Niniejszy artykuł został poświęcony szacowaniu kosztu kapitału własnego przy użyciu trzywskaźnikowego modelu Famy i Frencha (3FM). Proponowany model w odróżnieniu od modelu bazowego CAPM jest bardziej wiarygodny, a wyniki są bardziej precyzyjne. Artykuł składa się z czterech części. We wstępie do artykułu określono jego cel. W drugiej części autor publikacji przedstawił trzywskaźnikowy model Famy i Frencha, a mianowicie sposób ustalania kosztu kapitału własnego przy jego zastosowaniu. W kolejnej części opracowania przedstawiono wykorzystanie omawianego modelu dla wybranych polskich spółek górniczych. Zakładając, że analizowany model jest bardziej wiarygodny aniżeli model tradycyjny, należy stwierdzić, że koszt kapitału własnego wybranych polskich spółek górniczych określony przy wykorzystaniu modelu CAPM jest nieco zaniżony, niemniej jednak różnice te nie są znaczące. Ostatnia część artykułu to podsumowanie. Artykuł zamyka spis wykorzystanej literatury.
EN
The article addresses estimating the cost of equity capital using the Fama-French Three Factor Model (3FM). The proposed model, unlike the base CAPM model, is more credible and the results are more accurate. The article consists of four parts. The introduction refers to the aim of the paper. In the second part the author has presented the Fama-French Three Factor Model, namely how to determine the cost of equity capital by its application. The next part shows the use of the model for selected Polish mining companies. Assuming that the analyzed model is more reliable than the traditional one, it should be noted that the cost of equity capital of selected Polish mining companies determined using the CAPM model is a bit underestimated, however, these differences are not significant. The last part of the article is its summary. The paper is completed with the list of used literature.
The present paper is dedicated to the approaches towards the valuation of mineral deposits in accordance with specially developed codes for the valuation of deposits in individual countries, including Poland. The article consists of three chapters. The introduction to the paper describes its main purpose. The second chapter constitutes the main part of the work, presenting the individual codes in the context of the approaches towards the valuation of various stages of an investment’s life cycle. The final chapter provides a summary of the paper. The whole article ends with a list of literature.
PL
Niniejszy artykuł został poświęcony podejściom do wyceny złóż zgodnie ze specjalnie opracowanymi kodeksami wyceny złóż w poszczególnych krajach, w tym również w Polsce. Opracowanie składa się z trzech rozdziałów. We wstępie do artykułu przedstawiono cel artykułu. Główną część pracy przedstawia drugi rozdział w którym to przedstawiono poszczególne kodeksy w kontekście podejść do wyceny w poszczególnych etapach cyklu życia inwestycji górniczej. Ostatni rozdział stanowi podsumowanie opracowania. Całość artykułu została zamknięta spisem literatury.
3
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Artykuł został poświęcony Licencjonowanym Domom Składowym (LDS). Artykuł składa się z czterech części: wstępu, opisu LSD, przykładu poglądowego, podsumowania oraz spisu literatury. W części poświęconej Licencjonowanym Domom Składowym dokonano ogólnej charakterystyki omawianej instytucji, możliwości, jakie wynikają z jej działalności oraz uwarunkowań prawnych w zakresie, których LSD prowadzi swoją działalność. W punkcie trzecim przedstawiono przykład poglądowy, obrazujący część możliwości wykorzystania LDS przez przedsiębiorstwa górnicze, zarówno te w grupach kapitałowych, jak i będące samodzielnymi podmiotami gospodarczymi. W ostatniej części artykułu dokonano podsumowania całości opracowania w kontekście korzyści stwarzanych przez LDS dla przedsiębiorstw górniczych.
EN
The present article has been devoted to Licensed Warehouses. The article consists of four parts: introduction, description of Licensed Warehouses, a demonstrative example, summary and list of publications. In the part devoted to Licensed Warehouses has been performed a general characteristics of the discussed institution, possibilities that result from its activity and legal determinants with respect to the activity of Licensed Warehouses. In the third part of the publication a demonstrative example was presented, the part of possibilities of the use of Licensed Warehouses by mining enterprises, both those in capital groups and being independent economic subjects. In the last part of the article a summary of the entire study in the context of profits created by Licensed Warehouses for mining enterprises was performed.
