Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Pogranicze w studiach globalnych

100%

Nobis A.

Border and Regional Studies

|

2014

|

tom 2

|

nr 1

51

2

Globalność wartościowana i wartościująca

100%

Nobis A.

Kultura i Wartości

|

2023

|

nr 35

105-120

DE

Ziel dieses Textes ist es, die Zusammenhänge zu analysieren, die zwischen dem Verständnis und der Bewertung von Globalität bestehen. Dabei stütze ich mich auf das Konzept der axiosemiotischen Sphäre von Stanisław Pietraszko. Diesem Konzept zufolge ermöglichen Bedeutungen den Ausdruck von Werten und Werte wiederum ermöglichen die Valorisierung von Bedeutungen. Ich analysiere ausgewählte Beispiele für das Verständnis und die Bewertung von Globalität in verschiedenen Diskursen: dem wissenschaftlichen, unternehmerischen, journalistischen, publizistischen, religiösen und musealen Diskurs. Ich schließe mit drei Schlussfolgerungen: Die Verbindungen zwischen der Stiftung von Bedeutungen und Werten führen dazu, dass eine Veränderung der Bedeutungen von einer Veränderung der Werte begleitet wird und eine Veränderung der Werte wiederum von einer Veränderung der Bedeutungen; Bedeutungen drücken nicht nur Werte aus, sondern bestimmen auch gegenseitig ihren semantischen Inhalt; Werte werten nicht nur Bedeutungen auf, sondern werten sich gegenseitig auf, wobei sie ihre Werthaltigkeit konstituieren

EN

The aim of the article is to analyze the connections between understanding and evaluating globality. The analysis employs the conception of the axiosemiotic sphere developed by Stanisław Pietraszka. According to this conception, meanings enable the expression of values and values enable the valorization of meanings. I analyze selected examples of understanding and evaluating globality from various discourses: scientific, corporate, journalistic, journalistic, religious, and curatorial. I come to three conclusions. The first: the links between meanings and values entail that the change of meanings is accompanied by a change of values and the change of values is accompanied by a change of meanings. Second: meanings not only express values but also determine each other’s content. Thus, changing one meaning changes other meanings. Third: values not only valorize meanings, but they valorize each other, determining their valence. And so, globality is sometimes valorized with other values, but in other situations it becomes the basis for evaluation itself. There are also contexts in which globality and other values valorize each other, determining their valence.

PL

Celem tekstu jest analiza powiązań zachodzących między pojmowaniem i wartościowaniem globalności. Korzystam przy tym z koncepcji sfery aksjosemiotycznej Stanisława Pietraszki. Zgodnie z tą koncepcją, znaczenia pozwalają na wyrażanie wartości, a wartości pozwalają na waloryzowanie znaczeń. Analizuję wybrane przykłady pojmowania i wartościowania globalności pochodzące z różnych dyskursów: naukowego, firmowego, dziennikarskiego, publicystycznego, religijnego, muzealnego. W konkluzjach dochodzę do trzech wniosków: powiązania między nadawaniem znaczeń i wartości sprawiają, że zmianie znaczeń towarzyszy zmiana wartości, a zmianie wartości towarzyszy zmiana znaczeń; znaczenia nie tylko wyrażają wartości, lecz także wzajemnie określają swoją treść; wartości nie tylko waloryzują znaczenia, ale waloryzują się wzajemnie, stanowiąc o swej wartościowości.

3

Przyszłość przeszłości i przeszłość przyszłości. Metrologiczne wzorce wartości pieniądza

100%

Nobis A.

Prace Kulturoznawcze

|

2013

|

tom 15

121 - 134

EN

The article is to examine metrological models of the value of money and relations between them. It is especially about the links between money from various historical periods, with later ones being modifications of the earlier ones. The aim of the article is to compare two ways of analysing these links. The first, retrospective analysis refers to a specific model of value and its links to earlier models of which it became a modification and a future. The second, futuristic analysis refers to a specific model and its links to those that will be its modifications in the future. The main objective of the article is to compare the results of these two analyses.

4

Lokalna globalność i jej wędrówki

100%

Nobis A.

Prace Kulturoznawcze

|

2017

|

tom 21

|

nr 3

59-74

EN

In the concept of globalization, global phenomena are large, moving, acting and locality is something small, immobile and yielding. In the cosmic perspective, both turn out to be small, entangled in relationships with the Universe and being in constant motion. The text analyzes the relationship between human locality, globality of Earth and the universality of the Universe. The conclusion is that important questions about the meaning of these connections remain open.

