Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Problemy metodyczne studiow zagospodarowania przestrzennego wojewodztw.

100%

Wysocka E.

Człowiek i Środowisko

|

1996

|

tom 20

|

nr 4

349-356

PL

Trwają poszukiwania metod sporządzania studium zagospodarowania przestrzennego województw, dostosowanych do nowych uwarunkowań. Dominuje podejście: podmiotowe, zintegrowane, stosujące metodę planowania strategicznego, kładące nacisk na proces i uspołecznienie studium. Doskonalenie warsztatu wymaga częstej wymiany doświadczeń.

EN

Regional Planning Studies are a crucial centrepiece of the physical planning statutory documentation. The are expected to translate national policies to regional levels and serve as focal points in the pursuit of regional public goals. The process of developing Planning Studies is directly affected by the central government reform and the expected reform of public administration, including modification of regional and local structures. Major methodological premises for Planning Studies are: defining policies in terms of 'who' rather than 'what', integrated process-oriented strategic planning and public involvement to foster broad acceptance of policies. Policy proponents choose a variety of concepts and methodologies to tailor their Studies to specific needs. Frequent exchange of ideas is believed to be a major pre-condition to quality improvement.

2

Problematyka strategii rozwoju Zielonych Pluc Polski w planach zagospodarowania przestrzennego wojewodztw

100%

Wysocka E.

Zielone Płuca Polski

|

2001

|

nr 2

8-10

3

Relacje Strategii rozwoju obszaru funkcjonalnego Zielone Pluca Polski ze strategiami rozwoju i planami zagospodarowania przestrzennego wojewodztw

100%

Wysocka E.

Zielone Płuca Polski

|

2001

|

nr 1

25-28

4

Podstawy metodyczne strategii rozwoju wojewodztw i gmin

100%

Wysocka E.

Człowiek i Środowisko

|

1998

|

tom 22

|

nr 3

157-170

PL

Strategia rozwoju jako podstawowy dokument ukierunkowujący procesy rozwojowe każdej jednostki administracyjnej. Główne elementy strategii: diagnoza prospektywna zakończona identyfikacją problemów rozwoju, wizja przyszłości poprzedzona określeniem pola działania wyznaczonego scenariuszem szans i zagrożeń, cele rozwoju w ujęciu hierarchicznym, wskazującym na ich znaczenie dla rozwoju danej jednostki, oraz kierunki działania konkretyzowane w postaci polityk, programów i zadań przypisanych odpowiednim strukturom zarządzania.

EN

Strategy of development as the basic document directing development processes of each administrative unit. Main elements of strategy are: prospective diagnosis completed with the identification of development problems, the vision of future preceded with the definition of the field of interest which is marked with the scenario of chances and threats, aims of development in respect of hierarchy, showing for their importance for the development of the unit as well as directions of activity precised as: policies, programmes and purposes attributed to right structures of management.

5

Ogólnopolska konferencja planowania przestrzennego - Arsenał X

100%

Wysocka E.

Człowiek i Środowisko

|

2003

|

tom 27

|

nr 3-4

6

Polityka przestrzenna w pasie osadniczym korytarza autostrady A-2

100%

Wysocka E.

Człowiek i Środowisko

|

1999

|

tom 23

|

nr 2-3

163-176

PL

IGPiK uczestniczył w realizacji projektu zamawianego KBN pt. „Wpływ budowy i eksploatacji autostrad na przemiany systemu zagospodarowania przestrzennego Polski". Artykuł przedstawia syntetyczne ujęcie wyniku badań nad określeniem uwarunkowań i kierunków polityki przestrzennej w pasie bezpośredniego oddziaływania przewidywanej do realizacji autostrady A-2. Przebiega ona przez 5 województw, 29 powiatów i 76 gmin. Autostrada narusza strukturę przestrzenną w 26 gminach, przecina gminy, w których występują parki krajobrazowe i inne obszary chronione, a także gminy posiadające zbiorniki wód podziemnych wymagające specjalnego zagospodarowania. Opracowana została charakterystyka obszaru oddziaływania autostrady zawierająca: informacje ogólne (powierzchnia, liczba ludności i miast, stopień urbanizacji), wskaźniki gospodarcze (podmioty gospodarki narodowej, zatrudnienie i dochód gmin na 1 mieszkańca) oraz infrastrukturę społeczną (szkolnictwo ponadpodstawowe i wyższe, muzea, szpitale). Zidentyfikowane zostały problemy rozwoju w kategoriach ograniczeń i barier, zagrożeń i konfliktów oraz możliwości i szans. Za cele polityki przestrzennej uznano: - wykorzystanie autostrady A-2 jako stymulatora rozwoju gospodarczego i sieci osadniczej, - minimalizację zagrożeń wynikającą z budowy i eksploatacji autostrady, - wpisanie autostrady A-2 w funkcjonowanie istniejących struktur przestrzennych. Wydzielono 12 obszarów, dla których określona została zróżnicowana polityka przestrzenna. Autostrada A-2 jako czynnik stymulujący rozwój spowoduje: - otwarcie atrakcyjnych terenów dla kapitału krajowego i zagranicznego, - wymuszenie inwestycji przyspieszających rozwój i podnoszących jakość życia (centra kongresowe, tereny targowe i wystawowe, infrastruktura techniczna), - uporządkowanie i usprawnienie funkcjonowania systemów transportowych w skali ruchu tranzytowego oraz przemieszczania się dóbr i ludzi w różnej skali czasowej i przestrzennej, - wymuszenie zmian strukturalnych w zakresie: zatrudnienia, szkolnictwa, rolnictwa, produkcji i usług - wykorzystując w ten sposób lepiej specyfikę poszczególnych obszarów, - efektywniejsze wykorzystanie walorów turystycznych i wypoczynkowych, stanowiących istotny czynnik rozwoju, - tworzenie nowych miejsc pracy związanych z budową i eksploatacją autostrady. Na realizacji autostrady najwięcej skorzystają aglomeracje miejskie Poznania, Łodzi i Warszawy oraz miasta powiatowe powiązane z węzłami autostradowymi. Autostrada oddziaływać będzie na koncentrację zainwestowania miejscowego, podnosząc poziom urbanizacji w wymiarze ilościowym i jakościowym. Na obszarach aglomeracyjnych wzmocni powiązania wewnętrzne oraz wpłynie na intensyfikację zainwestowania terenu i to na wyższym poziomie technicznym i użytkowym. Odczuwalnym dla społeczeństwa pozytywnym efektem budowy autostrad powinien być wzrost zamożności ludności i otwarcie nowych możliwości realizacji indywidualnych i zbiorowych aspiracji ludności. Zarysowaną w pracach IGPiK politykę przestrzenną należy w dalszych pracach stopniowo konkretyzować w postaci programów i zadań stanowiących element regionalnych i lokalnych strategii rozwoju i planów zagospodarowania przestrzennego.