Niniejszy artykuł został poświęcony wycenie obligacji zamiennych na surowce. Wycena została wykonana w oparciu o model trójmianowy. Wybór tego modelu do wyceny obligacji został podyktowany faktem, iż obligacja zamienna na surowce posiada opcję amerykańską, co skutkuje możliwością wykonania opcji w trakcie trwania obligacji. Model ciągły np. model Blacka- Scholesa (B-S) stosuje się zazwyczaj w przypadku opcji europejskich – w takiej sytuacji opcja w obligacji może zostać wykonana dopiero w momencie jej wygaśnięcia. Ponadto w odróżnieniu od modelu dwumianowego, model trójmianowy charakteryzuje się tym, iż cena instrumentu bazowego może się zmienić w określonym czasie w trzech, a nie dwóch (jak to zakłada model dwumianowy), kierunkach. Artykuł składa się z pięciu części. Pierwszym rozdziałem jest wstęp do artykułu. Drugi z rozdziałów przedstawia matematyczne założenia w modelu trójmianowym. Kolejna część artykułu została poświęcona porównaniu modelu trójmianowego z modelem dwumianowym oraz ciągłym B-S wyceny opcji w obligacji. Czwarty rozdział przedstawia praktyczną stronę wykorzystania modelu trójmianowego w wycenie obligacji zamiennej na surowce. Ostatnią część stanowi podsumowanie artykułu, w którym przedstawiono wnioski z przeprowadzonych badań.
EN
This article is dedicated to the valuation of raw materials convertible bonds. The valuation was made based on the trinomial model. The choice of this model for the valuation of bonds was based on the fact, that the raw materials convertible bonds have an american option, what gives the possibility of exercising the option during the lifetime of the bonds. The continuous model such as Black-Scholes model (BS) is usually applied in the case of european options - in this case the option settled in the bond may be exercised only at the time of its expiry. Moreover, in contrast to the binomial model, the trinomial model is characterised by the fact, that the price of the underlying asset may change at a certain time, and in more than two (as it is assumed in binomial model) directions. The article consists of five parts. The first chapter is an introduction to the article. The second chapter presents the mathematical assumptions in the trinomial model. Another part of the article discusses the comparison of trinomial model with the binomial model and the continuous BS model of valuing the option in bonds. The fourth chapter presents the practical side of using the trinomial model in the valuation of raw materials convertible bonds. The last part is the summary of the article, which presents the conclusions of the study.
This article is devoted to the determinants of interest rates on corporate bonds of mining enterprises. The study includes a comparison between the cost of foreign capital as resulting from the issue of debt instruments in different sectors of the economy in relation to the mining industry. The article also depicts the correlation between the rating scores published by the three largest rating agencies: S&P, Moody's, and Fitch. The test was based on simple statistical methods. The analysis performed indicated that there is a dependency between the factors listed and the amount of interest rates on corporate bonds of global mining enterprises. Most significant factors include the rating level and the period for which the given series of bonds was issued. Additionally, it is not without significance whether the given bond has additional options. Pursuant to the obtained results, is should be recognized that in order to reduce the interest rate on bonds, mining enterprises should pay particular attention to the rating and attempt to include additional options in issued bonds. Such additional options may comprise, for example, an ability to exchange bonds to shares or raw materials.
PL
Niniejszy artykuł został poświęcony determinantom oprocentowania obligacji korporacyjnych spółek górniczych. Do głównych czynników mających znaczący wpływ na wartość kuponu obligacji zaliczono: okres do wykupu obligacji, poziom ratingu oraz rodzaj obligacji. Każda z wymienionych zmiennych może wpływać na obniżenie oraz na podwyższenie wartości kuponu (oprocentowania) obligacji. Celem niniejszego opracowania jest zbadanie zależności pomiędzy kuponem a wymienionymi determinantami. Opracowanie zawiera również porównanie kosztu kapitału obcego wynikającego z emisji instrumentów dłużnych różnych sektorów gospodarki w stosunku do sektora górniczego. W artykule zbadano również korelację pomiędzy udzielanymi ratingami publikowanymi przez trzy największe agencje ratingowe, do których zaliczono: S&P, Moody`s oraz Fitch. Do przeprowadzenia badania wykorzystano proste metody statystyczne. Przeprowadzona analiza wykazała, iż istnieje zależność pomiędzy wymienionymi czynnikami a wartością oprocentowania obligacji emitowanych przez przedsiębiorstwa górnicze na świecie. Należy również stwierdzić, iż do najważniejszych należy zaliczyć poziom ratingu oraz okres na jaki została wyemitowana dana seria obligacji. Nie bez znaczenia jest również to czy dana obligacja posiada opcje dodatkowe. Na podstawie otrzymanych wyników należy stwierdzić, iż przedsiębiorstwa górnicze w celu obniżenia oprocentowania obligacji powinny zwracać szczególną uwagę na rating oraz starać się zwierać opcje dodatkowe w emitowanych przez siebie obligacjach. Taką opcją dodatkową może być na przykład możliwości zamiany obligacji na akcje czy też surowiec.