5

Konstrukcja i dekonstrukcja antropocentryzmu: drzewa życia, krzewy, kłącza, korale, szeregi i kladogramy

100%

Nobis A.

Kultura i Wartości

|

2022

|

nr 33

83-114

DE

Der Platz des Menschen unter den Lebewesen sowie die Welt der Natur werden manchmal in grafischer Form dargestellt. Grafiken erscheinen in wissenschaftlichen Arbeiten, wo sie Forschungen und Konzepte in abgekürzter Form präsentieren. Viele Zeichnungen zeigen die privilegierte Stellung des Menschen, die als Anthropozentrismus bezeichnet werden kann. Er dominiert vor allem in älteren wissenschaftlichen Arbeiten aus dem neunzehnten Jahrhundert sowie aus der ersten Hälfte des zwanzigsten Jahrhunderts. Unter diesen Grafiken lassen sich auch solche finden, auf denen der Anthropozentrismus kaum bemerkbar ist. Dies gilt insbesondere für neuere wissenschaftliche Forschungen aus dem späten zwanzigsten und frühen einundzwanzigsten Jahrhundert. Diese nichtanthropozentrischen Darstellungen neuer Forschungen sind oft eine Polemik des Anthropozentrismus der älteren. Der Anthropozentrismus wird von einer Axiologie begleitet, in der der Mensch für den wichtigsten Wert gehalten wird. Dann werden andere Werte als solche erkannt oder erhalten ihren axiotischen Charakter durch Verbindungen oder Teilhabe am wichtigsten Wert des Menschen. Die Polemik mit dem Anthropozentrismus nimmt den Charakter seiner Dekonstruktion an, die manchmal von der Präsentation eines anderen, alternativen Ansatzes begleitet wird. Wird diese Alternative des Anthropozentrismus auch von einer alternativen Axiologie begleitet? Welche Werte erscheinen darin? Das sind die Fragen, die ich in diesem Text beantworten möchte.

EN

The place of man among living creatures and the world of nature are sometimes presented graphically. Graphics appear in scientific works, where they present research and concepts in an abbreviated form. Many drawings show the privileged position of man, which can be described as anthropocentrism. It dominates especially in the case of older scientific works from the 19th century and from the first half of the 20th century. Among such graphics there are also those in which it is difficult to see anthropocentrism. This is especially true of newer research from the end of the 20th and the beginning of the 21st century. These presentations of new research devoid of anthropocentrism are often polemics with the anthropocentrism of the older ones. Anthropocentrism is accompanied by an axiology in which man is considered the most important value. Other values are considered as such or they acquire their axiotic character as a result of connections with or participation in the most important human value. The polemic with anthropocentrism takes the form of its deconstruction, sometimes accompanied by the presentation of a different, alternative approach. Is this alternative anthropocentrism also accompanied by an alternative axiology? What values appear in it? These are the questions that I would like to answer in this article.

PL

Miejsce człowieka wśród istot żywych i świat przyrody przedstawiane są czasem w postaci graficznej. Grafiki pojawiają się w pracach naukowych, gdzie w skróconej formie prezentują badania i koncepcje. Na wielu rysunkach widoczna jest uprzywilejowana pozycja człowieka, którą określić można mianem antropocentryzmu. Dominuje on zwłaszcza w przypadku starszych prac naukowych z XIX wieku, a także z pierwszej połowy XX wieku. Wśród tych grafik spotkać można i takie, na których trudno dostrzec antropocentryzm. Dotyczy to szczególnie nowszych badań naukowych z końca XX i początku XXI wieku. Te pozbawione antropocentryzmu przedstawienia nowych badań są często polemiką z antropocentryzmem tych starszych. Antropocentryzmowi towarzyszy aksjologia, w której to człowiek jest uznawany za najważniejszą wartość. Inne wartości uznawane są za takie albo uzyskują swój aksjotyczny charakter w rezultacie powiązań czy uczestnictwa w najważniejszej wartości człowieka. Polemika z antropocentryzmem przybiera charakter jego dekonstrukcji, której czasem towarzyszy prezentacja innego, alternatywnego ujęcia. Czy tej alternatywie antropocentryzmu towarzyszy także alternatywna aksjologia? Jakie wartości się w niej pojawiają? To pytania, na które chciałbym odpowiedzieć w tym tekście.

6

Chwile, miejsca, ludzie, przedmioty

100%

Nobis A.

