W artykule przedstawiono przykład zastosowania opracowanej metodyki prognozowania zagrożeń geotechnicznych w kopalniach odkrywkowych węgla brunatnego [5]. Zamieszczono w nim fragment wyników analizy stateczności skarp i zboczy wybranego rejonu Kopalni Bełchatów. Analizę tę wykonano wykorzystując informacje z bazy danych, cyfrowy model górotworu i posiadane oprogramowanie.
EN
The article presents an example of an application of the elaborated forecasting methodology for geotechnical hazards in lignite open cast mines [5]. It includes a part of results obtained in the analysis of slopes stability in a selected region of Belchatow Mine. The analysis was carried out basing on the information obtained from databases, numerical model of the rock ma
W rozprawie jest przedstawiony formalny model wizualnego systemu projektowego wykorzystującego wiedzę projektową do wspomagania projektanta na etapie projektowania koncepcyjnego. Dialog między projektantem a systemem odbywa się za pomocą języka wizualnego, którego elementami są diagramy projektowe reprezentujące tworzone rozwiązania. Jednoznaczne wykorzystanie diagramowego języka projektowania do rozwiązywania problemów projektowych jest możliwe dzięki zdefiniowanej tu konceptualizacji dziedziny projektowania wizualnego. Stanowi ona specyfikację pojęć z tej dziedziny, ich taksonomii oraz zachodzących między nimi relacji. Do przekształcania struktur projektów złożonych z obiektów określonych poprzez konceptualizację projektową służą wprowadzone tu syntaktyczne reguły projektowe składające się na system generacyjny. System ten pozwala otrzymać zbiór struktur projektów stanowiących syntaktykę diagramowego języka projektowania. Wyspecyfikowana w pracy realizacja syntaktyki języka projektowania, która nadaje znaczenie geometryczne obiektom projektowym i zachodzącym między nimi relacjom, określa semantykę diagramowego języka projektowania umożliwiając w ten sposób otrzymywanie diagramów reprezentujących projektowane artefakty. Wewnętrzną komputerową reprezentację diagramów stanowią wprowadzone tu wartościowane atrybutowane hierarchiczne hipergrafy rozmieszczenia. Reprezentacja ta jest łatwa do automatycznego przetwarzania, a jednocześnie pozwala przechowywać zarówno syntak- tyczną jak i semantyczną wiedzę projektową. Hierarchiczne hipergrafy rozmieszczenia składają się z hiperkrawędzi reprezentujących zarówno komponenty diagramów, jak i wieloar- gumentowe relacje między nimi. Atrybuty przypisane elementom hipergrafów specyfikują własności obiektów projektowych reprezentowanych przez te elementy. Możliwość zagnieżdżania hipergrafów w hierarchicznych hiperkrawędziach reprezentujących grupy komponentów diagramu pozwala projektantowi rozważać projekt na wybranym poziomie szczegółowości, a także wyrażać relacje zachodzące pomiędzy fragmentami projektu znajdującymi się na różnych poziomach hierarchii. Do transformowania rozważanej reprezentacji wewnętrznej diagramów są wykorzystywane zarówno zdefiniowane tu hierarchiczne hipergrafowe gramatyki rozmieszczenia będące narzędziem generacyjnym umożliwiającym tworzenie projektów zgodnych z narzuconymi kryteriami, jak i wyspecyfikowane operacje na hierarchicznych hipergrafach rozmieszczenia pozwalające na efektywne dokonywanie modyfikacji odpowiadających akcjom projektowym. Przedstawiony w rozprawie logiczny model wnioskowania o projektach wykorzystuje wewnętrzną reprezentację diagramów projektowych i język logiczny pierwszego rzędu. Hierarchiczne hipergrafy rozmieszczenia są transformowane do postaci formuł logicznych opisujących generowane rozwiązania. Syntaktyka tych formuł bazuje na wprowadzonej wielorodzajowej sygnaturze, a wyspecyfikowane ontologiczne dopasowanie symboli sygnatury do pojęć konceptualizacji projektowej umożliwia jednoznaczne przedstawienie wiedzy dotyczącej obiektów projektowych reprezentowanych przez komponenty diagramów. Semantyka formuł logicznych jest określana za pomocą inte?retacji definiowanej poprzez strukturę relacyjną przypisującą atomy hipergrafów i wartości ich atrybutów elementom składowym formuł. Interpretacja ta pozwala na pozyskiwanie wiedzy projektowej dotyczącej diagramów i jej aktualizację podczas wykonywania kolejnych akcji projektowych na diagramach. Porównywanie formuł logicznych, opisujących diagramy, z formułami logicznymi pierwszego rzędu reprezentującymi ograniczenia i wymagania projektowe umożliwia sprawdzanie poprawności rozwiązań projektowych względem zadanych kryteriów. Zostało zaproponowane wyposażenie systemu wspomagania projektowania wizualnego w zbiór agentów projektowych będących inteligentnymi asystentami wspomagającymi projektanta. Agenci są wyspecjalizowanymi, współpracującymi ze sobą modułami, które autonomicznie rozwiązują powierzone sobie podzadania, operując na hierarchicznej hipergrafowej reprezentacji projektów. Zachowanie agentów jest modelowane za pomocą zbioru reguł hierarchicznych hipergrafowych gramatyk rozmieszczenia i bazy wiedzy zawierającej fakty dotyczące rozwiązywanego zadania. Zdefiniowany tu język hipergrafowy, którego elementy są generowane przez agentów projektowych, określa zbiór możliwych stanów świata. Zaprezentowany semantyczny model wieloagentowego systemu projektowego umożliwia agentom ocenę stanów świata względem predykatów opisujących wymagania projektowe z wykorzystaniem logicznego mechanizmu wnioskowania bazującego na modalnym rachunku predykatów. Zostały omówione dwa systemy komputerowe wspomagające projektowanie koncepcyjne, które zostały zaimplementowane w Zakładzie Projektowania i Grafiki Komputerowej UJ w sposób zgodny z założeniami przedstawionymi w zaprezentowanym w pracy modelu teoretycznym. Umożliwiają one szybką generację i modyfikację wstępnych rozwiązań projek- towych oraz wnioskowanie na temat ich poprawności. Wykorzystanie zaproponowanego formalnego modelu komputerowego wspomagania projektowania wizualnego z wykorzystaniem wiedzy projektowej jest tu przedstawione na przykładach projektowania rozkładów i aranżacji pomieszczeń, krzeseł i kratowychi wież przesyłowych.
