Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Rock’n’roll i „nowe stracone pokolenie” amerykańskiego kina

100%

Włodek P.

|

2015

|

nr 91 Film między muzyką pop a popkulturą

6-19

PL

Rock’n’roll stał się kulturowym i popkulturowym fenomenem lat 50. w Stanach Zjednoczonych, nie tylko rewolucjonizując scenę muzyczną, ale i wywierając głęboki wpływ na kinematografię. Zarówno wielkie studia, jak i producenci niezależni chcieli skapitalizować jego bezprecedensowy oddźwięk, zwłaszcza wśród nastoletniej publiczności. Rewolucyjny i subwersywny potencjał rock’n’rolla, opór starszej generacji, jego natychmiastowe powiązanie w społecznym odbiorze z buntem i przestępczością młodocianych sprawiły, że powstające filmy, manewrując między cenzurą i moralną paniką a hołdowaniem „nastokulturze”, stanowią do dziś interesujący przedmiot analizy osadzającej fenomeny muzyczne i kinematograficzne w kontekście społecznym.

EN

Rock’n’roll became a cultural and popcultural phenomenon of the 1950s. It not only revolutionised the music scene in the United States, but also exerted a profound influence on the cinema. Both major studios and independent producers wanted to capitalise on the unprecedented response, especially among teenage audiences. The revolutionary and the subversive potential of rock’n’roll, the resistance of the older generation, and the immediate association in its social perception with rebellion and juvenile delinquency led to the resulting films maneuvering between censorship, moral panic and the admiration of “teenculture”. Today they represent an interesting object of analysis embedding musical and cinematographic phenomena in a social context.

2

Oswojenie i walka. Sidney Poitier i Harry Belafonte w amerykańskim kinie lat 50. i 60.

100%

Włodek P.

|

nr 80

120-138

PL

Lata 50. i 60. w Hollywood były czasem, gdy po raz pierwszy czarnoskórzy aktorzy – Sidney Poitier i Harry Belafonte – nie tylko grali role główne bądź równorzędne z aktorami białymi, ale byli też dobrze opłacanymi gwiazdami. Jednocześnie kolor ich skóry nie był neutralny, zawsze uwikłany w szerszy kulturowy konflikt przebiegający na wielu płaszczyznach. W prawie każdym filmie nakręconym z ich udziałem we wspomnianym okresie rasa była bowiem wysuwana na plan pierwszy. Poitier został więc utożsamiony z nowym typem – „integracyjnym”, łagodnym i ugodowym, niezagrażającym dominującemu systemowi, choć jednocześnie pełnym godności. Belafonte w latach 50. stworzył typ przeciwny – bohatera okazującego gniew i agresję białym, nacechowanego erotycznie i aktywnie buntującego się przeciw dyskryminacji. Ten typ nie był z kolei powszechnie akceptowany, Belafonte nie otrzymywał więc propozycji, które by go interesowały i jego kariera filmowa się nie rozwinęła. Prześledzenie postaci grywanych przez obu aktorów oraz przebiegu ich karier pozwala spojrzeć na kinematografię amerykańską lat 50. i 60. jako na arenę międzykulturowych zmagań, także w kontekście przemian owej kultury.

EN

Nineteen fifties and sixties in Hollywood were a period, when for the first time Afro-American actors – such as Sidney Poitier and Harry Belafonte – not only played the principal characters or roles of equal rank to their white colleagues, but were also well paid stars in their own right. At the same time their skin colour was not value free and neutral. It was always an element of wider cultural conflicts and tensions that were present on many levels. In almost every film they took part in during that period the white race was placed in the foreground. Poitier was identified with a new type of a black skinned character – who was a mild and conciliatory, and could be associated with the notion of 'integration', one that did not pose any threat to the dominant system of values, though nonetheless full of personal dignity. Belafonte in the 1950s created an opposite type – a protagonist that did not hide his anger and was aggressive towards the whites, a person with an erotic magnetism engaged in an active struggle against discrimination. The character type was not commonly accepted. As a consequence of this Belafonte did not receive roles that would interest him, and his movie career did not develop. Tracing the career paths of both actors and the roles that they played lets us see American cinema of the 1950s and 1960s as a cross-cultural area of struggle and as an element of changing culture.

3

Odwilżowe przełomy.

100%

Włodek P.

|

nr 80

222-227

PL

Recenzja książki Joanny Wojnickiej Dzieci XX Zjazdu. Film w kulturze sowieckiej lat 1956-1968 (2012). Jest to pierwsze w Polsce tak obszerne i erudycyjne (a po 1989 r. pierwsze w ogóle) opracowanie zjawiska odwilży w radzieckiej kinematografii. Wojnicka – wprowadzając własny podział na dwa pokolenia twórców (debiutów z lat 50. i 60.) – analizuje odwilż, wykraczając poza utarte schematy. Koncentruje się nie na jej „hitach filmowych” i tym, co z odwilżą jest najczęściej kojarzone (np. na melodramacie, Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej), ale na zjawiskach mniej znanych, ale także stanowiących o istocie ówczesnej kinematografii i kultury (np. mit Ameryki, mit rewolucji, mit odkryć naukowych). Jednocześnie Wojnicka wskazuje, że odwilż tak naprawdę nie była przełomem, radykalnym zerwaniem z wcześniejszymi formacjami, jak się ją często postrzega, ale elementem ciągłości w kulturze rosyjskiej i radzieckiej. Wnioski te autorka wysuwa w drodze analizy wątków zawsze w tej kulturze obecnych, jednak w odwilży znajdujących nowa odsłonę.

EN

A book review of Joanna Wojnicka’s 'Dzieci XX Zjazdu. Film w kulturze sowieckiej lat 1956-1968' ('The Children of the Twentieth Congress. Film in Soviet Culture During the Period of 1956-1968', 2012). This is an extensive and erudite, and first after 1989, publication dealing with the thaw period in Soviet cinema. Wojnicka, introducing her own categorisation into two generations of artists (who debuted in the 1950s and 1960s), examines the thaw in a manner that reaches beyond the cliché. She does not focus on blockbusters and the themes commonly associated with the thaw (e.g. the melodrama, The Great Patriotic War), but on the lesser known elements, that are defining for the cinema and culture of the time (e.g. the myth of America, the myth of revolution, the myth of scientific discovery). At the same time Wojnicka notes, that the thaw was not truly a breakthrough or a radical break from earlier formation (as it is commonly perceived), but an element of continuity in the Russian and Soviet cultures. This conclusion is based on an analysis of themes ever present in these cultures, however these themes gained a new dimension during the thaw.