Kultura i Wartości

|

2020

|

nr 29

DE

Der Flohmarkt in Świdnica ist das Gebiet der Forschung von Beziehungen, die zwischen den Gegenständen, Orten und Zeiten bestehen. Die hier versammelten Gegenstände sind mit ihren Kausal-, Zeit-, Raum-, Material-, Bedeutungs- und Wertzusammenhängen in Wechselbeziehungen mit anderen Orten und Zeiten verwickelt. Durch ihre Präsenz auf dem Markt gestalten sie seinen Beziehungsraum mit. Sie verstricken gleichzeitig diesen Raum in eigene Beziehungen mit vielen anderen Orten sowie ferneren und näheren Augenblicken. Aufgrund dessen ist der Markt auf eine besondere Art die Welt und die Welt ist der Markt. Die Gegenwart ist Vergangenheit und die Vergangenheit Gegenwart. Diese Schlussfolgerungen beziehen sich nicht allein auf den Markt von Świdnica, sondern auch auf viele andere Orte und Augenblicke, die unsere bisherige Wahrnehmung dieser Beziehungen hinterfragen.

EN

The Flea Market at the Market Square of Świdnica is a research area for relationships between objects, places, and times. The items collected here have causal, temporal, spatial, material, semantic, and valuable relationships with other locations and periods. By their presence on the Market they contribute to its sphere of relationships. At the same time, they entangle this space with their own connections with many other places and times close and distant. All this entangles the world with the Market, making them indistinguishable from each other. The present becomes the past; the past is the present. These conclusions concern not only the Świdnica Market Square but also other places and moments, undermining our current perception of these relations.

PL

Giełda Staroci na Rynku Świdnicy jest terenem badań związków zachodzących między przedmiotami, miejscami i czasami. Zgromadzone tu przedmioty związkami przyczynowymi, czasowymi, przestrzennymi, materialnymi, znaczeniowymi, wartościowymi uwikłane są w zależności z innymi miejscami i czasami. Swoją obecnością na Rynku współtworzą jego przestrzeń relacji. Jednocześnie wikłają tę przestrzeń we własne powiązania z wieloma innymi miejscami i chwilami bliższymi i odległymi. Wszystko to sprawia, że w szczególny sposób Rynek jest światem, a świat Rynkiem. Teraźniejszość jest przeszłością, a przeszłość teraźniejszością. Wnioski te dotyczą nie tylko świdnickiego Rynku, lecz także innych miejsc i chwil, podważając nasze dotychczasowe postrzeganie tych relacji.

7

Nowy Jedwabny Szlak jako kryzys wartości globalizacji

100%

Nobis A.

Kultura i Wartości

|

2018

|

nr 25

DE

Der Artikel verfolgt das Ziel, zu überprüfen, ob die Idee der Neuen Seidenstraße ein Symptom oder eine Folge der Wertekrise der Globalisierung ist. Die Neue Seidenstraße bedeutet neue internationale Initiativen, die in verschiedenen Weltteilen entworfen und verwirklicht werden. Ich weise auf Hauptideen und Werte hin, die diese Initiativen begleiten. Sie werden mit Ideen und Werten der bisherigen Globalisierung verglichen. Ich komme zum Schluss, dass die Idee der Neuen Seidenstraße ein Symptom und eine Folge der Wertekrise der Globalisierung in bisheriger Form ist, in der die USA die Hauptrolle spielen. Sie bedeutet aber nicht die Wertekrise der Globalisierungsidee, sondern eine Ausdrucksform ihres anderen Verständnisses. Sie bejaht solche Werte und Postulate wie Vielfalt, Kontakt mit Andersartigkeit, friedliche Koexistenz, sogar das Mitwirken für gemeinsamen Nutzen vom Menschen aus unterschiedlichen Kulturen, Ländern und entferntesten Weltteilen.

EN

The purpose of the text is to check whether the New Silk Road idea is a symptom or the result of the globalization crisis. The New Silk Road is a new international initiative designed and implemented in various parts of the world. I point to the main ideas and values accompanying these initiatives. I also compare them with the ideas and values of current globalization. I come to the conclusion that the Idea of the New Silk Road is a symptom and the effect of the globalization crisis in its present shape, in which the USA plays a central role. It does not indicate the crisis of the value of the idea of globality. It is a manifestation of her different understanding. It is an affirmation of such values and postulates as diversity, contact with alterity, peaceful coexistence and even action for the mutual benefit of people of different cultures, countries, sides of the world, even those far away from each other.

