Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Diagnostyka ultrasonografi czna jatrogennej odmy jamy opłucnej u dzieci

100%

Kosiak W.

Journal of Ultrasonography

|

2013

|

tom 13

|

nr 55

379-393

EN

Pneumothorax is defi ned as the presence of air in the pleural cavity. The incidence of iatrogenic pneumothorax in the pediatric population is 0.3–0.48 in 1000 patients. A conventional chest X-ray, in some cases supplemented with chest computed tomography, is a typical imaging examination used to confi rm the diagnosis of pneumothorax. Within the last years, the relevance of transthoracic lung ultrasound in the diagnostic process of this disease entity has greatly increased. This is confi rmed by the opinion of a group of experts in ultrasound lung imaging in patients in a life-threatening condition, who strongly recommend a transthoracic ultrasound examination for the diagnosis of pneumothorax in such patients. These data constituted the basis for initiating the prospective studies on the application of this method in pneumothorax diagnosis in patients of pediatric hematology and oncology wards. Aim: The aim of the study was to present the possibility of using the transthoracic lung ultrasound in the diagnostic process of pneumothorax in pediatric patients, with particular attention paid to its iatrogenic form. The article discusses sonographic criteria for pneumothorax diagnosis in pediatric patients, including the sensitivity and specifi city of the method, in relation to conventional chest X-ray. Material and methods: The prospective studies included a group of patients treated in the Clinic of Pediatrics, Pediatric Hematology, Oncology and Endocrinology of the Academic Clinical Centre (Medical University of Gdańsk, Poland) in whom a central venous catheter was placed in the subclavian veins. The studies lasted for one year – from 1 July 2011 to 30 June 2012. The examined group comprised 63 patients – 25 girls (39.7%) and 38 boys (60.3%) aged from 1 to 17. The analysis included the results of 115 ultrasound examinations conducted in this group. Results: In the examined group with suspected or diagnosed neoplasm, iatrogenic pneumothorax was identifi ed in 4 out of 63 patients (6.3%). In all cases, it was a consequence of procedures connected with the introduction of a central catheter. In the examined material, the sensitivity, specifi city and predictive values (positive and negative) of the transthoracic lung ultrasound equaled 100%. Conclusions: The transthoracic ultrasound examination is a highly effective method in diagnosing iatrogenic pneumothorax in pediatric patients. However, to confi rm this conclusion, multicenter studies, among considerably larger populations, are necessary.

PL

Odma jamy opłucnej definiowana jest jako obecność powietrza w jamie opłucnej. W populacji pediatrycznej jatrogenna odma jamy opłucnej rozpoznawana jest z częstością 0,3–0,48 na 1000 pacjentów. Konwencjonalne badanie radiologiczne klatki piersiowej, w szczególnych przypadkach uzupełnione o tomografię komputerową klatki piersiowej, to klasyczne badanie obrazowe, za którego pomocą potwierdza się rozpoznanie odmy jamy opłucnej. W ostatnich latach wzrosło znaczenie przezklatkowego badania ultrasonograficznego płuc w diagnostyce odmy jamy opłucnej. Potwierdza to stanowisko grupy ekspertów z zakresu diagnostyki ultrasonograficznej płuc w stanach zagrożenia życia, którzy mocno rekomendują przezklatkowe badanie ultrasonograficzne płuc do rozpoznawania odmy jamy opłucnej w wymienionych wyżej grupach chorych. Dane te stanowiły podstawę podjęcia prospektywnych badań nad możliwością wykorzystania tej metody w diagnostyce odmy jamy opłucnej w grupie pacjentów oddziałów hematologii i onkologii dziecięcej. Cel pracy: Celem pracy było przedstawienie możliwości wykorzystania przezklatkowego badania ultrasonograficznego płuc w diagnostyce odmy jamy opłucnej u dzieci, ze szczególnym uwzględnieniem jatrogennej odmy jamy opłucnej. Omówiono ultrasonograficzne kryteria diagnostyczne odmy jamy opłucnej u pacjentów pediatrycznych, z uwzględnieniem czułości i swoistości metody w porównaniu z klasycznym badaniem radiologicznym klatki piersiowej. Materiał i metody: Prospektywnymi badaniami objęto grupę pacjentów leczonych w Klinice Pediatrii, Hematologii, Onkologii i Endokrynologii Dziecięcej UCK, u których wykonano zabieg założenia centralnego dostępu żylnego do naczyń podobojczykowych. Badania były prowadzone przez okres jednego roku – od 1 lipca 2011 do 30 czerwca 2012 roku. Oceniono grupę 63 dzieci – 25 dziewczynek (39,7%) i 38 chłopców (60,3%), w wieku od 1 roku do 17 lat. Analizie poddano wyniki 115 badań ultrasonograficznych wykonanych w tej grupie pacjentów. Wyniki: W analizowanej grupie pacjentów z rozpoznaniem lub podejrzeniem choroby nowotworowej jatrogenną odmę jamy opłucnej rozpoznano u 4 spośród 63 pacjentów (6,3%). We wszystkich przypadkach była ona konsekwencją procedur związanych z zakładaniem cewnika centralnego. W przebadanym materiale czułość, specyficzność oraz wartości predykcyjne (dodatnia i ujemna) dla przezklatkowego badania ultrasonograficznego płuc wyniosły 100%. Wnioski: Przezklatkowe badanie ultrasonograficzne płuc jest bardzo skuteczną metodą w diagnostyce jatrogennej odmy jamy opłucnej u dzieci. W celu potwierdzenia tej koncepcji konieczne są jednak wieloośrodkowe badania na znacznie większej grupie przypadków.