EN

IPPME participated in the elaboration of project ordered by KBN (Committee of Scientific Research) ent. „The influence of construction and exploitation of high ways on the transformations of spatial management system in Poland". The article presents the synthetic description of research results on definition of pre-conditions in spatial policy in the strip of direct influence of predicted to accomplishment the A-2 high way. Which passes by: 5 voivodeships, 29 poviats and 76 communities. The high way disturbs the spatial structure in 26 communities, crosses the communities with landscape parks and another protected areas, as well as communities possessing reservoirs of subterranean waters which need special spatial management. The characterization of high way impact area was worked out, including: general information (surface, population, cities, degree of urbanization), economic indicators (subjects of national economy, employment and communities income per inhabitant) and social infrastructure (over-primary schools number and high education, museums, hospitals). The problems of development in categories of restrictions and barriers, threats and conflicts, abilities and chances were identified. The objectives of spatial policy were: - utilization of A-2 high way as a stimulator of economic growth and settlement network development; - minimalization of threats resulting from construction and exploitation of high way; - inclusion of A-2 high way in functioning of existing spatial structures. The 12 areas were separated for which the differentiated spatial policy was defined. The A-2 high way as a factor stimulating the development will provide: - inauguration of attractive terrains for domestic and foreign capital; - extortion of investitions accelerating the development and rising quality of life (congress centres, areas for fairs and exhibitions, technical infrastructure); - order and improvement of transport systems operation in the scale of transit traffic and transfer of goods and people in a different time and space scale; - forcing of structural changes in the range of: employment, education, agriculture, production and service - better utilizing specificity of particular areas in this way; - effective utilization of tourism and leisure values, constituting a substantial factor of development; -creation of new jobs related with construction and exploitation of high way. Urban agglomerations of Poznań, Łódz and Warsaw and poviat (administration district) towns related with junctions of high ways will mostly benefit on the accomplishment of high way. The high way will influence on the concentration of local investment, rising the urbanization in quantity and quality. On the agglomeration areas it will force internal relations and influence on intensification of investment in terrain and on the higher technical and utilization level. The rise in people's wealth and opening new possibilities of realization of individual and collective inhabitants' aspirations should be the felt for society positive effect of high ways construction. The spatial policy out-lined in works of IPPME should be gradually concretized in farther works as programmes and tasks which constitute the element of regional and local strategies of development and plans for spatial management.

7

Praca jako czynnik warunkujący jakość życia ludzi młodych – psychospołeczna perspektywa teoretyczna

100%

Wysocka E.

Forum Pedagogiczne

|

2011

|

nr 1

8

Polska przestrzen w okresie przeobrazen

100%

Wysocka E.

Biuletyn PAN. Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju

|

1997

|

nr 178

159-165

9

Siec osadnicza Polski w swietle integracji europejskiej

100%

Wysocka E.

Biuletyn PAN. Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju

|

1994

|

nr 167

9-27

10

Polityka przestrzenna na poziomie ponadlokalnym

100%

Wysocka E.

Człowiek i Środowisko

|

1995

|

tom 19

|

nr 3-4

399-408

PL

Utrzymuje się różnica poglądów na miejsce i rolę polityki przestrzennej. W ustroju pluralizmu demokratycznego polityka nabiera charakteru podmiotowego. Na jej strukturę składają się uwarunkowania, cele i kierunki działania. Studium zagospodarowania przestrzennego województw nie ma obecnie charakteru przepisu prawnego. Służy jedynie jako platforma koordynacji działań administracji rządowej i samorządowej na tym poziomie.

