Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl
Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 4

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
|
|
tom 42
EN
“What remains of life?...”Prof. Dr hab. Algis Kalėda (2.10.1952 – 11.05.2017)This article is devoted to Professor Algis Kalėda, a renowned Lithuanian literary scholar, specialist in Polish literature and Lithuanian comparative literary studies, and a prominent translator of Polish literature. Over the years he worked at scholarly institutions in Lithuania (including the Institute of Lithuanian Literature and Folklore, Vilnius University Centre of Polish Studies, Vilnius Pedagogical Institute) and Poland (including Warsaw University, Jagiellonian University, Adam Mickiewicz University in Poznań). He collaborated with leading researchers from all over the world. Professor Kalėda left us the great legacy of his scholarly works and literary translations (from such authors as Czesław Miłosz, Wisława Szymborska and Stanisław Lem). The title of the article, “What remains of life?...”, is a quote from Czesław Miłosz’s poem “Notatnik: Bon nad Lemanem”, translated into English by George (György) Gömöri and Clive Wilmer: “From a notebook: Bon on Lake Geneva”, Poetry Nation Review 9, Vol. 6 No. 1, September–October 1979, https://www.pnreview.co.uk/cgi-bin/scribe?item_id=6270 Z życia zostaje co?...Prof. dr hab. Algis Kalėda (2.10.1952 – 11.05.2017)Artykuł został poświęcony pamięci Profesora Algisa Kalėdy – wybitnego litewskiego badacza: polonisty i lituanisty, komparatysty, tłumacza, w pierwszą rocznicę śmierci. Profesor Algis Kalėda przez długie lata był związany z litewskimi (m.in. wileńskim Instytutem Literatury Litewskiej i Folkloru, Centrum Polonistycznym Uniwersytetu Wileńskiego, Wileńskim Instytutem Pedagogicznym) i polskimi instytucjami naukowymi (Uniwersytetem Warszawskim i tamtejszą lituanistyką, Uniwersytetem Jagiellońskim, Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu). Współpracował z wybitnymi naukowcami z całego świata. Profesor Algis Kalėda pozostawił wybitną spuściznę badawczą oraz znakomite przekłady literatury polskiej na język litewski (m.in. Czesława Miłosza, Wisławy Szymborskiej, Stanisława Lema). Tytuł artykułu Z życia zostaje co?... jest cytatem z wiersza Czesława Miłosza Notatnik: Bon nad Lemanem (Brzegi Lemanu).
2
Content available Intertekst Wilna w twórczości Vaidotasa Daunysa
100%
|
|
tom 45
PL
Celem artykułu jest opis i analiza intertekstu Wilna w twórczości litewskiego poety, eseisty i wydawcy Vaidotasa Daunysa (1958–1995). Do realizacji zadania zostały wykorzystane kategorie intertekstualności i intertekstu (J. Kristeva, R. Barthes, M. Riffaterre, M. Głowiński, S. Balbus, R. Nycz). Dla każdego czytelnika poezji i eseistyki Daunysa, Wilno to konstrukt mentalny, wielowarstwowa struktura znaczeń, złożona metafora odnosząca się do konkretnego miejsca na mapie Europy Północno-Wschodniej, politycznego centrum niepodległej od 1990 roku Republiki Litewskiej. Już wczesna liryka Daunysa z debiutanckiego tomu Metų laikai [Pory roku, 1985] odwołuje się do tematyki miejskiej, która z czasem stanie się także ważnym motywem jego eseistyki. To tutaj po raz pierwszy pojawiły się tematy, metafory i symbole, które twórca rozwijał (przetwarzał) przez kolejne dziesięciolecie: miasta mitu, miasta natury, miasta wiary. Dorobek poetycki Daunysa ilustruje proces ewolucji od miasta osobistego i psychologicznego (zindywidualizowanego miejsca przeżyć podmiotu lirycznego, w którym historia dzieje się tu i teraz) do meta-miasta i filozofii miasta (idei Wilna ponadczasowego, wspólnotowego, sakralnego). V. Daunys był obdarzony wyjątkowym darem uważności, dlatego w swojej twórczości (i twórczej działalności) tak konsekwentnie i umiejętnie, na poziomie estetycznym, etycznym, filozoficznym i teologicznym, rozwijał ideę Wilna jako wielogłosowego centrum ojczyzny, bałtyjskiej kolebki litewskości i zarazem domu wielu języków, kultur i narodów. Źródłem inspiracji była dla niego kultura litewska i kultura europejska (głównie literatura oscylująca wokół zagadnień egzystencjalnych i ontologicznych; filozofia chrześcijańska i egzystencjalna; ale także historia, muzyka, architektura i fotografia), osadzone na mocnym fundamencie chrześcijańskim (Biblia). Przełożone na język współczesnego miasta i doświadczenia czasów przełomu, utworzyły fascynującą swoją wielorodnością intertekstualną siatkę znaczeniową Wilna.
