PL
 |
EN
Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl
Preferencje help
Polish version English version Język
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 17

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
1
Content available The Logical Foundation of Physics
100%
Mączka J.
Filozofia Nauki
|
1998
|
tom 6
|
nr 2
95-112
PL
Whitehead’s paper „On Mathematical Concepts of the Material World” , published in 1906, is subject to the detailed analysis. In his paper Whitehead presents five quasi-axiomatic systems describing a network of relations between space, time, and objects existing in space and time. Although the systems have a purely formal character, in Whitehead’s opinion, they could be helpful in determining the structure of the real world. Some comments are made concerning the fact that it was Einstein’s operational method rather than Whitehead’s formal speculations that solved the crisis in physics at the beginning of our century. The impact of ideas expressed in this work on Whitehead’s later philosophy is also discussed.
2
Content available Filozofia w kontekście nauki. Stare problemy w nowym wydaniu
100%
Mączka J.
Studia Philosophiae Christianae
|
2020
|
tom 56
|
nr 4
133-152
EN
The analysis carried out in this article allows one to draw important conclusions from the point of view of the philosopher of nature. There is an interaction between philosophyand science that takes the form of a mutual permeation in a circle that does not close. Although it is hard to characterize such a circle, one can point to some of its accompanyingideas: (1) Understanding the philosophical implications of a scientific theory improves its explanatory power and reveals the information it contains on the fundamental structureof the Universe. The expression “philosophy in science” characterizes the contemporary approach to the relations between philosophy and science. It must be emphasized thatthe traditional approach of philosophy and science leads to interesting results, important for the understanding of the external world. (2) The mutual permeation of philosophy andscience is a dynamic and creative process. Both science and philosophy change constantly, which substantially influence the development of this permeation. It is hard to predict, however, in which direction the process will evolve. -------------- Received: 12/09/2020. Reviewed: 10/10/2020. Accepted: 29/10/2020
PL
Analizy przeprowadzone w artykule pozwalają na wyciągnięcie wniosków, ważnych dla filozofa przyrody. Między filozofią a naukami przyrodniczymi istnieje interakcja, którą można określić jako współprzenikanie się obu tych dziedzin wiedzy. To współoddziaływanie filozofii z nauką podobne jest do niedomykającego się koła. Trudno jest owo współprzenikanie jednoznacznie scharakteryzować, ale można wskazać pewne idee towarzyszące mu. (1) Uświadomienie sobie filozoficznego uwikłania teorii naukowej powoduje często rozszerzenie jej rozumienia oraz ujawnia, jak wiele informacji zawartych jest w teorii naukowej na temat głębokiej struktury świata. Sformułowanie „filozofia w nauce” można by uznać za charakterystyczne dla współczesnego ujmowania związku filozofii z naukami przyrodniczymi. Należy pamiętać, że wspólna droga filozofii i nauk przyrodniczych pozwala osiągać interesujące poznawczo wyniki, ważne dla rozumienia świata zewnętrznego. (2) Współprzenikanie się filozofii z nauk jest procesem dynamicznym i twórczym. Tak filozofia, jak i nauka, ulegają ciągłym zmianom, które w istotny sposób wpływają na rozwijanie się procesu współprzenikania. Trudno jest przewidywać, w którą stronę ten proces będzie ewoluował. Ważne jest jednak, jak twierdzi M. Heller, aby w tym twórczym procesie dostrzec, że największym sukcesem nauk empirycznych, trwającym do dziś, jest coraz lepsze ugruntowanie się przekonania, że Wszechświat stopniowo, choć tylko w przybliżeniu, ujawnia nam tajemnice swojej struktury. -------------- Zgłoszono: 12/09/2020. Zrecenzowano: 10/10/2020. Zaakceptowano do publikacji: 29/10/2020
3
Content available Galileusz z nowej perspektywy
100%
Mączka J.
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
|
2010
|
nr 46
172-175
PL
Recenzja książki: D. Sobel, Córka Galileusza. Rzecz o nauce, wierze i miłości, przekł. N. Radomski, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2008, ss. 384.
4
Content available Romantyczna nauka
100%
Mączka J.
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
|
2015
|
nr 59
149-155
PL
Recenzja książki: Richard Holmes, Wiek cudów. Jak odkrywano piękno i grozę nauki (Age of Wonder. How the Romantic Generation Discovered the Beauty and Terror of Science), tłum. Ewa Morycińska-Dzius, Seria: Wiedza i Życie – Orbity Nauki, Prószyński i S-ka, Warszawa 2010, ss. 656.
5
Content available Czy metafizyka może być eksperymentalna?
100%
Mączka J.
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
|
2015
|
nr 58
159-169
PL
Recenzja książki: Tadeusz Pabjan, Eksperymentalna metafizyka. Johna S. Bella filozofia mechaniki kwantowej, Copernicus Center Press, Kraków 2011, ss. 368.
6
Content available Zawierzyć Maryi i Kościołowi. Sylwetka ks. Wojciecha Życińskiego SDB
100%
Mączka J.
Analecta Cracoviensia
|
2022
|
tom 54
207-225
EN
The Person of Rev. Prof. Wojciech Życiński deserves a commemoration. His scientific journey is marked with the particular love of the Church and the Blessed Virgin Mary. His works on Mariology and ecclesiology are worthy of special attention. Their interdisciplinary character has set up an important research perspective in theology. Fr. Życiński carried out his theological mission both in teaching and popularizing the theological doctrine. In addition to his research and teaching duties he was engaged in the organizational activities at the Pontifical University of John Paul II in Krakow and was a member of a number of ecclesiastical commissions. He has made a solid contribution into theology with the Polish Mariology occupying a dominant position.