W artykule przedstawiono ważniejsze aspekty związane z przemysłem wydobywczym rud metali. Zidentyfikowano cele przemysłu górniczego w warunkach zrównoważonego rozwoju, do których zaliczono: zaangażowanie w działalność proekologiczną i prospołeczną, prowadzenie działań na rynku wydobywczym w taki sposób aby były akceptowalne dla społeczności lokalnej, dopasowanie się do polityki instytucjonalnej i rządowej oraz wyciąganie wniosków z przeprowadzonych działań i uczenie się na błędach.
EN
The article presents more important aspects related to metal ores mining industry. Targets of the mining industry were identified in terms of sustainable development, which include: involvement in pro-environmental and pro-social activities, conductance of activity on the mining market in a way that they are acceptable to the local community, adaptation to the institutional and government policy, and drawing conclusions from the activities that had been carried out and learning from one's own mistakes.
Niniejszy artykuł został poświęcony zagadnieniu zabezpieczenia ceny surowców w wycenie górniczych projektów inwestycyjnych za pomocą opcji. Instrument ten zaliczany jest do grupy instrumentów pochodnych, do których można również zaliczyć takie jak kontrakty futures lub forward. Zdaniem autorów publikacji zabezpieczenie ceny surowców w wycenie górniczych projektów inwestycyjnych, pozwala na zwiększenie wiarygodności otrzymywanych wyników analizy opłacalności inwestycji oraz pozwala na ograniczenie wrażliwości projektu na zmiany cen surowców. Wybór opcji jako instrumentu zabezpieczającego został podyktowany faktem, iż ich wykorzystanie pozwala z jednej strony na ograniczenie start związanych ze spadkiem ceny a z drugiej daje możliwość uczestniczenia w potencjalnych korzyściach związanych ze wzrostem cen surowców. Wykorzystanie kontraktów terminowych futures „blokuje” wartość projektu na jednym niezmiennym poziomie. Artykuł składa się z czterech części. We wstępie do artykułu określono cel pracy. Drugą część stanowi charakterystyka wprowadzanych zmian w uproszczonych przepływach pieniężnych na bazie których szacowana jest wartość projektu przy użyciu metody NPV dla projektu z zabezpieczeniem. W trzeciej części przedstawiono krótki przykład obliczeniowy. Z uwagi na dostępność danych przykład zrealizowano na bazie producenta miedzi. Ostatnia część pracy to podsumowanie w którym przedstawiono wnioski z przeprowadzonej analizy. Całość artykułu zamknięta została spisem literatury wykorzystanej do napisania niniejszego opracowania.
EN
This article was dedicated to the issue of security in the price of raw materials in the valuation of mining investment projects by using the option. This instrument is one of a group of derivative instruments, which can also include such as futures or forward. According to the authors of the publication cover raw material prices in the valuation of mining investment projects, allows you to increase the reliability of the obtained results the analysis of the profitability of investment and allows you to reduce the sensitivity of the project on changes in the prices of raw materials. The option security as an instrument was dictated by the fact that their use allows, on the one hand, to limit start associated with falling prices and, on the other hand, gives you the opportunity to participate in the potential benefits associated with an increase in the prices of raw materials. The use of futures contracts futures “blocks” project value on one stable. Article consists of four parts. In the introduction to the article specified the purpose of the work. The second part constitutes the characteristics of the changes in the simplified cash flows on the basis of which the estimated value of the project by using the NPV for the project with security. In the third part provides a brief example of calculated. Due to the availability of data such as was carried out on the basis of copper producer. The last part of the work is a summary which lists the conclusions of the analysis. The whole article has been used in the literature include closed to write this article.
The present paper is dedicated to the valuation of mining investments by means of the decision tree method. The paper consists of four parts. The introduction presents the purpose of work. The second section describes the decision tree method. The next part of the paper focuses on a short sample calculation of an investment valuation by means of the discussed method, meant for a mining company which intends to undertake an investment involving the extraction of a new mineral deposit. The paper ends with a summary and a list of literature used in its development.