2

Is a linear probe helpful in diagnosing diseases of pulmonary interstitial spaces?

63%

Buda N. , Kosiak W.

Journal of Ultrasonography

|

2017

|

tom 17

|

nr 69

136-141

EN

In a lung ultrasound examination, interstitial lung lesions are visible as numerous B-line artifacts, and are best recorded with the use of a convex probe. Interstitial lung lesions may result from many conditions, including cardiogenic pulmonary oedema, non-cardiogenic pulmonary oedema, or interstitial lung disease. Hence difficulties in the differential diagnostics of the above clinical conditions. This article presents cases of patients suffering from interstitial lung lesions discovered in the course of lung ultrasound examination. The patients were examined with a 3.5–5.0 MHz convex probe and a 7.0–11.0 MHz linear probe. Ultrasound images have been analysed, and differences in the imaging with both probes in patients with interstitial lung lesions have been detailed. The use of a linear probe in patients with interstitial lung lesions (discovered with a convex or a micro-convex probe) provides additional information on the source of the origin of the lesions.

PL

Zmiany śródmiąższowe płuc w badaniu ultrasonograficznym prezentują się jako liczne artefakty linii B, rejestrowane najlepiej przy pomocy sondy konweksowej. Przyczyn zmian śródmiąższowych płuc może być wiele: kardiogenny obrzęk płuc, niekardiogenny obrzęk płuc oraz zmiany w przebiegu śródmiąższowych chorób płuc. Powoduje to trudności w diagnostyce różnicowej powyższych stanów klinicznych. W artykule przedstawiono serię przypadków pacjentów, u których w badaniu ultrasonograficznym płuc stwierdzono zmiany śródmiąższowe płuc. Badania wykonano przy pomocy sondy konweksowej (3,5–5,0 MHz) oraz liniowej (7,0–11,0 MHz). Dokonano analizy obrazów ultrasonograficznych oraz wskazano różnice w obrazowaniu obiema głowicami w grupie pacjentów ze zmianami śródmiąższowymi w płucach. Zastosowanie sondy liniowej u pacjentów ze stwierdzonymi (przy pomocy sondy konweksowej lub mikrokonweksowej) zmianami śródmiąższowymi płuc wnosi nowe informacje na temat źródła ich pochodzenia. Artykuł w wersji polskojęzycznej jest dostępny na stronie http://jultrason.pl/index.php/wydawnictwa/volume-17-no-69

3

Porównanie ultrasonograficznej oceny współczynnika żyła główna dolna/aorta z przyłożenia głowicy w linii środkowej przedniej i pachowej przedniej prawej

51%

Luboch M. , Łoś M. , Szmygel Ł. , Kosiak W.

Journal of Ultrasonography

|

2014

|

tom 14

|

nr 58

280-286

EN

The aim of the study was to compare the values of the sonographic inferior vena cava/ aorta index obtained with the transducer placed in the median line and right anterior axillary line. Material and methods: The study enrolled 45 volunteers, including 33 women, aged 22.5 ± 1.26 with a negative history of circulatory and renal diseases. The study consisted in a sonographic assessment and measurement of the inferior vena cava and aorta by placing the transducer in the anterior median line and right anterior axillary line. The value of the inferior vena cava/aorta index was obtained by calculating the ratio of the diameters of the inferior vena cava and aorta. The diameter measurements were taken by placing the ultrasound transducer in the anterior median line and right anterior axillary line. Two examiners performed the measurement three times and used convex probes of 3.5–5 MHz. Additionally, the subjects’ weight, height and arterial blood pressure were taken. Results: Following a statistical analysis with the use of STATISTICA software, the following values of the inferior vena cava/aorta index were obtained: in the anterior median line – 1.43 ± 0.21, and in the right anterior axillary line – 1.285 ± 0.19. There was no statistically significant difference between the measurements obtained by the two examiners (p = 0.17). A strong correlation was noted between the inferior vena cava/ aorta indices calculated in both sites of transducer placement, which was irrespective of the examiners (the correlation coefficient: r = 0.61 and r = 0.71). The study indicate that the inferior vena cava/aorta index measured in the right anterior axillary line is a simple and reproducible method for determining the body fluid status; the examinations conducted in both sites may be used interchangeably. Further studies are needed to determine reference values for the inferior vena cava/aorta index measured in the right anterior axillary line.

