Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Szkice z powojennych dziejów Przytoku

100%

Skobelski R.

|

tom 12

133-141

PL

Badanie powojennych dziejów Przytoku i jego mieszkańców jest trudne ze względu na małą liczbę dostępnych źródeł archiwalnych, a także znaczne rozproszenie zawartych w nich informacji . W 1945 r . wieś, wraz z resztą tzw . Ziem Odzyskanych, znalazła się w granicach Polski . Od lat 70 . XX w . Przytok należy administracyjnie do Gminy Zabór . Wieś miała charakter typowo rolniczy . Obecnie zamieszkuje tutaj około 600 osób . Najważniejszym zabytkiem miejscowości jest neorenesansowy pałac, zbudowany w drugiej połowie XIX w .

EN

The study of the post-war history of Przytok and its inhabitants is difficult due to the small number of available archival sources, as well as a significant dispersion of information contained in them . In 1945, the village along with the rest the so-called recovered territories, found itself within the borders of Poland . From the 1970s Przytok should be administratively to the commune Zabór . The village was typically agricultural . Currently, about 600 people live here . The most important monument of the village is the neo-renaissance palace, built in the second half of the nineteenth century .

2

"Kto pragnie Polski silnej i szczęśliwej - głosuje na kandydatów Frontu Narodowego". Wybory do Sejmu PRL z 26 października 1952 roku

100%

Skobelski R.

Pamięć i Sprawiedliwość

|

2016

|

nr 28

451-484

PL

Wybory do Sejmu PRL w 1952 r. przeprowadzono w momencie, kiedy PZPR była już niepodzielnym hegemonem w państwie, które formowano zgodnie ze stalinowskim modelem władzy. W takich okolicznościach głosowanie nie mogło oczywiście spełniać żadnych demokratycznych standardów. Kuriozalne zasady ordynacji wyborczej, typowy dla okresu stalinowskiego przerost treści propagandowych, kluczowa rola rozbudowanej machiny przymusu, stały się podstawowymi składnikami wyborczego spektaklu, będącego wraz z przyjętą kilka miesięcy wcześniej konstytucją, swego rodzaju zwieńczeniem trwających już kilka lat procesów. Wielopłaszczyznowa i totalna presja państwa nie mogła jednak zupełnie wyeliminować objawów obywatelskiego buntu ujawniającego się podczas kampanii i wyborów nie tylko w środowiskach zwyczajowo niechętnych komunistom, ale nawet w szeregach przedstawicieli samej władzy (w milicji, czy w wojsku). Zdecydowana większość przypadków kontestacji nie miała jednak radykalnego charakteru, a ograniczała się do zrywania plakatów, czy malowania wrogich napisów. Gros społeczeństwa przyjmowała już wtedy pasywnie kolejne akcje władz, traktując je, jako zło konieczne na które nie ma się żadnego wpływu. Istotny był również poziom strachu przed represjami, jakie groziły za choćby drobną oznakę sprzeciwu, czy krytyki wobec poczynań państwa. W tym kontekście na uznanie zasługują ludzie, którzy mimo ryzyka decydowali się na wykonanie antywyborczych ulotek, bojkot głosowania, czy „tylko” skorzystanie z kabin w lokalach wyborczych. Z drugiej strony wskazać należy istnienie środowisk odbierających pozytywnie przekaz propagandowy władz (choć nawet wiedziały, że zniekształcał rzeczywistość) i akceptujących panujący porządek ustrojowy, który gwarantował choćby bezpłatne kształcenie na wszystkich szczeblach oraz możliwości awansu, szczególnie dla osób związanych z partią. Dla przedstawicieli tej grupy wybory sejmowe stanowiły następny etap umacniania zdobyczy socjalizmu i stabilizacji ich własnej pozycji. Rządzący jednak i tak nie mieli zamiaru rezygnować z możliwości preparowania wyników oraz frekwencji wyborczej, ale trudno stwierdzić - nawet prawdopodobną - skalę tego zjawiska. Zgodnie bowiem z doświadczeniami poprzedniego głosowania w 1947 r. – ewentualnych fałszerstw dokonywano najpewniej na najniższym poziomie poszczególnych komisji obwodowych (stąd dokładne, rzeczywiste rezultaty wyborów są raczej nie do ustalenia). Na szczeblu centralnym natomiast, według praktycznie nieweryfikowalnych relacji Józefa Światły, fabrykowaniem danych wyborczych zajmowała się specjalna grupa z MBP, kierowana przez pułkowników Anatola Fejgina i Michała Taboryskiego, która miała podrabiać protokoły okręgowych komisji wyborczych i przekazać je następnie do rąk najbliższych współpracowników Bieruta. Faktem pozostaje, że wybory z 1952 r. były jedynymi takimi wyborami w historii powojennej Polski między rokiem 1947 a 1989, zarówno pod względem skali i intensywności działań propagandowych, jak i różnych form nacisku władz na społeczeństwo (zwłaszcza działań aparatu przymusu). Kolejne głosowania miały już inny charakter, co oczywiście nie podważało w najmniejszym stopniu założeń panującego systemu politycznego, opartego na hegemonii PZPR. W styczniu 1957 r. Sejm wyłaniano w zmienionych odwilżą październikową warunkach i niejako w reakcji do doświadczeń sprzed czterech lat; wyróżnikiem przeprowadzonych wówczas wyborów stała się przede wszystkim nowa ordynacja oraz elementy rzeczywistej, bo niekontrolowanej przez władze, kampanii wyborczej. Głosowania w następnych latach odbywały się już w mniej burzliwych okolicznościach i pod pełną kontrolą rządzących, ale – w odróżnieniu od 1952 r. – bez tak agresywnej agitacji i przy mniejszej presji państwa.