EN

Physical planning objectives are a function of the progress of the public administration reform and the provisions of the new Physical Planning Act. There is still a difference of opinion between economists and urban planners as to the role and importance of physical planning. In a pluralist democracy, physical planning policy is an inherently independent field. It applies to identified problem areas and the administrative units. It is characterised by relative stability derived from spatial systems as opposed to floating structures of social and economic life. The coherence of the policy on all levels is ensured by its uniform legislative structure of conditions, goals and objectives. The urgent need for a physical planning study on a provincial level derives from the fact that such studies have already been commenced on a national level. These studies are inherently strategic in nature. Sustainalbe processes, conflict situations and opening up for the future make up the development mechanism influencing regional physical planning policies. Long term goals are to maintain the property, improve efficiency of systems and foster growth. Policy objectives are tools which help embed physical planning in decision making. Provincial studies are not pieces of legislation. In order to change the status quo provincial governmentsr to change the status quo provincial governments will have to be given more authority.

11

Przestrzenne aspekty konkurencyjnosci w swietle integracji z Unia Europejska

100%

Wysocka E.

Człowiek i Środowisko

|

2001

|

tom 25

|

nr 1

33-42

PL

Konkurencyjność jest immanentną cechą życia społecznego i gospodarczego, wynikającą z naturalnej różnorodności i bogactwa przejawów, a jego dynamika wynika z chęci walki o zajęcie lepszej pozycji w życiu społecznym i gospodarczym. Konkurencyjność jednostek terytorialnych wyraża się poprzez zdolność przyciągania, czyli atrakcyjność dla kapitału i form wykorzystująca własne predyspozycje rozwoju. Konkurencyjność powinna być postrzegana jako: cel strategiczny, instrument regulacji, bodziec rozwoju i miernik przeobrażeń. Konkurencyjność w Unii Europejskiej należy postrzegać w kontekście globalizacji procesów społecznych i gospodarczych oraz traktować jako kluczowy wskaźnik sukcesu w polityce gospodarczej. Najbardziej mierzalną i syntetyczną wykładnią konkurencyjności jest poziom dochodu narodowego brutto (PKB) na mieszkańca. W Unii Europejskiej wykształcił się przestrzenny układ odniesienia zjawiska konkurencyjności, którego głównymi elementami są regiony, metropolie i układy sieciowe. Konkurencyjność narzuca planowaniu przestrzennemu nowe kategorie, które powinny być podstawą reinterpretacji problematyki planowania przestrzennego. Są nimi: rynek, produkt i przedsiębiorstwo. Rynek oznacza zasięg wpływów poszczególnych jednostek osadniczych, produkt to jakość ofert inwestycyjnych, a przedsiębiorstwo to sprawność zarządzania. Aspekt przestrzenny konkurencyjności należy ujmować w trzech podstawowych kategoriach tej dziedziny wiedzy, jakimi są: terytorialność, koncentracja i zróżnicowania przestrzenne. Zjawisko konkurencyjności występuje równolegle we wszystkich czterech skalach przestrzennych, tj. międzynarodowej, krajowej, regionalnej i lokalnej, co świadczy o jego złożonym wymiarze przestrzennym. Konkurencyjność kształtuje się pod wpływem czynników zewnętrznych oraz wewnętrznych wynikających z potencjału społecznego i gospodarczego, stanu posiadania i dostępności zasobów. Przestrzenne aspekty konkurencyjności są przedmiotem odrębnego problemu badawczego podjętego przez Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej w jego tradycyjnie wielodyscyplinarnym ujęciu.

EN

The competitiveness is the immanent feature of social and economic life resulting from the natural diversity and wealth of indications and its dynamics results from the will of struggle for the taking up a better position in the social and economic life. The competitiveness of territorial units is expressed by ability of attraction i.e. attractiveness for capital and forms utilizing its own predispositions to development. The competitiveness should be noticed as: strategic target, instrument of regulation, impuls of development and measure of transformations. The competitiveness in the European Union should be noticed in the context of globalization of social and economic processes and treat as the key indicator of success in the economic politics. The most measurable and synthetic exponent of competitiveness is the level of Gross Domestic Product per one inhabitant. In the European Union the spatial reference system of competitiveness phenomena was formed. Its important elements are: regions, metropolises and network systems. The competitiveness imposes new categories to spatial planning which should be the base to the reinterpretation of problems in spatial planning. They are: market, product and enterprise. The market means the influences range of particular settlement units, a product is a quality of investment offers and an enterprise is a proficiency of management. The spatial aspect of competitiveness we ought to catch in the three basic categories of this field of knowledge which are: territorial aspect, concentration and spatial differentiations. The phenomenon of competitiveness takes simultaneously place in all four spatial scales i.e. international, national, regional and local what evidences for its complex spatial dimension. The competitiveness is shaped under the influence of external and internal factors resulting from the social and economic potential, state of possession and accessibility of resources. Spatial aspects of competitiveness are the subject of the separate research programme assumed by the Institute of Physical Planning and Municipal Economy in its traditional mul- tidisciplinary attitude.

12

Regionalizacja kraju, decentralizacja wladzy, samorzadnosc terytorialna.

100%

Wysocka E.