PL
Postać ks. Wojciecha Życińskiego SDB zasługuje na wspomnienie. Jego droga naukowa naznaczona jest szczególnym umiłowaniem Kościoła i Maryi – Matki Bożej, które zaowocowało naukowymi opracowaniami z zakresu mariologii i eklezjologii. Interdyscyplinarność tych prac wyznaczyła ważną perspektywę badawczą dla teologii. Z dużym poświęceniem realizował swoją teologiczną misję w nauczaniu i popularyzowaniu doktryny teologicznej. Oprócz pracy badawczo-dydaktycznej zaangażowany był w działalność organizacyjną na Uniwersytecie Papieskim Jana Pawła II w Krakowie oraz w wielu komisjach kościelnych. Ksiądz Wojciech Życiński pozostawił trwały ślad w teologii, a zwłaszcza w mariologii polskiej.
7
Content available A jednak była czytana
100%
Mączka J.
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
|
2005
|
nr 37
178-181
PL
Recenzja książki: O. Gingerich, Ksiazka, której nikt nie przeczytał, przekł. J. Włodarczyk, Amber, Warszawa 2004, s. 271.
8
Content available Przypomniana historia
100%
Mączka J.
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
|
2005
|
nr 37
171-172
PL
Recenzja książki: A. Einstein, 5 prac, które zmieniły oblicze fizyki, przedmowa: R. Penrose, wstęp i komentarz: J. Stachel, współpraca: T. Lipscombe, A. Calaprice, S. Elworthy, przekład: P. Amsterdamski, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2005, s. 192.
9
Content available Joachima Metallmanna zarys koncepcji filozofii przyrody
63%
Heller M. , Mączka J.
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
|
2010
|
nr 46
141-161
PL
We analyse a manuscript, preserved in the Archives of the Polish Academy of Science and the Polish Academy of Science and Art in Cracow, containing Joachim Metallmann’s notes aimed at composing a project of a textbook or a series of lectures concerning philosophy of nature. He understood philosophy of nature as a sort of ontology and epistemology of nature whose starting point should be provided by the natural sciences.
10
Content available Historia niczego
63%
Heller M. , Mączka J.
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
|
2016
|
nr 60
139-143
PL
Recenzja książki: John D. Barrow, Książka o niczym, tł. Łukasz Lamża, Copernicus Center Press, Kraków 2015, ss. 460.
11
Content available Idee i ideaty
63%
Heller M. , Mączka J.
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
|
2022
|
nr 72
203-212
EN
The original view of Joseph Życiński, presented in his book The Structure of the Metascientific Revolution (1988), boils down to the observation that almost before our eyes a great revolution took place, not in science, but in the philosophy of science, that is the meta-scientific revolution. His concept of the meta-scientific revolution grew out of his fascination with the revolution that took place in the foundations of mathematics in the first decades of the twentieth century. Whether a change in science deserves to be called a revolution is determined by whether the transformations it underwent also reached the meta-level. The set of presuppositions underlying transformations on the meta-level Życiński calls ideata. One of the aims of this article is to critically reconstruct the meaning of this term. The action of Życiński’s book takes place mainly on meta-level, but the meta-level constantly interacts with what is happening in science itself. The book sometimes makes an impression as if it were a study of the history of science, but history of science in a specific sense – something like a “sampling” of history with numerous examples. Among the creations of human thought, it is difficult to point to an area that changes more dynamically than science itself, but looking at it from a meta-perspective allows us to grasp those of its features that operate on a much broader scale.
12
Content available Uczniowie Platona
63%
Heller M. , Mączka J.
|
|
nr 65
PL
Recenzja książki: Bogdan Dembiński, Stara Akademia Platona. W początkach epoki hellenistycznej (ostatni okres), Wydawnictwo Marek Derewiecki, Kęty 2018, s. 183.
13
Content available Wstęp
51%
Mączka J.
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
|
2014
|
nr 57
5-6
14
Content available Wstęp
51%
Mączka J.
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
|
2015
|
nr 58
5-6
15
Content available Wstęp
44%
Mączka J.
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
|
2015
|
nr 59
5-6
16
Content available Badania nad historią filozofii przyrody i historią nauki
38%
Mączka J. , Skoczny W. , Koleżyński A. , Polak P. , Karolczak M. , Sieńko D. , Dziekan M.
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
|
2012
|
nr 50
10-40
PL
This is a review of research conducted by the Center for Interdisciplinary Studies and the Copernicus Center for Interdisciplinary Studies in the field of the history of philosophy of nature and the history of philosophy of science in Poland in the inter-war period. In spite of the domination of positivistic philosophy that tended to ignore philosophy of nature, this kind of philosophizing was quite popular in Poland. The review begins with a summary of works related to the history of science, and then deals, in some detail, with works on the theory of evolution and the theory of relativity, especially with their philosophical aspects. The remaining part of the review is devoted to the principal personalities of that period, namely: Władysław Heinrich, Władysław Natanson, Tadeusz Grabowski, Marian Smoluchowski, Zygmunt Zawirski and Joachim Metallmann.
17
Content available Wstęp
38%
Polak P. , Mączka J. , Urbańczyk P.
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
|
2016
|
nr 60
5-6
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.