EN
A formal model of the visual design system, which uses design knowledge to support the designer during the conceptual design phase, is presented. A dialogue between the designer and the system is performed by means of a visual language composed of diagrams representing created solutions. The unambiguous use of the diagrammatic design language for solving design problems is assured by a conceptualization of the visual design domain defined here. It specifies concepts of this domain, their taxonomy and relationship between them. To transform design structures composed of objects determined by the design conceptualization, syntactic design rules that form a generative system introduced here, are used. This system allows the designer to obtain a set of design structures forming syntax of the diagrammatic design language. A specified realization of the design language syntax, which gives geometric meaning to design objects and relations between them, defines the semantics of the diagrammatic design language allowing to receive diagrams representing designed artifacts. Diagrams are internally represented in the system by evaluated attributed hierarchical layout hypergraphs, which are introduced here. This representation is easy for automatic processing and at the same time allows for encoding both syntactic and semantic design knowledge. Hierarchical layout hypergraphs consist of hyperedges representing both diagram components and multi-argument relations between them. Attributes assigned to hypergraph elements specify properties of design objects represented by these elements. The possibility of nesting hypergraphs in hierarchical hyperedges representing groups of diagram components allows the designer to consider the project at the chosen level of detail and to express the relationships between fragments of the project placed on different hierarchy levels. To transform the considered internal representation of diagrams, both hierarchical hypergraph layout grammars defined here, which constitute a generative tool for creating projects consistent with imposed design criteria, and specified operations on hierarchical layout hypergraphs, which enable their effective modifications corresponding to the design actions, are used. The presented logical model of reasoning about projects uses the internal representation of diagrams and the first-order logic language. Hierarchical layout hypergraphs are transformed into logical formulas describing generated solutions. The syntax of these formulas is based on the introduced multi-sorted signature, while the specified ontological commitment, which maps signature symbols to concepts of the design conceptualization, allows an unambiguous presentation of knowledge concerning the design objects represented by the diagram components. The semantics of logical formulas is specified using the inte?retation defined by the relational structure assigning hypergraph elements and values of their attributes to constituent elements of formulas. This interpretation allows for the acquisition of knowledge concerning design diagrams, and its updating whilst the design actions on diagrams are performed. By comparing the logical formulas describing diagrams to first-order logic formulas representing the constraints and design requirements, design solutions are validating against the given criteria. The endowment of the visual design system with a set of design agents being intelligent assistants aiding the designer has been proposed. Agents are specialized, co-operating modules, which independently solve assigned subtasks by manipulating the hierarchical hypergraph representations of projects. The behavior of agents is modelled by a set of hierarchical layout hypergraph grammar rules and a knowledge base containing facts about a problem to be solved. The hypergraph language defined here, the elements of which are generated by design agents, defines a set of possible states of the world. The presented semantic model of the multi-agent design system allows agents to assess states of the world, according to predicates describing the design requirements, using the logical inference mechanism based on the modal predicate calculus. Two computer systems supporting the conceptual design, which have been implemented in the Department of Design and Computer Graphics at the Jagiellonian University, in a manner consistent with the objectives outlined in the presented theoretical model, are discussed. They rapidly generate and modify early design solutions, and reason about their correctness. The application of the proposed formal model of computer-aided visual design with the use of design knowledge is presented on examples of designing floor layouts, arrangements of rooms, chairs and transmission towers.
