Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl
Ograniczanie wyników
Czasopisma help
Lata help
Autorzy help
Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 268

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 14 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 14 next fast forward last
1
100%
PL
Autor przedstawia rozwój specyficznych tanich metod wznoszenia budynków z drobnowymiarowego drewna opałowego (chrustu, polan) spajanego gliną na Wileńszczyźnie na przestrzeni dwóch wieków (tj. w latach 1821-2009), potwierdzonych publikacjami z tego okresu. Omawiane budownictwo należy uznać za oryginalne zjawisko na pograniczu rozwoju kultury materialnej, historii architektury i sztuki budowania. Rozwinęło się na Wileńszczyźnie, lecz oddziaływało także na powojenne budownictwo wiejskie Podlasia. Zaowocowało kilkuset budynkami, z których wiele (zwłaszcza na Podlasiu, gdzie autor mógł przeprowadzić bardziej dokładne badania) nadal stoi i jest użytkowanych.
EN
The author presents the historical development of variants of a low-cost and low-tech building method, which can be assessed as sort of stovewood construction, presently known as stackwall or cordwood construction, i.e. a method of building a wall with tiny stovewood and clay. The building method was being developed since about 1821 in the Vilnius region (now in Lithuania), and has been recorded in a number of technical publications in 1821, 1834, 1839, 1845, 1917 and 1930. The development of the local sort of stovewood construction is assessed as a very specific phenomenon, and should be appreciated for its influence on the vernacular building in the neighbouring territories, including the Podlasie region in N-E Poland.
PL
Zmiany klimatu jakie miały i mają miejsce na Ziemi mogą pozostawiać swoje ślady w postaci zmian temperatury obserwowanych obecnie w profilach otworów wiertniczych. Analiza głębokościowej zmienności tych temperatur może być źródłem informacji o warunkach klimatycznych jakie istniały na badanym obszarze w różnych okresach. Czynnik ten wpływa równocześnie na obserwowaną wielkość ziemskiego strumienia cieplnego i jego uwzględnienie może mieć istotny wpływ na poprawność wyznaczenia tego parametru. Na podstawie przedstawionych w pracy wyników analiz badań geotermicznych opartych zarówno na metodzie konstrukcji syntetycznych profilowań termicznych (Ts), jak i wykonanych modelowaniach geotermicznych przeanalizowano wpływ czynnika paleoklimatycznego związanego ze zlodowaceniem późnoplejstoceńskim na wartości temperatur obserwowanych obecnie w otworach wiertniczych na obszarze Niżu Polskiego. Wstępna interpretacja danych geotermicznych z ponad 30 głębokich otworów z tego obszaru pozwoliła między innymi na stwierdzenie obecności efektu paleoklimatycznego, a także naokreślenie średniej wartości temperatury warstwy przypowierzchniowej (GST) istniejącej na tym obszarze w okresie tego zlodowacenia. (-6.85 deg C).
EN
Past and current climatic changes on the Earth may be recorded in the subsurface temperature profiles observed in deep boreholes. Analysis of such profiles measured in boreholes few thousand metres deep may provide information on past climatic conditions existing in on the studied area. Terrestial heat flow data may be considerably influenced by this factor and should be corrected for all data accordingly. Results of analysis based both on constructions of synthetic thermal logs (Ts) and on the results of further modelling show that the last glaciation has left evident paleoclimatic temperature signals in nearly all observed subsurface temperature profiles in deep boreholes from the Polish Lowlands. Preliminary results on the average annual ground surface temperature for the Polish Lowlands in the Late Pleistocene have been obtained (GST = -6.8°C).
PL
Jednym z rezultatów prowadzonych na przestrzeni kilku dziesięcioleci prac wiertniczych są m.in. wyniki badań petrofizycznych rdzeni wiertniczych. Spośród badanych parametrów fizycznych jednym z najważniejszych jest gęstość właściwa skał. Poprawność wyznaczenia tego parametru determinuje dokładność określeń porowatości całkowitej skał. Jest to równocześnie ważny parametr interpretacyjny uwzględniany w większości programów interpretacyjnych z zakresu geofizyki wiertniczej. Znaczne koszty pozyskania omawianych danych a także ich unikatowość (część rdzeni wiertniczych z otworów archiwalnych uległa w międzyczasie częściowej lub całkowitej likwidacji) skłaniają do szczegółowej analizy istniejących danych. Analizą taką objęto ogółem dane laboratoryjne ze 107 głębokich otworów badawczych dla 10 321 próbek pochodzących głównie z głębokich otworów badawczych Państwowego Instytutu Geologicznego wykonanych w latach 1971-1993. Pojawił się dylemat czy obserwowany wzrost gęstości właściwej skał z głębokością jest związany z błędem pomiarowym czy też z przyczynami przyrodniczymi (czy też z dwoma tymi czynnikami równocześnie). Przedstawione w artykule próby wyjaśnienia omawianego problemu nie prowadzą do jednoznacznych rozstrzygnięć.
