Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Historia kół gospodyń wiejskich - między emancypacją a kolonizacją wsi

100%

Frączak P.

Kwartalnik Trzeci Sektor

|

2021

|

nr 55 (03/2021)

42-56

EN

The Act of 9 November 2018 on rural housewives’ circles introduced a third legal form for these organisations, which prompted a return to discussions on the role of circles and the ideological principles behind their formation and activities. The paper presents the development and functions of the rural housewives’ circles movement in Poland over the last 100 years. Basing on the analysis of literature covering the period from the establishment of the first circles to the present day, the author attempts to prove that contrary to popular views and opinions, the movement was not homogeneous and was characterised by great diversity. He also identifies the attempts to use the circles for political purposes, for a kind of “colonisation of the villages”, which, according to the author, was never entirely successful. This is evidenced by the ever-present significant, independent, and autonomous initiatives undertaken by the rural housewives’ circles, examples of which are provided for in the paper.

PL

Ustawa z dnia 9 listopada 2018 roku o kołach gospodyń wiejskich wprowadziła trzecią formę prawną tych organizacji, co spowodowało powrót do dyskusji na temat roli kół oraz ideologicznych założeń ich powstawania i działalności. Artykuł prezentuje, jak ruch kół gospodyń wiejskich rozwijał się w Polsce oraz jakie pełnił funkcje przez ponad stulecie. Bazując na analizie literatury obejmującej okres od powstania pierwszych kół do współczesności, autor podejmuje próbę udowodnienia, że ruch ten, wbrew popularnym poglądom i opiniom, był niejednorodny i cechowała go duża różnorodność. Wskazuje także próby wykorzystania kół do celów politycznych, swoistej „kolonizacji wsi”, co – zdaniem autora – nigdy nie zakończyło się pełnym sukcesem. Świadczą o tym zawsze silnie obecne w ruchach kół gospodyń wiejskich niezależne, autonomiczne inicjatywy, których przykłady można znaleźć w artykule.

2

Historia zakonów jako wkład do teorii organizacji pozarządowych

100%

Frączak P.

Kwartalnik Trzeci Sektor

|

2021

|

nr 53 (1/2021)

62-73

EN

This paper presents historical religious orders as forms of grass-root self-organization. The diversity of those initiatives, both in terms of the tested organizational structures, areas of activity, as well as the history of large international order organizations and activities of particular local monastery communities may help us to better understand the essence of how social organizations operate today. Topics such as long-term perspective of the assessment of activities or their mission-oriented nature are secondary areas of interest in today’s organizations, although they may actually decide on the factual meaning of social activity. The purpose of this paper is to draw attention to several aspects of the tradition of order communities which can provide a starting point for analysis of civic activities not only in regards to short-term effectiveness, but also institutional development and effects on social development.

PL

W artykule przedstawiono historyczne zakony jako formy oddolnej samoorganizacji. Różnorodność tych inicjatyw w zakresie zarówno testowanych struktur organizacyjnych, jak i obszarów działania, a także w wymiarze dziejów dużych międzynarodowych organizacji zakonnych i działań poszczególnych lokalnych wspólnot klasztornych, może pomóc w lepszym rozumieniu istoty funkcjonowania organizacji społecznych dzisiaj. Kwestie takie jak długofalowa perspektywa oceny działań czy ich charakter misyjny to w dzisiejszych organizacjach tematy drugoplanowe, choć być może to właśnie one decydują o rzeczywistym znaczeniu działalności społecznej. Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na kilka aspektów tradycji organizacji zakonnych, które mogą stać się podstawą analizowania aktywności obywatelskiej z punktu widzenia nie tylko skuteczności w krótkiej perspektywie, ale także rozwoju instytucjonalnego i rezultatów działania w wymiarze rozwoju społecznego.

3

Dynamika tworzenia się organizacji pozarządowej na przykładzie Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w latach 1866–1880

100%

Frączak P.

|

nr 61-62 (1-2/2023)

52-82

EN

The article presents the history and key turning points in the development of the “Sokół” Gymnastic Society in Lviv in the years 1866–1880. On the example of this association, the internal dynamics of the formation of a social organization were analyzed, which appear to be more complex than in the case of bureaucratic or business structures. Attention was drawn to the important dimensions of the organization’s functioning: goals, the way of exercising power, the membership base and finances, which constitute a real challenge also in case of modern entities. The history of „Sokół” shows that the final shape of a given initiative is determined by various factors and processes occurring both in the environment and in the organization itself. At the same time, it is proof of the universality and timelessness of the problems faced by activists of grassroots organizations set up to achieve socially useful purposes.

PL

Artykuł przedstawia historię i kluczowe punkty zwrotne rozwoju Towarzystwa Gimnastycznego Sokół we Lwowie w latach 1866–1880. Na przykładzie tego stowarzyszenia poddano analizie wewnętrzną dynamikę tworzenia się organizacji społecznej, która jest, jak się wydaje, bardziej złożona niż w wypadku struktur biurokratycznych lub biznesowych. Zwrócono ponadto uwagę na istotne wymiary funkcjonowania organizacji: cele, sposób sprawowania władzy, baza członkowska czy finanse, które także we współczesnych podmiotach stanowią prawdziwe wyzwanie. Historia „Sokoła” pokazuje, że o ostatecznym kształcie danej inicjatywy decyduje wiele czynników i procesów, zachodzących zarówno w otoczeniu, jak i w samej organizacji. Jest to jednocześnie dowód na uniwersalność i ponadczasowość problemów, z jakimi mierzą się działacze organizacji tworzonych oddolnie, aby osiągać cele społecznie użyteczne.