PL

Celem pracy była ocena porównawcza wartości ultrasonograficznego współczynnika żyła główna dolna/aorta z przyłożenia głowicy w linii środkowej i pachowej przedniej prawej. Materiał i metoda: W badaniu udział wzięło 45 ochotników, w tym 33 kobiety, w wieku 22,5 ± 1,26 roku, z ujemnym wywiadem w kierunku chorób układu krążenia i nerek. Badanie polegało na ultrasonograficznej ocenie i pomiarach żyły głównej dolnej i aorty z przyłożenia głowicy w linii środkowej przedniej oraz w pachowej przedniej prawej. Wartość współczynnika żyła główna dolna/aorta uzyskiwano, wyliczając iloraz średnicy żyły głównej dolnej i aorty. Pomiary średnicy naczyń były wykonywane z przyłożenia głowicy ultrasonograficznej w linii środkowej przedniej oraz linii pachowej przedniej prawej. Dwóch badających wykonywało wszystkie pomiary trzykrotnie, stosując głowicę convex 3,5–5 MHz. Zmierzono także masę ciała, wzrost i ciśnienie tętnicze. Wyniki: Po opracowaniu statystycznym za pomocą programu STATISTICA uzyskano następujące wartości współczynnika żyła główna dolna/aorta: w linii środkowej przedniej 1,43 ± 0,21, w linii pachowej przedniej po stronie prawej 1,285 ± 0,19. Nie wykazano istotnej statystycznie różnicy w pomiarach tego współczynnika pomiędzy badaczami (p = 0,17). Zaobserwowano silną korelację pomiędzy współczynnikami żyła główna dolna/aorta w obu przyłożeniach niezależnie od badającego (współczynnik korelacji r = 0,61 i r = 0,71). Na postawie przeprowadzonych badań wysunięto następujące wnioski: współczynnik żyła główna dolna/aorta mierzony w linii pachowej przedniej po stronie prawej jest prostą i powtarzalną metodą oceny nawodnienia pacjentów; badania w obu punktach przyłożenia mogą być stosowane zamiennie. Konieczne są dalsze badania w celu wyznaczenia norm współczynnika żyła główna dolna/aorta w linii pachowej przedniej po stronie prawej.

4

Żebro dwudzielne – diagnostyka z wykorzystaniem ultrasonografii. Opis przypadku

51%

Kryger M. , Kosiak W. , Batko T.

Journal of Ultrasonography

|

2013

|

tom 13

|

nr 55

446-450

EN

W pracy przedstawiono możliwości wykorzystania ultrasonografi i w diagnostyce anomalii rozwojowej żeber pod postacią żebra dwudzielnego. Żebro dwudzielne jest sporadycznie występującą anomalią rozwojową żeber. Manifestuje się jako guz ściany klatki piersiowej. Zmiany te wykrywane są w rutynowym badaniu fi zykalnym lub na zdjęciu rentgenowskim klatki piersiowej, często wykonywanym z innego powodu. Ogólna liczba przypadków żebra dwudzielnego szacowana jest na 0,15–3,4% (średnio 2%) populacji, co odpowiada około 20% wad wrodzonych żeber. Zmiana ta najczęściej występuje jednostronnie. Przedstawione przypadki są w dostępnym piśmiennictwie pierwszymi obrazami zdwojonych żeber u dzieci w badaniu ultrasonografi cznym.

PL

The paper presents the possibility of using ultrasonography in the diagnosis of a congenital rib anomaly in the form of bifi d rib. Bifi d rib is a rare congenital abnormality of anterior chest wall. It manifests as a chest “lump.” Such lesions are detected during a routine physical examination or chest X-ray which is often performed for other reasons. The overall prevalence of bifi d rib is estimated at 0.15% to 3.4% (mean 2%) and it accounts for approximately 20% of all congenital rib anomalies. It is usually an unilateral lesion. The cases presented herein constitute the fi rst pediatric cases in the available literature in which bifi d rib anomaly was visualized by ultrasound examination.

