Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

W poszukiwaniu modelu ochrony zdrowia w powojennej Polsce – od państwowej służby zdrowia do publicznej opieki zdrowotnej (1945 – 2009)

100%

Kozłowska U.

Przegląd Zachodniopomorski

|

2018

|

nr 3

137-154

EN

The aim of this article is to present a model of health care, its configuration during People’s Poland and the III Republic of Poland. In the years 1945–2009 Polish health care system underwent profound changes and was affected by country’s social, economic and political situation. In Poland the model of health care proceeded from universal health care in the years of 1948–1991 to public health care which was based on the act on health care public services of 1991.

PL

Celem artykułu jest ukazanie modelu ochrony zdrowia, sposobu jego kształtowania w okresie Polski Ludowej oraz w III Rzeczypospolitej Polskiej. W latach 1945–2009 w Polsce system ochrony zdrowia uległ różnorodnym przeobrażeniom. Jego charakter był uzależniony od aktualnie panujących warunków społecznych, gospodarczych, politycznych. W Polsce poszukiwanie modelu ochrony zdrowia przebiegało od powszechnej służby zdrowia obejmującej lata 1948–1991 do publicznej ochrony zdrowia, której podstawę do funkcjonowania dała ustawa o zakładach opieki zdrowotnej z 1991 roku.

2

Organizacja ochrony zdrowia robotników w latach 1945 – 1955 na tle specyfiki Pomorza Zachodniego – próba bilansu

100%

Kozłowska U.

Przegląd Zachodniopomorski

|

2018

|

nr 1

121-143

EN

The organisation of industrial health service in the years 1945–1955 may be characterised as dynamic. Various factors were at work, among which the most important ones are the following: historical and political conditions, changes taking place in the system of health service, and the socio-economic development. After 1945 the system was created in stages. The first one, initiated still in 1944, was preliminary, preparatory. It was then when the main guidelines for the subsequent years were set down. In addition, the appropriate laws were prepared, which influenced significantly the organisation of the health service, including its industrial branch. The second stage occurred at the beginning of the 1950s. Then the industrial health service was properly organised; and the full-scale development proceeded during the six-year plan, when the health service for workers acquired special significance. The system covered especially workers employed in strategic industrial sectors. The changes in the industrial health service was a background for presenting the organisation of the health service in Western Pomerania in the period in question.

PL

Organizacja przemysłowej służby zdrowia w latach 1945–1955 odznaczała się swoistą dynamiką, na co wpływały różnorodne czynniki, wśród których za najważniejsze można uznać: uwarunkowania historyczne, polityczne, przemiany zachodzące w służbie zdrowia, rozwój społeczny, gospodarczy. Jej tworzenie po 1945 roku przebiegało etapami. Pierwszy, rozpoczęty jeszcze w 1944 roku, miał charakter wstępny, przygotowawczy. W tym to bowiem okresie wyznaczono główne kierunki działań na lata następne. Ponadto przygotowano określone rozwiązania ustawodawcze, które zasadniczo wpłynęły na organizację służby zdrowa, w tym przemysłowej. Drugi etap przypadł na początek lat pięćdziesiątych. Czas ten przyniósł właściwą organizację przemysłowej służby zdrowia, której zasadniczy rozwój nastąpił w okresie planu sześcioletniego, kiedy to ochrona zdrowia robotników nabrała szczególnego znaczenia. Objęci nią w sposób szczególny zostali robotnicy zatrudnieni w strategicznych sektorach przemysłowych. Przemiany zachodzące w tworzeniu przemysłowej służby zdrowia dały tło do zaprezentowania organizacji ochrony zdrowia robotników na Pomorzu Zachodnim w analizowanym okresie.

3

Szkic do społeczno-demograficznego portretu prostytutek w Polsce w latach pięćdziesiątych XX wieku

100%

Kozłowska U.