PL
Pole termiczne Ziemi a szczególnie rozkład gęstości strumienia cieplnego (Q) może być źródłem istotnych informacji o procesach geodynamicznych przebiegających w skorupie, o warunkach generacji węglowodorów, a także o obszarach i formacjach perspektywicznych dla wykorzystania energii geotermalnej. Unikatowość badań geotermicznych, wynikająca z braku możliwości ich weryfikacji czy powtórzenia, a także znacznych koszty takich badań, wpływa na to, że eksploracja istniejących danych archiwalnych wydaje się podstawową drogą pozyskania nowych informacji w tym zakresie. Utworzenie cyfrowych baz danych geofizycznych oraz geologicznych dla większości otworów badawczych z obszaru Polski, a także rozwój metod interpretacji danych, stworzyło warunki do zaproponowania alternatywnego w stosunku do dotychczas stosowanego, sposobu określeń wartości strumienia. Zastosowanie proponowanej metody badań może doprowadzić do dokładniejszego poznania rozkładu przestrzennego strumienia cieplnego na obszarze Niżu Polskiego, a w dalszej kolejności na obszarze całej Polski.
EN
The thermal field of the Earth and particularly the heat flow density (Q) is a valuable source of information on geodvna-mic processes that occur in the Crust, conditions for hydrocarbon generation, and areas and formations promising for geothernuil energy. The uniqueness ofgeothermal data that are impossible to be verified, and high costs ofgeothermal investigations, are the main reason why exploration and reprocessing of old data is the best way to obtain new interesting information. The setup ofgeophruc ai and geological database for most of the Polish research boreholes is the principal justification for the proposal of a new method for heat flow determination. This method will be more effective for determination of spatial distribution of heat flow in the Polish Lnw -lands, as well as subsequently the entire Polish area.
6
Content available remote Staropolski ogród jako archetyp i relikt tradycji
100%
PL
Staropolska literatura zawiera liczne odniesienia do sztuki ogrodowej, w której widziano nośnik tradycji. Badania literackie ujawniają złożoność tych odniesień i odsłaniają postawy takie jak: estyma wobec swojskości, poszukiwanie w sztuce ogrodowej pierwiastków rodzimości i polskości, a nawet dopatrywanie się w dawnych ogrodach najpierwotniejszych praźródeł cywilizacji. Analiza, jakiej poddano dawną percepcję staropolskiej sztuki ogrodowej, ma na celu ujawnienie subiektywnych, elementarnych „pierwiastków polskości” – to jest specyficznych elementów i znaczeń, jakie uważano za „nośniki pamięci” o polskiej kulturze i tradycji.
EN
The old Polish literature contains numerous semantic references to horticulture. Garden art was even perceived as a relic of ancient traditions. Literary materials reveal the complexity of the related references and brought to life a variety of attitudes towards gardens and greenery. The exemplary attitudes include reverence to homeliness, quest for nativeness and ingeniousness, and admiration to the ancestral heritage fixed in greenery. Besides, gardens were even believed to be the oldest birthplaces of universal civilization. The analysis of the 19th-century and older perception of old Polish horticulture and garden art was aimed at revealing subjective, rudimentary elements that build the specific national semantics of old Polish heritage. These semantic elements are believed to be “memory carriers” and contain “seeds of Polish identity”.
