Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl

Ograniczanie wyników

2 Prace Historyczno-Archiwalne

2 2021

Znaleziono wyników: 2

Liczba wyników na stronie

Wyniki wyszukiwania

Sortuj według:

Ogranicz wyniki do:

Podobwód AK Sędziszów–Ropczyce „Sława”

100%

Pacyna S. , Bonusiak W. , Ostasz G.

nr Tom XXX

235-256

The history of the Sędziszów–Ropczyce Sława Home Army Subdivision, which was separated from the Dębica Deser Home Army Division in the spring of 1944, has not been the subject of a separate study so far. Based on the documents available in State Archive in Rzeszów and the IPN Archives, the author has made an attempt to fill this gap. The basis of the study are the documents from the Home Army Inspectorate Rzeszów Rtęć (archives of the Subdivision and the Division were destroyed), supplemented by the accounts of the Home Army soldiers. The Sława Subdivision was created in the final period of anti-German conspiracy, but the outposts: Brzeziny Bomba, Sędziszów I Sława, Sędziszów II Gracja, Łączki Kucharskie Ławka, Ropczyce I Rakieta, Ropczyce II Ropa were being created and functioned from the very beginning of the occupation. Describing them one by one, the author focused on a different type of Home Army activity for each one. The selected activities of the outposts were nottheir exclusive domain, but this manner of description made it possible to show how the Home Army functioned in a condensed manner, and in every possible aspect.These aspects include: the creation of underground structures, training courses, acquiring weapons, intelligence and counter-intelligence, clandestine production of weapons, sabotage and diversionary activities, a functioning underground justice system, receiving air supplies, structural consolidation, preparations for an armed struggle against the occupant and its execution, and the activities of auxiliary services. As a conclusion, the fate of the soldiers of the Sława Subdivision is presented, from the point of the Soviet invasion onto the Subdivision’s territory until the order to dissolve the Home Army of 19 January 1945 came into effect.

Historia Podobwodu AK Sędziszów–Ropczyce kryptonim „Sława”, który wyodrębniono wiosną 1944 r. z Obwodu Armii Krajowej Dębica „Deser”, nie była dotąd przedmiotem odrębnego opracowania. W oparciu o dokumenty z zasobów Archiwum Państwowego w Rzeszowie oraz Archiwów IPN podjęto próbę wypełnienia tej luki. Podstawą opracowania są dokumenty ze szczebla Inspektoratu AK Rzeszów „Rtęć” (archiwa Podobwodu i Obwodu nie zachowały się) uzupełnione relacjami żołnierzy AK. Podobwód „Sława” powstał w końcowym okresie konspiracji antyniemieckiej, jednak Placówki: Brzeziny krypt. „Bomba”, Sędziszów I „Sława”, Sędziszów II „Gracja”, Łączki Kucharskie „Ławka”, Ropczyce I „Rakieta”, Ropczyce II „Ropa”, tworzone były i funkcjonowały od samego początku okupacji. Opisując je kolejno, skupiano się na jednym, za każdym razem innym, rodzaju działalności AK. Zaprezentowane tu, wybrane działania Placówek nie były ich wyłącznymi domenami, ale taka forma opisu pozwoliła w sposób skondensowany ukazać funkcjonowanie AK w każdym z możliwych aspektów. Były to: tworzenie struktur konspiracji, szkolenia, pozyskiwanie broni, wywiad i kontrwywiad, konspiracyjna produkcja broni, działania dywersyjne i sabotażowe, funkcjonowanie podziemnego wymiaru sprawiedliwości, odbiór zaopatrzenia lotniczego, akcja scaleniowa, przygotowania do wystąpienia zbrojnego przeciwko okupantowi, jego realizacja oraz działalność służb pomocniczych. W ramach podsumowania przedstawione zostały losy żołnierzy Podobwodu „Sława” po wkroczeniu na jego teren Sowietów – aż do chwili wejścia w życie rozkazu o rozwiązaniu Armii Krajowej z 19 stycznia 1945 r.

Naczelnicy więzienia przy Sądzie Grodzkim w Jarosławiu, specyfika ich służby na podstawie wybranych przykładów, lata 1944–1946

100%

Fudali D. J. , Bonusiak W. , Ostasz G.

nr Tom XXX

337-348

This article provides insight on two Polish prison officers, Wladyslaw Dilaj and Franciszek Jadownicki, who were wardens of the prison located near Grodzki Court (Sąd Grodzki) in Jaroslaw. Due to a scarcity of sources on the aforementioned people, the article is based on archival sources. These sources need to be viewed through a critical lense due to the socio-political reality they were created in. After all, the years 1944–1946 are the period when the communistic system was being “introduced” to Poland. The sources mentioned earlier are quoted in extenso, which in the author’s opinion reflects the reality and the atmosphere of those very dreary times. By serving as an example, this small prison unit is a gateway to present and highlight some of the problems that prison management staff in every prison had to face. Staff shortages, drinking on the job, small intellectual capability of the prison officers, penchant for exhibiting illegal behavior, and finally the abuse of power. This article highlights the lack of competence of some prison officers. However, it focuses on the difficult situations the prison management staff near Grodzki Court found itself in when prison breaks happened. During 1944–1946 there were numerous prison breaks all over the country. The prison near Grodzki Court was not an exception in this regard.

Artykuł przybliża w pewnym stopniu postacie dwóch funkcjonariuszy polskiego więziennictwa. Władysław Diłaj i Franciszek Jadownicki, w takiej właśnie kolejności w latach 1944–1946 pełnili funkcję naczelnika więzienia (aresztu) przy Sądzie Grodzkim w Jarosławiu. Z braku innych materiałów, które dotyczyłyby wspomnianych osób, oparto się na źródłach archiwalnych. Wymagają one krytycznego spojrzenia, były bowiem tworzone w określonej sytuacji polityczno-społecznej. Lata 1944–1946 to przecież czas „instalowania” systemu komunistycznego w Polsce. Wspomniane wcześniej źródła cytowane są in extenso, co zdaniem autora dodatkowo oddaje atmosferę i rzeczywistość tamtych, bardzo ponurych przecież, czasów. Na przykładzie małej jednostki więziennej udało się pokazać niektóre problemy, z jakimi spotykały się osoby piastujące funkcje kierownicze w jednostkach więziennych. Braki kadrowe, pijaństwo na służbie, niewielki potencjał intelektualny większości funkcjonariuszy ówczesnej Straży Więziennej, skłonność do zachowań niepraworządnych, wreszcie nadużycia władzy. Ten artykuł ukazuje przede wszystkim brak kompetencji zawodowych u niektórych więzienników. W pierwszej kolejności jednak zwraca uwagę na problemy ludzi kierujących więzieniem przy Sądzie Grodzkim w Jarosławiu w kontekście licznych ucieczek więźniów. Skala tego zjawiska, zwłaszcza w latach 1944–1946, była bardzo duża. Więzienie (areszt) przy Sądzie Grodzkim w Jarosławiu nie stanowi pod tym względem wyjątku.