5

Zastosowanie ultrasonografi i w ocenie powikłań zakrzepowych u dzieci z centralnymi, tunelizowanymi cewnikami dożylnymi

51%

Tomaszewski M. , Kosiak W. , Irga N. , Połczyńska K.

Journal of Ultrasonography

|

2013

|

tom 13

|

nr 55

451-459

EN

Central venous access consists in inserting a vascular catheter to the vena cava and placing its tip in the vicinity of the opening to the right atrium. In the patients of the Clinic of Pediatrics, Hematology and Oncology at the Academic Clinical Centre of the Medical University in Gdańsk, such implantation procedures are conducted 40–50 times in a year using Broviac/Hickman catheters that are placed in the subclavian vein. In the Ultrasound and Biopsy Laboratory at the clinic mentioned above, approximately 200–250 examinations have been conducted since 2005 to assess the central venous access. Implantation of a catheter considerably increases the comfort of patients who require a long-term venous access. Nevertheless, it is an invasive procedure, burdened with a risk of numerous, early and late complications. The late complications are associated with implanted catheters and include catheter-related thrombosis. The aim of this paper was to present three patients of the Clinic of Pediatrics, Hematology and Oncology at the Academic Clinical Centre of the Medical University in Gdańsk, in whom thrombotic complications occurred as a result of long-term central venous catheters. The paper also discusses the possibilities of using sonography in the assessment of such complications. In the presented patients, it was possible to determine the size and localization of a thrombus which enabled effective treatment in two cases. The pathomechanism of catheter-related thrombosis was explained and the risk factors of such complications were discussed. The attention was paid to the necessity of conducting ultrasound examinations in pediatric patients with inserted catheters as soon as the fi rst symptoms of thrombosis appear. Based on own observations and despite the lack of validation of ultrasound imaging in the assessment of central catheters, we believe that this method is highly promising and can be recommended for the assessment of thrombotic complications in pediatric patients with central venous catheters.

PL

Centralny dostęp dożylny polega na wprowadzeniu cewnika naczyniowego (kateteru) do żyły głównej i zlokalizowaniu jego końcówki blisko ujścia do prawego przedsionka serca. U pacjentów Kliniki Pediatrii, Hematologii i Onkologii Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego w ciągu roku przeprowadza się 40–50 zabiegów implantacji cewników centralnych typu Broviac/Hickman przez żyłę podobojczykową. W Pracowni Diagnostyki Ultrasonografi cznej i Biopsyjnej przy wyżej wymienionej Klinice od 2005 roku wykonuje się rocznie około 200–250 badań, do których wskazaniem jest ocena centralnego dostępu dożylnego. Zastosowanie kateteru znacznie poprawia komfort pacjentów wymagających długotrwałego dostępu dożylnego. Jest jednak procedurą inwazyjną, obarczoną ryzykiem wystąpienia szeregu powikłań, zarówno wczesnych, jak i późnych. Powikłania późne dotyczą cewników już implantowanych i obejmują między innymi zakrzepicę odcewnikową. Celem niniejszej pracy jest prezentacja trzech pacjentów z Kliniki Pediatrii, Hematologii i Onkologii Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, u których doszło do powikłań zakrzepowych w przebiegu długotrwale utrzymywanego cewnika centralnego. Przedstawiono możliwości wykorzystania ultrasonografi i w ocenie powstałych zaburzeń. W prezentowanych przypadkach możliwe było określenie wielkości i lokalizacji skrzepliny, co pozwoliło na podjęcie skutecznego leczenia u dwojga pacjentów. Omówiono patomechanizm powstania zakrzepicy odcewnikowej oraz czynniki zwiększonego ryzyka takich zaburzeń. Zwrócono uwagę na konieczność wykonywania badań ultrasonografi cznych u dzieci z kateterem już przy pierwszych objawach sugerujących powikłania zakrzepowe. Na podstawie obserwacji własnych, pomimo braku walidacji dla diagnostyki ultrasonografi cznej w ocenie cewników centralnych, uważamy, że jest to metoda bardzo obiecująca i godna polecenia w ocenie powikłań zakrzepowych u dzieci z centralnym dostępem dożylnym.

6

Współczynnik żyła główna dolna/aorta w ocenie nawodnienia – porównawcza ocena wyników pomiarów doświadczonych i niedoświadczonych badaczy w grupie młodych dorosłych

51%

Durajska K. , Januszkiewicz E. , Szmygel Ł. , Kosiak W.

