Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl
Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 17

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
6
Content available Transmitancja operatorowa modelu Nasha
63%
|
|
nr 06
95-98
|
|
nr 17
157-160
PL
W opracowaniu przedstawiono zastosowanie pakietu WMS, będącego połączeniem hydrologicznego modelu HEC-1 o parametrach dyskretnie rozłożo­nych z interfejsem Geograficznego Systemu Informacyjnego (GIS) w małej zlewni użytkowanej rolniczo. Zastosowanie funkcji GIS umożliwiło utworzenie cyfrowej bazy danych zlewni Zagożdżonki, składającej się z modelu wysokości terenu typu TIN oraz warstw tematycznych systemu sieci rzecznej, użytkowania i gleb. Na ich podstawie dokonano automatycznego podziału zlewni na podsystemy i wyliczono wielkości parametrów wejściowych modelowania matematycznego fal wezbranio- wych. Modelowano reakcję wydzielonych zlewni na historyczne epizody opadowe. Wydzielone zlewnie różnicowe traktowano jako nieobserwowane. Rozdział zare­jestrowanego opadu na straty i opad skuteczny wykonano metodą SCS, optymali­zując wartość parametru CN przy założeniu równej objętości opadu efektywnego i wezbrania. Do wyznaczania wezbrań opadowych w zlewniach zastosowano kon­cepcyjny model hydrogramu jednostkowego Wackermanna, którego parametry wyznaczono z formuł empirycznych. Hydrogramy wezbrań w profilach zamykają­cych wyznaczono jako kombinację hydrogramu odpływu ze zlewni różnicowej i fali transformowanej w korycie z profilu zamykającego w górze rzeki. Hydrogra­my obliczone poddano weryfikacji sprawdzając zgodność wartości hydrogramów obliczonych z obserwowanymi.
EN
The paper describes an application of WMS software - complete integra­tion of GIS and partially distributed hydrological model (HEC-1) in small agri­cultural catchment. Geographical Information System (GIS) techniques were used to evaluate the digital database of Zagożdżonka river basin (TIN model of elevation, thematic maps of drainage system, soil and land use), to delineate sub- basins and to determine spatial parameters for rainfall flood hydrographs evalua­tion. Effective rainfall was determined by the use of Soil Conservation Service Curve Number method according to analysis of total rainfall and direct flow vo­lumes in delineated subcatchments, and calculated from the thematic maps. Transformation of effective rainfall into runoff are performed in subbasins using empirical formula of Wackermann's unit hydrograph model based on parame­ters extracted by use of GIS. Muskingum method was used as a flood routing model to simulate water transport in a channel. Outlet hydrographs in gauges connect the outflows routed from gauged upstream subbasin and hydrograph calculated in the differntial catchment closing cross-section. Values determined from partially distributed model were compared with observed values for gauged outlets. A special correlation coefficient was used for evaluation of model perfor­mance.
EN
The paper presents the research carried out in the lower basin of Biebrza River valley in order to identify interception for natural wetland plant communities. Maximum interception, i.e. the largest amount of water, expressed in millimeters, which can be captured and retained by plant canopy from rainfall is one of the key parameters of the water cycle modeling. Maximum interception was determined based on the difference of the masses of wet and dry fresh plant samples. Collection of plant material samples took place during the five measurement sessions, which began immediately after the flood recedes, and then lasted until the end of the growing season. Interception spatial variability was analyzed on the basis of the results of maximum interception measured for selected plant aggregations in the different sampling points. The obtained values were extrapolated to the area of the lower basin of Biebrza River using vegetation map of the Biebrza National Park. By conducting a test sessions in the five coming months, the maps of the spatial variability also show changes over time. Methodology used in the described tests allowed for obtaining of satisfactory results. They present, in a correct way, variation occurring between the plant aggregations due to their morphology. In most cases the results are consistent with data from the literature. As results of the analysis of spatial variability of the maximum interception, the highest values were found for the plant communities located in the immediate vicinity of the river channel. With the increase of the distance from river towards the valley edges the maximum interception values decrease. These changes can be seen in the form of strips parallel to the river channel, which corresponds to the plant zones. Obtained map of spatial variability of the maximum interception, which is the results of extrapolation of the values assigned to plant communities, has a high correlation with the map resulting from the analysis of satellite images.
