In this paper we present the systemic changes in education in Lithuania as well as the simultaneous movement towards inclusive education. Lithuania is following an international approach on inclusive education (UNECSO, 2008). The latter understanding prompted a shift of focus – from disorder towards human rights and needs. It is legally recognised, that children with special educational needs have a need for assistance and services in the education process that occurs due to being exceptionally gifted, having congenital or acquired disorders or disadvantages in their personal surroundings. The authors of the paper aimed to overview the systemic changes of the Lithuanian education system leading towards inclusive education. The research was based on systems theory taking into account two general approaches: 1) a cross-sectional approach – with a focus on the interactions that take place between two or more systems, and 2) a developmental approach – with a focus on the changes occurring in a system over time. Documentary review as well as meta-analysis have been employed as the methods of the exploratory study. The paper discloses that the systemic changes cover developments in educational policies and practices, including the financial and administrative framework, educational support through Pedagogical Psychological Services, and teacher training for inclusive education
PL
W niniejszym artykule przedstawione zostały zmiany systemowe w strukturze edukacji na Litwie; prezentujemy również ruch na rzecz kształcenia integracyjnego. Litwa stosuje międzynarodowe podejście do kształcenia integracyjnego (UNECSO, 2008). Zrozumienie tego rodzaju edukacji spowodowało przesunięcie uwagi od zaburzeń do praw i potrzeb człowieka. W świetle prawa uznaje się, że dla dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi niezbędna jest pomoc i opieka w procesie edukacji, która pojawia się w związku z ich wyjątkowym talentem, wrodzonymi lub nabytymi zaburzeniami lub niekorzystną sytuacją w otoczeniu osobistym. Celem autorów opracowania jest przegląd zmian systemowych litewskiego systemu edukacji prowadzących do kształcenia integracyjnego. Podstawą badań była teoria systemów przy uwzględnieniu dwóch ogólnych podejść: 1) podejścia przekrojowego, w którym nacisk kładzie się na interakcje zachodzące między dwoma lub większą liczbą systemów, oraz 2) podejścia rozwojowego, w którym szczególnie uwzględnienia się zmiany zachodzące w systemie z biegiem czasu. Zastosowanymi metodami badań poszukiwawczych były przegląd dokumentacji oraz metaanaliza. W opracowaniu wykazano, że zmiany systemowe dotyczą rozwoju strategii i praktyk edukacyjnych, ram finansowych i administracyjnych, wsparcia edukacyjne poprzez usługi psychologiczno-pedagogiczne oraz szkolenia nauczycieli w zakresie kształcenia integracyjnego.
2
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
The article briefly surveys the system of special pedagogical support in Lithuania, the types of educational institutions of a specific purpose and their place in the context of comprehensive education. The research on the quality of education and educational support provided in special schools and special education centres is introduced. The research aim is to investigate creation of the perspectives of lifelong learning for students with special educational needs. The research employs a combined research methodology: empirical methods of quantitative and qualitative research are combined. The quantitative research involved 317 pedagogues and specialists of educational assistance working in special schools and special education centres. The qualitative research involved 4 selected educational institutions devoted to students with special educational needs. Participants of the qualitative research: heads of educational institutions (N=12); pedagogues and providers of educational support (N=37); school students (N=32); students’ parents (N=45). The pedagogues suppose they help school students and parents decide concerning future perspectives, support students’ motivation for learning, develop the competences required for lifelong learning; they even state that they design individual curricula for the pupils (even though this is not the established common practice in Lithuanian schools). In general, parents are not aware of what perspectives are available for their children after graduation from the institution of special purpose education, the limited opportunities to gain the skills required for a specific occupation, especially without travelling long distances from home. Students are thinking of their life perspectives after graduation from school, discuss them with family members; however, they lack support of pedagogues in order to adequately assess their abilities, possibilities to choose a profession.
PL
Artykuł zawiera krótki przegląd systemu edukacji specjalnej na Litwie – instytucji edukacyjnych: ich celu i miejsca w edukacji powszechnej oraz wsparcia specjalistycznego realizowanego w szkołach i ośrodkach specjalnych. W tekście przytoczono wyniki badań nad jakością edukacji i wsparcia edukacyjnego w szkołach specjalnych i ośrodkach kształcenia specjalnego. Celem badań było określenie perspektyw uczenia się przez całe życie uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. W badaniach zastosowano mieszaną metodologię, czyli połączenie metod badań ilościowych i jakościowych. Badaniem ilościowym objęło 317. pedagogów i specjalistów pracujących w szkołach specjalnych i ośrodkach kształcenia specjalnego. Uczestnikami badań jakościowych byli dyrektorzy placówek oświatowych (N=12); pedagodzy i specjaliści wspierający uczniów (N=37); uczniowie (N=32); rodzice uczniów (N=45) – z czterech wybranych placówek edukacji specjalnej przeznaczonych dla uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Z zebranego materiału wynika, że pedagodzy specjalni uważają, że pomagają uczniom i rodzicom decydować o przyszłych perspektywach uczniów, wspierają ich motywację do nauki, rozwijają kompetencje wymagane do uczenia się przez całe życie; deklarują nawet, że opracowują indywidualne programy nauczania dla uczniów (mimo że nie jest to powszechna praktyka w litewskich szkołach). Z kolei rodzice nie są świadomi, jakie perspektywy są dostępne dla ich dzieci po ukończeniu szkoły specjalnej, nie widzą możliwości zdobycia umiejętności wymaganych do wykonywania określonego zawodu, zwłaszcza, gdy szkoła zawodowa jest oddalona od domu i wymagane jest pokonywanie sporych odległości. Uczniowie natomiast zastanawiają się nad swoją przyszłością i perspektywami życiowymi po ukończeniu szkoły, dyskutują je z członkami rodziny; brakuje im jednak wsparcia pedagogów, aby odpowiednio ocenić swoje umiejętności oraz możliwości wyboru zawodu.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.