Człowiek i Środowisko

|

1997

|

tom 21

|

nr 3-4

319-328

PL

Regionalizacja kraju, decentralizacja władzy i samorządność terytorialna tworzą ramy funkcjonowania państwa i społeczeństwa. Regionalizacja wskazuje na trwałe zróżnicowania determinujące rozwój, decentralizacja umożliwia sprawne funkcjonowanie państwa, a samorządność terytorialna wpływa na możliwość kształtowania struktur społeczeństwa obywatelskiego. Warunki te spełnia podział kraju na 12 do 17 regionów.

EN

The article outlines the framework in which the government and the society operate. The framework is based on: Regionalisation, which derives from established development profiles which affect future development patterns; Decentralisation of power, which translates into efficient management practices pursuing the common good; Local self-government, which is the expression of the need for the self-organisation of a civic society, which seeks to create its own living environment. Regionalisation should be hinged upon large urban agglomerations, which are well positioned to drive regional development with their multi-functional character and the concentration of creative social and economic forces. Decentralisation of power implies a delegation of responsibilities related to social and economic development to lower levels of government, which will create a potential capable of resenting uniformity and unification efforts by the central government. Further, it will enable communities to pursue their own regional policies and strategies that reflect they aspirations. The structure for this process should be composed of three levels (community, district or poviat and voivodship). This self-government - oriented system, based on the local/regional sense of identity and geared to community efforts aimed to enhance local living conditions, is one which promotes the development of civil society. Therefore, the public administration reform (including the new administrative division into 12 to 17 voivodships) should be implemented as soon as possible to give a firm response to the need of improving efficiency of management and promoting development.

13

Filozofia rozwoju spoleczenstwa informacyjnego a zagospodarowanie przestrzenne

100%

Wysocka E.

Człowiek i Środowisko

|

2003

|

tom 27

|

nr 3-4

67-73

PL

Kształtowanie przestrzenne miast jest największym odzwierciedleniem poszczególnych etapów rozwoju cywilizacyjnego. Można wyróżnić miasta: antyczne, średniowieczne, barokowe, ery industrializacji i współczesne, przeobrażane pod wpływem społeczeństwa informacyjnego. Najważniejsze, pozytywne cechy społeczeństwa informacyjnego to: swobodne przemieszczanie się, wzmożona aktywność i przedsiębiorczość, otwartość na zmiany i duże zdolności adaptacyjne. Za negatywne cechy należy uznać dezintegrację społeczną. Przeobrażenia struktur przestrzennych pod wpływem społeczeństwa informacyjnego dotyczą: sieci osadniczej z dominującym znaczeniem obszarów metropolitalnych, tworzenia układów sieciowych, wzrostu konkurencyjności terytorialnej oraz modernizacji układów przestrzennych przez tworzenie zespołów wielofunkcyjnych i wyobcowanych. W planowaniu przestrzennym znaczenia nabierają nowe elementy zagospodarowania.

EN

The urban spatial shaping is the greatest reflexion of particular stages in civilization development. We can distinguish the cities: ancient, medieval, baroque, industrialization era and up-to-date, being transformed under the influence of the information society. The most important, positive features of information society are first of all: unconstrained displacement, intensive activity and enterprise, openness on changes and big adaptation abilities. As the negative features we can recognize the social disintegration. The transformations of spatial structures influenced by the information society concern: settlement network with a dominant importance of metropolitan areas, network schemes creation, increase of territorial competitiveness and modernization of spatial patterns by the creation of multifunctional and separated complexes. In the spatial planning the new elements of management are becoming important.

14

Podzialy specjalne w swietle reformy administracji publicznej.

100%

Wysocka E.

Człowiek i Środowisko

|

1996

|

tom 20

|

nr 3

229-238

PL

Wprowadzony w 1975 r. dwustopniowy podział terytorialny kraju nie wpłynął na funkcjonowanie administracji specjalnej: w układzie ponadwojewódzkim ich siedziby pozostają nadal w byłych stolicach województw, a w ponadlokalnym - w miastach powiatowych. Istniejący układ 49 województw i 267 rejonów nie daje możliwości ujednolicenia administracji o właściwościach ogólnych i specjalnych. Z badań wynika, że ujednolicenie obu administracji uzyskać można w drodze reformy administracji publicznej polegającej na utworzeniu silnych, względnie samodzielnych województw (regionów) i powiatów.

EN

Special divisions are part of the central administration, governance and professional structure. There are 79 special divisions in the nation, of which 42 on the higher-than- province level, 20 on the provincial level and 14 on the underprovincial (local) level. These divisions have been studied to assess their performance and findings indicate that the new administrative structure introduced in Poland in 1975 with its two-tier regional dimension has not effected special administration. Special administration continues to be focused in the 17 former provincial and powiat centres. Market mechanisms adopted in Polands economy have increased the number of special administration unit and this has compromised even more the efficiency of the government administration. The type of restructuring of the public administration in Poland will dictate options for streamlining special administration in the country. The 49-province scenario (currently in place) fails to facilitate the process since special administration is to a large extent centred in 4 to 17 units. To attempt to tailor them to 49 provincial governments would mean undue increase in bureaucratic structures and public spending. Streamlining the district structures could not be easily defensible either. Here, there would be no self-governed unit to scrutinise and audit such administration. Streamlining can be an effective exercise if based upon large, discrete provinces (regions), where only 13 special divisions would be independent of the regional administrative system, 16 would require some geographical fine-tuning and 13 would lose their position to general administrative functions. On the powiat level, this structure would be a mirror reflection of the provincial one but naturally locally-focused. Thus, the streamlining the two types of administration would result in a better efficiency of Polands government in general.

15

VIII Konferencja Naukowo-Szkoleniowa SALMED – LABORATORIUM 2016 „Choroby cywilizacyjne – wyzwaniem współczesnej medycyny laboratoryjnej”

100%

Wysocka E.

Diagnostyka Laboratoryjna

|

2016

|

tom 52

|

nr 2

16

Planowanie przestrzenne w swietle wynikow ogolnopolskiej konferencji ARSENAL IX

100%

Wysocka E.

Człowiek i Środowisko

|

1999

|

tom 23

|

nr 1

67-77

PL

Reforma administracji publicznej i wynikający z niej podział administracyjny kraju wprowadziła nowe podmioty, przedmioty i narzędzia planowania przestrzennego: wojewódzki samorząd i powiatowy samorząd. Reforma inicjuje nowe typy elaboratów planistycznych - wojewódzkie strategie rozwoju i plany zagospodarowania przestrzennego województwa oraz studia zagospodarowania przestrzennego powiatu. Nowa sytuacja powoduje włączenie środowiska profesjonalnego do dyskusji nad najważniejszymi problemami i zadaniami planowania przestrzennego. Ogólnokrajowa konferencja planowania przestrzennego, która odbyła się 9-10 listopada 1999r. we Wrocławiu, podjęła próbę określenia: -sytuacji planowania przestrzennego w nowych uwarunkowaniach, -kierunków nowelizacji ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym, -czynników tworzących nowy system planowania przestrzennego, -struktury instytucjonalnej planowania przestrzennego. Nowa sytuacja planowania przestrzennego wynika z otwartej ekonomii rynkowej, potrzeby dostosowania do standardów europejskich oraz z reform wdrażanych w Polsce. Te zmiany wpłyną na ustawę o zagospadarowa- niu przestrzennym. Niezbędna nowelizacja tej ustawy będzie ukierunkowana na stworzenie systemu planowania przestrzennego i na podniesienie jego praktycznej efektywności na wszystkich poziomach zarządzania. Ten system powinien składać się z następujących elementów: -polityki przestrzennego zagospodarowania kraju rozumianej jako integralna część strategii rozwoju kraju; -wojewódzkich planów zagospodarowania przestrzennego tworzących spójną całość z wojewódzkimi strategiami rozwoju; -studiów zagospodarowania przestrzennego powiatów; -planów ogólnych przestrzennego zagospodarowania gmin zgodnych ze strategiami rozwoju gmin. Niezbędne jest powołanie naczelnego organu rozwoju i planowania regionalnego na poziomie krajowym, od- powidzialnego za przygotowanie tych dokumentów, przy założeniu partnerskego dialogu z wojewódzkimi samorządami. Podobna instytucjonalna spójność powinna być zapewniona w pozostałych strukturach terytorialnych. Oczekuje się, że powyższa propozycja będzie miała wpływ na przebieg prac Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast nad przygotowaniem nowelizacji Ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym z 7 lipca 1994 r.

EN

The reform of public administration and the resulting administrative division of the country have introduced new entities and tools of spatial planning: the voivodeship self- government and the poviat (land district) self-government. The reform initiates new types of planning elaborates - voivodeship development strategies and plans of voivod- ship spatial management as well as the studies of poviat's spatial management. The new situation requires that Professional communities become involved in the discussion of the most important issues and tasks facing spatial planning. The nation-wide conference on spatial planning to be held 9-10 November 1999 in Wrocław attempted to iden- tify: -situation of spatial planning under the new pre-condi- tions; -directions of amendment to an Act of Physical Deve- lopment; -factors forming the new system of spatial planning; -the institutional structure of spatial planning. The new situation of spatial planning results from the open market economy; the need to adjust to European stan- dards as well as the reforms implemented in Poland.Tho- se change influence the physical planning act. The indi- spensable amendment to this Act should aim at creating the system of spatial planning and at up-grading of its practical effectiveness at all levels of management. This system should consist of the following elements: -national policy of spatial management of the country understood as an integral part of the national develop- ment strategy; -voivodeship plans of spatial management composing a coherent entity with the voivodship development strategies; -studies of poviat's (land district) spatial management; -generał community's plans of spatial management consistent with the community ( gmina) development strategies. It is necessary to set up a supreme body for regional development and planning at the national level which would be responsible for preparing those documents under the assumption of partner's dialoque with the voivod- ship's self-government. Similar institutional coherence should be secured in remaining territorial structures.The above proposal are expected to have an impact on the co- urse of works done by the Office of Housing and Urban Development in preparation of the amendment to the Act of Physical Development from 7 of July 1994.

17

Strategia rozwoju wielkich miast

100%

Wysocka E.

Biuletyn PAN. Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju

|

1995

|

nr 169

67-82

18

Konkurencyjnosc w planowaniu przestrzennym.

100%

Wysocka E.