Journal of Ultrasonography

|

2014

|

tom 14

|

nr 58

273-279

EN

The assessment of the body fluid status is one the most challenging tasks in clinical practice. Although there are many methods to assess the body fluid status of patients, none of them is fully satisfactory in contemporary medical sciences. In the article below, we compare the results of measurements performed by experienced and inexperienced examiners based on the inferior vena cava/aorta diameter index in a sonographic hydration assessment. The study enrolled 50 young students at the age of 19–26 (the median age was 22.95) including 27 women and 23 men. The volunteers were examined in the supine position with GE Logiq 7 system and a convex transducer with the frequency of 2–5 MHz. The measurements were performed in the longitudinal and transverse planes by two inexperienced examiners – the authors of this paper, following a four-hour training conducted by an experienced sonographer. The longitudinal values of the inferior vena cava/aorta diameter index obtained in this study were similar to those found in the literature. The reference value for the inferior vena cava/aorta index determined by Kosiak et al., which constituted 1.2 ± 2 SD, for SD = 0.17, was similar to the values obtained by the authors of this paper which equaled 1.2286 ± 2 SD, for SD = 0.2. The article presented below proves that measuring the inferior vena cava/aorta diameter index is not a complex examination and it may be performed by physicians with no sonographic experience. Furthermore, the paper demonstrates that the inferior vena cava/aorta diameter index measured in the transverse plane is similar to the inferior vena cava/aorta diameter index determined in the longitudinal plane. Thus, both measurements may be used interchangeably to assess the hydration status of patients.

PL

Ocena stanu nawodnienia jest jednym z najtrudniejszych zadań dla lekarzy klinicystów. Pomimo istnienia wielu metod oceniających stan nawodnienia pacjentów żadna z procedur nie jest w pełni satysfakcjonująca w obecnej dobie nauk medycznych. W przedstawionym poniżej artykule porównano wyniki pomiarów wykonanych przez doświadczonych i niedoświadczonych badaczy w ultrasonograficznej ocenie stanu gospodarki wodnej, bazując na określeniu współczynnika żyła główna dolna/aorta. Badaniami objęto 50 młodych studentów, w wieku od 19 do 26 lat (mediana wieku – 22,95 roku), w tym 27 kobiet oraz 23 mężczyzn. Ochotników badano w pozycji leżącej na plecach, aparatem GE Logiq 7, głowicą typu convex o częstotliwości 2–5 MHz. Pomiary zostały w ykonane w projekcji podłużnej i poprzecznej przez dwóch niedoświadczonych badających, autorów pracy, po wcześniejszym czterogodzinnym przeszkoleniu przez doświadczonego lekarza ultrasonografistę. W badanej grupie stwierdzono podobne wyniki współczynnika żyła główna dolna/aorta w projekcji podłużnej do podawanych w piśmiennictwie. Norma dla współczynnika żyła główna dolna/ aorta wyznaczona przez zespół Kosiaka i wsp., która wyniosła 1,2 ± 2 odchylenia standardowe, dla odchylenia standardowego 0,17, była zbliżona do wartości współczynnika uzyskanego przez autorów, wynoszącego 1,2286 ± 2 odchylenia standardowe, dla odchylenia standardowego 0,2. W przedstawionym artykule udowodniono, że pomiar współczynnika żyła główna dolna/aorta jest badaniem nieskomplikowanym, możliwym do wykonywania przez lekarzy niemających praktyki ultrasonograficznej. Ponadto wykazano, że współczynnik żyła główna dolna/aorta uzyskany w pomiarach w projekcji poprzecznej jest podobny do współczynnika żyła główna dolna/aorta w pomiarach w projekcji podłużnej – oba pomiary mogą być wykorzystywane zamiennie do oceny stopnia nawodnienia pacjentów.

7

Ultrasound image of the thyroid gland in obese children

51%

Szczyrski J. , Kosiak W. , Korpal-Szczyrska M. , Myśliwiec M.

Journal of Ultrasonography

|

2015

|

tom 15

|

nr 63

423-428

EN

Obesity as a disease of affluence also affects younger children. Numerous observations suggest a link between excessive body weight and thyroid function disorders. Subclinical hypothyroidism has been diagnosed increasingly frequently in patients with obesity. A growing number of papers also point to morphological changes of the thyroid gland in the ultrasound examination in obese children. These reports mainly concern changes in echogenicity. The present paper discusses the most important aspects of this topic on the basis of the literature as well as containing a brief analysis based on own experiences.

