Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Struktury oligopolistyczne na polskim rynku żywnościowym

100%

Szajner P.

Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

|

2017

|

nr 475

309-318

PL

Polski przemysł żywnościowy przeszedł głębokie przemiany strukturalne. W niektórych branżach wystąpiła bardzo silna koncentracja struktur podmiotowych. Powodem tego były zarówno bezpośrednie inwestycje zagraniczne, jak i regulacje rynkowe. Oligopolistyczne struktury występują w branżach: cukrowniczej, tytoniowej, olejarskiej i browarniczej. Duża koncentracja struktur występuje także w produkcji napojów bezalkoholowych i słodyczy. Oligopole w polskim przemyśle spożywczym funkcjonują w bardzo zróżnicowanych uwarunkowaniach rynkowych i regulacyjnych. Omawiane branże charakteryzują się wyższą od przeciętnej w przemyśle spożywczym rentownością netto i rentownością kapitału własnego.

2

Ceny cukru w Polsce i ich determinanty

63%

Hamulczuk M. , Szajner P.

Zagadnienia Ekonomiki Rolnej

|

2015

|

nr 4(345)

59-80

EN

The sugar market in the EU is among the most regulated food markets in the world. This regulation is based on production quotas and foreign trade regulations. Individual links of the marketing chain are characterised by highly varied degree of concentration. Growers of sugar beets and consumers are very numerous and possibly have the weakest bargaining power. The highest degree of concentration is in the sugar industry, which is a classic oligopoly, because four producers manufacture a homogenous product. Thus differentiated structure, faced with strong market protection, creates potential conditions for monopolistic practices and obtaining the so-called monolithic margins. Sugar production and prices in Poland and in the EU are largely conditioned by the system of market regulations. The conducted sugar market reform had little effect on the interrelation of the EU prices with the world prices in the analysed period. As a result of the reform, the relations of the Polish or EU prices to the world prices dropped (this coincided with the growth in the world sugar prices) and, at the same time, there is no growth in the long- or short-terms relations. In 2004, the selling prices of sugar in Poland are linked to the EU prices and their level is not highly divergent from the average prices in the Community. These relations weakened slightly along with the end of the reform and the nature of long-term relations changed. Stronger interrelations are between retail and wholesale prices.

3

Economic Effects of Changes in the Excise Tax on Tobacco Products in Poland

63%

Hryszko K. , Szajner P.

Zagadnienia Ekonomiki Rolnej

|

2023

|

tom 375

|

nr 2

22-50

EN

The aim of the article is to assess the impact of changes in excise duty rates on prices, consumption, and tax revenue to the state budget on the development of the domestic tobacco industry. The study was conducted, among other things, using methods of statistical comparative analysis, dynamics of the main elements of the market, exponential regression analysis, and analysis of selected financial ratios. The research shows that between 2010 and 2021 the tobacco industry in Poland developed very dynamically due to foreign direct investments and competitiveness on the EU market. Fiscal policy determined prices of tobacco products, as indirect taxes dominated the structure of retail prices. The increasing rates of excise duty resulted in a decrease in cigarette consumption, which was compensated by an increase in the consumption of innovative products. The effectiveness of fiscal policy is also confirmed by the growing budget revenues and reducing the shadow economy in the internal market. In recent years, however, consumer income has been growing faster than the prices of tobacco products, which has resulted in their better affordability. In conclusion, between 2022 and 2027, excise tax rates will gradually increase due to the harmonization of the national tax law with the regulations in force in the European Union. The increase in excise duty rates will determine the production and sale of tobacco products, which will adapt to demand conditions. Higher rates of excise tax will result in an increase in the prices of tobacco products and state budget revenues from indirect taxes.

PL

Celem artykułu jest ocena wpływu zmian stawek akcyzy na ceny, konsumpcję oraz wpływy podatkowe do budżetu państwa na rozwój krajowej branży tytoniowej. Badanie przeprowadzono m.in. z wykorzystaniem metod statystycznej analizy porównawczej, dynamiki głównych elementów rynku, analizy regresji wykładniczej oraz analizy wybranych wskaźników finansowych. Z przeprowadzonych badań wynika, że w latach 2010–2021 branża tytoniowa w Polsce wykazywała wysoką dynamikę rozwoju, a decydowały o tym bezpośrednie inwestycje zagraniczne i konkurencyjność na unijnym rynku. Polityka fiskalna determinowała ceny wyrobów tytoniowych, gdyż podatki pośrednie dominowały w strukturze cen detalicznych. Rosnące stawki podatku akcyzowego skutkowały spadkiem konsumpcji papierosów, który był rekompensowany wzrostem spożycia innowacyjnych wyrobów. Efektywność polityki fiskalnej potwierdzają także rosnące dochody budżetowe i ograniczenie udziału szarej strefy w wewnętrznym rynku. W ostatnich latach dochody konsumentów wzrastały jednak szybciej niż ceny wyrobów tytoniowych, co powodowało poprawę ich przystępności cenowej. Podsumowując, w latach 2022–2027 stawki podatku akcyzowego będą sukcesywnie wzrastały ze względu na harmonizację krajowego prawa podatkowego z przepisami obowiązującymi w Unii Europejskiej. Wzrost stawek akcyzy będzie determinował produkcję i sprzedaż wyrobów tytoniowych, które będą dostosowywały się do uwarunkowań popytowych. Wyższe stawki podatku akcyzowego wpłyną na wzrost cen wyrobów tytoniowych i dochodów budżetu państwa z podatków pośrednich.