Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Animacja ruchu w wizualizacji procesu przemysłowego

100%

Popławski D.

Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Informatyki

|

2010

|

tom Vol. 9, Nr 1

120--142

PL

Głównym celem pracy było przybliżenie świata grafiki 3D, poznanie jego możliwości oddania świata rzeczywistego. Ważnym elementem jest również przedstawienie złożoności prac prowadzących do powstania finalnego produktu. Odwzorowania składają się zwykle z wielu elementów, takich jak obiekty trójwymiarowe i pokrywająca je tekstura. W pracy tej ukazano cały proces twórczy, począwszy od pomysłu, kończąc na postprodukcji. Celem praktycznym pracy było stworzenie wizualizacji, ukazującej ogólnie i w detalu złożoność działań urządzeń technicznych w hali produkcyjnej. Dało to możliwość dalszego poznawania zasad rządzących całą sferą grafiki projektowej. Stworzyło to również podstawy teoretyczne, dzięki którym możliwe stało się twórcze kreowanie własnych wizualizacji, także artystycznych.

EN

Introducing of world to graphics 3 D was a main objective of the work, getting to know his possibility of surrendering real world. Describing the complexity of leading works is also an important component for coming into existence of the final product. They are folding copying oneself usually of around many elements, so as three-dimensional objects and the texture covering them. At this work a creative whole process was portrayed, having begun from the idea, finishing on postproduction. Creating the visualisation, showing generally and in the detail the complexity of action of technical devices in the factory floor was a practical purpose of the work. It gave the possibility of more further getting to know principles ruling the entire class of the design graphics. It also also created theoretical bases, thanks to which creative creating own visualisations became possible, artistic.

2

Reactivity of concentrated ammonium nitrate solutions in the presence of organic impurities

51%

Popławski D. , Hoffmann K. , Hoffmann J.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2015

|

tom Vol. 22, nr 2

231--238

EN

Assessment of mixtures reactivity under certain conditions is essential for safe and conscious designing and improving manufacturing processes. One commonly used compound, the reactivity of which is very important, is ammonium nitrate and its solutions. The biggest influence on the reactivity of ammonium nitrate has the temperature and presence of other compounds, including impurities, that catalyze reactions leading to degradation. One of such impurities are organic compounds which impact on the ammonium nitrate has not yet been clearly described. The aim of the research was to investigate the influence of selected organic impurities on the reactivity of aqueous solutions containing up to 50 wt % ammonium nitrate, buffered with 15 wt % diammonium phosphate. The measurements were carried out using differential scanning calorimetry. Solution without organic compounds showed no reactivity up to 240 oC. The addition of 8 wt % ammonium oxalate did not increase the reactivity of ammonium nitrate. It was observed an endothermic decomposition reaction of oxalic acid, beginning at 185 oC. During the measurement of a solution containing 6 wt % phenidone, it was registered an exothermic complex reaction, beginning at 189 oC and showing relatively small thermal effect. Addition of 6 wt % pyrogallol caused a significant increase in reactivity of ammonium nitrate solution. Strongly exothermic reaction beginning at 192 oC was observed. Spectrophotometric measurement showed a clear nitrate concentration loss in the sample after calorimetric measurement. The results show that the nitrate ion selectively oxidizes certain functional groups in organic compounds.

PL

Ocena reaktywności mieszanin w określonych warunkach jest niezbędna, aby móc w sposób bezpieczny i świadomy projektować oraz usprawniać procesy technologiczne. Jednym z powszechnie stosowanych związków, którego reaktywność jest niezwykle ważna, jest azotan amonu i jego roztwory. Największy wpływ na reaktywność azotanu amonu ma temperatura oraz obecność innych związków, w tym zanieczyszczeń, katalizujących reakcje rozkładu. Jednym z takich zanieczyszczeń są związki organiczne, których wpływ na azotan amonu nie został do tej pory jednoznacznie opisany. Celem pracy było określenie wpływu zanieczyszczeń organicznych na reaktywność wodnych roztworów zawierających do 50 % wag. azotanu(V) amonu, buforowanych wodorofosforanem(V) amonu w ilości 15 % wag. Pomiary wykonano z wykorzystaniem skaningowej kalorymetrii różnicowej. Roztwór pozbawiony zanieczyszczeń organicznych nie wykazał reaktywności do 240 oC. Dodatek 8 % wag. szczawianu amonu nie zwiększył reaktywności azotanu amonu. Zaobserwowano endotermiczną reakcję rozkładu kwasu szczawiowego, rozpoczynającą się w 185 oC. Podczas pomiaru roztworu zawierającego 6 % wag. fenidonu, zarejestrowano w 189 oC egzotermiczną reakcję o złożonym przebiegu, której efekt cieplny jest niewielki. Dodatek 6 % wag. pirogalolu spowodował znaczny wzrost reaktywności roztworu azotanu amonu. Zaobserwowano silnie egzotermiczną reakcję rozpoczynającą się w 192 oC. Pomiar spektrofotometryczny wykazał wyraźny ubytek stężenia azotanów w próbce po pomiarze kalorymetrycznym. Wyniki badań wskazują na to, że jon azotanowy selektywnie utleniania wybrane grupy funkcyjne w związkach organicznych.

