Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Wpływ restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego na zasolenie wód powierzchniowych zlewni górnej Wisły

100%

Maksymiak-Lach H. , Lach R. , Caruk M.

Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa

|

2006

|

tom nr 2

91-106

PL

W artykule omówiono wpływ restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego na jakość wód powierzchniowych w zlewni Górnej Wisły, wynikających ze zmian w odprowadzaniu słonych wód z odwadniania kopalń. Na podstawie wyników monitoringu przeanalizowano zmiany jakości wód Wisły na 40 km odcinku od ppk. poniżej zbiornika Goczałkowice - przed zrzutem wód kopalnianych - do ppk. Pustynia-Oświęcim - po zrzucie wód kopalnianych z zakładów wydobywczych w zlewni Wisły (bez ZG "Janina"). Przeanalizowano również zmiany jakości wód w dopływach Wisły: Gostyni, Potoku Goławieckim, Przemszy. Stwierdzono, że po roku 1994 nastąpiło zmniejszenie zasolenia wód w Gostyni i Przemszy na odcinku ujściowym do Wisły oraz w Wiśle w przekroju Nowy Bieruń (23,7 km) i Pustynia - Oświęcim (0,5 km). Ponadto, porównano bilanse zrzutu dołowych wód pochodzących z odwadniania kopalń zlokalizowanych w dorzeczu Górnej Wisły w latach 1994-2003 oraz przedstawiono prognozę bilansu na rok 2010. Analiza wykazała, że sumaryczny ładunek chlorków i siarczanów, wprowadzany do Górnej Wisły bezpośrednio i przez jej dopływy, ulegał stopniowo zmniejszaniu (o około 35% w latach 2000-2001 w stosunku do 1994 roku). Spadek ten był wynikiem ograniczania dopływu zasolonych wód do kopalń czynnych (były to tzw. działania "u źródła), o wodach silnie zmineralizowanych. Przewiduje się, że największy efekt ekologiczny w zlewni Górnej Wisły zostanie uzyskany po 2006 roku w wyniku zatopienia kopalni "Piast" Ruch II i przekształcenia wyrobisk tej kopalni w zbiornik retencyjno-dozujący.

EN

The article analyses the impact of hard coal mining restructuring on the quality of surface waters in the Upper Vistula catchment area, resulting from changes relating to salty waters discharge from mine draining. On the basis of monitoring results have been analysed quality changes of Vistula waters at the 40 km of the section from the measuring-control point below the Goczałkowice reservoir - before mine water discharge - to the measuring-control point Pustynia-Oświecim - after mine water discharge from mines in the Vistula catchment area (without "Janina" mine). There have been also analysed water quality changes in the tributaries of the Vistula river: Gostynia, Goławiecki stream, Przemsza. It has been ascertained that after 1994 followed water salinity reduction in the Gostynia and Przemsza rivers in the estuary section to the Vistula river as well as in the Vistula in the cross-section Nowy Bieruń (23.7 km) and Pustynia-Oświęcim (0.5 km). Furthermore, the balances of discharge of mine waters deriving from the drainage of mines located in the Upper Vistula river basin in 1994-2003 were compared and a balance forecast for 2010 was presented. The analysis has pointed out that the summary load of chlorides and sulphates, introduced directly to the Upper Vistula as well as through its tributaries, was subject to gradual reduction (by about 30% in the years 2000-2001 in relation to the year 1994). This decrease was the result of limitation of inflow of salty waters into operating mines (this was the so-called action "at the source"), with highly mineralised waters. We predict that the greatest ecological effect in the Upper Vistula catchment area will be achieved after the year 2006 in consequence of flooding in the "Piast-Part II" mine and transformation of workings of this mine into a storage reservoir.

2

Propozycja formularza wizualnej oceny zasobów przyrodniczo-kulturowych na terenach pogórniczych i poprzemysłowych

100%

Trząski L. , Caruk M. , Olszewski P. , Zdebik D.

Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa

|

2006

|

tom nr 1

47-61

PL

W artykule przedstawiono propozycję ujednoliconego formularza wizualnej oceny wartości przyrodniczo-kulturowych na terenach pogórniczych i poprzemysłowych. Przedstawiono także wnioski z analizy piśmiennictwa z której wynika, że prawie każdy rodzaj obiektu pogórniczego lub poprzemysłowego, spośród występujących na Górnym Śląsku, może stanowić wartości godne zaadaptowania w nowym zagospodarowaniu. Proponowany formularz powstał w odpowiedzi na oczywisty rozdźwięk między znacznymi możliwościami i potrzebami adaptacji takich wartości, a także brakiem formuły oceny i opisu takich obiektów. Proponowany formularz może być istotny we wspomaganiu decyzji o zagospodarowaniu takich terenów, na przykład przez odnotowanie występowania trwałych zbiorowisk roślinnych, stanowisk chronionych gatunków roślin i zwierząt, walorów krajobrazowych, obiektów stanowiących dziedzictwo kultury materialnej itd. Także wyniki opracowań specjalistycznych, na przykład florystycznych lub faunistycznych na terenach pogórniczych i poprzemysłowych mogą łatwiej zostać przełożone na praktykę, jeśli zostaną poprzedzone wypełnieniem formularza.

EN

In the paper a proposition of standardised form for visual assessment of natural-cultural resources value on the postmining and postindustrial grounds was presented. The conclusions were also presented from the analysis of literary output, from which results that almost every type of postmining or postindustrial objects of these occurring in Upper Silesia may comprise values worthy of adapting to new management. The proposed form arose in response to clear dissonance between significant possibilities and demands for adaptation of such values, and also a lack of estimation and description formula for such objects. The proposed form may be significant as decision taking assistance tool for management of such terrains, for example through noting down an occurring of permanent plant populations, stands of protected plants and animals, landscape values, objects constituting material culture heritage etc. Also the results of specialised developments, for example floristic or faunistic on the postmining and postindustrial grounds, may be easier transformed to practice if they are proceeded with filling the form.

3

Wybrane aspekty jakości wód Białej Przemszy

100%

Caruk M. , Drużyńska E. , Jarząbek A.

Czasopismo Techniczne. Środowisko

|

2009

|

tom R. 106, z. 1-Ś

3-17

PL

W artykule zaprezentowano zintegrowane podejście mające na celu łagodzenie presji na środowisko wodne w zlewniach obciążonych działaniem przemysłu. Jest to podejście integrujące trzy narzędzia: ilościowo-jakościowy model służący bilansowaniu zasobów wodnych, monitoring wód oraz wykorzystanie dokumentów BREF/BAT charakteryzujących najlepsze dostępne techniki w różnych sektorach przemysłu. Jest to ponadto podejście wspomagające identyfikację oddziaływań sektora przemysłowego na stan zasobów wodnych oraz formułowanie zaleceń w zakresie zmniejszenia tych oddziaływań. Wszystkie przedstawione wyniki są rezultatem prac realizowanych w Instytucie Inżynierii i Gospodarki Wodnej PK w ramach projektu zintegrowanego AquaStress.

EN

The paper presents the integrated approach to mitigation of water stress in river catchments affected by industrial users. The following tools are part of this methodology: a water quantity and quality model to balance water use in relation to water resources, monitoring of water bodies and finally the use of guidance documents to assess the state of industrial water. This methodology assists in identification of water quantity and quality impacts on water resources, their verification and formulation of recommendations for water stress mitigation. All the presented results are outcomes work performed by the Institute of Water Engineering and Water Management of PK within the integrated project AquaStress.

4

Koncepcja hydrotechnicznej ochrony rzeki Wisły przed nadmiernym zasalaniem wodami kopalnianymi

100%

Magdziorz A. , Lach R. , Caruk M.

Przegląd Górniczy

|

2005

|

tom T. 61, nr 5

23-30

PL

Przedstawiono koncepcję hydrotechnicznej ochrony Wisły I jej dopływów przed negatywnym wpływem zasolonych wód kopalnianych, opierając się na możliwości czasowej retencji wód w wyrobiskach likwidowanej kopalni "Czeczott" oraz w zbiornikach retencyjnych w kopalniach "Brzeszcze" i "Silesia". Przedstawiono zakres najważniejszych prac inwestycyjnych dla realizacji systemy retencyjno-dozującego dla kopalń "Piast" i "Ziemowit". Omówiono również efekty ekologiczne w Wiśle wynikające z realizacji koncepcji.

EN

A proposal of the hydro-technical protection system for Vistula River and its tributaries against the negative impact of saline mine water discharge, basing on the possibility of temporary waters retention in the workings of liquidated mine "Czeczott" as well as in the retention reservoirs of "Brzeszcze" and "Silesia" mines, is presented. The range of the most important investment works for realization of hydro-technical dosage system for "Piast" and "Ziemowit" mines is presented. The ecological effects resulting from this proposal realisation are also discussed.