PL
Niniejszy artykuł został poświęcony wycenie inwestycji górniczych przy użyciu the metody drzewa decyzyjnego. Artykuł składa się z czterech części. We wstępie do opracowania przedstawiono cel artykułu. W drugiej części przedstawiono metodę drzewa decyzyjnego. Kolejna część artykułu została poświęcona na przeprowadzenie krótkiego przykładu obliczeniowego wyceny inwestycji z zastosowaniem omawianej metody dla przedsiębiorstwa górniczego, które zamierza podjąć inwestycję w eksploatację nowego złoża. Artykuł został zakończony podsumowaniem oraz spisem literatury użytej do opracowania artykułu.
9
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Artykuł został poświęcony zagadnieniu zmienności cen surowców w kontekście wyceny inwestycji górniczych. Przeprowadzone w oparciu o metody dyskontowe analizy zmierzające do określenia wartości złoża lub wybranej inwestycji górniczej potwierdzają fakt, iż cena surowca jest jednym z najistotniejszych czynników warunkujących końcową wartość wyceny. Prognozowanie cen surowców dla uzyskania wiarygodniejszej oceny opłacalności inwestycji wydaje się w tym przypadku jak najbardziej zasadne i wskazane. Należy jednak mieć na uwadze fakt, iż zmniejszające się wraz z wydłużającym się okresem inwestycji prawdopodobieństwo wyznaczenia wiarygodnej ceny surowca, znacznie utrudnia właściwe określenie wartości inwestycji. Dla uzyskania zamierzonej wiarygodności wyceny inwestycji górniczych, Autor proponuje wprowadzenie założenia o niezmienności cen surowców w całym okresie trwania inwestycji. Przypadek ten wiąże się z kosztem utrzymania ceny na niezmiennym poziomie, którym według Autora może być wielkość depozytu zabezpieczającego przy zakupie kontraktów terminowych (np. futures) na surowiec oferowany przez dane przedsiębiorstwo.
EN
This article has been devoted to the issue of volatility in commodity prices in the context of the valuation of investment in mining. Carried out based on the discount method of analysis aimed at determining the value of the deposit or the selected mining investments reaffirm the fact that the price of raw materials is one of the most important factors determining the final valuation. Forecasting commodity prices in order to obtain more reliable assessment of the profitability of investments seems to be in this case the most reasonable and appropriate. It should however be borne in mind that decreasing along with prolonging the period of investment is likely to appoint a reliable raw material prices, significantly impedes a proper definition of investment value. For the credibility of the valuation, the author proposes the introduction of assumptions about the immutability of commodity prices throughout the period of the investment. This case involves the expense of maintaining prices at the same level, which according to the author may be the size of the margin on the purchase of futures contracts (e.g. futures) on the raw material offered by the company.
W artykule zaprezentowano instrument finansowy, którego zastosowanie w przemyśle wydobywczym może zwiększyć efektywność inwestycji górniczych oraz w konsekwencji przyczynić się do poprawy sytuacji ekonomiczno-finansowej rynku surowców mineralnych, a mianowicie obligacjom zamiennym na surowce. Obligacje z opcją zamiany na surowce przynoszą odpowiednie korzyści zarówno inwestorowi – czyli obligatariuszowi – który je nabywa, jak i przedsiębiorstwu górniczemu jako emitentowi. Wykorzystanie tego instrumentu dłużnego może zwiększyć efektywność inwestycji górniczej na przykład poprzez obniżenie kosztu kapitału w stosunku do tradycyjnych źródeł oraz zwiększoną elastyczność, polegającą na możliwości zamiany długu kapitałowego na surowiec. Z uwagi na fakt, że artykuł jest poglądowy i jego celem jest przedstawienie stosunkowo nowego instrumentu jakim są obligacje zamienne na surowce mineralne, autor opracowania skupił swoją uwagę na możliwości jego zastosowania w finansowaniu inwestycji w przemyśle wydobywczym oraz na potencjalnych efektach ekonomicznych takiego rozwiązania. [..]
