The author submits a reflection on Wittgenstein’s critique of the “law of identity” and on Wajszczuk’s idea of conjunction entailing the necessity of broadening the contents of what has momentarily been said. The author insists on the deviant nature (deviant from the point of view of the natural-linguistic code) of the famous example Boys are boys. and on its purely perlocutionary effect as its only possible effect. All of this is opposed to the would-be catalogue of codified “meanings”, as those imagined, e.g., by Wierzbicka. A number of related phenomena are also discussed.
PL
Autor rozważa Wittgensteinowską krytykę „prawa tożsamości” oraz Jadwigi Wajszczuk koncepcję koniunkcji, zakładającej wymaganie uzupełnienia treści tego, co aktualnie zostało powiedziane. Autor omówił także dewiacyjny charakter (dewiacyjny z punktu widzenia kodu naturalno-językowego) znanego przykładu Boys are boys. i wskazuje na jego czysto perlokucyjny – jako jedyny możliwy – efekt. Wszystko to przemawia przeciw zakładanemu katalogowi skodyfikowanych „znaczeń”, w ujęciu np. Wierzbickiej. Omówiono także szereg zjawisk pokrewnych.
The author claims that whoever praises an utterance which is in his/her opinion untrue must of necessity praise something which is in his/her opinion true; e.g. his/ her opinion praising the supposedly untrue utterance. Whoever praises an utterance which is in his/her opinion true need not to praise any utterance which is in his/her opinion untrue. What all of this entails is the following: general approval of non-veracity is impossible (by being self-contradictory) whereas total approval of veracity and only this approval is non-selfcontradictory.The author presents a proportional picture of approvals and disapproval of actions. The label used are: ‘tolerance’, ‘zero tolerance’ as amelioratives, and ‘permissivism’, ‘intolerance’ as pejoratives. The attitudes denoted with the above levels are always subjective.
PL
Autor twierdzi, że ktokolwiek pochwala czyjąś wypowiedź, która jest jego zdaniem nieprawdziwa, musi z konieczności pochwalać czyjeś powiedzenie czegoś, co jest jego zdaniem prawdą; np. swoje własne zdanie chwalące ową wypowiedź nieprawdziwą. Ktokolwiek pochwala czyjąś wypowiedź, która jest jego zdaniem prawdziwa, nie musi jednocześnie pochwalać niczyjego powiedzenia czegoś, co nie jest jego zdaniem prawdą. Wszystko to łącznie stanowi o tym, że bezwzględna aprobata nieprawdomówności jest niemożliwa (jako wewnętrznie sprzeczna), podczas gdy totalna aprobata prawdomówności i tylko ona jest niesprzeczna wewnętrznie.Autor przedstawia ściśle proporcjonalny obraz aprobaty i dezaprobaty działań. Stosowane pojęcia to: ‘tolerancja’, ‘zero tolerancji’ jako amelioratywy oraz ‘permisywizm’, ‘nietolerancja’ jako pejoratywy. Postawy oznaczone powyższymi pojęciami są zawsze subiektywne.
Autor se zabývá zvláštní třídou výrazů, která byla zjíštěná Danielevičovou (2012) jakožto „attestation adverbials”. Možný příklad této třídy: On je určitě blbec. Autor siklade otázku: jak se chovají takové výrazy v bipolárných otázkách? Výrok je sledující. Za a, primárně, takové otázky jsou nenormativní, stejně jako věty s hypotetickými výrazy typu zřejmě, sr. * Zdali A zřejmě zavrażdil B? / * Zdali on je určitě blbec?. Za b, sekundárně, takové otázky jsou oprávněny jako metonymické útvary spojující objektivní určení s narážkou, że se někdo vyjádřil k příslušné alternativě nejen objevují, že ‘je tomu takto [on je blbec]’, nýbrž taky (pomoci adverbiála určitě), že její zhodnocení je nesporné, sr. Zdali on je, jako řekl Honda, určitě blbec?.
EN
The author addresses the properties of the special category of expressions established by Danielewiczowa (2012) and labeled by her “attestation adverbials”. A possible example of the category: He is definitely crazy. The question which the author tries to answer reads: how do expressions of that category fare in bipolar questions?His answer is as follows. On the one hand, primarily, such questions are deviant, on a par with questions embracing hypotheticals like probably, cf. * Has A probably murdered B? / * Is he definitely crazy?.On the other hand, secondarily, such questions are acceptable as metonymical utterances where a demand to receive an objective assertion is combined with a presupposition that someone had claimed not only that ‘such is the case [he is crazy]’, but also (by using the adverbial definitely), that her evaluation was unquestionable, cf. Is he, as Smith said, definitely crazy?.
Jest ona oparta na uznaniu ‘zrobił’ i ‘wie’ za nieempiryczne (niedefiniowalne) „pojęcia pierwsze” (primes). Rdzeń argumentu stanowi szczegółowa obserwacja lingwistyczna dotycząca osobliwego funkcjonowania pojęć ‘dlaczego’ i ‘ponieważ’ w ich relacjach z pytajnikami i funktorem ‘móc’. Wyrażenie ‘ponieważ’ zakłada obecność koniunkcji z frazą obligatoryjnie wskazującą stan rzeczy inny niż podany w wyrażeniu a poprzedzającym wyrażenie ‘ponieważ’ (wyrażenie realizujące schemat * a ponieważ a stanowi jeden z najbardziej skrajnych przykładów dewiacji językowej; nie należy ono do jakiegokolwiek kodu naturalno-językowego ani jego realnych produktów – tzn. produktów innych niż wypowiedzi czysto perlokucyjne w sensie J.L. Austina). Uogólnione ‘zrobił’ i ‘wie’ (ktoś zrobił / wie coś, bez jakiejkolwiek specyfikacji) w tego rodzaju koniunkcjach nie może, pod grozą destrukcyjnego regresu nieskończonego, występować w konkatenacji z ‘ponieważ’. Dowodzi to, zdaniem autora, pierwotności dwu wskazanych pojęć oraz ich roli fundamentalnych pojęć „syntetycznych a priori” jako tego, na czego denotatach opiera się cała rzeczywistość. Autor odrzuca, w drodze określonej argumentacji, rozumienie Rzeczywistości jako równej pojedynczemu i unikalnemu uniwersum empirycznemu (będącemu efektem działania). Autor uznaje Ockhama ideę wielości wszechświatów za logicznie niezbywalną. Jednocześnie autor nie aprobuje mistycznego höheres („tego, co wyższe”) w kształcie przewidzianym w Traktacie logiczno-filozoficznym L. Wittgensteina: z trójcą obejmującą czystą logikę, etykę i estetykę. Autor twierdzi, że te trzy domeny należą do stworzonej, naturalnej dziedziny bytowania istot mówiących. Rzeczywistość uchwytywana przez logikę jest czymś szerszym niż ta dziedzina.
5
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW