Wynagrodzenie ryczałtowe, mimo pojawiającej się krytyki jest wciąż dominującym rodzajem wynagradzania przy realizacji inwestycji budowlanych. W szczególności dotyczy to realizacji ze środków publicznych. W artykule przybliżono istotę wynagrodzenia ryczałtowego, wraz ze wskazaniem jego uwarunkowań, zalet, wad i zakresu. Poruszono także kwestie najczęstszej krytyki wraz z omówieniem jej podstaw i zasadności. W dalszej części zostanie przybliżony ten rodzaj wynagradzania w budownictwie ze szczególnym uwzględnieniem realizacji ze środków publicznych.
EN
Lump sum remuneration, despite emerging criticism, continues to be a prevailing type of remuneration for performance of construction investments. This applies particularly to investments financed from public funds. The article introduces the essence of lump sum remuneration as well as points out itsconditions, advantages, disadvantages and scope. It also addresses the issue of its most frequent criticism together with discussion of its base and legitimacy. The further part will outline this type of remuneration in the construction industry, drawing particular attention to financing the investments from public funds.
2
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Wody podziemne Pradoliny Kaszubskiej (GZWP 110) są od 70 lat intensywnie eksploatowane. Artykuł przedstawia interpretację zmian położenia zwierciadła wód podziemnych w dwudziestoleciu 1979-1999. Kompleksowa analiza danych archiwalnych pozwoliła na odtworzenie zwierciadła naturalnego. Największe zmiany (do 6 m), w porównaniu do stanów naturalnych, obejmują południową część Pradoliny Kaszubskiej. Analizując miesięczne stany lustra wody zauważamy jego spadek w okresie 1979-1992, a w latach 1993-1999 stały wzrost. Naturalny reżim wód podziemnych cechuje pośredni typ wahań między oceanicznym a kontynentalnym. Maksimum stanów przypada w I-II, a minimum w VIII. Roczna amplituda wahań zwierciadła wód podziemnych wynosi od 0,2 do 1,6 m.
EN
Groundwater of the Cashubian ice-marginal valley aquifer (MGB110) has been intensively exploited since 70 years. This paper presents the results of analysis of groundwater level changes during two decades (1979-1999). The comprehensive analysis of data enabled the reconstruction of the level before exploitation of groundwater resources. The changes up to 6 m in comparison to the 1931 yr. level occur in the southern part of the Cashubian ice-marginal valley. Analysis of monthly groundwater level changes showed that in 1979-1992 water table decreased and than increased in 1993-1999. Natural groundwater regime characterize intermediate groundwater type offluctuation between continental and oceanic types (maximum -I/II, minimum - VIII). Amplitude of groundwater level fluctuations varies from 0,2 to 1,6 m.
In Gdańsk region groundwater discharge into the Baltic Sea varies largely along the coast. This is due to variability in lithology, permeability and morphology of different formation (sediments of Quaternary, Tertiary and Cretaceous). About 95% of groundwater is drained by hydrographic system (rivers, polders). Only a small part of this water, participating in circulation system, flows directly to the Baltic Sea in Gdańsk Region. Largest flow is observed in the area of Coastal Terrace, western part of Vistula Delta Plain and Kaszuby ice-marginal valley.
PL
Odpływ wód podziemnych do Morza Bałtyckiego wzdłuż linii brzegowej jest w regionie gdańskim znacznie zróżnicowany. Decyduje o tym litologia, przepuszczalność i morfologia różnych osadów: czwartorzędowych, trzeciorzędowych i kredowych. Około 95% wód podziemnych jest drenowana przez system hydrograficzny (rzeki, poldery). Tylko niewielka część tych wód bierze udział w bezpośrednim odpływie do Morza Bałtyckiego. Największe przepływy obserwuje się w obrębie tarasu nadmorskiego, zachodniej części Żuław Wiślanych i pradoliny Kaszubskiej.
The study area of about 1,000 km2 include northern part of Cashubian Lake District. The objective of the task was to recognition of groundwater circulation system and renawable resources. Detailed system of groundwater circulation was exemplified for Reda drainage basin. This work presents results of numerical models of groundwater in Reda and Zagórska Struga catchment and results of hydrological investigation. Results of numerical model estimated recharge and recharge of groundwater treatment for eliminated groundwater layers reduced in numerical models to 8 layers and groundwater balance regions. This evaluation, made according to three-dimensional filtration model on the assumption that a steady groundwater flow. The results of model simulation show that recharge area occur Kashubian Lake District and discharge area occur Reda ice marginal valley. It means that the total disposable groundwater resources for the specified area equals 520,605 m324h.
Gdański system wodonośny wyróżnia się złożonym systemem hydrostrukturalnym, obejmującym trzy piętra wodonośne: czwartorzędowe, paleogeńsko-neogeńskie i kredowe. Pełną charakterystykę czwartorzędowego piętra wodonośnego przedstawiono na poszczególnych arkuszach Mapy Hydrogeologicznej Polski w skali 1:50 000. W artykule zaprezentowano rozkład najważniejszych parametrów hydrogeologicznych palegeńsko-neogeńskiego i kredowego piętra wodonośnego w centralnej części gdańskiego systemu wodonośnego. Specjalnie opracowane mapy ilustrują zasięg, hydrodynamikę i wydajność potencjalną studzien ujmujących mioceński, oligoceński i kredowy poziom wodonośny. Przedstawione dane mogą być pomocne przy weryfikacji zasobów dyspozycyjnych wód podziemnych gdańskiego systemu wodonośnego.
EN
The Gdańsk hydrogeological system comprises a multiaquifer hydrostructural system that includes Quaternary, Neogene-Paleogene and Cretaceous water-bearing strata periods. The characteristics of the Quaternary aquifer is presented in the Hydrogeological Map of Poland (HMP), 1:50 000. This article presents distribution of the main hydrogeological parameters in the Neogene-Paleogene and Cretaceous multiaquifer formations in the central part of the Gdańsk hydrogeological system. The special maps illustrate the dynamics, potential discharge of wells and extents of the Miocene, Oligocene and Cretaceous aquifers. Hydrogeological maps of the Neogene-Paleogene and Cretaceous multiaquifer formations will be useful to asses groundwater resources of this hydrogeological system.
In the period 2009–2014, a groundwater monitoring system was organized in the area of Gdañsk and Sopot, integrating various types of observation networks, administrative units and respective groundwater circulation zones of the Gdañsk aquifer system. Three stages of research (diagnostic, operational, and research monitoring)resulted in a complete diagnosis of chemical and quantitative status of groundwater. The research was carried out on the basis of the existing observation network, groundwater intakes, and hydrogeological test boreholes drilled specially for this purpose. Such an approach to investigations provided many detailed data about changes in soil and water environment. Zones of past groundwater pollution were identified. The work has become the basis for activities that aimed at reducing the risks and improving the water management.
Celem niniejszego artykułu jest przybliżenie dwóch podstawowych form realizacji inwestycji budowlanych ze środków publicznych w Polsce, tj. w formule "wybuduj" oraz "zaprojektuj i wybuduj". W publikacji przybliżono uwarunkowania prawne, dotyczące zastosowania wskazanych wyżej formuł, wynikających z prawa zamówień publicznych oraz aktów powiązanych. Ponadto dokonano ich porównania wraz z przybliżeniem wad i zalet dla inwestora oraz wykonawcy.
EN
A goal of the article is to focus on two basic forms of executing construction investments from public funds in Poland, that is in the form of “build” and “design and build”. The article looks at the legal conditions of applying the given forms that result from the procurement law and related regulations. Moreover, a comparison and a review of drawbacks and advantages for an investor and a contractor are presented.
Przed podjęciem decyzji o modernizacji systemu zaopatrzenia w wodę aglomeracji gdańskiej konieczna okazała się szczegółowa analiza uwarunkowań formalnoprawnych gospodarowania zasobami wodnymi. Artykuł prezentuje najważniejsze wyniki tych prac. Na podstawie wyników, publikowanych i zawartych w hydrogeologicznych dokumentacjach badań, dokonano oceny zasobów wód podziemnych dostępnych do zagospodarowania przez ujęcia miejskie Gdańska i Sopotu. Szczegółowo przeanalizowano różne warianty zaopatrzenia w wodę. Zarekomendowano dywersyfikację źródeł pozyskiwania wody i wykazano zalety takiego rozwiązania.
EN
Detailed analysis of legal acts was done before making the decision of Gdańsk water supply system modernization. The paper presents the main results of this analysis. The groundwater resources exploited by the municipal water intakes of Gdańsk and Sopot were recalculated based on published papers and hydrogeological documentations. Different scenarios of water supply have been developed for the future water management in these cities. A diversified water supply system from many sources is recommended and the profits are presented.
W artykule przedstawiono wstępną charakterystykę hydrogeologiczną nowych struktur wodonośnych spełniających kryteria GZWP, które zostały zidentyfikowane w rejonie Trójmiasta w osadach wodonośnych plejstocenu, neogenu i paleogenu. Omówiono układ hydrostrukturalny tych zbiorników oraz wskazano na pozycję hydrodynamiczną w systemie krążenia wód podziemnych. Dla każdego zbiornika podano parametry hydrogeologiczne poziomów wodonośnych (miąższość, wydajność potencjalną otworu studziennego, przewodność). Wstępnie oceniono zasobność każdej struktury i jej znaczenie dla zaopatrzenia aglomeracji Trójmiasta.
EN
The paper presents an initial characterisation of new hydrogeological structures fulfilling the criteria for the Major Groundwater Basin identified in the Tricity region in Pleistocene, Neogene and Paleogene sediments. The hydrostructural system is discussed and the hydrodynamic position in the groundwater circulation system is indicated. For each structure, hydrogeological parameters of aquifers have been specified: thickness, potential discharge of a well and transmissivity. Groundwater resources have been estimated for each hydrogeological structure and the usefulness for water management have been assessed.
11
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Struktura wodonośna Żuław Wiślanych obejmuje trzy poziomy wodonośne: I - plejstoceńsko-holoceński, II - różnowiekowy i III - kredowy. Występowanie I i II poziomu jest powszechne, chociaż warunki hydrogeologiczne w poszczególnych częściach delty Wisły są zróżnicowane. Poziom plejstoceńsko-holoceński najlepiej jest wykształcony na Żuławach Gdańskich (GZWP 112) i w zachodniej części Żuław Elbląskich (GZWP 203). Poziom kredowy obejmuje wschodnią część dużej struktury hydrogeologicznej - subniecki gdańskiej, znacznie wykraczającej poza obszar Żuław. Jednak użytkowe znaczenie tego zbiornika ogranicza się tylko do Żuław Gdańskich - GZWP 111. Wyodrębnione poziomy wodonośne powiązane są wspólnym systemem krążenia wód. Obszar Żuław Wiślanych stanowi regionalną bazę drenażu wszystkich poziomów wodonośnych. Naturalne kierunki przepływów pionowych, skierowane ku powierzchni terenu, zostały znacznie zaburzone w wyniku intensywnej eksploatacji wód podziemnych. Największe zmiany obserwuje się w rejonie Gdańska i Elbląga, gdzie depresje regionalne sięgają kilkunastu metrów. Aktualna eksploatacja wód podziemnych wynosi około 122 000 m3/d, w tym najwięcej, bo około 63 000 m3/d z poziomu plejstoceńsko-holoceńskiego. Głównym źródłem formowania zasobów wód podziemnych wszystkich poziomów wodonośnych jest dopływ lateralny z obszaru Pojezierza Kaszubskiego i Starogardzkiego oraz z Pojezierza Iławskiego. Udział bezpośredniego zasilania infiltracyjnego na Żuławach Wiślanych jest znacznie ograniczony z uwagi na izolujący charakter utworów (namuły) przykrywających prawie cały obszar oraz rozbudowany system melioracyjny, odbierający większą część opadów atmosferycznych. Czynnikiem ograniczającym możliwość eksploatacji wód podziemnych są uwarunkowania hydrodynamiczne wykluczające możliwość obniżenia zwierciadła wód w poziomie plejstoceńsko-holoceńskim poniżej spągu pokrywy utworów izolujących oraz jakość wód podziemnych. Na znacznych obszarach Żuław Wielkich i Elbląskich wysoka koncentracja chlorków, żelaza, manganu i fluorków w wodach podziemnych pozbawia poziomy wodonośne cech użytkowych. Badania modelowe obejmowały trzy poziomy wodonośne występujące na obszarze delty Wisły. Granice zewnętrzne modelu zostały oparte na naturalnych elementach morfologicznych (krawędzie wysoczyzn pojeziernych) oraz na brzegu morskim. W wyniku obliczeń symulacyjnych zostały ustalone warunki optymalnej eksploatacji wód podziemnych dla całej struktury wodonośnej oraz w odniesieniu do podziału regionalnego Żuław. Łącznie dla całych Żuław Wiślanych zasoby dyspozycyjne wynoszą 212 880 m3/d.