PL
W artykule przedstawiono fenomen wiejskiego pieca jako elementu architektonicznego będącego przedmiotem zainteresowań dawnych budowniczych i architektów od XVIII wieku do współczesności, lecz także stale obecnego w polskiej literaturze pięknej od XVI wieku Omówiono znaczenie, jakie wiejskiemu piecowi przydawali miłośnicy polskiej kultury dawnej i kultury ludowej. Powodem powzięcia badań jest wyjątkowość niektórych urządzeń ogniowo-kominowych w pewnych regionach Polski, co przed kilkudziesięciu laty dostrzegł prof. Ignacy Tłoczek, uważając np. „piece podlaskie" za „osobliwość niespotykaną nigdzie indziej na świecie". Celem niniejszego artykułu jest jednak nie tylko uzupełnienie luki poznawczej, nie tylko synteza rozproszonej wiedzy na temat polskich pieców, lecz także - jako przyczynek do dalszych badań - stworzenie merytorycznej podstawy do dalszych badań, mających na celu określenie potencjalnej roli tradycyjnych systemów ogniowo-kominowych jako elementów użytkowych, kompozycyjnych, a przede wszystkim semantycznych (tj. ważnych pod względem znaczeniowym) we wnętrzu współczesnego oraz przyszłego domu.
EN
The paper deals with the social, cultural and architectural significance of a cottage stove in Poland, between the 18th and 20th centuries. The old Polish literature citations are the base for reasoning, which can be summarized with the sentence by prof. Ignacy Tłoczek, who claimed that "a cottage stove in the Podlasie region is a curiosity of the World" and called this type of a stove to be "the supreme fire device, probably the best in its category". Similar theses were also declared by other Polish writers, both academicians and enthusiasts of Podlasie folk culture. The objective of the work is not only to complete the knowledge about vernacular stoves and stove lore, but also to gather dispersed informations and thus to create the base for further analyses of the significance of vernacular stove art and technology for the contemporary and future dwellings, including utilitarian, aesthetic and semantic aspects. In other words, the findings have been displayed with the main conclusion that the subject matter should be still investigated with focus on inspirational and cultural significance of Podlasie cottage stoves.
8
Content available remote "Staropolska estetyka architektoniczna" w kontekście jutra
100%
PL
Przedstawiono wybrane wyróżniki percepcji architektury w dawnych wiekach w Polsce w oparciu o źródła pisane (zacytowano fragmenty z lat 1659-1839), na tle teorii witruwiańskiej. Odniesiono je do współczesnej estetyki architektonicznej, poszukując podobieństw świadczących o uniwersalności wzorców odbioru przestrzeni. Wśród takich wyróżników podkreślono dwubiegunową polaryzację postaw estetycznych oscylujących pomiędzy racjonalizmem a duchowością, które budowały bipolarny system odniesienia definiujący dowolny wytwór ówczesnej architektury.
EN
Principles of the perception of architecture in Poland in old ages have been recognized, based of literature citations 1659-1839 and the theory of Vitruvius. The findings are compared to the contemporary architectural theory with the objective to find universal patterns of architectural perception. Such patterns include dichotomy of rational and spiritual perception, forming the coordinate system for architecture assessment.
9
100%
PL
Czerpiąc z semperowskich teorii architektury, stylu i sztuki (w szczególności z Der Stil in den technischen und tektonischen Künsten oder Praktische Ästhetik), popartych analizą architektonicznego użycia plecionek w ujęciu historycznym, autor twierdzi, że plecione budulce od zarania dziejów architektury stymulują jej rozwój i z perspektywy wieków okazały się wręcz podstawą ukształtowania się architektury jako takiej wraz z jej licznymi zjawiskami stylowymi. Współcześnie, a zwłaszcza od 2005 roku, obserwujemy powrót do plecionki architektonicznej jako składnika konstytuują- cego formę, ornamentykę i semantykę dzieła architektonicznego. Przełomem uruchamiającym ów nawrót (postrzegany tu jako spójne zjawisko) okazał się polski pawilon na wystawę światową Expo 2005 w japońskim Aichi. Jednak próbując ocenić obserwowany obecnie renesans plecionej architektury, uwzględniono tu także inne sprzyjające mu uwarunkowania. Na tle analizy historycznych i współczesnych zjawisk w sferze kultury materialnej, architektury i sztuki, a dotyczących roli plecionek, autor ocenia tę kategorię budulców jako niezwykle nośną co do symboliki (bo wręcz archetypową), oddziaływania (bo zarówno wizualną, jak i haptyczną, zaś co do znaczenia wizualnego: zarówno tektoniczną, jak i ornamentalną) i inspiratywności (bo pobudzającą wyobraźnię nieskończoną liczbą kulturowych skojarzeń), przewidując dalszy wzrost jej oddziaływania na architekturę XXI wieku. W ten sposób architektura wraca do swych korzeni.
