The purpose of the work is to indicate the impact of the Jerusalem festival on European architecture, in particular Polish. The paper attempts to analyze the pattern of the Jerusalem Temple architecture. Two threads dominate the work. The first are columns before entering the temple, their symbolism and metaphorical implementations in synagogue architecture since ancient times and in Christian sacral architecture mainly of the modern period. The second is the issue of the Solomon order, its principles of development in modern architectural treaties, and practical application in sacral architecture. The reception of forms of the Solomon order based on the commentary to the Vision of Ezekiel by Villalpando and Prado and the work of Juan Ricci was attempted in order to present on the example of modern forms of architecture primarily Polish at the same time showing how different ideas were adopted when defining the order of the Jerusalem Temple.
PL
Celem pracy jest wskazanie wpływu świątyni jerozolimskiej na architekturę europejską, w tym w szczególności polską. W pracy podjęto się analizy wzorca, jakim jest architektura świątyni jerozolimskiej, w oparciu o różne podania. Odniesiono się również do dwóch wątków, którymi są kolumny przed wejściem do świątyni, ich symbolika i metaforyczne implementacje w architekturze synagogalnej od czasów średniowiecznych i w chrześcijańskiej architekturze sakralnej, głównie okresu nowożytnego, oraz zagadnienia porządku salomonowego, jego zasad opracowania w nowożytnych traktatach architektonicznych i praktycznego zastosowania w architekturze sakralnej. Recepcję form porządku salomonowego w oparciu o komentarz do wizji Ezechiela autorstwa Villalpando i Prado oraz pracę Juana Ricciego starano się przedstawić za pomocą nowożytnych form architektury przede wszystkim polskiej, pokazując jednocześnie, jak różne wyobrażenia, detale i symbolikę przyjmowano, definiując porządek świątyni jerozolimskiej.
Celem artykułu jest charakterystyka semiotycznego aspektu architektury bożniczej w kontekście tekstów liturgicznych oraz wykazanie bezpośredniej relacji między wymiarami synagog a poszczególnymi wersami modlitw. Przedmiotem prac była synagoga w Siemiatyczach powstała w końcu XVIII w. Jako przykład modlitwy wybrano Tikkun Chacot, nabożeństwo o północy, które pojawiło się pod wpływem ruchów kabalistycznych w Safedzie, a które dość szybko pod wpływem ruchów mistycznych XVII i XVIII w. wpisało się jako element liturgii synagogalnej w Europie.W artykule dokonano analizy metrologicznej wymiarów synagogi w Siemiatyczach w oparciu o badania in situ oraz powiązanej z nią analizy gematrycznej tekstu modlitwy Tikkun Chacot. Gematria stanowi szczególną odmianę mistyki liter i jest zakorzeniona w szczególny sposób w języku hebrajskim. Polega na przetwarzaniu liter wyrazów w liczby. Metoda ta zakłada rozumienie liter w wyrazie jako znaków graficznych liczb. Podczas badań stosowano metody logicznej argumentacji, historyczno-analityczne oraz ilościowe i statystyczne.W czasie badań udało się wskazać związek fragmentów modlitwy Tikkun Chacot z wymiarami synagogi w Siemiatyczach. Dotyczy to wymiarów zewnętrznych i wewnętrznych. Zdecydowanie częściej w wymiarach zewnętrznych odnajduje się wyrażenia odnoszące się do wygnania i nostalgii za świątynią i Jeruzalem. Najczęściej wyrażenia sławiące Boga odnoszą się do wymiarów wewnętrznych. Jednocześnie wskazano, iż związek ten przedstawia lingwistycznie binarny charakter architektury bożniczej zakorzeniony w opozycji wnętrze–zewnętrzne.
EN
The article aims to describe the semiotic aspect of synagogue architecture in the context of liturgical texts and show the direct relationship between synagogues’ dimensions and the individual verses of prayers. The work’s subject was a synagogue in Siemiatycze, built at the end of the 18th century. The example of prayer was Tikkun Chatzot, the midnight service that emerged under the influence of Kabbalistic movements in Safed. Under the influence of 17th and 18thcentury mystical movements, it became part of the synagogue liturgy in Europe.The article presents a metrological analysis of the synagogue’s dimensions in Siemiatycze based on in situ research and the related Tikkun Chatzot prayer text’s gematric analysis. Gematria is a special kind of mysticism of the letters and is rooted in a particular way in the Hebrew language. It consists of converting the letters of words into numbers. This method assumes that letters in a word are understood as graphic signs of numbers. During the research, methods of logical argumentation, historical and analytical, and quantitative and statistical, were used.During the research, it was possible to indicate the relationship between the Tikkun Chatzot prayer fragments and the synagogue’s dimensions in Siemiatycze. It applies to external and internal dimensions. We find expressions relating to exile and nostalgia for the temple and Jerusalem more often in the external dimensions, whereas in interior dimensions we encounter expressions praising God. At the same time, it was indicated that this relationship represents the linguistically binary character of the synagogue architecture rooted in the exterior–interior opposition.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.