Człowiek i Środowisko

|

2002

|

tom 26

|

nr 1-2

29-41

PL

Artykuł przedstawia wyniki badań prowadzonych w IGPiK (lata 2000-2001) nad przestrzennymi aspektami konkurencyjności. Za cel badawczy przyjęto rozpoznanie uwarunkowań i czynników wpływających na podnoszenie konkurencyjności, prowadzących do modyfikacji problematyki planowania przestrzennego oraz zasad formułowania polityki przestrzennej. Zastosowano zróżnicowane podejście do przedmiotu badań, tj. od rozważań teoretycznych nad istotą, pojęciem i miernikami konkurencyjności w kraju i Unii Europejskiej, poprzez badanie konkurencyjności województw i ich stolic, na ujęciu specjalistycznym kończąc (środowisko przyrodnicze, rolnictwo, komunikacja). Konkurencyjność jest wyrazem otwartości i elastyczności planowania przestrzennego oraz zdolności dostosowywania się do zmieniających się warunków społecznych i gospodarczych. Aspekt przestrzenny konkurencyjności należy ujmować w trzech kategoriach, tj. terytorialności, koncentracji i zróżnicowania. Konkurencyjność powinna być wyeksponowana w trzech podstawowych elementach zintegrowanego planowania przestrzennego: - w diagnozie uwarunkowań zewnętrznych i wewnętrznych, wydobywającej trwałe i zmienne elementy decydujące o podnoszeniu konkurencyjności, - w celach rozwoju, ujętych hierarchicznie z pokazaniem priorytetów wskazujących na rolę konkurencyjności w rozwoju jednostek terytorialnych, - w kierunkach rozwoju konkretyzujących formy i sposoby działania, podnoszące konkurencyjność i łagodzące jego negatywne skutki. Konkurencyjność prowadzi do większego upodmiotowienia planowania przestrzennego przez identyfikację współzawodniczących podmiotów, decydujących o kształcie zagospodarowania przestrzennego. Podstawowym instrumentem podnoszenia konkurencyjności struktur terytorialnych jest koncepcja polityki przestrzennego zagospodarowania kraju, strategie rozwoju i plany zagospodarowania przestrzennego województw, strategie uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz plany miejscowe gmin, przetłumaczone na oferty i programy umożliwiające realizację ich ustaleń.

EN

The article presents the results of the examinations taken in the IPPME (2000-2001) on i the spatial aspects of the competitiveness. The recognition of pre-conditions and factors influencing on the rising of competitiveness was i assumed as the research objective, leading to the modification of the spatial planning issues and the rules of formulation of the spatial politics. The differentiated attitude towards the examination subject was applied i.e. to the theoretical solutions on the essence, notion and competitiveness measures in the country and in the European Union, by the examination of the voivodeship competitiveness and their capitals, completing on the specialists attitude (natural environment, agriculture, transport). The competitiveness is the expression of the openess and flexibility in the spatial planning and abilities of conformity to the changing social and economic conditions. The spatial aspect of the competitiveness we ought to catch in the three categories, i.e. territorial, concentration and differentiation. The competitiveness should be exposed in the three basic elements of the integrated spatial planning: - diagnosis of external and internal pre-conditions, showing the permanent and changing elements deciding about the rising of the competitiveness; - in the development objectives, caught hierarchically with the showing of priorities pointing out to a role of the competitiveness in the development of the territorial units; - in the development directions concretizing the forms and ways of action, rising the competitiveness and smoothing its negative follow-ups. The competitiveness leads to the greater subjectivity of the spatial planning by the identification of co-participating subjects deciding about the shape of spatial management. The basic instrument of the rising competition of territorial structures is the concept of the politics of the national spatial management, development strategies and plans of the spatial management in voivodeships, strategies of preconditions and directions in spatial management and the local plans, translated to the offers and the programme making possible the realization of their statements.

19

Planowanie przestrzenne

100%

Wysocka E.