PL
W artykule przedstawiono badania przeprowadzone w dolnym basenie doliny rzeki Biebrzy mające na celu rozpoznanie procesów intercepcji w naturalnych zbiorowiskach roślinnych obszarów mokradłowych. Intercepcja maksymalna, czyli ilość wody wyrażona w milimetrach jaką roślina może przechwycić i zatrzymać z opadu atmosferycznego, jest jednym z kluczowych parametrów modelowania cyklu wodnego. Intercepcja maksymalna została określona na podstawie różnicy mas próbek suchych i mokrych świeżych roślin. Pobór materiału roślinnego odbywał się podczas pięciu sesji pomiarowych, które rozpoczęto bezpośrednio po ustąpieniu zalewu i które trwały do końca okresu wegetacyjnego. Przestrzenna zmienność intercepcji była analizowana na podstawie wyników pomiarów intercepcji maksymalnej dla wybranych zespołów roślinnych w różnych punktach pomiarowych. Otrzymane wartości ekstrapolowano na obszar dolnego basenu Biebrzy z wykorzystaniem mapy roślinności Biebrzańskiego Parku Narodowego. Dzięki przeprowadzeniu sesji pomiarowych w kolejnych miesiącach, mapy zmienności przestrzennej przedstawiają również zmiany zachodzące w czasie. Zastosowana w opisanych badaniach metodyka pozwoliła na uzyskanie zadawalających wyników. Prezentują one w sposób prawidłowy zmienność występującą między zespołami roślinnymi, związaną z ich morfologią. W większości przypadków wyniki są zgodne z danymi z literatury. W wyniku analizy przestrzennej zmienności intercepcji maksymalnej najwyższe wartości stwierdzono dla zbiorowisk położonych w bezpośrednim sąsiedztwie koryta rzecznego. Wraz ze wzrostem odległości od rzeki ku brzegom doliny wartości intercepcji maksymalnej maleją. Zmiany widoczne są w postaci pasów równoległych do koryta rzecznego, które odpowiadają strefom roślinnym. Mapa zmienności przestrzennej intercepcji maksymalnej, która powstała w wyniku ekstrapolacji wartości przypisanych zespołom roślinnym, wykazuje dużą korelację z mapą powstałą w wyniku analizy zdjęcia satelitarnego.
PL
Realizacja gospodarki wodnej zgodna z filozofią zrównoważonego rozwo­ju może przyczynić się do rozwiązania takich problemów środowiskowych jak właściwe funkcjonowanie ekosystemów wodnych oraz przydatność wody rzecznej do produkcji wody pitnej. W niniejszym opracowaniu została przedstawiona koncepcja takiego rozwoju gospodarki wodnej. Łączy ona wykorzystanie wód Narwi do produkcji wody pitnej dla aglomeracji warszawskiej z ochroną wartościowych ekosystemów wodnych znajdujących się w zlewni. Zaproponowano kryteria, jakim powinna podlegać gospodarka wodna. Aby kryteria mogły być spełnione w pierwszej kolejności powinien być oceniony wpływ różnych scenariu­szy rozwoju zlewni na jakość wody. Następnie powinna być zbadana reakcja eko­systemów wodnych na zmiany w jakości wody. Najlepszym narzędziem do oceny tych relacji wydają się być dwa modele matematyczne: jakości wody i hydro-ekologiczny. Zastosowanie powyższych modeli pozwoli na ocenę wpływu zmian spo­łeczno-gospodarczego użytkowania zlewni na jakość wód płynących i ekosyste­mów wodnych.
EN
Water management carrying out according to a philosophy of sustainable development may help to solve such environmental problems like proper fun­ctioning of aquatic ecosystems and suitability of river water for drinking water production. In this elaboration the concept of such water management develop­ment is proposed. It links using the Narew river as a suitable drinking water source for Warsaw with protection of highly valued - from an international com­parative viewpoint - aquatic ecosystems in the catchment area. The criteria to which the water management should undergone are also proposed. To fulfill these criteria primarily the impact of different concepts of the catchment area development on water quality should be studied. Secondly, the response of aqua­tic ecosystems on changes in water composition is to be described. These relations can be assessed by means of two models: a water quality model and a hydro-ecological model. Use of such models will allow to predict the impact of changes in socio-economical use of the catchment area on the quality of river water and the ecosystem.