3

Assessment of Efficiency of Humic Acids Extraction Process Using Different Fineness of Lignite

51%

Hoffmann K. , Huculak-Mączka M. , Popławski D.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2012

|

tom Vol. 19, nr 9

1107-1113

EN

Humic acids are a group of distinctive organic compounds, which are created in complicated biochemical processes, such as oxidation, condensation and polymerization of high-molecular products of plant and animal residue decomposition. They facilitate plants micronutrient uptake, improve soil structure, porosity and consequently aeration, water retention and also viscosity, firmness and creating aggregate structures. The aim of the research was to determine efficiency of humic acids extraction process, using different kinds and fineness of lignite. Stronger fines size reduction provides growth of active surface subjected to extractant treatment and better porosity of mass subjected to extraction, so as the lignite fineness decreasing the increase of efficiency of humic acids production is expected. Finding optimum fineness, which is a compromise between extraction efficiency and raw material grinding costs, will enable economical production of humic acids fertilizer agents.

PL

Kwasy huminowe są grupą specyficznych związków organicznych, które powstają w skomplikowanych procesach biochemicznych, takich jak utlenianie, kondensacja oraz polimeryzacja wysokomolekularnych produktów rozkładu resztek pochodzenia roślinnego i zwierzęcego. Związki te ułatwiają przyswajanie mikroelementów przez rośliny, poprawiają strukturę gleby, wpływają korzystnie na jej porowatość, a tym samym napowietrzenie, retencję wodną oraz lepkość, zwięzłość i tworzenie struktur agregatowych gleb. Celem pracy było określenie wydajności ekstrakcji kwasów huminowych z różnych rodzajów węgla brunatnego, w zależności od jego uziarnienia. Większe rozdrobnienie surowca gwarantuje wzrost powierzchni aktywnej podlegającej działaniu ekstrahenta oraz zapewnia większą porowatość masy poddawanej ekstrakcji, zatem spodziewany jest wzrostu wydajności produkcji kwasu huminowego w miarę zmniejszania uziarnienia węgla brunatnego. Określenie optymalnego sortymentu, będącego kompromisem pomiędzy wydajnością ekstrakcji a kosztami rozdrobnienia surowca, pozwoli na ekonomiczną produkcję środka nawozowego, jakim jest kwas huminowy.

4

Wpływ rodzaju ekstrahenta na stopień odzysku fosforu z odpadowej ogrodniczej wełny mineralnej

51%

Huculak-Mączka M. , Hoffmann K. , Popławski D. , Hoffmann J.

Przemysł Chemiczny

|

2014

|

tom T. 93, nr 6

1026-1028

PL

Wełna mineralna jest najczęściej stosowanym podłożem w hydroponice. Ma ona wiele zalet, dzięki którym umożliwia wydajniejszą uprawę roślin. W wyniku jej stosowania generowane są znaczne ilości odpadów w postaci pouprawowej, zużytej wełny mineralnej. Jednym z potencjalnych sposobów ich utylizacji może być ekstrakcja składników pokarmowych zawartych w odpadowej wełnie oraz ich zawrót do uprawy w postaci koncentratów nawozowych. Uszlachetniony i rozdrobniony odpad stały może natomiast znaleźć zastosowanie w rolnictwie, jako podłoże oraz użyźniacz do spulchniania i rekultywacji gleb zdegradowanych. Przeprowadzone badania dowodzą, że w odpadowej wełnie mineralnej znajdują się resztkowe ilości fosforu, który można skutecznie odzyskać z wykorzystaniem taniego i powszechnie dostępnego ekstrahenta, jakim jest woda. Uzyskane w ten sposób stężenie P2O2 w koncentracie osiąga nawet 0,4% mas., co znacząco przekracza minimalną zawartość fosforu w typowych pożywkach stosowanych w uprawach hydroponicznych.

EN

Spent mineral wool from horticultural prodn. was extd. with H2O, and aq. solns. of AcOH, HCOOH, panthotenic acids, NH4 and Ca lactates, CaCl2 and Na versenate at 25°C and 70°C. H2O was the most efficient solvent for extn. The P2O5 concn. in the ext. was 0.4% by mass.

5

Ocena wybranych parametrów peroksydacji lipidów w mitochondriach wątroby szczurów narażonych na kadm i cynk

51%

Kulikowska-Karpinska E. , Popławski D. , Moniuszko-Jakoniuk J.

Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych

|

2008

|

nr 35-36

6

Analiza kinetyki reakcji złożonych na przykładzie rozkładu azotanu amonu

51%

Popławski D. , Huculak-Mączka M. , Hoffmann K. , Hoffmann J.

Proceedings of ECOpole

|

2018

|

tom Vol. 12, No. 2

561--569

PL

W pracy przedstawiono sposób wyznaczenia parametrów kinetycznych złożonej reakcji rozkładu azotanu amonu. W obliczeniach wykorzystano dane pochodzące z pomiarów przeprowadzonych z zastosowaniem skaningowej kalorymetrii różnicowej sprzężonej z termograwimetrią i spektrometrią mas (DSC-TG-MS). Badane próbki ogrzewano z trzema różnymi szybkościami: 3, 5 i 10 K/min. Parametry kinetyczne reakcji rozkładu wyznaczono z zastosowaniem metody dopasowywania modelu, wykorzystując regresję nieliniową. Uzyskane wyniki zdają się potwierdzać współistnienie dwóch konkurujących ze sobą procesów: endotermicznej dysocjacji i odparowania azotanu amonu oraz jego egzotermicznego rozkładu.

EN

The paper presents a method of determining the kinetic parameters of complex reaction of ammonium nitrate decomposition. The data from measurements carried out with the use of differential scanning calorimetry coupled with thermogravimetry and mass spectrometry (DSC-TG-MS) were used in the calculations. The test samples were heated with three different rates: 3, 5 and 10 K/min. Kinetic parameters of the decomposition reaction were determined by model fitting method using nonlinear regression. The obtained results seem to confirm the existence of two competing processes: the endothermic dissociation and evaporation of ammonium nitrate and its exothermic decomposition.

7

Wpływ uziarnienia na wydajność otrzymywania kwasów huminowych z węgli brunatnych

51%

Hoffmann K. , Popławski D. , Huculak-Mączka M. , Hoffmann J.

Proceedings of ECOpole

|

2010

|

tom Vol. 4, No. 2

377--381

PL

Celem pracy było określenie wydajności ekstrakcji kwasów huminowych z różnych rodzajów węgla brunatnego w zależności od jego uziarnienia. Większe rozdrobnienie surowca gwarantuje wzrost powierzchni aktywnej podlegającej działaniu ekstrahenta oraz zapewnia większą porowatość masy poddawanej ekstrakcji, zatem spodziewany jest wzrost wydajności produkcji kwasu huminowego w miarę zmniejszania uziarnienia węgla brunatnego. Określenie optymalnego sortymentu, będącego kompromisem pomiędzy wydajnością ekstrakcji a kosztami rozdrobnienia surowca, pozwoli na ekonomiczną produkcję środka nawozowego, jakim jest kwas huminowy.

EN

The aim of the research was to determine efficiency of humic acids extraction process, using different kinds and fineness of lignite. Stronger fines size reduction provides growth of active surface subjected to extractant treatment and better porosity of mass subjected to extraction, so as the lignite fineness decreasing the increase of efficiency of humic acid production is expected. Finding optimum fineness, which is a compromise between extraction efficiency and raw material grinding costs, will enable economical production of humic acid fertilizer agents.

8

Uproszczona kinetyka spalania propanu w otoczeniu granicy palności

51%

Kędzior R. , Grzesiak D. , Popławski D. , Głowiński J.

Przemysł Chemiczny

|

2014

|

tom T. 93, nr 4

520-523

PL

Przeprowadzono symulację jednowymiarowej propagacji płomienia, którą wykonano w profesjonalnym programie Chemkin-Pro Release 15101. Na podstawie uzyskanych wyników sporządzono przybliżony opis szybkości zmiany stężenia paliwa i utleniacza w mieszaninie propanu z powietrzem o składzie bliskim granicznemu. Sugerowana postać równania potęgowego uwypukla autokatalityczny charakter procesu.

EN

Laminar Pr-H combustion in air was numerically simulated. Approx. kinetic equations of Pr-H combustion near flammability limit were derived.

9

Ammonia as a sustainable fuel

45%

Grzesiak D. , Kędzior R. , Popławski D. , Hałat A. , Falewicz P.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2015

|

tom Vol. 22, nr 3

393--401

EN

An ammonia evaluation as a potential sustainable fuel in comparison with other fuels was made. Values of laminar burning velocity ammonia at ambient and elevated temperatures 20, 100, 200, 250 oC and pressure 100 and 500 kPa using the data from SAFEKINEX project were estimated.

PL

W pracy dokonano oceny przydatności amoniaku jako potencjalnego paliwa w odniesieniu do paliw konwencjonalnych. Wykorzystując dane z projektu SAFEKINEX, oszacowano także wartości prędkości spalania laminarnego amoniaku w temperaturze 20, 100, 200, 250 oC przy ciśnieniu 100 i 500 kPa.

