Organizatorzy Światowego Forum Ekonomicznego w Davos od kilku lat realizują coroczne badanie 1000 ekspertów reprezentujących przemysł, rząd, naukowców oraz społeczeństwo. Celem badania jest wskazanie pięćdziesięciu zagrożeń globalnych, które najprawdopodobniej wystąpią w ciągu najbliższych dziesięciu lat. W raporcie Globalne zagrożenia 2013 podzielono je na 5 grup według elementów [systemów składowych] makrosystemu gospodarka-środowisko-społeczeństwo-informacja-instytucje.
EN
In the modern history global threats have never been visible to such degree and extent as it is at present. For several years for the needs of the World Economic Forum in Davos there have been analyzed fifty threats. The number of these threats is not becoming smaller, yet the degree to which some of them have influence does change. Global threats are becoming a great challenge for management sciences. There emerged an urgent demand for designing methods, processes and instruments of management. The paper presents those examples of threats that are present in each element of the macrosystem: economy-society-environment information-institutions as well as the conditionings and the manner of shaping the resistance of organizational units to these threats. The paper discusses the manner of understanding as well as the way of shaping its capacity. As the key instrument there was shown the National strategy of increasing the resistance to global threats. The strategy ought to constitute the collection of several strategies and detailed programs, e.g. it needs to comprise the Strategy of shaping the resistance to climate changes, long-term plan of national spatial management or the Program of counteracting social exclusion and poverty.
In the modern history global threats have never been visible to such degree and extent as it is at present. For several years for the needs of the World Economic Forum in Davos there have been analyzed fi fty threats. The number of these threats is not becoming smaller, yet the degree to which some of them have infl uence does change. Global threats are becoming a great challenge for management sciences. There emerged an urgent demand for designing methods, processes and instruments of management. The paper presents those examples of threats that are present in each element of the macrosystem: economy-society-environmentinformation- institutions as well as the conditionings and the manner of shaping the resistance of organizational units to these threats. The paper discusses the manner of understanding as well as the way of shaping its capacity. As the key instrument there was shown the National strategy of increasing the resistance to global threats. The strategy ought to constitute the collection of several strategies and detailed programs, e.g. it needs to comprise the Strategy of shaping the resistance to climate changes, long-term plan of national spatial management or the Program of counteracting social exclusion and poverty.
Wiek XXI przynosi nowe postrzeganie wielu problemów technicznych, społecznych i ekonomicznych. Ułatwia to poszukiwanie rozwiązań, które do niedawna mogłyby się wydawać nierealne lub wręcz fantastyczne. Dotyczy to także ochrony środowiska. Jeszcze w latach osiemdziesiątych XX w. wiodącym problemem teoretycznym i praktycznym była efektywna neutralizacja powstających zanieczyszczeń, obecnie jest to efektywne zapobieganie ich powstawaniu.
Celem artykułu jest wskazanie metodologicznych podstaw badań w zakresie ekonomii zrównoważonego rozwoju. W opracowaniu podjęto trzy zagadnienia. Pierwsze to przypomnienie takich pojęć jak - wiedza naukowa, nauka i kanony nauki; na tym tle zostały przedstawione wymogi, które powinny spełniać opracowania naukowe oraz cechy wskazujące na nienaukowy charakter prac. Drugie to prezentacja autorskiego schematu prowadzenia badań naukowych, ze szczególnym zaakcentowaniem problemu naukowego, sposobu jego identyfikacji, rozpoznania i badania. Trzecie zagadnienie to paradygmat ekonomii zrównoważonego rozwoju i przykłady jego wpływu na postrzeganie i rozumienie wybranych kategorii ekonomicznych oraz na otwarcie nowych problemów badawczych.
EN
The elaboration presents the methodological aspects of creating a new sphere of economics while using the paradigm of sustainable development. There have been discussed Tyree problems. The first problem regards such concepts as scientific knowledge, science and science standards. Against this background there have been presented the requirements that ought to be met by scientific elaborations as well as the features indicating the non-scientific character of the paper. The second problem is the presentation of the Author’s own method of conducting scientific research, taking into consideration especially the scientific problem, the manner of identifying, recognizing and analyzing it. The third problem concerns the paradigm of sustainable development economics and the examples of its impact on both understanding and perceiving the selected economic categories and also on the possibility of identifying the deficiencies of knowledge and formulating new research problems.