PL
Obserwowane od kilku lat ocieplenie klimatu to proces, którego charakte­rystyczną cechą jest zwiększona zmienność zjawisk pogodowych i klimatycznych w tym występowania zjawisk ekstremalnych. Celem niniejszej pracy jest ocena możliwych oddziaływań klimatu na proces odpływu oraz zasobów wodnych zlewni, na przykładzie zlewni górnej Nysy Kło­dzkiej. Do oceny oddziaływania zastosowany został ciągły model odpływu, który wymaga ciągów opadu i temperatury jako danych wejściowych. Zmiany tych para­metrów klimatycznych zostaną obliczone z globalnego modelu cyrkulacji. Do badań wykorzystano rozkłady dobowych wartości ciśnienia atmosferycznego dla dwóch przypadków stężenia dwutlenku węgla: 1 x CO₂ i 2 x CO₂. Na podstawie obserwacji z ostatnich dwóch dziesięcioleci sklasyfikowano rozkłady ciśnienia do form charakterystycznych sytuacji pogodowych, a następnie na bazie metod staty­stycznych połączono je z regionalnymi danymi o opadzie i temperaturze. Przyjęte założenia zostały zweryfikowane dla przypadku 1 x CO₂ i następnie przeniesione w nie zmienionej formie dla przypadku 2 x CO₂. Wyniki obliczeń pokazują dość wyraźne ocieplenie w okresach wczesno­wiosennych i późno-jesiennych. Zmiany opadu zarówno rocznego rozkładu jak również rocznej sumy są bardzo niewielkie, przy czym należy się spodziewać wię­kszej zmienności intensywności opadu. Następstwem tych zmian jest wcześniejsze wystąpienie procesu topnienia śniegu i inny jego rozkład w czasie. Na skutek wzrostu temperatury występują dłuższe okresy niskich stanów wody w okresie letnim jak również istotny wzrost ewapotranspiracji. Należy spodziewać się rów­nież zwiększenia częstotliwości wystąpienia wysokich stanów wody, co można wy­tłumaczyć wzrostem zmienności intensywności opadu.
EN
Recent several extreme events in meteorological and hydrological time series stimulated the discussion about global change and its regional impacts. The objective of this paper is to demonstrate a methodology which would assist to improve understanding the linkages between global climate change and regional hydrological implications. The Upper Nysa river catchment was selected as a case study to describe the methodological approach. Large scale climate circulation models developed in the last decades indi­cate major changes in climate conditions due to an increase of green house gases in the atmosphere. These models describe the different conditions referring to CO₂ -concentrations of the last decades: 1 x CO₂, and 2 x CO₂ , and to transient cases. Some models consider also the role of aerosols in the atmospheric pro­cesses. Until now the model outputs do not properly reproduce the seasonality in temperature and precipitation and further the simulations refer to a coarse grid which is not directly useful for hydrological modelling. Therefore, the more reliable large scale pressure distributions from the circulation model were used, in the specific case the simulated ECHAM T42 outputs from the Max Planck Institute were selected. They .are classified accordingly to typical spatial patterns and are statistically linked with daily regional observations of precipitation and temperature. These time series are compared with the historic case to test the validity of this downscaling approach and are subsequently applied to the doubled CO₂ case. A continuous runoff model was used to evaluate the hydro- logical consequences at the basin scale. For the doubled CO₂ case a distinct increase in temperature was found especially in early spring and late autumn. The changes in annual distribution and sum of rainfall are small but larger intensities in rainfall are likely to occur. An earlier occurrence of snow melt is another result of predicted climate change. Longer summer periods with low water stages in the river and higher values of evapotranspiration are also expected.
EN
Wetlands are endangered ecosystems. The main, most observe and forecast risk for the wetlands is global climate change. The paper presents the analysis of multiyear tendencies of changes of climatic and hydrologic characteristics in the Biebrza River basin in 1966–2003 with the use of Mann-Kendall test. The analysis of climatic characteristics let to state, that climate warming is noticeable in Poland and in the Biebrza River too. In case of the analysis of hydrologic characteristics the changes are less noticeable. Nevertheless we can talk about the initial phase of lowering of maximum water levels and of maximum discharges which in decisive way infl uence the wetlands.
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.