10

Uproszczony opis kinetyki spalania metanu w powietrzu w pobliżu punktu stechiometrycznego w odniesieniu do strumienia molowego

45%

Kędzior R. , Grzesiak D. , Popławski D. , Hałat A. , Głowiński J.

Przemysł Chemiczny

|

2015

|

tom T. 94, nr 6

948-951

PL

Przedstawiono uproszczony opis kinetyczny spalania metanu w powietrzu w pobliżu punktu stechiometrycznego po stronie mieszanek ubogich w paliwo. Bazując na wynikach symulacji spalania metanu, wyznaczono parametry proponowanych równań kinetycznych.

EN

The model of Warnatz mechanismus of the reaction and a com. computer program were used to simulate the combustion of MeH-air mixts. (MeH content 9.14–9.50% by vol.) to est. the parameters of the reaction kinetic equations.

11

Stabilność termiczna wybranych nawozów handlowych zawierających azotan amonu

45%

Popławski D. , Grzesiak D. , Kaniewski M. , Wójcik M. , Hoffmann J.

Przemysł Chemiczny

|

2015

|

tom T. 94, nr 6

943-947

PL

Azotan amonu jest głównym składnikiem nawozów najczęściej stosowanych w rolnictwie. Wielkotonażowość ich produkcji w połączeniu ze skłonnością azotanu amonu do wybuchowego rozkładu mogą jednak stanowić istotne zagrożenie bezpieczeństwa. W związku z tym, nawozy na bazie azotanu amonu często zawierają odpowiednio dobrane dodatki stabilizujące. Ich działanie ma zróżnicowany charakter i skuteczność. Celem przeprowadzonych analiz było zbadanie przemian fizykochemicznych zachodzących w wybranych handlowych nawozach azotowych zawierających takie dodatki, jak węglany lub siarczany. Badania przeprowadzono z wykorzystaniem różnicowej analizy termicznej i termograwimetrii sprzężonych ze spektrometrią mas (DTA-TG-MS). Uzyskane wyniki potwierdziły wysoką skuteczność wypełniaczy węglanowych w ograniczaniu niepożądanych efektów egzotermicznych towarzyszących rozkładowi azotanu amonu. Natomiast dodatek siarczanów istotnie wpływa na jego przemiany fazowe. Wszystkie spośród zbadanych saletrzaków wykazały się znacznie wyższym poziomem bezpieczeństwa w porównaniu z czystym azotanem amonu.

EN

The samples of NH₄NO₃-contg. fertilizers modified by addn. of carbonates or sulfates were heated up to 450°C under He flow (60 mL/min) in thermal analyzer coupled with thermobalance and mass spectrometer. The heating rate was 5°C/min. The presence of carbonate fillers in fertilizers significantly reduced the adverse effects assocd. with exothermic decompn. of NH₄NO₃.

12

Hodowla osadu przeznaczonego do badań biodegradacji chelatów nawozowych

45%

Klem-Marciniak E. , Popławski D. , Porwoł M. , Pająk J. , Hoffmann K.

Proceedings of ECOpole

|

2017

|

tom Vol. 11, No. 1

165--173

PL

Chelaty mikroelementowe znajdują coraz częściej zastosowanie w produkcji nawozów płynnych i drobnokrystalicznych. Ligandy o właściwościach chelatujących pozwalają stabilizować mikroskładnik w szerokim zakresie pH oraz zapewniają lepszą i skuteczniejszą przyswajalność. Związki należące do grupy aminopolikarboksylowych (APCAs) stosowane są w produkcji nawozów. Najczęściej wykorzystywana jest sól sodowa kwasu etylenodiaminotetra octowego (EDTA). Związek ten zaliczany jest do substancji niebiodegradowalnych. Jego wysokie stężenie występuje w środowisku nawet po 15 latach i może powodować remobilizację metali dennych i rzecznych, eutrofizację wód, a w konsekwencji wprowadzenie metali ciężkich do łańcucha pokarmowego. Wpływ na środowisko naturalne określa się poprzez czas rozkładu związku pod wpływem mikroorganizmów. Stopień biodegradacji wyznacza się metodą testu statycznego i kinetycznego. W obu metodach istotna jest jakość zastosowanego osadu czynnego pobieranego z oczyszczalni ścieków. Celem badań było określenie właściwości fizykochemicznych osadu czynnego pobranego bezpośrednio z komór napowietrzających w oczyszczalni ścieków oraz modyfikacja sposobu hodowli osadu w taki sposób, by umożliwić wykorzystywanie go do badań biodegradacji chelatów nawozowych.

