The resistance to oxidation of magnetron sputtered gamma-TiAl nanocrystalline 4 žm thick coatings microalloyed with transition metals and/or Ag and/or Si atoms on flat circular substrates gamma-Ti48at.%Al and gamma-Ti40at.%Al have been investigated in the work. The oxidation tests have been performed in pure oxygen atmosphere or in the air under atmospheric pressure at the temperature 1173 K during 120÷164 hours. The resistance to high-temperature oxidation has been investigated by means of the micro-thermogravimetric analysis with continuous or intermittent control of the specimens' weight. Before and after the oxidation the morphology of the coatings as well as their chemical and phase composition have been investigated by means of the SEM, EDX and X-Ray qualitative diffractometry, respectively. The results have been compared with those obtained for the uncoated gamma-TiAl substrate. It turned out that: 1) the Ag or Cr or Mo or Nb or Si Ta, -alloyed nanocrystalline gamma-TiAl coatings have a considerably greater oxidation resistance (about two orders of magnitude) than the uncoated gamma-TiAl substrate and that their resistance to oxidation increases with the concentration of single ternary alloying elements in the range of the concentrations investigated in the work; 2) any synergistic effect has not been observed in case of the quaternary TiAl(Cr,Nb), TiAl(Ta,Nb), TiAl(W,Cr), TiAl(Ag,Si) alloys; 3) the high resistance to oxidation of the coatings is due to thin alpha-Al2O3 layer which is being formed on the coatings' surface during oxidation; 4) the nanocrystallinity of the magnetron sputter deposited coatings is conductive to formation of a dense and uniform alpha-Al2O3 layer on the coatings' surface.
PL
W pracy przedstawiono wyniki badań odporności na utlenianie nanokrystalicznych powłok żaroodpornych gamma-TiAl z mikrododatkami metali przejściowych i/lub Ag i/lub Si o grubości 4 žm osadzonych metodą magnetronową na płaskich, kołowych podłożach z dwóch rodzajów stopów międzymetalicznych gamma-Ti48at.%Al i gamma-Ti40at.%Al. Utlenianie prowadzono w atmosferze czystego tlenu lub w atmosferze otoczenia przy temperaturze 1173 K w czasie od 120÷164 godzin. Do badania utleniania przy wysokich temperaturach stosowano analizę mikrotermograwimetryczną, przy czym masę próbek mierzono w sposób ciągły lub okresowy. Morfologia, skład chemiczny i fazowy powłok przed i po procesie utleniania były badane przy pomocy takich metod jak: SEM, EDX i dyfrakcja promieni Roentgena. Wyniki badań porównywano z wynikami uzyskanymi dla podłoża bez powłoki. Z przeprowadzonych badań wynika, że: 1) nanokrystaliczne powłoki gamma-TiAl z mikrododatkami metali przejściowych i/lub Ag i/lub Si znacząco poprawiają odporność na utlenianie (o około dwa rzędy wielkości) w porównaniu z podłożem gamma-TiAl bez powłoki, a ich odporność na utlenianie rośnie wraz ze wzrostem zawartości pierwiastka stopowego w powłoce w zakresie stężeń stosowanych niniejszej pracy; 2) w przypadku powłok TiAl(CrNb), TiAl(Ta,Nb), TiAl(W,Cr) oraz TiAl(Ag,Si) nie zaobserwowano synergicznego wpływu pierwiastków stopowych na szybkość utleniania; 3) wysoka odporność na utlenianie badanych powłok jest wynikiem tworzenia się na powierzchni powłoki gamma-TiAl w trakcie utleniania cienkiej warstewki korundu alfa-AI2O3; 4) nanokrystaliczność powłok osadzanych metodą rozpylania magnetronowego sprzyja powstawaniu na powierzchni powłok zwartej, jednorodnej warstewki korundu alfa-Al2O3.
The effect of a particular diffusion treatment in the temperature range 1023 K ÷ 1273 K with use of the glow discharge plasma in the atmosphere Ar + O2 on the microstructure, phase composition, microhardness, friction coefficient, wear resistance, surface roughness as well as on the resistance against the electrochemical corrosion of the commercial two-phase Ti6Al4V titanium alloy has been investigated in the work. As the result of the treatments performed on the specimens the value of the microhardness of the diffusion zone has increased from about 350 VHN 0.05 to about 1000 VHN 0.05 (however the brittleness of the diffusion zone has increased at the same time), the amount of the beta phase has decreased in that area, the resistance of the diffusion treated specimens to electrochemical corrosion in the 0.5 M aqueous solution NaCl is approximately the same as that of the not treated ones, the surface roughness after the treatments is slightly greater than that before the treatments and the tribological properties of duplex treated specimens are better than those of the shot-peened ones. The positive effect of the glow discharge plasma on the thickness of the diffusion zone rich in interstitial oxygen atoms has been depicted as well.
PL
W pracy przedstawiono wpływ dyfuzyjnej obróbki dwufazowego stopu tytanu Ti6Al4V w przedziale temperatur 1023 K÷1273 K z jednoczesnym wykorzystaniem plazmy wyładowania jarzeniowego w atmosferze Ar + O2 na mikrostrukturę, skład fazowy, mikrotwardość, współczynnik tarcia, odporność na zużycie o charakterze adhezyjnym, chropowatość powierzchni jak również na odporność korozyjną. W wyniku obróbki w wyładowaniu jarzeniowym badanych podłoży mikrotwardość warstwy dyfuzyjnej wzrosła z 350 VHN 0.05 do około 1000 VHN 0.05 (jednakże wzrosła również kruchość) ponadto w obszarze tym zmniejszyła się ilość fazy beta. Odporność na korozję elektrochemiczną dyfuzyjnie obrobionych podłoży w 0,5 molowym wodnym roztworze NaCl jest w przybliżeniu taka sama jak bez obróbki, chropowatość powierzchni po dyfuzyjnej obróbce jarzeniowej jest nieco wyższa niż przed a właściwości tribologiczne wytworzonych warstw dupleksowych są lepsze niż uzyskane w wyniku śrutowania. Wykazano również korzystny wpływ plazmy wyładowania jarzeniowego na grubość warstwy dyfuzyjnej wzbogaconej w międzywęzłowe atomy tlenu.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.