Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl

Ograniczanie wyników

2 Konteksty - Polska Sztuka Ludowa

2 Kośka L.

Znaleziono wyników: 2

Liczba wyników na stronie

Wyniki wyszukiwania

Sortuj według:

Ogranicz wyniki do:

Lec, lektura purimowa

100%

Kośka L.

nr 3 (326)

31-45

Tekst jest próbą opowiedzenia biografii i scharakteryzowania twórczości Stanisława Jerzego Leca z perspektywy dwóch dat: 6 marca 1909 oraz 13 adar 5669 roku, które zbiegły się w dniu przyjścia poety na świat, jednak – na skutek odmiennej natury kalendarza gregoriańskiego i żydowskiego – zwykle się rozbiegają, tworząc symbolicznie rozziew dla doświadczenia i dla uwarunkowań dzieła. Momentowi urodzin Leca dodaje wyjątkowości fakt, że przypadły one w erew Purim. Filozoficzne podteksty i formalne przejawy tego święta (które jest karnawałowym odreagowaniem niedoszłej do skutku zagłady) mogą rzucić snop światła na twórczość poety, z innej niż zazwyczaj perspektywy ukazać jej aspekt satyryczny. W perspektywie tej we wszechobecnych u Leca formułach maskowania, przebrania, ukrycia (demonstrowanych i analizowanych w niniejszym tekście) da się dostrzec również cień obrazu, który mógł się ukazać jego oczom w dniu narodzin, „dniu pierwszego zdziwienia”.

An attempt at recounting the biography of Stanisław Jerzy Lec as well as characterising his works from the perspective of two dates: 6 March 1909 and 13 Adar 5669, which coincided with the day of the poet’s birth, albeit owing to differences between the Jewish and Gregorian calendars they usually diverge, thus creating a symbolic hiatus for experiencing his oeuvre and its determinants. The time of Lec’s birth is rendered exceptional by the fact that the event took place in the course of Erew Purim. The philosophical sub-texts and formal symptoms of this holiday (a carnival reaction to an unsuccessful extermination) could cast light on the poet’s works and show their satiricial aspect from a viewpoint different from the usual one. Within this perspective of formulas of putting on masks, changing costumes, and concealment, omnipresent in the case of Lec (demonstrated and analysed in this article), it is possible to perceive also the shadow of an image, which could have appeared before his eyes on that “day of first astonishment”.

Kraus, Lec, Bernhard – spotkanie pod wieżą Babel

100%

Kośka L.

nr 1-2(320-321)

240-250

Punktem wyjścia rozważań jest wypowiedź Waltera Benjamina, że „satyryk to postać, pod jaką cywilizacja przyswoiła sobie ludożercę”. Teza ta zostaje poddana pod dyskusję i wyeksponowana w figurach trzech wielkich satyryków z kręgu wiedeńskiego – Karla Krausa, Thomasa Bernharda i Stanisława Jerzego Leca. Ich spojone linearnie biografie komponują się w XX wiek i objaśniają go. Opowiedziane zostają ich spotkania w przestrzeniach realnych i symbolicznych. Przedstawione zostają strategie życiowe i literackie, które wybierali w zależności nie tylko od temperamentu, lecz także od sytuacji europejskiej, na którą reagowały ich utwory. Zasadnicze pytanie dotyczy funkcji w kulturze takich zdań, jak Benjaminowskie – i jak zdania, jakie tworzyli bohaterowie tekstu – których cechą zasadniczą jest błyskotliwość i przesada. Przedstawione zostają dwie strategie językowe: satyra i metafora (a także elitarność i wieloznaczność) – w kontrze do powagi i dosłowności (a także trywializacji i funkcjonalności). To, co w postawie satyrycznej wydaje „ludożercze”, dzikie, przesadne, jest w istocie antytotalitarne, kulturotwórcze i ocalające.

The point of departure for the presented reflections is the declaration made by Walter Benjamin: “The satirist is the figure in whom the cannibal was received into civilisation”. This thesis is subjected to a discussion and emphasized in the persons of three great satirists from the Viennese circle – Karl Kraus, Thomas Bernhard, and Stanisław Jerzy Lec, whose linearly bonded biographies are integrated into the twentieth century, which they elucidate. The author recounts their meetings in real and symbolic space, and presents the life and literary strategies chosen by them depending not only upon their temperament but also the situation in Europe to which their works reacted. The fundamental question concerns the function fulfilled in literature by such statements as the one formulated by Benjamin – and those by the protagonists of the text – whose basic feature is brilliance and exaggeration. The article considers two linguist strategies: satire and metaphor (as well as elitism and ambiguity) versus gravity and literality (together with trivialisation and functionality). That, which in the satirical attitude appears to be “cannibalistic”, untamed, and exaggerated is actually anti-totalitarian, culture-creative, and redeeming.