3

Wpływ przemian październikowych 1956 roku na stosunki PRL z państwami socjalistycznymi (NRD, Czechosłowacja, Albania, Węgry, Bułgaria, Rumunia)

100%

Skobelski R. , Zielonogórski U.

|

nr 1

EN

Progress of the events of 1956 in the Polish People's Republic and the conclusive tense relations on the line Warsaw-Moscow were very carefully followed by the other countries remaining under the inIluence of Russia in which the resolutions of the 20th Congress of the Communist Party of the Soviet Union met with no response. Leaders of the Parties in the German Democratic Republic, the Republic of Czechoslovakia, the Albanian People's Republic, the Hungarian People's Republic and the People's Republic of Bulgaria as well as in the People's Republic of Romania, with an increasing alarm and worry watched the reactions to the secret article by N. Chruszczow about Poland. growing social unrest. crisis within the Party, the Poznań events. and especially the course of the 81h Plenary Assembly of the Central Committee of the Polish United Workers' Party and Władysław Gomułka returning to leadership. These events were recognized as a threat of disintegration to the whole of the Eastern Block. Such a point of view was dominating in the relations between Poland and the above mentioned countries for several years following the 1956. Definitely the most critical attitude towards the 1956 changes in Poland and their consequences was adopted by the leaders of the German Socialist Unity Party. Communist Party of Czechoslovakia and the Albanian Labour Party, who, being afraid of losing their authority and leadership, did not implement, even on a limited scale, de-Stalinism reforms. This led to a definite cooling of or even to a crisis in the relations between the Polish People's Republic and the German Democratic Republic and Albania. The leading authorities of those countries, alerted to a threat of a spread of the "Polish epidemic", initiated in 1956 a widespread propaganda campaign against the Polish People's Republic and new leaders of the Polish United Workers' Party using the arguments of counter-revolution and revisionism. This campaign was continued long after the "October" and the contacts with Warsaw, not only in terms of politics but also in such fields as culture, science and even economy, gradually got narrower. The October changes were also negativelyreacted to by the leaders of the Hungarian Socialist Workers' Party, the Bulgarian Communist Party and the Romanian Workers' Party. This, however, did not result in drastic cooling of the relations with Poland, like in the case of the German Democratic Republic, Czechoslovakia or Albania, yet a clear reserve could be observed in the attitude of the above mentioned parties both to the team of W. Gomułka as well as the corrections in the political system introduced by it into the Polish People's Republic. Also in those countries the "Polish experiments" were strongly criticized, often comparing them with the revisionism in Yugoslavia and trying to limit all the contacts with Poland. Apparently the most characteristic case was Hungary, where the authorities with the leader J. Kadar, yet keeping a distance towards the Polish solutions, did aim at getting closer to the new leadership of the Polish United Workers' Party in order to build up a better image in their own society.