EN

Microelement chelates are increasingly being used in the production of liquid fertilizers and fine crystal. Ligands for chelating properties allow to stabilize trace elements in wide range of pH and provide better and more efficient assimilation. The compounds belonging to aminopolycarboxylic group (APCAs) are used in fertilizer production. Most commonly used is the sodium salt of ethylenediaminetetraacetic acid (EDTA). This compound is one of the substances, which are not biodegradable. High concentrations found in the environment even after 15 years and may cause remobilization of metal from river bottom, eutrophication and consequently, the introduction of heavy metals into the food chain. Impact on the environment is determined by the time distribution of the compound under the influence of microorganisms. The degree of biodegradation is determined by static and kinetic test. In both methods, it is important quality of the used activated sludge taken from wastewater treatment plants. The aim of the study was to determine the physicochemical properties of the activated sludge downloaded directly from the aeration chambers in sewage treatment plant and modification of breeding activated sludge in such a way as to allow use it to research fertilizer chelate biodegradation.

13

Zastosowanie reakcji Mannicha do otrzymania chelatów nawozowych

45%

Klem-Marciniak E. , Olszewski T. , Hoffmann K. , Huculak-Mączka M. , Popławski D.

Proceedings of ECOpole

|

2016

|

tom Vol. 10, No. 1

165--171

PL

Wzrost liczby ludności spowodował intensyfikację rolnictwa, co doprowadziło do zubożenie gleb w makro- i mikroelementy. Mikroskładniki pobierane są przez rośliny w niewielkich ilościach, jednak stanowią czynnik determinujący wielkość i jakość plonowania. Pełnią funkcję biochemiczne, a ich zastąpienie przez inne pierwiastki jest niemożliwe. Przemysł nawozów mikroelementowych istnieje stosunkowo od niedawana. W produkcji nawozów istotne jest, by zapewnić efektywność stosowanych preparatów oraz zminimalizować niekorzystny wpływ na środowisko. Coraz częściej mikroelementy aplikowane są w postaci chelatów, które cechują się dużą trwałością. Związki należące do grupy aminopolikarboksylowych są wykorzystywane w produkcji płynnych nawozów mikroelementowych. Nadal najczęściej stosowaną substancją jest sól disodowa kwasu etylenodiaminotetraoctowego (EDTA). Doniesienia literaturowe świadczą o słabej biodegradacji tego związku. Nieustannie poszukuje się nowych związków, których rozkład nie będzie negatywnie wpływał na środowisko. Istotne jest także, by substancja chelatująca stabilizowała mikroelement w szerokim zakresie pH. Celem badań była próba otrzymania związków aminopolikarboksylowych z wykorzystaniem reakcji Mannicha. Jej zaletami są: jednoetapowość reakcji oraz dostępność substratów. Synteza ta posiada duży potencjał aplikacyjny.

EN

The population growth caused an increase in agriculture, which led to the impoverishment of the soil in macro- and microelements. Micronutrients are assimilated by plants in small amounts, however, are a factor in determining the size and quality of crops. They serve as biochemical, and their replacement by other elements is impossible. Micronutrient fertilizers industry has developed relatively recently. The production of fertilizers is essential to ensure the effectiveness of assimilated, and minimize the adverse impact on the environment. Increasingly, micronutrients are applied in the form of chelates, which are characterized by high stability. The compounds belonging to the group aminopolycarboxylic compounds are used in the production of micronutrients liquid fertilizer. Still most commonly used substance is the disodium salt of ethylenediaminetetraacetic acid (EDTA). Literature reports indicate poor biodegradability of this compound. Still looking for new compounds whose distribution does not have a negative impact on the environment. It is also important that the trace element chelator stabilized in a wide pH range. The aim of this study was to obtain aminopolycarboxylic compounds using Mannich reaction. One-step this reaction and the availability of substrates is a big advantage this reaction. This synthesis has a large application potential.

14

Ocena przydatności wybranych dolomitów do zastosowania jako wypełniacz w nawozach azotowych

45%

Popławski D. , Grzesiak D. , Hoffmann J. , Hoffmann K. , Falewicz P.

Proceedings of ECOpole

|

2014

|

tom Vol. 8, No. 2

563--570

PL

Celem przeprowadzonych badań było określenie wpływu rodzaju zastosowanego wypełniacza na procesy zachodzące podczas ogrzewania mieszanek nawozowych na bazie azotanu(V) amonu. Analizowane próbki sporządzone były poprzez dokładne utarcie azotanu(V) amonu z wybranym surowcem węglanowym o uziarnieniu < 125 μm. Skład mieszanek dobrano tak, aby uzyskać w nich typową dla saletrzaków zawartość azotu całkowitego na poziomie 27,5% mas. Badania zostały przeprowadzone z wykorzystaniem różnicowej analizy termicznej sprzężonej z termograwimetrią i spektrometrią mas (DTA-TG-MS). Na podstawie uzyskanych wyników można stwierdzić, że poszczególne wypełniacze w różnym stopniu stabilizują azotan(V) amonu, podwyższając temperaturę, w której następuje jego rozkład i tym samym wpływając na bezpieczeństwo otrzymanych nawozów. Reaktywność wybranych wypełniaczy w głównej mierze zdaje się zależeć od stosunku zawartości węglanu wapnia do węglanu magnezu w surowcu.