EN
This article is dedicated to the instrument such as raw materials convertible bonds, the application of which in the mining industry can increase the efficiency of mining investments and, consequently, contribute to the improvement of the economic and financial market of mineral resources. Bonds with the option of conversion into raw materials bring relevant benefits to both the investor – the bondholder who buys these bonds, and to the mining company as the issuer. The use of this debt instrument increases the efficiency of mining investments, mainly by lowering the cost of capital in relation to traditional sources and by flexibility of being able to convert the capital debt into raw materials. Due to the fact that the article is illustrative only, and its goal is just to present a relatively new instrument, which are raw materials convertible bonds, the author focused an attention on its possible use in the financing of investments in the mining industry and the potential economic effects of such a solution. In order to identify the likely financial benefits, discussed debt instrument was compared with selected sources of funding, such as ordinary bonds and simple bank loan. Due to this fact, the article doesn’t present the consideration of every aspect associated with the bond that has an option, but is mainly focused on its main attribute, which is the ability to convert debt into raw material. The paper presents the general assumptions regarding the raw materials convertible bonds, the advantages of this solution and the requirements that the issuer of such instrument will have to cope with. The article contains also a diagram showing the use of a raw materials convertible bonds in the tripartite agreement. The final part of the publication shows an example of a calculation comparing the newly presented instrument to the ordinary bonds and bank loans. The summary presents the conclusions of the analysis of the possible use of raw materials convertible bonds as an instrument of financing investments in the mining industry.
W artykule zwrócono uwagę na rosnącą rolę strategicznego zarządzania produkcją w przedsiębiorstwach, które stanowi ważny obszar tworzenia przewagi konkurencyjnej we współczesnych przedsiębiorstwach przemysłowych. Wymaga on szczególnej uwagi kadry zarządzającej, która powinna dążyć do minimalizacji kosztów jego przebiegu. Artykuł koncentruje się na controllingu produkcji w ramach realizowanych funkcji i procesów wydzielonych w organizacji.
EN
The article remarks the growing role of strategic production management in enterprises, which is an important area of competitive advantage of modern manufacturing enterprises. It requires special attention to the managers, who should aspire to minimize the cost of its course. Article focuses on controlling production that is carried out in organization’s functions and processes.
Niniejszy artykuł został poświęcony zagadnieniu kosztu kapitału obcego w kontekście przeprowadzanych inwestycji górniczych. Wzięto pod uwagę dwa źródła kapitału obcego, a mianowicie: kredyty bankowe oraz obligacje korporacyjne. W artykule wykazano, iż banki muszą zaoferować niższe oprocentowanie długu w stosunku do obligacji. Ustalono również, iż na maksymalną wysokość oprocentowania kredytu bankowego mają wpływ między innymi takie czynniki, jak: okres trwania inwestycji (finansowania inwestycji), udział kapitału obcego w finansowaniu oraz koszt kapitału własnego. Stwierdzono również, iż przedsiębiorstwo górnicze przy wyborze źródła finansowania zewnętrznego nie może kierować się jedynie poziomem oprocentowania długu, a decyzja ta powinna zostać podjęta w kontekście przeprowadzanej inwestycji (jej wartości).
EN
This paper was devoted to the issue of capital cost in the context of investment to be carried out. In the paper, two sources of foreign capital were taken into account, namely: bank loans and corporate bonds. It has been shown, that the banks must offer a lower interest rate of debt in relation to the bonds. It was also found that the maximum height of the bank loan interest rates is affected by such factors as: the duration of the investment (investments), the participation of foreign capital in financing and the cost of equity capital. It was also found that the mining company, while choosing external financing sources, cannot be guided only by the interest of the level of debt, and this decision should be taken in the context of the investment to be carried out (its value).
Energetic raw materials markets have played, and still do, a fundamental role in defining the worldwide economic relations. It is especially important in the field of world energy economy and energy safety. As far as the analysis of the situation in this area that we have at our disposal shows and allows understanding the current trends and foreseeing the future market tendencies, the globalisation increasingly brings about concentration of production in a centre of the worldwide business. Let's then venture a statement that essential connections exist between the fundamentals of the raw material economy (production, production capacities, consumption, proved reserves) in the context of modelling of economical parameters, particularly prices.