Człowiek i Środowisko

|

2001

|

tom 25

|

nr 4

89-97

PL

Artykuł zawiera przegląd artykułów poświęconych planowaniu przestrzennemu, zawartych w 100 numerach kwartalnika „Człowiek i Środowisko", w podziale na: metody planowania przestrzennego, politykę przestrzenną, osadnictwo oraz współpracę transgraniczną. W świetle artykułów metody planowania przestrzennego kształtowały się pod wpływem zmian: przepisów prawnych, kierunków rozwoju społecznego i gospodarczego kraju oraz uwarunkowań zewnętrznych, co spowodowało ich przejście od planowania dyrektywnego do zintegrowanego planowania strategicznego. Postęp w metodach planowania pokazywały kolejno organizowane ogólnopolskie konferencje planowania przestrzennego zwane Arsenałami (Arsenał VII, VIII i IX). Polityka przestrzenna prowadzona była na poziomie krajowym w formie planowania ma- kroregionalnego w oparciu o instrument, jakim był uprzednio plan perspektywicznego zagospodarowania kraju (1988 r.), a obecnie - koncepcja polityki przestrzennego zagospodarowania kraju (1999 r.). Podstawą polityki przestrzennej na poziomie regionalnym były plany (lata 80.), studia (lata 90.) a obecnie (po reformie administracji publicznej z 1999 r.) strategie i plany zagospodarowania przestrzennego województw. Na poziomie gminnym instrumentami polityki przestrzennej były - podobnie jak na poziomie regionalnym - plany zagospodarowania przestrzennego gmin, a obecnie (lata 90.) studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz plany miejscowe gmin. Stan sieci osadniczej decyduje o warunkach życia ludności. Jego zmiany uwarunkowane historycznie kształtują się pod wpływem współczesnych wymagań rozwoju społeczno- gospodarczego, globalizacji i integracji Polski z Unią Europejską. W artykułach zwrócono uwagę na szczególną rolę aglomeracji miejskich w rozwoju kraju oraz na znaczenie miast średnich - byłych stolic województw, a także na wpływ korytarzy komunikacyjnych na rozwój osadnictwa. Po zmianach ustrojowych Polski wzrosło zainteresowanie współpracą transgraniczną pomiędzy Polską a Niemcami, Czechami, Słowacją, Ukrainą i Białorusią, co znalazło odzwierciedlenie w cyklu artykułów zamieszczonych w kwartalniku. Na zakończenie zwrócono uwagę na przyszłą problematykę badawczą, która powinna dotyczyć: rozwoju metod planowania przestrzennego w dostosowaniu do przygotowanej nowej ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym, rozwinięcia problematyki planów (konkurencyjność, społeczeństwo informatyczne, ład przestrzenny), pogłębienia podstaw prowadzenia polityki przestrzennej, przejścia z ilościowego na jakościowy rozwój osadnictwa oraz wpływu wielkich korytarzy transportowych na rozwój kraju.

EN

The article includes the survey of articles dedicated to the spatial planning included in 100 copies of the quarterly magazine „Man and Environment" in the division into: methods of spatial planning, spatial politics, settlement and cross-border co-operation. In the light of articles the methods of spatial plan- l ning were formulated under the influence of changes in: legal regulations, directions in social and economic development of the country and external pre-conditions what caused their transfer from directive planning to integrated strategic planning. The progress in methods of planning was shown in successively organized the country-wide Polish conferences on spatial planning named Arsenals (Arsenal VII, VIII and IX). The spatial politics was run on the national level in the form of macroregional planning, basing on the instrument, which previously was the plan of perspective spatial management of the country (1988) and nowadays - the concept of politics of national spatial management (1999). The plans (80's), studies (90's) were the base of spatial politics on the regional level and nowadays (after the reform of public administration in 1999) strategies and plans of spatial management in voivodeships. On the community level the instruments of spatial politics were plans of spatial management in communities, similarly as on the regional level, and nowadays (90's) studies of pre-conditions and directions in spatial management and local plans of communities. The condition of settlement network decides on living conditions. Its changes historically conditioned are shaped under the contemporary requirements of the social-economic development, globalization and integration of Poland with the European Union. In the articles paid attention to a particular role of urban agglomerations in the national development and on the importance of middle cities, former capitals of voivodeships and also on the influence of transportation corridors on the settlement development. After the political changes in Poland the interest in crossborder co-operation between Poland, Germany, Czech, Slovakia, Ukraine and Belarus increased. It was reflected in the series of articles included in the quarterly magazine. We finally pay attention to the future research issues, which should concern: development of the spatial planning methods in attachment to prepared new legal act on spatial management; enlargement of the issues of plans (competitiveness, information society, spatial order); going into depth in the bases to run the spatial planning policy; transformation from quantitative to qualitative development of settlement and influence of great transportation corridors on the development of the country.

20

Polskie miasta w warunkach konkurencyjnosci

100%

Wysocka E.