EN

The aim of the study was to determine the effect of used filler type on the processes taking place during the heating of fertilizer mixtures based on ammonium nitrate. The analyzed samples were prepared by thorough grinding of ammonium nitrate with selected carbonate material with a grain size < 125 μm. Mixtures composition was adjusted to obtain typical for CAN type fertilizers nitrogen content, ie 27.5% by mass. The tests were conducted using a differential thermal analysis coupled with thermogravimetry and mass spectrometry (DTA-TG-MS). Based on the results it can be concluded that different fillers in various degrees stabilize ammonium nitrate, increasing the temperature at which the decomposition occurs and thus affecting the safety of obtained fertilizers. Reactivity of selected fillers seems to depend mainly on the ratio of calcium carbonate to magnesium carbonate content in the mineral.

15

Wpływ związków organicznych na stabilność termiczną roztworów azotanu amonu

45%

Popławski D. , Hałat A. , Hoffmann K. , Falewicz P. , Hoffmann J.

Proceedings of ECOpole

|

2014

|

tom Vol. 8, No. 1

255--260

PL

Celem pracy było zbadanie wpływu wybranych związków organicznych na stabilność termiczną wodnych roztworów zawierających do 50% mas. azotanu(V) amonu, buforowanych wodorofosforanem(V) amonu w ilości 15% mas. Pomiary wykonano z wykorzystaniem skaningowej kalorymetrii różnicowej. Roztwór pozbawiony związków organicznych wykazał stabilność termiczną do 240ºC. Dodatek 8% mas. szczawianu amonu nie zwiększył reaktywności azotanu amonu. Zaobserwowano endotermiczną reakcję rozkładu kwasu szczawiowego, rozpoczynającą się w 185ºC. Podczas pomiaru roztworu zawierającego 6% mas. fenidonu zarejestrowano w 189ºC egzotermiczną reakcję o złożonym przebiegu, której efekt cieplny jest niewielki. Dodatek 6% mas. pirogalolu spowodował znaczne obniżenie stabilności termicznej roztworu azotanu amonu. Zaobserwowano silnie egzotermiczną reakcję rozpoczynającą się w 192oC. Pomiar spektrofotometryczny wykazał wyraźny ubytek stężenia azotanów w próbce po pomiarze kalorymetrycznym. Wyniki badań wskazują na to, że jon azotanowy selektywnie utlenia wybrane grupy funkcyjne w związkach organicznych.

EN

The aim of the research was to investigate the effect of selected organic compounds on the thermal stability of aqueous solutions containing up to 50 wt. % ammonium nitrate, buffered with 15 wt. % diammonium phosphate. The measurements were carried out using differential scanning calorimetry. Solution without organic compounds showed thermal stability up to 240oC. The addition of 8 wt. % ammonium oxalate did not increase the reactivity of ammonium nitrate. It was observed an endothermic decomposition reaction of oxalic acid, beginning at 185oC. During the measurement of a solution containing 6 wt. % phenidone, it was registered an exothermic complex reaction, beginning at 189oC and showing relatively small thermal effect. Addition of 6 wt. % pyrogallol caused a significant decrease in the thermal stability of ammonium nitrate solution. Strongly exothermic reaction beginning at 192oC was observed. Spectrophotometric measurement showed a clear nitrate concentration loss in the sample after calorimetric measurement. The results show that the nitrate ion selectively oxidize certain functional groups in organic compounds.

16

Reakcje o narastającej szybkości

45%

Głowiński J. , Hałat A. , Hoffmann J. , Popławski D. , Klakočar-Ciepacz M.

Przemysł Chemiczny

|

2017

|

tom T. 96, nr 1

213--216

PL

Szybkość tworzenia produktu w reakcji wyróżniającej się ciągłym wzrostem lub wzrostem asymptotycznie osiągającym maksimum szybkości opisano równaniem potęgowym r = Aαa(1 - α)b(1 - β)c, w którym zmiennymi niezależnymi są stopnie przereagowania substratów α i β.

EN

In the reaction where the rate of reaction constantly increases or asymptotically attains a max. value, the rate of product formation was described as a power-law equation. The conversions of substrates were used as the independent variables.

17

Analiza termiczna mieszanek zawierających azotan amonu i odpadową wełnę mineralną

45%

Huculak-Mączka M. , Popławski D. , Kaniewski M. , Klem E. , Hoffmann J.