Celem artykułu jest przedstawienie zrównoważonego rozwoju jako nowego paradygmatu badań ekonomicznych, który warunkuje wydzielenie się ekonomii zrównoważonego rozwoju jako nowego obszaru badawczego i nowej specjalizacji w dziedzinie ekonomii. Zakres artykułu ograniczono do omówienia problemu współczesnego rozumienia pojęcia bogactwa narodów, roli kapitału środowiska i kapitału natury w kreowaniu tego bogactwa, ze szczególnym zaakcentowaniem znaczenia usług środowiska.
EN
The article points out reasons for a change in the paradigm of economics. Instead of the "invisible band of the market", the sustainable development paradigm bas been suggested here. The hitherto prevailing paradigm supported the colonization of nature and efficiently hampers solution of the problem of decreasing the anthropogenic burden of ecosystems, especially of the biosphere. A glance at management processes through the prism of sustainable development forces revaluation of many economic categories. It gives a chance to undertake the difficult process of nature decolonization. The article focuses on the analysis of two new categories: prosperity of nations and environmental services which were not used in mainstream economics. They present, in a different light, the problem of organization of economic processes and measurement of management effects.
10
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule przedstawiono wybrane elementy teoretyczne podstaw tworzenia systemu zarządzania energią w jednostkach publicznych oraz opis zaproponowanego systemu, nazwanego eksperckim, poprzedzony opisem zarządzania energią w organizacji według normy EN-PN 16001:2009.
EN
The article discusses the theoretical basis for the creation of an energy management system at the local level, in the context of the development of a new area of imperatively – organizational activity of municipalities. Selected items of public management theory, systems theory and the basics of creating management systems were indicated. The general outline was discussed with the EN-ISO 16001 standard of Energy Management System. This is a standard build on the concept of Continuous Improvement by E.C. Deming in its construction similar to the standards of quality management and environmental management standards in preperation3, The expert model of the energy management system in the municipality Is described in more detail. It is based on a general model of management. The subject and object management, management tools, and management system – understood as establishing of the system of sovereign authority, the necessary legal institutions and the way the organization unit is responsible for implementation and operation of the system was discussed.
11
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Nauka o zarządzaniu środowiskiem w Polsce zaczęła się rozwijać dopiero w latach dziewięćdziesiątych XX wieku. Jest ona wciąż na początkowym etapie. W odniesieniu do niej szczególnie prawdziwe jest stwierdzenie, że wszystko się zmienia w takim tempie, że nawet wczorajsze koncepcje wydają się być przestarzałe. Każda nauka o zarządzaniu powstaje na pograniczu teorii naukowych i osiągnięć praktyki. Nauka o zarządzaniu środowiskiem w początkowym okresie była rozwinięciem ekonomiki ochrony środowiska z wykorzystaniem aparatu metodologicznego i pojęć nauki o zarządzaniu. U podstaw obu tych nauk znajdowała się ekonomia środowiska i zasobów naturalnych. Każdą naukę o zarządzaniu charakteryzują trzy ważne cechy: interdyscyplinarność podstaw teoretycznych, twórcza adaptacja kategorii, pojęć i metod opracowanych w ramach innych dyscyplin naukowych, analizowanie i uogólnianie rozwiązań stosowanych w praktyce. W nauce o zarządzeniu środowiskiem wykorzystuje się oprócz teorii ekonomii środowiska także teorię ekonomii ekologicznej, teorie systemów, teorię nauki o zarządzaniu, ze szczególnym uwzględnieniem nowych metod, koncepcji i technik zarządzania, a także dorobek nauk przyrodniczych, technicznych i innych.
EN
The system of environment management changes systematically thanks to achievements many scientific disciplines. The theory of management in the closest years should find the solution of self-financing the system of assuring the development the working in system men, as well as in conditions of dynamic development of sphere the environment management.