EN
The Żuławy Wiślane groundwater structure includes three groundwater horizons: I - Pleistocene-Holocene, II - multiage, III - Cretaccous. The I and II horizons are widespread although hydrogeological conditions in various parts of the Vistula River delta are diversified. The Pleistocene-Holocene horizon is best developed in the Żuławy Gdańskie area (Main Groundwater Aquifer GZWP 112) and in the western part of the Żuławy Elbląskie one ( Main Groundwater Aquifer GZWP 203). The Cretaceous aquifer occupies the eastern part of a large hydrogeological structure - the Gdańsk sub-trough which extends far beyond the Żuławy area. However, the practical importance of this aquifer is limited only to the Żuławy Gdańskie area (Main Groundwater Aquifer GZWP 111). The groundwater horizons are interconnected into the joint groundwater circulation system. The Żuławy Wiślane area is a regional drainage base for all groundwater horizons. The natural vertical flow directions towards the surface have been significantly disturbed due to intensive exploitation of aquifers. Most advanced changes were observed in Gdańsk and Elbląg areas where regional depressions of groundwater table reach a dozen of meters. The current rate of groundwater withdrawal reaches 122,000 m3/24h. The main recharge for all the groundwater horizons in the study area comes from the lateral flow from the Kaszuby, Starogard and Iława lake districts. The direct infiltrational recharge from in the Żuławy Wiślane area is far limited due to impermeable cover of alluvial muds covering almost whole land and the well-developed melioration system which drains most of meteoric waters. The limiting factors for exploitation of groundwaters are: hydrodynamic regime which precludes the lowering of groundwater table in Pleistocene-Holocene horizon below the impermeable beds and quality of groundwaters. In the vast areas of Żuławy Wiślane and Żuławy Elbląskie high concentrations of chlorides, iron manganese and fluorides precludes the utilization of these outclassed waters. The modelling included three groundwater horizons in the Vistula River delta area. The internal boundaries of the model were based upon the morphology (margins of lake district uplands) and the sca shore. The calculations enabled the optimization of exploitation conditions for groundwater intakes in the whole groundwater structure and for regional units of the Żuławy area. Total groundwater resources of the Żuławy Wiślane area reach 212,880 m3/24 h.
The research was carried out in order to identify and assess groundwater contamination in the area of the former factory of paints and varnishes “Polifarb” in Gdańsk. A network of temporary boreholes allowed specifying the size of the active sources of contamination and estimating the volume of contaminated rocks and the amount of polluted water. Two zones of polluted water have been identified, with different specific substances. In the first zone, located in the area of the former “Polifarb” factory and close behind it, the water contained polycyclic aromatic hydrocarbons (PAH), volatile aromatic hydrocarbons (BTX), phenols, petrol and mineral oils. In the second zone, chloroorganic compounds (VOC) were detected. Diagnostic modelling and prognostic simulations allowed a preliminary evaluation of the rate of pollutants migration towards the wells of the “Czarny Dwór” groundwater intake.
The history of the hydrogeological investigations in Gdańsk reaches the second half of the XIX century. The pre-war research of German hydrogeologists constitutes a very valuable comparative material currently. In the after-war history, beginning from 40. XX century, Prof. Z. Pazdro carried out research on hydrogeology of the Gdańsk region in the Gdańsk University of Technology. Helaid the foundations of modern hydrogeology not only in Gdańsk, but also in the whole Poland. After Professor’s Z. Pazdro relocation to Warsaw, his investigations were continued by Prof. B. Kozerski and other outstanding researchers of the region.