Proceedings of ECOpole

|

2015

|

tom Vol. 9, No. 2

607--613

PL

Przedstawiono wyniki badań dotyczących możliwości ponownego wykorzystania odpadowej wełny mineralnej w formie mieszaniny z azotanem(V) amonu. Celem wykonanych analiz było zbadanie zachodzących w mieszankach przemian fizykochemicznych pod kątem ryzyka egzotermicznego rozkładu azotowego dodatku nawozowego. Porównano wyniki otrzymane w trakcie analizy mieszaniny azotanu(V) amonu oraz odpadowej wełny mineralnej w różnych proporcjach, a także wyniki uzyskane dla tych składników zbadanych osobno. Zastosowana wełna mineralna pochodziła z hydroponicznych upraw pomidora. Przed badaniem próbki wełny zostały poddane wysuszeniu i rozdrobnieniu. Do przeprowadzenia analizy zachodzących w badanym układzie przemian zastosowano różnicową analizę termiczną sprzężoną z termograwimetrią i spektrometrią mas (DTA-TG-MS). Otrzymane wyniki wskazują, że możliwe jest wykorzystanie mieszanek wełny mineralnej z azotanem amonu w rolnictwie. Przy doborze ich składu należy jednak uwzględnić stabilność termiczną takich preparatów.

EN

Rockwool, properly formed into blocks or slabs, is often used as a base for plant cultivation. Garden rockwool has good anti-pathogen properties and its advantages are: possibility of controlling pH, moisture and temperature of the ground. Recycling of a waste garden rockwool is currently difficult and there is no good method to deal with it after a completed crop cycle. Physical and chemical properties of wool change during subsequent cycles of cultivation, so before its re-use regeneration or enrichment is recommended. The results of studies on the re-use of waste mineral wool in the form of a mixture with ammonium nitrate are presented. The main objective of the research was to study how properties of the analyzed mixture change with temperature. It is important due to the possibility of unwanted, hazardous decomposition of nitrogen fertilizer additive. Results acquired from thermal analysis of ammonium nitrate, waste rockwool and the mixture of two were compared. Waste rockwool was assembled after a completed crop cycle of tomato plant. Before examination, every sample was dried and ground. Analysis was carried out using differential thermal analysis coupled with thermogravimetry and mass spectrometry (DTA-TG-MS). Obtained results confirm that it should be possible to utilize the examined enriched mixtures in agriculture. However, attention must be paid to the mixtures’ thermal stability resulting from their composition.

18

Dysproporcjonowanie tlenku azotu(II)

45%

Grzesiak D. , Popławski D. , Kędzior R. , Falewicz P. , Hałat A.

Przemysł Chemiczny

|

2013

|

tom T. 92, nr 12

2241-2242

PL

W handlowym sprężonym tlenku azotu(II) rozprowadzanym w butlach stalowych stwierdzono występowanie innych tlenków, spośród których określono zawartość tlenku azotu(I) metodą chromatograficzną w stężeniu ok. 0,7% obj. oraz podobną wartość dla tlenku azotu(IV) metodą absorpcji w węglanie sodu. Na podstawie przeglądu literatury, obserwowane również przez innych autorów, zjawisko to można przypisać reakcji autooksydacji (dysproporcjonowania) tlenku azotu(II). W mechanizmie tej reakcji wskazuje się na kluczową rolę dimeru tlenku azotu (NO)2, cząsteczki wskazywanej również jako produkt pośredni w reakcji utleniania tlenku azotu(II) tlenem. Na podstawie dostępnych danych dokonano oceny możliwości przebiegu tej reakcji w przemysłowych procesach otrzymywania kwasu azotowego i azotanu(III) amonu, przy zawartości tlenku azotu(II) do 10% obj. w zakresie temp. 0–30°C i ciśnieniu do 15 atm. Uzyskane wartości stężeń równowagowych oraz stopni przemiany do tlenku azotu(I), potwierdzają znikomą rolę tej reakcji w rozważanych procesach.

EN

Fundamentals on simultaneous conversion of NO to N2O were presented. Extrapolation of available data to conditions used in com. HNO3 prodn. (0–30°C, 1–15 bar) showed a very low equil. concn. of (NO)2 and a negligible rate of its disproportionation.

19

Ocena możliwości i zagrożeń stosowania amoniaku jako potencjalnego paliwa

45%

Grzesiak D. , Popławski D. , Kędzior R. , Hałat A. , Falewicz P.