PL
Rynki surowcowe odgrywały i odgrywają fundamentalną rolę w kształtowaniu światowych relacji gospodarczych. Ma to szczególnie istotne znaczenie, jeżeli spojrzymy na badane zagadnienie poprzez pryzmat gospodarki energetycznej i globalnego bezpieczeństwa energetycznego. O ile tutaj dysponujemy gruntowną analizą sytuacji, z uwzględnieniem bieżących trendów i przyszłych tendencji, o tyle globalizacja wyciska coraz silniejsze piętno na koncentracji produkcji w centrum szeroko rozumianego biznesu o światowym zasięgu. A zatem zaryzykujmy twierdzenie o występowaniu istotnych powiązań między fundamentalnymi parametrami gospodarki surowcowej (produkcją, konsumpcją, poziomem rezerw, zdolnościami produkcyjnymi) w kontekście modelowania wielkości ekonomicznych, a w szczególności cen surowców.
14
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie ogólnej metodyki wyceny zbiorników wodnych oraz potrzeby wykonywania tego typu wycen. W pierwszej części pracy omówiono najczęściej spotykane kierunki zagospodarowania wyrobisk rekultywowanych w kierunku wodnym. Wybór metody wyceny zbiornika zależy od kierunku sposobu zagospodarowania i możliwości gospodarczego wykorzystania akwenu. Do podstawowych metod wykorzystywanych przy wycenie rzeczonych nieruchomości stosuje się zazwyczaj dwie metody: dochodową lub porównawczą, a w szczególnych przypadkach można zastosować metodę mieszaną. Pierwsza z wymienionych metod ma zastosowanie tylko wówczas, gdy sprzedawana nieruchomość będzie wykorzystywana w celach zarobkowych, w pozostałych przypadkach wykorzystuje się metodę porównawczą.
EN
The purpose of this paper is to present a general methodology for assessment of water reservoirs and the need for this type of valuation. In the first part of the paper, the most common directions of the development of water post-exploitation reservoirs have been discussed. Selection of the valuation methods depends on the direction of reclamation and economic development of the water reservoir. There are two methods usually used in the valuation of such properties: the income method or the comparative method. In special cases the mixed method can be used. The income method is applicable only if the property will be used for commercial purposes. In other cases the comparative method is applied.
W artykule zaprezentowano umowy off take (odkupu) jako źródło alternatywnego finansowania w branży górniczej. Wskazano przyczyny szybkiego rozwoju umów odkupu w świetle dekoniunktury na rynkach surowców mineralnych oraz problemów wynikających z pozyskania finansowania na nowe projekty geologiczno-górnicze. Jednocześnie wskazano typy umów off take oraz przedstawiono przykłady ich zastosowania w przypadku realizacji działalności w formule project finance w branży górniczej.
EN
The article presents the ‘off take contracts’ (repurchase agreements) as an alternative form of financing investments in the mining industry. In the paper, the reasons for rapid growth of repurchase agreements have been indicated, both in the light of the downturn at the markets of mineral resources, and in the context of problems in obtaining financing for new geological-mining projects. The paper indicates the ‘off take contracts’ types and presents the examples of their use in the project finance formula in the mining industry.
This article presents an assessment of the profitability of replacing a fixed asset currently operated or using better consumables for it. These considerations are illustrated with the example of the Ore Concentration Plant of KGHM SA. In order to properly conduct the valuation using the NPV method, cash flows must be correctly determined and the results obtained must be properly interpreted. This article is divided into four parts: an introduction, a presentation of the analysis method, a calculation example and a summary. The chapter dealing with the analysis methodology presents the general assumptions for conducting analyses aimed at determining the profitability of investing in a new fixed asset. It should be noted here that when the appropriate investment profitability analysis is prepared, the proposed method represents only a part of the entire economic analysis. The third part, namely the calculation example, presents the practical approach to the discussed profitability of replacing a fixed asset with a new one or employing new consumables for the one currently used.
PL
Niniejszy artykuł został poświęcony ocenie opłacalności wymiany eksploatowanego środka trwałego bądź zastosowania do obecnie używanego lepszych materiałów eksploatacyjnych. Planowane rozważania zostały przedstawione na przykładzie Zakładu Wzbogacania Rudy KGHM SA. Aby można było właściwie przeprowadzić wycenę przy wykorzystaniu metody NPV, należy poprawnie skonstruować przepływy pieniężne oraz dokonać poprawnej interpretacji otrzymanych wyników. Zaprezentowany artykuł składa się z czterech części: wstępu, prezentacji metodologii przeprowadzenia analizy, przykładu obliczeniowego oraz podsumowania. W rozdziale poświęconym metodologii przeprowadzenia analizy przedstawiono ogólne założenia do przeprowadzenia badań związanych z określeniem opłacalności inwestycji w nowy środek trwały. W miejscu tym należy nadmienić, iż przy konstruowaniu właściwej analizy opłacalności inwestycji, zaprezentowana metoda stanowi jedynie część całego opracowania analizy ekonomicznej. W części trzeciej, będącej przykładem obliczeniowym, przedstawiono praktyczne podejście do omawianej opłacalności wymiany środka trwałego na nowy bądź też zastosowanie do obecnie używanego nowych materiałów eksploatacyjnych.
