyszukiwania

Sortuj według:

Ogranicz wyniki do:

Formowanie się sieci cerkiewnej na przestrzeni dziejów w granicach współczesnego województwa podlaskiego

100%

Kołbuk W.

Studia Białorutenistyczne

2018

tom 12

Eastern Christianity has been present in the territory of the present Podlaskie Voivodeship since the Middle Ages. The changing course of political history of the Podlasie region affected the creation of an Eastern Orthodox Christian church network in the following centuries. Based on the scattered source materials (from archives and libraries) it is possible to recreate the process of formation of this network. From mid-15th to late 16th century at least 67 Orthodox churches have been established in the territories of the contemporary Podlaskie Voivodeship. Following the Union of Brest (1596), the majority of temples has been transferred to the Greek Catholic Church, and new ones were also built, so that by the time of the Third Partition of Poland (1795) there were 109 Orthodox buildings in the region. Under the rule of the Russian Empire (until 1915), the Greek Catholic Church has been abolished, and its temples were handed over to the Russian Orthodox Church. About one hundred new sacral buildings were erected during that time. The dramatic events of both world wars and the derussification of the eastern territories of Poland during the interwar period resulted in a drop in the overall density of the Eastern Orthodox church network in Podlasie: in 1945, there were only 149 churches there. A slight increase occurred during the communist rule (1944–1989) with their number reaching 169. Only after the fall of communism did that number noticeably increase (205 in 2015, a few more being under construction). The majority of these buildings are unique examples of sacral architecture (mainly wooden).

Od czasów średniowiecza na terenie współczesnego województwa podlaskiego obecne było wschodnie chrześcijaństwo. Zmienny bieg dziejów politycznych Podlasia oddziaływał w kolejnych stuleciach na możliwość tworzenia się wschodniochrześcijańskiej sieci cerkiewnej. W oparciu o rozproszone materiały źródłowe (archiwalne i biblioteczne) można odtworzyć proces formowania się tej sieci. Między połową XV a końcem XVI w. powstało na terenie współczesnego województwa podlaskiego co najmniej 67 cerkwi prawosławnych. Po unii brzeskiej (1596 r.) większość świątyń przeszła w ręce Cerkwi greckokatolickiej, wybudowano także nowe i w momencie III rozbioru Rzeczypospolitej (1795 r.) na wspomnianym obszarze znajdowało się 109 obiektów cerkiewnych. W okresie przynależności Podlasia do imperium rosyjskiego (do 1915 r.) Cerkiew greckokatolicka została zlikwidowana, a jej świątynie przekazano Rosyjskiemu Kościołowi Prawosławnemu. W tym czasie wzniesiono jeszcze około 100 sakralnych obiektów cerkiewnych. Dramatyczne wydarzenia obu wojen światowych i derusyfikacja ziem wschodnich w Polsce w okresie międzywojennym skutkowały likwidowaniem świątyń na Podlasiu – w 1945 r. było już tylko 149 cerkwi. Niewielki wzrost liczby sakralnych obiektów wschodniego chrześcijaństwa nastąpił w czasie rządów komunistów (1944–1989) – ich liczba sięgnęła 169. Dopiero po upadku systemu komunistycznego na terenie współczesnego województwa podlaskiego liczba tych świątyń znacznie wzrosła (205 w 2015 r., kilka znajduje się ciągle w budowie). Większość omawianych obiektów stanowi unikatowe przykłady architektury sakralnej (głównie drewnianej).

Усходняе хрысціянства існуе на тэрыторыі сучаснага Падляшскага ваяводства з часоў сярэднявечча. Гістарычна-палітычныя перамены, характэрныя для Падляшша на працягу гісторыі, паўплывалі на магчымасць утварэння ўсходнехрысціянскай сеткі цэркваў. На падставе рознага тыпу крыніцаў, якія знаходзяцца ў аддаленых ад сябе месцах (архівах і бібліятэках), можна рэканструяваць працэс фарміравання гэтай сеткі. У перыяд паміж паловай XV і канцом XVI стагоддзя на тэрыторыі сучаснага Падляшскага ваяводства ўзнікла па меншай меры 67 праваслаўных цэркваў. Пасля Берасцейскай уніі (1596 г.) большасць гэтых храмаў перайшла да грэка-каталіцкай царквы, былі пабудаваны таксама новыя і на час трэцяга падзелу Рэчы (1795 г.) на гэтай тэрыторыі налічвалася 109 царкоўных аб’ектаў. У перыяд прыналежнасці земляў да Расійскай імперыі (да 1915 г.) грэка-каталіцкая царква была тут скасаваная, а яе храмы перададзены Рускай Праваслаўнай Царкве. У гэты час было пабудавана каля ста сакральных аб’ектаў і ў іншых месцах. Драматычныя падзеі абедзвюх сусветных войнаў і дэрусіфікацыя ўсходніх зямель Польшчы ў міжваенны перыяд выклікалі памяншэнне шчыльнасці сеткі цэркваў на Падляшшы – у 1945 г. налічвалася ўсяго 149 царквы. Нязначнае павелічэнне колькасці сакральных аб’ектаў усходняга хрысціянства на дадзеным абшары назіраецца ў часы камуністычнай улады ў Польшчы (1944–1989) – тады налічвалася 169 храмаў. Толькі пасля краху камуністычнай сістэмы на тэрыторыі сучаснага Падляшскага ваяводства колькасць гэтых святынь значна павялічылася (205 у 2015 г., некалькі будуецца). Большасць з гэтых аб’ектаў з’яўляецца ўнікальным прыкладам рэлігійнай архітэктуры (пераважна – драўлянай).

