Celem artykułu jest zbadanie, czy fundamentem praw człowieka może być natura człowieka. W tym celu w pierwszej części rozważane jest pojęcie natury obiektu. Autor rozważa trzy rozumienia pojęcia „natura X”: (1) zbiór koniecznych (lub istotowych) właściwości wszystkich X-ów, (2) ideał lub wzorzec, do którego X-y mogą lub powinny dążyć, oraz (3) statystycznie przeważająca tendencja (lub tendencje), charakteryzująca X-y jako gatunek, choć nie zawsze charakteryzująca każdy egzemplarz X. Rozważane jest również ujęcie J. Wróblewskiego, w którym wyróżnia się naturę faktyczną, etyczną i logiczną. Te pojęcia są następnie analizowane, szczególnie pod kątem tego, czy mają charakter opisowy lub normatywny. W drugiej części pracy każde z ujęć natury zostaje zaaplikowane do rozważań nad naturą człowieka. Przebadane zostaje to, czy poszczególne ujęcia natury człowieka mogą stanowić fundament praw człowieka. Następnie autor rozważa pojęcie godności człowieka oraz relację w jakiej pojęcie to pozostaje do pojęcia natury człowieka. Na koniec przedstawiona zostaje odpowiedź na pytanie, czy z poszczególnych rozumień natury człowieka mogą w jakiś sposób wynikać prawa człowieka.
Celem artykułu jest zbadanie, czy fundamentem praw człowieka może być natura człowieka. W tym celu w pierwszej części rozważane jest pojęcie natury obiektu. Autor rozważa trzy rozumienia pojęcia „natura X”: (1) zbiór koniecznych (lub istotowych) właściwości wszystkich X-ów, (2) ideał lub wzorzec, do którego X-y mogą lub powinny dążyć, oraz (3) statystycznie przeważająca tendencja (lub tendencje), charakteryzująca X-y jako gatunek, choć nie zawsze charakteryzująca każdy egzemplarz X. Rozważane jest również ujęcie J. Wróblewskiego, w którym wyróżnia się naturę faktyczną, etyczną i logiczną. Te pojęcia są następnie analizowane, szczególnie pod kątem tego, czy mają charakter opisowy lub normatywny. W drugiej części pracy każde z ujęć natury zostaje zaaplikowane do rozważań nad naturą człowieka. Przebadane zostaje to, czy poszczególne ujęcia natury człowieka mogą stanowić fundament praw człowieka. Następnie autor rozważa pojęcie godności człowieka oraz relację w jakiej pojęcie to pozostaje do pojęcia natury człowieka. Na koniec przedstawiona zostaje odpowiedź na pytanie, czy z poszczególnych rozumień natury człowieka mogą w jakiś sposób wynikać prawa człowieka.
This paper aims to present how logic may undermine a parliamentary assault on democratic institutions (representing legal guarantees of the rule of law and political freedom) based on the analysis conducted with reference to the so-called Polish constitutional crisis. I analyse whether a law can be reviewed on the basis of this law itself. The Polish Constitutional Tribunal faced such a problem while passing the verdict of 9th March, 2016, regarding the constitutionality of the amendment to the Statute on the Constitutional Tribunal from 22nd December, 2015. This problem, called a ‘verdict paradox’, was claimed to be a type of the Liar paradox. I argue that, contrary to the common view, the problem of the verdict paradox is not based on the Liar paradox; for this purpose, a logical analysis is applied to four variants of a reasoning with regard to the constitutionality of the said amendment. The distinction between two levels of analysis concerning emerging reasonings, namely an abstract (logical) level and a concrete level placed in the context of the legal system, is also introduced. This paper demonstrates that although only two variants of the reasoning concerning a law’s judicial review based on the law itself involve logical contradiction, the possibility of employing reasonings from other variants must be excluded, albeit due to alternative reasons. Therefore, the Constitutional Tribunal’s decision to avoid the verdict paradox by passing over the reviewed provisions in the review process was correct and might be perceived as an example of how logic and reason can defend the institutional guarantees of political freedom.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.