PL

Otyłość jako choroba cywilizacyjna dotyka również dzieci w młodszych grupach wiekowych. Liczne obserwacje sugerują istnienie związku między nadmierną masą ciała a zaburzeniami funkcji tarczycy. U pacjentów z otyłością coraz częściej rozpoznaje się subkliniczną niedoczynność tego gruczołu. Coraz więcej prac wskazuje też na zmiany morfologiczne tarczycy w badaniu ultrasonograficznym u otyłych dzieci. Doniesienia te dotyczą głównie zmian echogeniczności. Praca zawiera omówienie najważniejszych aspektów tego tematu na podstawie literatury oraz krótką analizę zagadnienia opartą na własnych doświadczeniach.

8

Ultrasound imaging in the general practitioner’s office – a literature review

45%

Genc A. , Ryk M. , Suwała M. , Żurakowska T. , Kosiak W.

Journal of Ultrasonography

|

2016

|

tom 16

|

nr 64

78-86

EN

Ultrasound, which is a safe and non-invasive diagnostic modality that uses more and more advanced imaging techniques, has become the first-choice examination in various diseases. It is more and more often used in the general practitioner’s office to supplement physical examination and interview. Aim: The aim of this paper is to review the Polish medical literature pertaining to the usage of ultrasound imaging in general practice as well as to present advantages, disadvantages and utility associated with conducting ultrasound examinations by general practitioners based on selected publications. Material and methods: The analysis involved 15 articles found in Polish medical literature published in 1994–2013 in 9 medical journals. These publications were obtained using various data bases, such as Polish Medical Bibliography, Google Scholar as well as websites of “Lekarz Rodzinny” and “Ultrasonografia.” Results: Of 15 available publications, 5 papers present the usage of ultrasound imaging by a primary care physician for general purposes, 4 discuss the usage of abdominal scans, 3 – imaging of the neck and lymph nodes, 1 – lungs, and 2 discuss its usage for specific disease entities. In over 70% of the papers, the financial aspect associated with the usage of this modality in general practice is mentioned. More than a half of the publications draw attention to the possibility of using point-of-care ultrasound examinations. Advantages of ultrasonography most often mentioned by the authors include: good effects of screening, safety, short duration and low cost. The authors of eight publications also indicate disadvantages associated with ultrasound imaging used by a general practitioner. Conclusions: In the Polish literature, there are relatively few papers on the role of ultrasonography in the office of a primary care physician. This modality is more and more often becoming a tool that helps primary care physicians to establish diagnoses, accelerates the initiation of treatment and directs the further diagnostic process.

PL

Ultrasonografia, będąca bezpieczną i nieinwazyjną metodą diagnostyczną, wykorzystującą coraz bardziej udoskonalone techniki obrazowania, stała się badaniem pierwszego wyboru w wielu schorzeniach. Coraz częściej stosowana jest w gabinecie lekarza rodzinnego jako metoda uzupełniająca badania podmiotowe i przedmiotowe. Cel: Celem pracy był przegląd piśmiennictwa polskiego opisującego wykorzystanie badania ultrasonograficznego w gabinecie lekarza rodzinnego oraz przedstawienie zalet, wad i przydatności wykonywania samodzielnego badania ultrasonograficznego przez lekarzy rodzinnych, na podstawie analizy wybranych artykułów. Materiał i metoda: Analiza objęła 15 artykułów wyszukanych w polskim piśmiennictwie, opublikowanych w latach 1994–2013 w 9 czasopismach medycznych. Publikacje znaleziono za pomocą różnych baz danych, takich jak Polska Bibliografia Lekarska, Google Scholar, strony internetowe pism „Lekarz Rodzinny” i „Ultrasonografia”. Wyniki: Z 15 dostępnych publikacji 5 stanowiły artykuły przedstawiające zastosowanie ultrasonografii w gabinecie lekarza rodzinnego w wymiarze ogólnym, w 4 opisano wykorzystanie badania jamy brzusznej, w 3 – szyi i węzłów chłonnych, w 1 – płuc oraz w 2 omówiono badanie w konkretnych jednostkach chorobowych. W ponad 70% prac poruszony został aspekt ekonomiczny związany z zastosowaniem ultrasonografii w gabinecie lekarza rodzinnego. W ponad połowie artykułów zwrócono uwagę na możliwość wykorzystania badań ultrasonograficznych typu point-of-care. Wśród zalet ultrasonografii najczęściej wymieniano korzystne badanie przesiewowe, bezpieczeństwo, krótki czas trwania, niski koszt badania. Autorzy ośmiu publikacji wskazali również wady związane ze stosowaniem USG w gabinecie lekarza rodzinnego. Wnioski: W polskim piśmiennictwie dostępnych jest niewiele publikacji opisujących rolę ultrasonografii w gabinecie lekarza pierwszego kontaktu. Ultrasonograf coraz częściej staje się narzędziem ułatwiającym lekarzowi podstawowej opieki zdrowotnej postawienie diagnozy, przyspiesza też rozpoczęcie leczenia pacjentów i ukierunkowuje dalszą diagnostykę.