The purpose of this article is to identify the main factors influencing groundwater resources and chemistry in the area of the Gdańsk agglomeration. Two groups of factors were identified: natural – including physico-geographical location, geological structure and hydrogeological conditions and also anthropogenic impact. The studied area is located within a few morphological units: Kashubian Lakeland, Coastal Terrace and Żuławy Gdańskie (Gdańsk Delta Plain). Each of the above unit is characterized by diverse geological structure and lithology of sediments, which in turn affects the diversity of hydrogeological conditions of multiaquifer formations from Pleistocene to the Upper Cretaceous. Groundwater circulation system includes so-called Gdańsk aquifer system. The main recharge area of covers the Kashubian Lakeland. The discharge zone ncludes Coastal Terrace and Żuławy Gdańskie. The aquifers are confined to varying degree which has a direct impact on the rate of contaminants migration. Anthropogenic pollutions are induced by: industry, transport, development and intensive exploitation of groundwater resources. The geogenic risks that affect aquifers in of the Gdańsk agglomeration are: salt water intrusion, brines ascent and fluoride hydrogeochemical anomaly in water from the Upper Cretaceous aquifer in Żulawy Gdańskie.
Prace w zakresie określenia kierunków i oszacowania wielkości przepływów transgranicznych oraz charakterystyki stanu chemicznego wód podziemnych w strefie przygranicznej Polski z państwami sąsiadującymi były realizowane w kilku etapach w ramach zadań państwowej służby hydrogeologicznej. W pierwszej fazie przygotowano opracowania obejmujące omawianą charakterystykę w profilu granicy z państwami członkowskimi Unii Europejskiej: Republiką Federalną Niemiec, Republiką Czeską, Republiką Słowacką oraz Republiką Litewską. Kolejny etap obejmował przygotowanie opracowań dla strefy pogranicza z Ukrainą, Białorusią oraz Federacją Rosyjską (Obwód Kaliningradzki). W artykule przedstawiono wyniki oszacowanych wielkości przepływów transgranicznych wód podziemnych w strefie pogranicza polsko-rosyjskiego. Obliczone wartości określono na podstawie warstw informacyjnych mapy hydrogeologicznej Polski oraz informacji dotyczących obiektów hydrogeologicznych. Wyniki przedmiotowego zadania pozwolą na rozwój efektywnej sieci monitoringu wód podziemnych na obszarze przygranicznym Polski z Rosją.
EN
The issue covering both the estimation of trans-boundary groundwater flows, as well as the chemical status assessment was carried out in several stages in the framework of the Polish Hydrogeological Survey activities. In the first phase the examinations regarded the Polish boundary area with neighbouring countries – European Union Member States (Germany, Czech Republic, Slovakia and Lithuania). Next stage was focused on elaboration of groundwater flows in the borderland with Ukraine, Belarus and finally with Russia. The article presents the results of the estimated groundwater flows volume in the area of the Polish-Russian border zone. Assessed values were determined on the basis of the hydrogeological maps data and information of the hydrogeological boreholes. The results of the performed tasks allow to develop the effective groundwater monitoring network in the border area between Poland and Russia.
This paper synthetically describes results of research conducted in Gdańsk in 2009–2014. The chemical composition of
groundwater varies between aquifers. Intermoraine, Miocene and Oligocene aquifers conduct freshwater with a mineralisation of
below 600 mg/dm3. These waters preserve natural chemical composition and are characterized by first- and second-class quality. The
groundwater of the Cretaceous formation are low-mineralised and represent mainly the HCO3-Na type and, to a smaller extent, to the
HCO3-Ca type. High concentrations of fluoride ion are also a specific feature of these waters, reaching even 2 mg/dm in some places.
The groundwater composition of the Pleistocene-Holocene aquifer is often altered due to the impact of anthropogenic factors. The performed
study has enabled identification of zones of past groundwater pollution. The work was focused on determining the type, extent,
concentration and the rate of transport of contaminants. Two zones of polluted water have been identified with different specific substances.
Based on the study, activities aimed at reducing the risks and improving an appropriate water management have been undertaken,
particularly with regard to the endangered groundwater intakes.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.