EN
Based on a Gotfried Semper’s theory of architecture (in his Style in the Technical and Tectonic Arts) and examination of historic examples of textile and wattle materials in architecture, a thesis has been formulated that wattle materials supported the origins and development of architecture through ages, thus being the fundamental factor of architecture as one of the arts. The consecutive analysis of the contemporary architectural masterpieces has revealed the new phenomenon of architectural reversion towards wattled constructions and forms, or resumption of textile and woven architecture, especially since 2005, when the Expo 2005 pavilion of Poland in Aichi, Japan, has been designed and built with its wickerwork façades. The Polish pavilion was assessed as the breakthrough that had originated the contemporary global “wattle-inspired architecture”; nevertheless, the range of other relevant circumstances were under investigation, as well. Based on such broad analyses, the author concludes that wattle materials and adornments are being still essential as sources of architectural inspiration and semantics, and as the essence of haptic architecture. The new 21st century architecture is becoming wattled and haptic. It comes back to its origin.
PL
W artykule streszczono badania nad tradycyjnymi, alternatywnymi konstrukcjami na Podlasiu: budownictwem z polan i gliny (tzw. drewnoglina albo stackwall) oraz ze słomy i gliny (konstrukcja strychulcowa), w zakresie modernizacji obiektów wzniesionych w tych konstrukcjach, z zastosowaniem współczesnych materiałów i technologii. Dyskusji poddano możliwości i przeszkody stosowania współczesnych technologii budowlanych w obiektach wykonanych według dawnych technik oraz status starych metod budowlanych, które zostały zapomniane, ale są odtwarzane i dostosowywane do współczesnych potrzeb, paradoksalnie uzyskując opinię nowatorskich.
EN
The paper contains the results of the study on the modern development of traditional "alternative" building methods in the Podlasie region, with special focus on the modernization of the local variants of wattle-and-daub and stackwall (i.e. cordwood masonry) constructions. The present status of the old vernacular types of building constructions and methods, and their development opportunities are discussed.
16
Content available remote Współczesne rozwiązania technologiczne w budownictwie z drewna opałowego
100%
PL
Budownictwo z drewna opałowego zwane jest według terminologii międzynarodowej cordwood masonry albo stackwall. Należy do tanich alternatywnych technologii budowlanych. Budulcem ścian jest w tym przypadku chrust albo polana, albo pieńki opałowe, które zostają spojone lepiszczem. Omawiana technologia ma na ziemiach polskich około 200-letnią tradycję i jest poświadczona w literaturze, poczynając od 1821 roku. Współcześnie poszukuje się możliwości udoskonalenia tej technologii, między innymi poprzez badania nowych rodzajów lepiszcza, takich jak masy cementowo-celulozowe typu PEM (paper-enhanced mortar albo papercrete) i sposobów izolacji ścian. W artykule omówiono możliwości wykorzystania nowych technologii na tle tradycyjnych dawnych odmian budownictwa z drewna opałowego.
EN
Stovewood construction, called also cordwood masonry or stackwall, is a low-cost building technique in which brushwood or tiny stovewood blocks are bound with clay or cement and lime mortar in order to build a thick and massive wall. T he technology has been known for the last 200 years and mentioned since 1821. Nowadays cordwood masonry is perceived as a contemporary "low-tech" and ecological technology, being investigated and developed to stay modern and usable in contemporary building and architecture. T he development includes new mortars such as PEM (paper-enhanced mortar or papercrete) and new insulation techniques. These enhancements are described in the paper, comparing to the traditional solutions.
PL
Artykuł zamyka trzyczęściową serię publikacji poświęconych zaskakująco rozwiniętym tradycjom budowlanego użycia gliny, łajna i innych nietypowych budulców lub domieszek. W pracy niniejszej przedstawiono badania dawnych tradycji i sposobów stosowania gliny i domieszek w konstrukcjach pieców i kitów zduńskich, kominów, fundamentów, ceramiki budowlanej i innych, pominiętych wcześniej, części budowli. Wywód wszystkich trzech części zwieńczony jest tu wnioskiem o znakomitym, bo niezwykle bogatym i różnorodnym dorobku dawnej polskiej myśli technicznej w omawianym tu zakresie tematycznym, obejmującym kulturę budowlanego użycia gliny, zasługującą na docenianie jako część naszego dorobku technologiczno-kulturowego. W szczególności zaś niniejsza trzecia część uzasadnia wniosek o szczególnym znaczeniu w naszej dawnej kulturze budowlanej substancji zawierających związki żelaza.
