Tradition and progress as words are using very often in every day and scholarly language by historians, philosophers, sonologistic, anthropologist and theologians. In every day language are using sometimes without enough rationalization. Tradition and progress have important meaning theoretical and practical for jurisprudence and law but are analyzing rarely in science. My analyze has very general character, waiting for more deep and broader comments. All research devoted to tradition and progress is not easy because its have many contextual different meanings. Different are contents words “tradition” and “progress” in low and its interrelations and influences on different sectors of social life. From axiological point of view tradition has many different evaluations, good and bad contrary to progress evaluated good.
PL
Pojęcia „tradycja” i „postęp” używane są dość często, zarówno w języku potocznym, jak i naukowym, szczególnie historyków, filozofów, socjologów, antropologów i teologów. W języku potocznym pojęcia te używane są nierzadko bez dostatecznego uzasadnienia z powodu braku właściwego rozumienia ich sensu. Pojęcia „tradycja” i „postęp” mają duże znaczenie poznawcze i praktyczne dla jurysprudencji i prawa, ale są podejmowane w badaniach naukowych rzadziej niż na to zasługują. Podejmując tutaj rozważania z tego zakresu, pragnę zaznaczyć, że mają one bardzo ogólny charakter – tez i hipotez – bardziej wskazujących na wielość różnorodnych zagadnień niż pretendujących do ich pogłębionego i wyczerpującego omówienia. Wszelkie rozważania dotyczące tradycji i postępu nie mogą być proste i łatwe, ponieważ pojęcia te obciążone są szeregiem niejasnych znaczeń powiązaniach ze znaczeniami innych pojęć. Niejednoznaczne są przeto treści pojęć „tradycja” i „postęp” w prawie, ich wzajemne związki i rola w prawie, jak też oddziaływanie na pozaprawne dziedziny życia społecznego. Mając na celu przezwyciężanie owych niejasności i niejednoznaczności, należy zauważyć, że w ujęciu aksjologicznym tradycja bywa oceniana różnie, dobrze bądź źle, zależnie od światopoglądu oceniających, natomiast postęp ma wprawdzie dość jednoznaczne pozytywne zabarwienie etymologiczne, ale niekoniecznie także aksjologiczne.
Philosophy of law from the beginnings of philosophy was treated as the part of the general philosophy. Separateness of philosophy of law from general philosophy arised from the end of the XVIII century. Actually philosophy of law is treated as autonomous academic discipline with many connections with general philosophy and another academic disciplines of philosophy. Inspirations of jurisprudence for philosophy and contrary – philosophy for jurisprudence – are very meaningful in discussions relations philosophy of law with general philosophy. During the newest times, according to postmodernism inspirations, are developing different currents of the philosophy of law, among them – biojurisprudence.
PL
Filozofia prawa od początków filozofii długo stanowiła część filozofii ogólnej. Odrębność filozofii prawa od filozofii ogólnej zaczęła się utrwalać od końca XVIII w. Obecnie filozofia prawa traktowana jest już jako samodzielna dyscyplina akademicka, mająca jednak liczne powiązania zarówno z filozofią ogólną, jak i innymi akademickimi dyscyplinami filozofii. W rozważaniach nad relacjami filozofii prawa z filozofią ogólną istotne miejsce zajmują wątki filozoficznych inspiracji prawoznawstwa i prawoznawczych inspiracji filozofii. W czasach najnowszych, zgodnie z inspiracjami postmodernizmu rozwijają się różne nurty filozofii prawa, wśród nich – biojurysprudencja.