Człowiek i Środowisko

|

2000

|

tom 24

|

nr 1

53-61

PL

W wyniku zmian ustrojowych, globalizacji oraz procesów integracyjnych z Unią Europejską - miasta polskie znalazły się w nowej sytuacji. Władze samorządowe miast stały się podmiotem odpowiedzialnym za rozwój gospodarczy i stworzenie korzystnych warunków życia dla swoich mieszkańców. Wypełnienie tego zadania wymaga podniesienia konkurencyjności poszczególnych jednostek miejskich, która pozwoli na przyciągnięcie inwestorów krajowych i zagranicznych. Miasto konkurencyjne to miasto posiadające: rozwiniętą i zróżnicowaną strukturę gospodarki, wysoką dynamikę zmian strukturalnych oraz zdolność do osiągania sukcesu w rywalizacji gospodarczej. Konkurencyjność cechuje: - wzrost wymagań jakościowych oferowanych produktów i usług, - różnorodność poszerzająca pole wyboru zindywidualizowanego społeczeństwa, - promowanie nowości wzmacniającej zainteresowanie rynkiem zbytu i kreującej nowej potrzeby. Te cechy konkurencyjności w skumulowanej postaci wpływają na postępowanie podmiotów gospodarczych i styl życia społeczeństwa, a więc bezpośrednio lub pośrednio na sferę gospodarczą, społeczną, ekologiczną i szeroko pojętą infrastrukturę techniczną. Eksponowanie dziedzictwa kulturowego oraz dbałość o estetykę przestrzeni publicznych jest najbardziej widoczną wizytówką miasta decydującą w ostatecznym efekcie o jego atrakcyjności. Kształt i stan zagospodarowania przestrzennego miasta wpływa na jego konkurencyjność w wymiarze krajowym i międzynarodowym. Miasta współzawodniczą między sobą pod względem: otwartości i kontaktów, warunków obsługi, pobudzania innowacyjności, tworzenia rynków zbytu oraz eksponowania walorów dziedzictwa kulturowego. Spełnienie tych standardów wiąże się z wielkością, położeniem oraz związkami miasta z otoczeniem. Wyposażenie umów w urządzenia służące różnym formom kontaktów jest w Polsce zróżnicowane, tj. od kontynuacji tradycji w tym zakresie (Kraków, Poznań), poprzez tworzenie nowych zespołów i urządzeń (Kielce), do przewidywania ich budowy w najbliższym czasie (Warszawa, Bydgoszcz). Dobrze na przyszłość rokuje rozwój układów sieciowych infrastruktury otoczenia biznesu, powstających w wyniku wspólnych wysiłków zainteresowanych instytucji i samorządów lokalnych. Miasta również w coraz większym stopniu doceniają wiodącą rolę znaczenia szkolnictwa wyższego i nauki, umożliwiających powstawanie ośrodków innowacyjności o różnym charakterze. Jednak pod tym względem (poza Krakowem) zaawansowanie miast polskich jest w porównaniu z miastami europejskimi niedostateczne. Natomiast dynamicznie rozwija się sieć obsługi ludności składająca się z nowoczesnych centrów handlowych, wielofunkcyjnych obiektów usługowych oraz ciągów pieszych zorganizowanych w najbardziej atrakcyjnych częściach miasta. W dobrze rozumianym interesie miast samorządy lokalne starają się konsekwentnie poprawiać standardy zamieszkania i eliminować zdekapitalizowaną część zasobów komunalnych, a także stwarzać atrakcyjne warunki dla wypoczynku mieszkańców. Miasto jako organizm żywy kumuluje wszystkie wymienione wyżej elementy zagospodarowania wpływające na podnoszenie konkurencyjności. Wymiar przestrzenny konkurencyjności, mający swoje odbicie w polityce przestrzennej powinien być rozpatrywany w trzech aspektach, tj. terytorialności, zróżnicowań przestrzennych i koncentracji potencjału. Terytorialność wyraża się w czterech skalach - międzynarodowej, krajowej, regionalnej i lokalnej. Do konkurencji międzynarodowej aspi- ruje już dzisiaj dziewięć największych miast polskich, tj. Warszawa, Kraków, Poznań i i Gdańsk, a także: Wrocław, Łódź, Szczecin, ; Lublin i Katowice. Duże szanse na polu konkurencyjności mają również byłe miasta wojewódzkie, które w okresie ostatnich 25 lat zdołały wzmocnić swój potencjał. Nowe podejście do planowania przestrzennego, uwzględniające warunki i wymagania konkurencyjności, oznaczają konieczność modyfikacji problematyki planów zagospodarowania przestrzennego w sposób, który umożliwi właściwe ich wykorzystanie jako instrumentu rozwoju lokalnego i regionalnego. Planowanie przestrzenne tworzy bowiem stabilne ramy rozwoju, redukując znacząco stopień ryzyka nieodmiennie towarzyszący konkurencyjności.

EN

As the result of changes in political system,globalization and integration process with theEuropean Union, Polish cities have been found in the new situation. The self-governmen- tal authorities of cities were the subject responsible for the economic development and the creation of profitable living conditions for their inhabitants. The execution of this task needs the rise in competition of particular urban entities, which allow to attract domestic and abroad investors. The city in competition is the city which is in possession: developed and differentiated structure of economy, high dynamics z of structural changes and ability to achieve i success in economic rivalry. The competition is marked out by: - increase in quality requirements of offered products and service; - diversity widening the selection field of individual society; - promotion of novelty reinforcing the interest in the market for a commodity and creating new needs. These virtues of the competition in a cumulated form influence on economic subjects proceeding and life style in society, and then a directly or indirectly on economic area, social, i ecologic, and widely recognized technical infrastructure. The exposure of cultural heritage and care of esthetic in public space is the most visible urban display deciding of final effect of its attractiveness. The shape and state of art in spatial management of the city influence on its competition in the national and international dimension. The cities compete among one another in: openess and contacts; service conditions; stimulation of innovation; creation of sale v markets, and exposure of cultural heritage values. The fulfillment of these standards is bound with size, location and relations of the city h with its environment. The equipment in appliances serving for different forms of contacts is differentiated in Poland, i.e. from the continuation of tradition in this range (Cracow, Poznan), throughout the creation of new complexes and appliances (Kielce), to forecasting their building in the closest time (Warsaw, Bydgoszcz). It precasts well for the future the development of infrastructure networks of business environment, organized as the result of common efforts of interested institutions and self- governments. The cities also to a much bigger degree appreciate the leading importance of high education and science, making possible the setting innovations centres up of different character. However, on that score (besides of Cracow) the advancement of Polish cities in comparison with European cities is unsuffi- cient. Whereas the service network for people is dynamically developed, and consisted of modern commercial centres, multi-functional service objects and pedestrian precints, organized in the most attractive parts of the city. In the well understood urban interest the local self-governments consequently try to improve housing standards and eliminate the decapitalized part of communal resources, as well as create attractive conditions for inhabitants' leisure. The city as the living organism cumulates all above mentioned elements of spatial management which influence on the increase in competition.