Gazprom na polskim rynku paliw w latach 1989-2014

63%

Kołbuk W. , Kołbuk A.

Roczniki Ekonomii i Zarządzania

2014

tom 6(42)

nr 2

131-152

W drugiej połowie XX wieku rola paliw lotnych w światowej gospodarce systematycznie rosła. W wielu krajach jest ona wręcz dominująca a paliwa takiej jak gaz ziemny wykorzystywane są wielu gałęziach gospodarki i w gospodarstwach domowych. Również w Polsce stale rośnie konsumpcja gazu. Polska nie posiada odpowiednio dużej ilości „błękitnego paliwa”, która zaspokoiłaby wszystkie potrzeby firm i gospodarstw domowych. Ze względu na położenie geograficzne oraz uwarunkowania geopolityczne, historyczne i ekonomiczne głównym dostawcą gazu ziemnego do Polski jest rosyjski koncern paliwowy Gazprom. Jest on obecny na polskim rynku od początku swojego istnienia czyli jednocześnie od pierwszych lat istnienia suwerennej III Rzeczypospolitej. Dzięki swojej uprzywilejowanej pozycji na polskim rynku paliw koncern ten prowadzi praktyki monopolistyczne: zawieranie korzystnych dla siebie umów o długoterminowych dostawach gazu ziemnego, dyktowanie cen paliwa (najwyższych dla Polski w całej Unii Europejskiej), kontrolowanie spółki odpowiedzialnej za dystrybucję gazu na zachód Europy, opóźnianie rozbudowy strategicznego gazociągu prowadzącego w tym kierunku. Szczególnie w ostatnich latach wiele poczynań Gazpromu budzi zaniepokojenie w środowiskach polskich polityków i ekonomistów. Najgroźniejsze z tych niekorzystnych działań to przerywanie lub ograniczanie dostaw gazu jako forma polityczno-ekonomicznych gróźb i ostrzeżeń pod adresem innych krajów, czego kilkakrotnie doświadczyła również Polska. W konsekwencji nasz kraj pozostaje w znacznym stopniu uzależniony od rosyjskiego gazu, chociaż samej Polsce od ponad 20 lat bliżej do państw zachodniej Europy, a od 10 lat Polska jest członkiem Unii Europejskiej. Aby zmniejszyć zależność polskiej gospodarki od dostaw gazu ze Wschodu od lat podejmowane są inicjatywy mające na celu pozyskanie tego paliwa z innych źródeł: dywersyfikacja, czyli alternatywne dostawy z krajów innych niż Rosja, poszukiwania złóż gazu ze źródeł niekonwencjonalnych (gaz z łupków) czy budowa gazoportu do odbioru gazu skroplonego (LNG).

In the second half of the twentieth century the role of volatile fuels in the global economy steadily grew. In many countries it is even dominant – fuels such as natural gas are used in many branches of economy and households. Also in Poland gas consumption is constantly growing. Poland does not have a sufficiently large amount of “blue fuel” that would satisfy all the needs of business and households. Due to the geographical location, as well as geopolitical, historical and economic conditions, major supplier of natural gas to Poland is Russian fuel concern Gazprom. Since its beginnings it is present on the Polish market which is – at the same time – from the first years od the souvereign Third Republic of Poland. Thanks to the privileged position on the Polish fuel market concern leads monopolistic practices: concluding favourable to itself long-term contracts for natural gas supplies, imposition of fuel prices (highest for Poland in the entire European Union), control over company responsible for gas distribution to the Western Europe, delaying development of strategic pipeline leading in this direction. Especially in recent years many actions taken by Gazprom have raised concern in the environment of Polish politicans and economists. The most dangerous of these unfavourable activities are interruption or limitation of gas supplies as a form of economic blackmail aimed at other countries (for few times also experinced by Poland). As a result, our country remains significantly dependent on Russian gas although Poland for more than 20 years has become closer to the countries of Western Europe and since 10 years has been a member of the European Union. In order to reduce the dependence of the Polish economy on gas supplies from the East initiatives to acquire this fuel from other sources has been taken: diversification or alternative supplies from countries other than Russia, exploration of unconventional gas (shale gas) and construction of a gas terminal to receive liquified natural gas (LNG).