Przeszłość Demograficzna Polski

|

2017

|

tom 39

323-344

PL

Prostytucja stanowi specyficzne zjawisko społeczne, które ulega różnorodnym przeobrażeniom. Występuje ono w różnych formach, w każdej kulturze, w różnych klasach i warstwach społecznych. Celem artykułu była analiza zjawiska prostytucji w ujęciu społeczno-demograficznym w latach 50. XX wieku. Uwagę skoncentrowano na przedstawieniu specyfiki zjawiska, jego zmian, ewolucji, uwzględniając warunki społeczne, demograficzne i polityczno-prawne. Główną bazę źródłową stanowiły archiwalia zgromadzone w Instytucie Pamięci Narodowej (przede wszystkim dokumenty sporządzone przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Komedę Główną Milicji Obywatelskiej). Wykorzystane w rozprawie źródła zostały poddane analizie i krytyce (wewnętrznej i zewnętrznej), a następnie interpretacji socjologicznej faktów historycznych. W oparciu o źródła i literaturę przedmiotu przeprowadzono analizę, określono specyfikę prostytucji do końca lat 50. XX wieku. Obejmowała ona zarówno cechy społeczno-demograficzne prostytuujących się kobiet oraz problemy (społeczne, prawne, zdrowotne, itp.) związane z analizowanym zjawiskiem. Drogi kobiet do prostytucji były złożone, a zarazem różnorodne. W pierwszej dekadzie lat powojennych prostytutki zazwyczaj wywodziły się głównie z biedoty miejskiej i wiejskiej (najczęściej bez wyuczonego zawodu), z patologicznych środowisk (alkoholików, chuliganów, złodziei itp.) lub rodzin niepełnych. Linia demarkacyjna prostytucji przebiegała między zawodową prostytucją a tzw. półprofesjonalną. Ostatnią kategorię stanowiły kobiety, dla których prostytuowanie się było dorobieniem do otrzymywanej pensji. Biorąc pod uwagę zarobki prostytutek, można zauważyć duże dysproporcje. Najniższe zarobki wynosiły ok. 5 zł (lub towary, np. alkohol), zaś najwyższe sięgały nawet 500 zł. Pod tym względem interesująco wyglądał Szczecin, gdzie średnie zarobki „profesjonalnych prostytutek” były wyższe od „średniej krajowej” i wahały się w granicach 300–500 zł. Także pod względem wykształcenia prostytutek Szczecin przedstawiał się inaczej na tle pozostałych polskich miast. W 1956 roku odnotowano w Szczecinie, jako jedynym mieście, aż 2% kobiet z wyższym wykształceniem, co było konsekwencją portowego charakteru miasta (kontakty z marynarzami obcych bander, rozwinięta sieć lokali nocnych itp.). Z racji wykonywanej profesji prostytutki najczęściej chorowały na alkoholizm, choroby weneryczne, gruźlicę, zaburzenia psychiczne oraz schorzenia „zmniejszające zdolność do pracy”.

EN

Prostitution is a specific social phenomenon, which is liable to various transformations. It has different forms, in each culture, in various social classes and layers. The aim of the article has been to analyse of the phenomenon of prostitution from the point of a socio-demographic view of the 1950s. A special attention was paid to the specificity of the phenomenon, its changes and evolution, according to social, demographic, political and legal conditions. The main source basis were archival records kept in the Institute of National Remembrance (first of all the documents drawn up by the Interior Ministry and the General Headquarters of Civic Militia). The sources used in the research have been analysed and have been subjected to (internal and external) criticism, and next the historical facts have been sociologically interpreted. On the basis of those sources and the literature on the subject a further analysis was carried out and the uniqueness of the prostitution of the 1950s was defined. It included both the socio-demographic features of prostituting women and the problems connected with the phenomenon in question (social, legal, health, etc.). The ways leading to prostitution were diversified and complicated. In the first decade after the war most prostitutes came from the urban and rural poor layers of the society (in most cases without any training or school education), from pathological circles (alcoholics, hooligans, thieves, and the like) or from incomplete families. There were two groups of prostitutes, the professional and semi-professional ones; for the latter prostitution was only work on the side, an additional source of income. Taking into account how much prostitutes earned big disproportions might be observed. The minimum pay was about five zlotys (or a commodity, e.g. alcohol), the maximum pay was even 500 zlotys. Form this point of view, Szczecin was of special interest, where the average pay of ‘professional prostitutes’ were higher than the national average and oscillated between 300 and 500 zlotys. Also from the point of view of their education Szczecin was different from the rest of the country; in 1956 in Szczecin 2% of the prostitutes had university education, which was a consequence of the fact that Szczecin was a big harbour town (contacts with seamen from abroad, a network of night clubs, and the like). Practising their profession prostitutes suffered from alcoholism, venereal diseases, tuberculosis, mental disorders and ‘ailments that decreased their ability to work’.