EN
The aim of the present article is to analyse the intertext of Vilnius in the works of the Lithuanian poet, essayist and editor Vaidotas Daunys (1958–1995) by drawing on the categories of intertextuality and intertext (J. Kristeva, R. Barthes, M. Riffaterre, M. Głowiński, S. Balbus, R. Nycz). In Daunys’ poems and essays, the reader perceives Vilnius as a mental construct, multilayered structure of meaning or a complex metaphor referring to a specific place on the map of north-eastern Europe, the political centre of the independent Republic of Lithuania since 1990. His debut collection Metų laikai [The Four Seasons, 1985] containing his early lyrics deals with urban themes, which will also become one of the recurrent motifs in his essays. This collection introduces themes, metaphors and symbols developed and recreated by the author over the following decades: the city of myth, the city of nature, the city of faith. In his poetry, Daunys illustrates how the personal and psychological city (the individualized place of the lyrical subject, where the history takes place here and now) evolves into the meta-city and philosophy of the city (Vilnius as a timeless and sacred city, with strong communal bonds). Daunys was a gifted observer, therefore, in his works (and artistic activities), at the aesthetic, ethical, philosophical and theological levels, he consequently and skilfully presented Vilnius as the central place of his homeland where multiple voices can be heard, as the Baltic cradle of Lithuanian culture and the home to many languages, cultures and nations. His source of inspiration was Lithuanian and European cultures (mainly literature oscillating between existential and ontological questions; Christian and existential philosophy; but also history, music, architecture and photography), based on the solid Christian foundation (the Bible). Translated into the language of the modern city and experience of the watershed years, these sources, displaying various forms of intertextuality, have created a multilayered web of meanings that Vilnius entails.
|
|
tom 19
EN
Vilnius archipelago: Performative walks around this performative cityThe present study deals with the performative memory of a city, namely modern Vilnius, the capital of the Republic of Lithuania. The difficult past of Vilnius that is shared by other eastern and central European cities and is marked by the bitter legacy of the “city of changed blood” (Pl. “miasto o wymienionej krwi”, a notion introduced by M. Lewicka) has been subjected to a number of changes effected by modernity and dynamic Europeanization at the turn of the twentieth and twenty-first centuries. The confrontation between the past and modernity has resulted in serious social and national problems (e.g. Polish–Lithuanian relations) dating to the early as well as the most recent history of Lithuania and its capital. Having experienced various totalitarian regimes, Vilnius is an interesting example of the redefining of the memory of the space of a city at a time of a changing political system; it is also an example of the establishing of a hierarchy of new values and symbols. Vilnius is also a cultural hybrid resulting from long-lasting transgressions. However, a comprehensive account of its history still remains utopian. Drawing on the #skaitomevilniu (‘We read Vilnius’) project that was carried out in Vilnius in 2016–2017 and which adopted a performative perspective, the author of the present study attempts to describe a city that is constantly becoming. Archipelag Wilno. O performatywnym chodzeniu po performatywnym mieścieNiniejszy artykuł został poświęcony problematyce performatywnej pamięci miasta na przykładzie współczesnego Wilna, stolicy Republiki Litewskiej. Skomplikowana, choć tak charakterystyczna dla miast Europy Środkowo-Wschodniej, przeszłość Wilna, naznaczona bolesnym dziedzictwem „miasta o wymienionej krwi” (pojęcie M. Lewickiej), zderzyła się na przełomie XX i XXI wieku z pełną zmian nowoczesnością i pośpieszną europeizacją. Ta konfrontacja stała się źródłem poważnych problemów społecznych i narodowych (w tym relacji polsko-litewskich), których korzenie sięgają zarówno najodleglejszych, jak i nowszych dziejów Litwy i jej stolicy. Wilno jako miasto silnie nacechowane doświadczeniem totalitaryzmów jest ciekawym przykładem ilustrującym proces redefiniowania pamięci przestrzeni miasta w okresie transformacji ustrojowej oraz ustanawiania nowej hierarchii wartości i symboli. Jest także kulturową hybrydą będącą efektem wielowiekowych transgresji, której całościowy opis pozostaje ciągle badawczą utopią. Autorka artykułu podejmuje próbę opisu miasta, które „ciągle się staje”, na przykładzie realizowanego w Wilnie w latach 2016–2017 projektu #skaitomevilniu (pol. Czytamy Wilno) z zastosowaniem perspektywy performatywnej.
EN
Introduction: On culture of memory in Central and Eastern EuropeThis issue of the Acta Baltico-Slavica, entitled “Bałtyckie i słowiańskie konteksty (nie) pamięci” (The Baltic and Slavic contexts of (non-)memory, vol. 42/2018), is devoted to interdisciplinary research on culture of memory, which – after Christoph Cornelißen – we understand as a formal notion superior to all possible forms of conscious memory of past events. This volume presents the state of research on memory from the perspective of two turning points in European history: 1918 and 1989. The events immediately following the fall of empires and the communist regime (including the rise of new states, shifts and modifications of state borders, international and ethnic conflicts, transformation of political and economic systems) not only changed the geopolitical map, but also exerted enormous influence on shaping identity and memory of Europeans and their historical and biographical narrations. Wprowadzenie: o kulturze pamięci w Europie Środkowej i WschodniejTegoroczny numer rocznika „Acta Baltico-Slavica” zatytułowany Bałtyckie i słowiańskie konteksty (nie)pamięci został poświęcony interdyscyplinarnym badaniom nad kulturą pamięci, którą rozumiemy zgodnie z definicją Ch. Cornelißena jako „formalne pojęcie nadrzędne dla wszelkich możliwych form świadomej pamięci człowieka o wydarzeniach historycznych, osobistościach i procesach, niezależnie od tego, czy są one natury estetycznej, politycznej czy poznawczej”. Celem niniejszego tomu jest przedstawienie stanu badań nad pamięcią z perspektywy dwóch szczególnie ważnych dla Europy cezur dziejowych: 1918 roku i 1989 roku. Wydarzenia, które nastąpiły bezpośrednio po upadku imperiów i reżimu komunistycznego (m.in. powstanie nowych państw, przesunięcia i zmiany granic, konflikty międzypaństwowe i narodowościowe, transformacja systemu politycznego i gospodarczego) nie tylko zmieniły mapę geopolityczną, ale także wywarły ogromny wpływ na kształtowanie się tożsamości i pamięci Europejczyków, ich narracji historycznych i biograficznych.
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.