EN
The paper is the third part of a series which reveals the astonishing richness and diversity of building technologies related to the usage of clay and dung, and other unusual materials and admixtures. The subject matter analyzed here is non-standard alternative materials usage in stoves, chimneys, cements, building ceramics, groundworks and other parts of buildings. The general conclusion of the series is that the Polish technical literature of the last three centuries was abundant in works related to the subject matter and now witnesses about the stunning development of culture of clay and dung usage, as part of Polish national heritage of the past. The specific finding in this work is that iron-containing substances played an important role in the building culture of the past.
PL
Na podstawie literatury przedmiotu (w tym piśmiennictwa dziewiętnastowiecznego) poddano krytycznej analizie tezę, iż tak zwane podymne (dawny podatek pobierany od domów lub częściej od kominów, zwany inaczej kominowym i obowiązujący z licznymi modyfikacjami od 1629 roku, choć dawniej różnie interpretowany) stanowiło jedną z przyczyn powszechności specyficznych systemów grzewczych (tj. wielopiecowych, lecz zarazem jednokominowych) we wschodniopodlaskich domach wiejskich, a być może także istotny czynnik sprzyjający zachowaniu się lokalnie aż do początku xx wieku bezkominowych systemów piecowych w tzw. wnętrzach kurnych (dymnych). uzyskano informacje potwierdzające tezę, choć nie wykluczono pewnych wątpliwości interpretacyjnych. wyniki analiz uogólniono, potwierdzając generalną zależność architektury i budownictwa od czynników fiskalnych, co zilustrowano również innymi przykładami.
EN
Based on the old literature survey, the author has examined the hypothesis that the specific taxes which were called podymne had determined the historic development of old vernacular stove systems in residential building in the podlasie region (north-eastern poland), thus resulting in their local uniqueness. Podymne was first mentioned in 1626 and then interpreted in various ways, and became one of the causes of the local prevalence of stove-based heating systems without chimneys. the author verifies this conviction and follows its consequences, thus looking for the general dependencies between taxes and architecture in their historic evolutionary development.
PL
Zamiarem autora było rozpoznanie zakresu dawnych zastosowań gliny i innych budowlanych paramateriałów (nie wyłączając nawet łajna), co w zakresie ograniczonym do klepisk, podłóg i ścian wykonano i przedstawiono już w poprzednim artykule z tej serii (Szewczyk, 2011). Zaś w pracy niniejszej przedstawiono badania dawnych tradycji i sposobów stosowania gliny i domieszek w konstrukcjach sufitów, stropów, sklepień i dachów. Wywód zwieńczony jest wnioskiem o znakomitym, bo niezwykle bogatym i różnorodnym dorobku dawnej polskiej myśli technicznej w omawianym tu zakresie tematycznym, obejmującym kulturę budowlanego użycia gliny – zasługującą na docenienie jako część naszego dorobku technologiczno-kulturowego.
EN
The objective of the work was to reveal the astonishing richness and diversity of building technologies related to the usage of clay and dung, and other unusual materials and admixtures. The subject matter has been analyzed on examples of ceilings and roofs, as the other parts of buildings were studied and described in the former part of this series (Szewczyk, 2011), which is now continued in this article. The conclusion is that the Polish technical literature of the last three centuries was abundant in works related to the subject matter and now witnesses about the stunning development of culture of clay and dung usage, as part of Polish national heritage of the past.
PL
W artykule omówiono szereg kwestii związanych z modernizacją zakładu przemysłowego zlokalizowanego na obszarze chronionym. Na przykładzie ciepłowni zakładowej B.A.T. w Augustowie przeanalizowano problemy dotyczące konstrukcji obiektu, ochrony środowiska, formy architektonicznej, ponadto wyróżniono grupę czynników związanych z odbiorem społecznym inwestycji.
EN
The author deals with the problems of ecologically - minded industrial restructuring and in particular, analyses construction, ecological and social aspects of the moderniWzation of the heating plant in Augustów.
first rewind previous Strona / 14 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.