4

Choroby weneryczne na Pomorzu Zachodnim w latach 1945–1948. Perspektywa historyczno-socjologiczna

100%

Kozłowska U.

Opuscula Sociologica

|

2012

|

nr 1(1)

117-126

PL

Priorytetowym zadaniem, przed którym stanęła powojenna służba zdrowia, była między innymi walka z epidemią chorób wenerycznych. W artykule przedstawiono obraz zachorowań na tego typu schorzenia oraz organizację ich zwalczania zarówno na poziomie ogólnokrajowym, jak i na Pomorzu Zachodnim w latach 1945–1948. W przypadku chorób wenerycznych można przyjąć założenie, że w odniesieniu do chorych ma miejsce stygmatyzacja, w rozumieniu Ervinga Goffmana, więcej niż z jednego powodu. Występuje pewnego rodzaju nakładanie się stygmatu fizycznego i stygmatu charakteru.

EN

The struggle with venereal disease epidemic was of key importance for post-war health services. The article presents the scope of the problem as well as organization of counteractions undertaken nationwide and in West Pomerania in the years of 1945-1948. In the case of venereal diseases it can be assumed that the sick are stigmatized, as defined by Erving Goffman, due to more than one reason. Some sort of overlapping of both physical and character stigmata takes place.

5

Rozwój służby sanitarno-medycznej Państwowego Urzędu Repatriacyjnego w latach 1944–1951

100%

Kozłowska U.

Przegląd Zachodniopomorski

|

2012

|

nr 1

45-59

EN

The Repatriation Department (PUR) was originally established to organize and supervise people’s migration and settlement. It served its function in the years 1944–1951. Its activity also concentrated on suitable health protection of the community. Its priority was to stop diseases from spreading among people. Medical-sanitary institutions of the Repatriation Department were of great importance, often as the only ones, helping the needy in a given area. Concerned about people’s welfare and health condition, they helped in various ways. And the situation in this respect was particularly wretched in newly-acquired area in the west and north. The number of institutions as well as the kind of staff depended on intensity of migratory movements.

6

Ostre choroby zakaźne na Pomorzu Zachodnim w latach 1945–1947 na przykładzie malarii i duru brzusznego

100%

Kozłowska U.

Przeszłość Demograficzna Polski

|

2014

|

tom 36

165 - 175

EN

The article examines the incidence of two acute infectious diseases: malaria and typhoid fever. The diseases spread across Western Pomerania in 1945–1947. The incidence is analysed on the basis of archive documents kept in the Central Archives of Modern Records in Warsaw and the State Archives in Szczecin. They include all kinds of reports, statistical data, as well as documents of varying scientific value. The dynamics of the spread of the analysed diseases were typical of epidemics. The incidence peaked in 1945–1947. In the case of malaria, a vast majority of cases were recorded among settlers in the analysed region. In Western Pomerania nearly 1/3 of the settlers came from the former eastern territories of the Second Polish Republic, making up a “higher risk group”. On the other hand, typhoid fever was a big problem among the Germans in Western Pomerania, more susceptible and not resistant to the disease, because before WWII it had practically been unknown in the region. Both malaria and typhoid fever are examples of typical post-war epidemics in a region made specific on account of huge population migrations.

7

Opieka nad matką i dzieckiem w latach 1944–1948

100%

Kozłowska U.

Polityka Społeczna

|

2012

|

tom 39

|

nr 7(460)

28-32

EN

Creating appropriate social safety conditions for a wide range of social classes, including a mother and a child, in the first post-war years constituted an important challenge for institutions responsible for meeting people’s needs in social and health aspects. The Repatriation Office (PUR) and Polish Red Cross (PCK) institutions played a crucial part in this respect as well as children’s out-patient clinics being a section of health centres the activity of which concentrated on creating suitable social care during the analyzed period .