9

An additional ultrasonographic sign of Hashimoto’s lymphocytic thyroiditis in children

45%

Kosiak W. , Piskunowicz M. , Świętoń D. , Batko T. , Kaszubowski M.

Journal of Ultrasonography

|

2015

|

tom 15

|

nr 63

349-357

EN

We present an additional sonographic sign of Hashimoto’s thyroiditis (HLT), increasing the specificity of this method in pediatric populations. Methods: A total of 98 children (mean age 12.7 years, range 7–17 years) were selected from the registry of the endocrinology outpatient department. All subjects met the diagnostic criteria for HLT. All children underwent a prospective thyroid ultrasound examination with special attention paid to the presence of lymph nodes adjacent to the thyroid gland. In order to form a control group, we analyzed 102 healthy volunteers and 94 children with cervical lymphadenopathy, age- and sex-matched with the main study group. Results: The ultrasound of the thyroid revealed typical sonographic signs of autoimmune thyroid disease in all children with HLT and in none of the individuals in the control groups. In 96 children (98%) from the HLT group, at least 2 lymph nodes adjacent to the lower part of the thyroid gland lobes localized on one or both sides of the thyroid were detected. No lymph nodes adjacent to the lower part of the thyroid lobes were found in healthy children or children with cervical lymphadenopathy. Conclusions: Lymph nodes adjacent to the lower part of the thyroid lobes are an additional ultrasound sign of pediatric Hashimoto’s lymphocytic thyroiditis, with 98% sensitivity and 100% specificity.

PL

W niniejszej pracy została przedstawiona dodatkowa cecha ultrasonograficzna przewlekłego limfocytowego zapalenia tarczycy, zwiększająca specyficzność tej metody w populacji dzieci. Materiał i metody: Z rejestru kliniki endokrynologii wybrano 98 dzieci (średnia wieku: 12,7 roku, przedział wiekowy: 7–17 lat). Wszyscy pacjenci spełniali kryteria diagnostyczne choroby Hashimoto. Każde dziecko poddano prospektywnemu badaniu ultrasonograficznemu tarczycy ze szczególnym uwzględnieniem występowania węzłów chłonnych przylegających do tarczycy. W celu utworzenia grupy kontrolnej analizie poddano 102 zdrowych ochotników oraz 94 dzieci z limfadenopatią szyjną, dopasowanych pod względem wieku i płci do badanej grupy. Wyniki: Badanie ultrasonograficzne tarczycy ujawniło typowe cechy sonograficzne autoimmunologicznej choroby tarczycy u wszystkich dzieci z chorobą Hashimoto i nie ujawniło ich u żadnego pacjenta z grupy kontrolnej. U 96 chorych dzieci (98%) wykryto co najmniej dwa węzły chłonne przylegające do dolnej części płatów tarczycy, umiejscowione z jednej lub z dwóch stron gruczołu. Nie wykryto węzłów chłonnych przylegających do dolnej części płatów tarczycy u dzieci zdrowych ani u dzieci z limfadenopatią szyjną. Wnioski: Występowanie węzłów chłonnych przylegających do dolnej części płatów tarczycy stanowi dodatkową cechę ultrasonograficzną zapalenia tarczycy Hashimoto u dzieci, wykazującą 98-procentową czułość i 100-procentową specyficzność.

10

Zastosowanie dożylnych ultrasonografi cznych środków kontrastujących w porównaniu z innymi metodami obrazowymi u dzieci leczonych z powodu choroby nowotworowej

45%

Piskunowicz M. , Kosiak W. , Batko T. , Adamkiewicz-Drożyńska E. , Szarmach A.

Journal of Ultrasonography

|

2013

|

tom 13

|

nr 55

438-445

EN

The lack of registration of ultrasound contrast agents for use in patients below the age of 18 is a signifi cant limitation of their usage. Despite this, examinations with the use of contrast agents are conducted in numerous centers, mainly as part of the diagnostic process of vesicoureteral refl ux. Examinations after an intravenous administration of contrast agents are conducted rarely. The reason for this is not only the lack of registration, but also the lack of studies on their safety profi le in paediatric patients or no guidelines concerning the dosage. It seems that imaging with the use of such agents could help solve certain clinical problems when other diagnostic methods fail. The paper presents selected cases of pediatric patients treated in oncological departments, in whom the examination with the use of ultrasound contrast agents had a considerable infl uence on the diagnostic and therapeutic process.