Celem artykułu jest przedstawienie autorskiej koncepcji podstaw metodycznych – przedmiotu, paradygmatu i aksjologicznej podstawy ekonomii zrównoważonego rozwoju. Podstawę rozważań stanowi teza, że kształtowanie nowej nauki musi być mocno osadzone w naukowej metodologii. Potwierdzeniem jej słuszności może być doświadczenie wielu polskich uczonych, którzy w latach 1950-1980 zajmowali się tworzeniem ekonomii socjalizmu. Analizując sztandarowe prace z tego okresu16, trudno doszukać się opisu kanonów naukowych tej nauki, które ukierunkowywały badania ówczesnych uczonych. Stąd zarówno w okresie Polski Ludowej, jak i współcześnie powszechnie krytykuje się ekonomię socjalizmu za niespójność i niepoprawność metodologiczną. Nie neguje się natomiast rozwiązań szczegółowych, dokonanych w ramach prowadzonych wówczas badań, między innymi takich, jak wkład do teorii planowania gospodarczego, rozrachunku ekonomicznego czy ekonomicznej oceny skuteczność narzędzi zarządzania gospodarką. Na obecnym etapie kształtowania się nauki pod nazwą ekonomia zrównoważonego rozwoju w pewnym sensie powiela się metodologiczny błąd ekonomii socjalizmu. Podstawą współczesnych rozważań jest tylko idea trwałego i zrównoważonego rozwoju. Stąd ortodoksyjni ekonomiści twierdzą, że ekonomia zrównoważonego rozwoju nie jest nauką i poniekąd mają rację. Naukę należy tworzyć zawsze i na każdym poziomie rozważań zgodnie z przyjętymi kanonami poznania naukowego. Artykuł jest rozszerzeniem treści przywołanego już opracowania Wizja ekonomii zrównoważonego rozwoju, stąd jego treść została ograniczona tylko do dwóch wątków: pierwszy dotyczy wyzwań, jakie stoją przed ekonomią zrównoważonego rozwoju, drugi zaś podstawowych kanonów poznania naukowego tego obszaru wiedzy.
EN
The article states, that sustainable development economy only starts functioning as a branch of economic sciences. It means there is no methodology of scientific cognition elaborated in this field yet. It should be worked out during a scientific discussion. There is a knowledge regarding the general scheme of scientific procedure, including also formation of a new detailed science. It comprises such activities as elaboration of a discerning diagnosis of a present state, theoretic generalisation of conclusions resulting from such a diagnosis, pointing at implementing solutions and procedures of implementing elaborated recommendations. Such works should be conducted according to established scientific canons. Each branch of science has its own canons. They should be worked out during broad, international scientific discussion. The fact, that Polish scientists are the leaders in research in sustainable development economy creates a need to elaborate and establish basic canons of that branch of science. The article presents three canons of sustainable development economy that should be discussed. Management of the society-economy-environment macro-system is pointed as the main subject of studies in this branch of science. Scientific cognition should be conducted in compliance with a holistic paradigm, while detailed studies should be carried out according to a Cartesian paradigm, always perceiving status quo, processes and phenomena in a prism of the idea of stable and sustainable development. The main value for consideration of this science should be a quality of life, welfare and possibility of development of Homo sapiens species.
Samorządy lokalne mają możliwość inicjowania i koordynacji zadań z zakresu ochrony klimatu. Dysponują one różnymi instrumentami planistycznymi . Jednym z takich instrumentów jest plan energetyczny, którego rola nie jest jeszcze doceniana, a możliwości nie są w pełni wykorzystane. Celem artykułu było pokazanie możliwości inspiracji zadań z zakresu ochrony klimatu przez gminy za pomocą lokalnego planu energetycznego.
XX
The paper discusses the possibilities of implementing climate control objectives by municipalities using such existing planning instrument as the local energy plan. In Polish municipalities, despite the fact that there is the legal responsibility of energy planning it is insufficiently developed. Reasons for this situation are discussed in the paper. Renewable energy sources, which should be taken into consideration in energy planning on the local level, were identified as factors which increase local energy security and at the same time contribute to climate control. Also discussed are the benefits of developing and implementing a community energy plan.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.