PL

Stworzenie odpowiednich warunków bezpieczeństwa socjalnego dla szerokich warstw społeczeństwa, w tym matki i dziecka w pierwszych latach po zakończeniu działań wojennych stanowiło poważne wyzwanie stojące przed instytucjami odpowiedzialnymi za zabezpieczenie potrzeb ludności w wymiarze socjalno- zdrowotnym. Ważną rolę w tym zakresie odegrały placówki PUR, PCK czy poradnie dla dzieci zorganizowane przy ośrodkach zdrowia, których działalność przyczyniła się do stworzenia odpowiedniego zabezpieczenia społecznego ludności w analizowanym okresie.

8

Medical care and sanitation, hygiene and living conditions in German (Nazi) concentration sub-camp Konzentrationslager Stutthof — Aussenlager Pölitz

63%

Sikorski T. , Kozłowska U.

Studia nad Autorytaryzmem i Totalitaryzmem

|

2020

|

tom 42

|

nr 1

7-27

EN

The article analyzes the sanitary and hygienic conditions of living and medical care at Konzentrationslager Stutthof — Aussenlager Pölitz — a branch of the Stutthof central camp. The sub-camp in Police was created with a view to supplying cheap labour to a synthetic gasoline factory, which was a strategic plant of the German war economy. The health condition of prisoners in concentration camps always remained bad, but the health problems of the prisoners in Police resulted not only from terrible sanitary, hygienic, and living conditions, but also from the difficult working conditions in the factory. So far, the issues of interest to us have not found wider interest among researchers who focused on the so-called “Camps”, apart from the so-called small — affiliate camps. The following research questions were asked: How did medical care function in the German (Nazi) sub-camp Konzentrationslager Stutthof — Aussenlager Pölitz? What were the sanitary, living and hygienic conditions in the German (Nazi) sub-camp Konzentrationslager Stutthof — Aussenlager Pölitz? In preparing this article the author used research methods characteristic for historical sciences, such as external and internal evaluation of sources; the dogmatic method, which seeks casual connections of a more complex nature than simple time-related connections, and comparative research. The analysis was based on archival materials of the Institute of National Remembrance, especially the Archives of the Branch Office of the Commission For the Prosecution of Crimes Against The Polish Nation of the Institute of National Remembrance in Szczecin (primarily testimony reports and witness accounts, factual documentation), memories and literature of the subject (Polish, German, and English). Based on the source material and subject literature it was proved that: 1) The way the sub-camp in Pölitz operated depended on the requirements of the German arms industry. It was created to provide cheap labor for a synthetic fuel factory (Chemische Werke Hydropetroleum Industrie Gesellschaft), a strategic plant for the German war industry. 2) Prisoners of concentration camps were never in good health, but health problems of prisoners in Pölitz were caused not only by poor sanitation, hygiene, and living conditions, but also by harsh working conditions in the factory. 3) The health conditions developed by prisoners from the KL Stutthof — Aussenlager Pölitz could be divided into 4 groups: a) illnesses related to the living conditions in the camp, typical for most concentration camps, b) illnesses resulting from hunger and total exhaustion, c) injuries caused by beating, and d) illnesses resulting from workplace contamination. The operation of the Pölitz camp could be divided into two periods: one when the camp (at that time “the summer camp”) was still under construction, and the other — its actual operation — when the winter camp was established with extended camp infrastructure. However, regardless of the time, prisoners always suffered from hunger, exhausting work beyond their capabilities and various illnesses.

9

Development of Social Capital in the Situation of Migration Intensification

63%

Kozłowska U. , Kozlova O.