PL

Celem tekstu jest sprawdzenie, czy idea Nowego Jedwabnego Szlaku jest symptomem lub skutkiem kryzysu wartości globalizacji. Nowy Jedwabny Szlak to nowe inicjatywy międzynarodowe projektowane i realizowane w różnych częściach świata. Wskazuję na główne idee i wartości towarzyszące tym inicjatywom. Porównuję je z ideami i wartościami dotychczasowej globalizacji. Dochodzę do wniosku, że Idea Nowego Jedwabnego Szlaku jest symptomem i efektem kryzysu wartości globalizacji w jej obecnym kształcie, w którym USA odgrywają rolę centralną. Nie oznacza kryzysu wartości idei globalności. Jest manifestacją innego jej rozumienia. Jest afirmacją takich wartości i postulatów jak różnorodność, kontakt z odmiennością, pokojowe współistnienie a nawet działanie dla wspólnej korzyści ludzi różnych kultur, krajów, stron świata, nawet tych najodleglejszych od siebie.

8

Wartość pieniądza

100%

Nobis A.

Kultura i Wartości

|

2012

|

nr 3

35-47

EN

This article aims to examine the question: what exactly is ‚the value’ of money? The author refers to the functional approach, according to which „money is what money does”. He then analyzes a few examples of money, the cultural practices within which it has been used, and also the functions and meanings it has had invested in it. As the conclusion of the article indicates, money has played different roles in various historical contexts, which in each case has shaped its character and value.

PL

Celem przedstawionych tu rozważań jest poszukiwanie odpowiedzi na pytanie o to, czym jest wartość pieniądza. Odwołałem się do funkcjonalnego rozumienia [the functional approach], zgodnie z którym „pieniądz jest tym, co robi” [‘money is what money does’]. Następnie analizie poddałem kilka wybranych przykładów pieniędzy, praktyki kulturowe, w których były one wykorzystywane, także funkcje i znaczenia tych pieniędzy w tych praktykach. Konkluzją tekstu jest stwierdzenie, że na pytanie o charakter wartości pieniądza nie ma jednej prostej odpowiedzi. W odmiennych kontekstach historycznych pieniądz pełni odmienne role, które za każdym razem kształtują charakter pieniądza i jego wartości.

9

Uczestnictwo w globalnej ekumenie kulturowej?

100%

Nobis A.

Prace Kulturoznawcze

|

2016

|

tom 19

103-112

EN

Certain theorists of global processes and phenomena find it useless for their studies to imagine culture in terms national or tribal that depart from an assumption of there being amultitude of different cultures. The conception of global cultural ecumene of Ulf Hannerz is one of the alternative propositions, for it assumes the existence of one cross-human cultural ecumene within which influences, borrowings, modifications and other cultural processes can occur. If we were to follow this route, one would have to begin by posing afew questions. Can we speak of our participation in a global ecumene? And how is it possible in the first place? Can we, and if yes, how and why, take part, or share, cultural contents that are so different and distant in time and space? My paper searches for an answer to these questions. It opens with an analysis of objects located in the quotidian spaces of our homes, yet coming from distant places and times.

10

Pewnego wzorca wartości podróże i przygody w globalnej ekumenie, czyli modyfikacja modyfikacji

100%

Nobis A.

Kultura i Wartości

|

2017

|

nr 21

DE

Der Text betrifft das Wertmuster des Geldes und untersucht das Phänomen seiner Verbreitung. Zu diesem Zweck wird das Konzept einer globalen Kulturökumene angewandt und um zusätzliche Bestandteile ergänzt. Die Wanderung des Kulturwertmusters des Geldes wird als eine unendliche Sequenz von Modifikationen geschildert, innerhalb deren sich Kontinuität mit Veränderungen abwechselt.

EN

Investigated is the pattern of monetary value and the phenomenon of its dissemination with reference to the global ecumene concept as well as other factors. The spread of the cultural monetary value pattern is presented as a never-ending sequence of modifications in which continuity is entwined with changes.

PL

Tekst dotyczy wzorca wartości pieniądza. Analizuje fenomen rozprzestrzeniania tego wzorca. W tym celu wykorzystuje koncepcję globalnej ekumeny kulturowej i uzupełnią ją o dodatkowe elementy. Wędrówkę kulturowego wzorca wartości pieniądza ukazuje jako niekończącą się sekwencję modyfikacji, w trakcie których ciągłość przeplata się ze zmianami.

11

Film dokumentalny w badaniach nad globalizacją

100%

Nobis A.

DYSKURS: Pismo Naukowo-Artystyczne ASP we Wrocławiu

|

2013

|

tom 16

20-38

EN

Based on the analysis of four documentary movies, I show cognitive capabilities of the documentaries in the context of the discussion and research on globalization. Each of the selected films illustrates different situations. Of course, the selected documentaries do not reveal all the most important cognitive capabilities. Nevertheless, the four films allow us to understand how different are the options and how much depends on the person who is both a film developer and researcher of globalization.