The article presents one of the most commonly used approaches to management, namely process approach and process management. This problem is quite complex due to the number of processes carried out by hard coal mining enterprises. The classification of processes according to three categories such as: management processes, core processes and supporting processes is discussed. Attention is paid to the efficiency and effectiveness of the process and the measures used to manage these processes. The cognitive goal of this article was to gain knowledge about the use of process management in hard coal mining enterprises. The aspects selected by the authors concerned the analysis of the processes carried out by these enterprises. In particular, the process of Occupational Health and Safety (OHS) Management and “Environmental Protection” (EP) has been analyzed. Their input and output elements are presented, as well as exemplary measures of their effectiveness.
PL
W artykule przybliżono jedno z obecnie najczęściej stosowanych podejść do zarządzania, mianowicie podejście procesowe i zarządzanie procesami. W przypadku przedsiębiorstw górniczych węgla kamiennego problem ten jest dość złożony ze względu na ilość realizowanych przez nie procesów. Omówiono klasyfikację procesów według trzech kategorii: procesów zarządczych, procesów podstawowych i procesów wspomagających. Zwrócono uwagę na skuteczność oraz efektywność procesu oraz stosowane miary, poprzez które można zarządzać procesami. Celem poznawczym niniejszego artykułu było zdobycie wiedzy na temat wykorzystywania zarządzania procesowego w przedsiębiorstwach górniczych węgla kamiennego. Wybrane przez autorów aspekty dotyczyły analizy realizowanych przez wspomniane przedsiębiorstwa procesów. Przyglądnięto się w szczególności procesowi Zarządzania Bezpieczeństwem i Higieną Pracy (BHP) oraz Ochronie Środowiska (OS). Przedstawiono ich elementy wejścia i wyjścia, a także wskazano przykładowe mierniki ich skuteczności.
Unia Europejska postawiła przed krajami należącymi do Wspólnoty Europejskiej szereg zadań zmierzających między innymi do zwiększenia udziału produkcji energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych w całkowitym zużyciu energii elektrycznej do w 2010 roku w wysokości do 21%. Polska określiła ten cel na 7,5% udziału w zużyciu energii elektrycznej brutto (traktat akcesyjny) i 9% w wielkości sprzedaży energii elektrycznej odbiorcom końcowym dla 2010 roku (ustawa Prawo energetyczne). W artykule przedstawiono prognozy rozwoju energetyki opartej na źródłach odnawialnych w perspektywie do 2010 i 2020 roku w Polsce i Unii Europejskiej.
EN
European Union has putted range of tasks in front of the members of UE. The aim is to increase participation of production of electric power from renewable sources in all-out expenditure of electric power at the level of 21% in 2010 (for Poland this aim is 7.5% in 2010 and 9% in general sale in 2010). This article shows development forecast for renewable energy in prospect for 2010 and 2020 in UE and Poland.
Polska będąc członkiem Unii Europejskiej, od dwóch lat stara się dostosować do wymogów stawianych krajom członkowskim w zakresie rozwoju energetyki opartej na źródłach odnawialnych. Jeśli chodzi o zasoby energii odnawialnej w Polsce, to są one szacowane na poziomie dającym możliwość osiągnięcia w roku 2010 9% udziału energii odnawialnej w sprzedaży energii przez przedsiębiorstwa energetyczne odbiorcom końcowym. W artykule przedstawiono charakterystykę stanu rozwoju energetyki opartej na źródłach odnawialnych (dane za rok 2003) w Polsce i Unii Europejskiej, zwracając uwagę na duży dystans, jaki nas dzieli od Unii Europejskiej w tym zakresie.
EN
Poland as a member of UE since two years trying to fit for requirements witch has been putted for the members of UE in contribution of renewable energy. Polish resources of renewable energies are valued at the level of 9% in general sale to final customers in 2010. This article shows dynamics of development renewable energy in UE and Poland (at the 2003 level) paying attention at the big gap between UE and Poland in this range.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.