PL

Istotnym ograniczeniem stosowania ultrasonografi cznych środków kontrastujących w populacji pediatrycznej jest brak ich rejestracji dla osób poniżej 18. roku życia. Mimo to w wielu ośrodkach wykonywane są badania z ich użyciem, głównie w diagnostyce refl uksu pęcherzowo-moczowodowego. Badania po dożylnym podaniu środków kontrastujących przeprowadzane są sporadycznie. Wynika to nie tylko z ograniczeń rejestracyjnych, ale również braku prac oceniających profi l bezpieczeństwa ultrasonografi cznych środków kontrastujących u dzieci czy też braku schematów dawkowania. Wydaje się, że obrazowanie z ich zastosowaniem mogłoby pomóc w rozwiązaniu problemów klinicznych w sytuacjach, gdy zawodzą inne metody diagnostyczne. W pracy zaprezentowano wybrane przypadki kliniczne dzieci leczonych na oddziale onkologii, u których badanie z użyciem ultrasonografi cznych środków kontrastujących istotnie wpłynęło na proces diagnostyczny lub leczniczy.

11

Pandemic (H1N1) 2009 influenza - real threat or unjustified panic? The experience of one pediatric hematology-oncology center

38%

Irga N. , Osak M. , Jaworski R. , Bronk M. , Kosiak W. , Adamkiewicz-Drozynska E.

|

nr 3

296-301

12

Polish recommendations for lung ultrasound in internal medicine (POLLUS-IM)

23%

Buda N. , Kosiak W. , Radzikowska E. , Olszewski R. , Jassem E. , Grabczak E. M. , Pomiecko A. , Piotrkowski J. , Piskunowicz M. , Sołtysiak M. , Skoczyński S. , Jaczewski G. , Odrowska J. , Skoczylas A. , Wełnicki M. , Wiśniewski J. , Zamojska A.

|

tom 18

|

nr 74

198-206

EN

Objective: The aim of this study was to establish recommendations for the use of lung ultrasound in internal medicine, based on reliable data and expert opinions. Methods: The bibliography from the databases (Pubmed, Medline, OVID, Embase) has been fully reviewed up to August 2017. Members of the expert group assessed the credibility of the literature data. Then, in three rounds, a discussion was held on individual recommendations (in accordance with the Delphi procedure) followed by secret voting. Results: Thirty-eight recommendations for the use of lung ultrasound in internal medicine were established as well as discussed and subjected to secret voting in three rounds. The first 31 recommendations concerned the use of ultrasound in the diagnosis of the following conditions: pneumothorax, pulmonary consolidation, pneumonia, atelectasis, pulmonary embolism, malignant neoplastic lesions, interstitial lung lesions, cardiogenic pulmonary edema, interstitial lung diseases with fibrosis, dyspnea, pleural pain and acute cough. Furthermore, seven additional statements were made regarding the technical conditions of lung ultrasound examination and the need for training in the basics of lung ultrasound in a group of doctors during their specialization programs and medical students. The panel of experts established a consensus on all 38 recommendations.

PL

Cel: Celem niniejszej pracy było ustalenie opartych na wiarygodnych danych i opiniach ekspertów zaleceń dotyczących zastosowania ultrasonografii płuc w chorobach wewnętrznych. Metody: Piśmiennictwo z baz danych (PubMed, Medline, OVID, Embase) zostało w całości poddane przeglądowi do sierpnia 2017 roku. Członkowie grupy ekspertów ocenili wiarygodność danych z piśmiennictwa. Następnie w trzech 3 turach przeprowadzono dyskusję na temat poszczególnych zaleceń (zgodnie z systemem Delphi) i przeprowadzono tajne głosowanie. Wyniki: Utworzono 38 zaleceń dotyczących zastosowania ultrasonografii płuc w chorobach wewnętrznych, zalecenia przedyskutowano oraz poddano tajnemu głosowaniu w trzech turach. Pierwsze 31 zaleceń dotyczyło ultrasonograficznych kryteriów rozpoznawania: odmy opłucnej, konsolidacji miąższu płucnego, zapalenia płuc, niedodmy, zatorowości płucnej, złośliwych zmian nowotworowych, zmian śródmiąższowych płuc, kardiogennego obrzęku płuc, śródmiąższowych chorób płuc przebiegających z włóknieniem płuc, duszności, bólów opłucnowych oraz ostrego kaszlu. Ponadto powstało siedem dodatkowych stwierdzeń, dotyczących technicznych warunków wykonania badania ultrasonograficznego płuc, a także potrzeby szkoleń w zakresie podstaw ultrasonografii płuc w grupie specjalizujących się lekarzy i studentów. Panel ekspertów ustalił konsensus dotyczący wszystkich 38 zaleceń.