Proceedings of ECOpole

|

2015

|

tom Vol. 9, No. 1

223--229

PL

W dobie malejących zasobów surowców energetycznych oraz negatywnego wpływu produktów ich spalania na środowisko naturalne poszukuje się nowych, niekonwencjonalnych paliw. W ostatnich latach rozważa się amoniak jako potencjalne paliwo wolne od emisji CO2, umożliwiające pracę silników pneumatycznych z zapłonem iskrowym oraz ogniw paliwowych. Wzrost zainteresowania niekonwencjonalnymi paliwami w energetyce i transporcie stwarza potrzebę lepszego zrozumienia ich procesu spalania, a także zagrożeń związanych z obrotem oraz wykorzystaniem. W literaturze niezwykle trudno znaleźć eksperymentalne dane dla amoniaku, dotyczące jego palności oraz skłonności do wybuchu w warunkach zwiększonego ciśnienia i temperatury. Przykładem takich szczególnych danych są wyniki prac przeprowadzonych w ramach europejskiego projektu SAFEKINEX No. EVG1-CT-2002-00072. W projekcie przedstawiono wartości stężeniowych granic palności, maksymalnej szybkości narostu ciśnienia podczas wybuchu, maksymalnego ciśnienia wybuchu oraz indeksu deflagracji dla różnego rodzaju mieszanin gazowych. Wyniki pozwalają również na oszacowanie jednej z najważniejszych wielkości dla procesu spalania, jaką jest prędkość spalania. W pracy dokonano oceny amoniaku jako potencjalnego paliwa w odniesieniu do paliw konwencjonalnych. Wykorzystując dane z projektu SAFEKINEX, oszacowano także wartości prędkości spalania laminarnego amoniaku dla warunków podwyższonej temperatury 20, 100, 200, 250ºC przy ciśnieniu 1 i 5 bar.

EN

In an era of dwindling energy resources and the negative impact their combustion products on the environment are being looked for the new unconventional fuels. In the last years ammonia has been considered as the potential CO2 emission-free fuel, which is able to working with spark-ignition engines and fuel cells. The increased interest in unconventional fuels in the energy sector and transport creates the need for a better understanding of the combustion process as well as the risks connected with the turnover and application. In the literature it is extremely difficult to find experimental data for ammonia concerning flammability and prone to explosion at the elevated pressure and temperature. An example of such specific data are the results of the work carried out within the European project SAFEKINEX No. EVG1-CT-2002-00072. The project presented flammability limits, maximum pressure rise during explosion, maximum pressure of explosion and deflagration index for different kind of mixtures of gases. The results also allow for the estimation one of the most important value for combustion process - flame speed. In this work were made the evaluation of ammonia as potential fuel in comparison with the conventional fuels. Using the data from SAFEKINEX project were estimated values of laminar burning velocity ammonia at elevated temperature 20, 100, 200, 250ºC and pressure 1 and 5 bar.

20

Examination of thermal stability of waste rockwool and ammonium nitrate mixtures

45%

Huculak-Mączka M. , Popławski D. , Kaniewski M. , Klem E. , Hoffmann J.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2015

|

tom Vol. 22, nr 3

343--350

EN

Results of research carried out on a waste rockwool and ammonium nitrate mixtures to examine the possibility of using them in fertilization of plants were presented. Reactions occurring between compounds were analyzed to determine the possibility of an uncontrolled exothermic decomposition of nitrogen fertilizer additive. Results obtained from the analysis of prepared mixtures in various proportions and separate samples of individual compounds were compared. Ammonium nitrate used in the research was supplied by one of the domestic fertilizers producer and waste rockwool was collected after a completed crop cycle of a tomato plant. Each sample was dried and ground before examination. Analysis was carried out using differential thermal analysis coupled with thermogravimetry and mass spectrometry (DTA-TG-MS). Obtained results indicate a possibility of use of rockwool mixed with ammonium nitrate in agriculture. However, it is important to choose optimal proportions of compounds to ensure the thermal stability of the mixture.

PL

Przedstawiono wyniki badań przeprowadzonych dla mieszanin odpadowej wełny mineralnej z azotanem(V) amonu w celu przeanalizowania możliwości zastosowania ich w nawożeniu. Zbadano zachodzące w mieszaninach przemiany fizykochemiczne, co umożliwiło określenie ryzyka zajścia gwałtownego egzotermicznego rozkładu azotowego komponentu mieszanki. Porównane zostały wyniki uzyskane z analiz mieszanin azotanu(V) amonu z odpadową wełną mineralną w różnych proporcjach masowych oraz oddzielnych próbek poszczególnych składników. Stosowany azotan(V) amonu pochodził od krajowego producenta nawozów, natomiast wełna mineralna została uzyskana po jednorocznym cyklu uprawy pomidora. Do przeprowadzenia analizy zachodzących w badanym układzie przemian zastosowano różnicową analizę termiczną sprzężoną z termograwimetrią i spektrometrią mas (DTA-TG-MS). Uzyskane wyniki wskazują na możliwość wykorzystania odpadowej wełny mineralnej w mieszance z azotanem(V) amonu w rolnictwie. Należy jednak odpowiednio dobrać skład mieszaniny, biorąc pod uwagę jej stabilność termiczną.