Przegląd Zachodniopomorski

|

2019

|

nr 3

89-105

PL

W Polsce aktualnie obserwuje się intensyfikację migracji, co stanowi wyzwanie dla społeczeństwa. Sytuacja ta stwarza różnorodne dylematy, w tym kluczowy problem stanu kapitału społecznego, zaufania społecznego. Społeczeństwo poszukuje sposobów przezwyciężenia ekonomicznych, politycznych, psychologicznych barier rozwoju kapitału społecznego w sytuacji obecności imigrantów. Te poszukiwania prowadzą do pogłębienia analizy tożsamości narodowej, podstaw tworzenia, odnawiania poczucia „my-wspólnoty”. Rozwój procesu komunikacji międzykulturowej, porozumiewania się przedstawicieli różnych kultur, nosicieli odmiennych tożsamości narodowych, obiektywnie ma charakter złożony. Potrzebne jest zatem przejście od obcowania ze stanu rozważania problemów na poziomie codziennych praktyk, do obcowania na poziomie podstawowych wartości humanistycznych, wyjaśnienia tego, że są one wspólne i tworzenia na tej podstawie bazowej wspólnotowości codziennych praktyk, organizowanych na zasadach partnerstwa. Opisując statystyczny obraz imigracji Ukraińców w Polsce, pokazujemy też cechy tego procesu, do końca nie są one odzwierciedlone w ogólnodostępnych statystykach. Analizujemy bowiem proces rozwoju praktyk rządzących migracją, regulujących ją odgórnie, a także procesy oddolne. Podkreślono rozwój inicjatyw społecznych, aktywności obywatelskiej na rzecz optymalizacji funkcjonowania różnorodności kulturowej wewnątrz społeczeństwa, organizowania systemu praktyk współdziałania „nowych” i „starych” jego członków na rzecz rozwoju społeczeństwa jako całości, wzrostu w nim kapitału społecznego – na poziomie kraju, regionu, każdej organizacji.

EN

An intensification of migration is currently being observed in Poland, which is posing a challenge for the society. This situation creates diverse dilemmas, including the crucial problem of the state of the social capital and public trust. The society is seeking ways to overcome the economic, political, psychological barriers to the development of social capital in the presence of immigrants. These searches are leading to a deeper analysis of national identity, the foundations of creating and reviving the sense of “we-community”. The development of the cross-cultural communication process, communication between representatives of different cultures and carriers of different national identities is objectively complex. Therefore, it needs a transition from considering problems at the level of everyday practices to communing at the level of basic humanistic values, to explain that they are common and to create on this basis a basic community of everyday practices organized on the principles of partnership. Describing the statistical image of immigration of Ukrainians to Poland, we also demonstrate the features of this process which are not fully reflected in public statistics. For we analyse the process of development of governing practices that regulate migration from above, as well as bottom-up processes. There are several factors emphasized, namely the development of social initiatives, civic activities for optimizing the functioning of cultural diversity within the society, organizing the system of cooperation practices of its “new” and “old” members for the development of society as a whole, and the social capital growth - at the level of the country, region, and an organization.

10

Kooperacja w sporcie wyczynowym w krajach bloku wschodniego na przykładzie kontaktów polsko-rumuńskich (1948-1953)

63%

Sikorski T. , Kozłowska U.

|

2019

|

nr 4 (23)

72-89

EN

The authors of the article carried out an analysis of sports contacts between Poland and Romania in the time of Stalinism by taking into account the ideological and organisational changes in both countries’ sport as well as sport rivalry. Of importance was also presenting the implementation of the Soviet model of physical culture in Poland and Romania coupled with difficulties and barriers to sports cooperation between Poland and Romania.

11

Kim jestem? Meandry tożsamości narodowej na przykładzie losów etnicznego Polaka Ivana Iosifovicha Osińskiego

63%

Kozłowska U. , Kozlova O.

Polish Biographical Studies

|

2022

|

nr 10

235-285

PL

Kim jestem? Meandry tożsamości narodowej na przykładzie losów etnicznego Polaka Ivana Iosifovicha Osińskiego. Artykuł przedstawia sylwetkę etnicznego Polaka Ivana Iosifovicha Osinskiego, profesora Buriackiego Uniwersytetu Państwowego. Prezentuje proces tworzenia się jego tożsamości narodowej, wpływ poszczególnych elementów (między innymi rodziny, społeczności lokalnej, środowiska zawodowego) na jej kształtowanie. Podkreślanie poczucia identyfikacji narodowej Osińskiego oparto na modelu triady tożsamości: dziedziczonej, nabywanej, prezentowanej.

EN

Who am I? Meanders of National Identity on the Example of the Fate of an Ethnic Pole Ivan Iosifovich Osinsky. The article presents the profile of an ethnic Pole Ivan Iosifovich Osinskiy, professor at Buryatia State University. It presents the process of formation of his national identity, the influence of individual elements (family, local community, professional environment, among others) on its formation. Emphasising Osinski’s sense of national identification is based on the model of the triad of identity: inherited, acquired, presented.