Artykuł dotyczy wybranych złóż reprezentujących grupę surowcową „Kamienie łamane i bloczne" występujących w powiecie kłodzkim i mających zasadnicze znaczenie wśród magmowych skał wylewnych. Omówiono ich lokalizację wraz z charakterystyką budowy geologicznej i wielkości aktualnych udokumentowanych zasobów. Podano przykłady aktualnie eksploatowanych złóż, opisując wielkość wydobycia, zbyt surowca, a także uwarunkowania zewnętrzne i ograniczenia środowiskowe wpływające na ich funkcjonowanie. Jednym z przykładów jest złoże gabra Słupiec - Dębówka, w którym wydobycie prowadzone jest mniej więcej na stałym poziomie, zbyt surowca, przy wykorzystaniu transportu kolejowego, dotyczy stałych odbiorców i brak jakichkolwiek przeszkód zarówno środowiskowych jak i prawnych. Zakład górniczy ma możliwość zwiększenia wydobycia, które prowadzone jest poza granicami terenów o ograniczeniach środowiskowych. Przewidywana w przyszłości budowa obwodnicy Nowej Rudy - Słupca wyeliminuje problem uciążliwości transportu kołowego dla pobliskiej aglomeracji miejskiej. Zastosowane przez kopalnię rozwiązania technologiczne eksploatacji (minimalny ładunek kruszący, zamknięte ciągi załadowcze, zraszanie składowisk, zamknięty obieg wody technologicznej) korzystnie zminimalizowały wpływ wydobycia na aglomerację miejską Nowej Rudy.
EN
In this article selected deposits of dimesion and crushed stones occured in Kłodzko County were described. Localization, geological characteristic and reserves guantity of these deposits were analyzed. Examples of present worked deposits were given as well as amount of output, raw material sales, external conditions and environmental restrictions. Słupiec-Dębówka gabbro deposit is one of this example. Output in this quarry is about constant and sales of railways transported raw materials based on regular customers. There are no both of environmental and legal restrictions and mining work has a possibility to increase of output which is making beyond environmentally restricted areas. Road by-pass of Nowa Ruda planned in near future will eliminate a problems with effect of wheel transport on nearby agglomeration. Technical solutions of exploitation (minimal charge of explosive, closed belt conveyor flight, spraying the mine dumps, closed technological water cycle) were minimalized inconvinient impact of gabbro quarrying on Nowa Ruda agglomeration.
W artykule przedstawiono opracowaną w Poltegor-Instytut IGO Bazę Danych Surowców Skalnych umożliwiającą ewidencjonowanie złóż kopalin skalnych oraz prowadzenie wszechstronnych analiz zawartych w niej danych pod kątem możliwości właściwego zagospodarowania tych złóż.
EN
In this article Rock Raw Materials Database worked in Poltegor-Instytut IGO was presented. This database is make to possible recording of rock raw material deposits and make versatile analyses of their proper development.
W artykule, w sposób syntetyczny przedstawiono realizowane w ostatnich latach prace nad Jednolitą Bazę Danych Geologicznych złoża węgla brunatnego Złoczew oraz wykorzystaniem jej przy aktualnie opracowywanym cyfrowym modelu geologicznym złoża. Tworzony w systemie MineScape przestrzenny model geologiczny złoża Złoczew, zarówno odwzoruje stan wiedzy o złożu na podstawie posiadanej dziś dokumentacji geologicznej, jak i pozwoli w przyszłości na aktualizowanie go nowymi informacjami geologicznymi o złożu z odwierconych otworów.
EN
In this article Uniform Geological Database of Złoczew brown coal deposit which will be applied to acquisition of geological model of this deposit was presented. This MineScape System geological model bases on actual state of geological documentaction of Złoczew deposit. In the future updating of the model will be possible.
W artykule przedstawiono opracowane w Poltegor-Instytut IGO bazy danych. Zaproponowane bazy danych mają umożliwiać ewidencję waloryzowanych złóż surowców skalnych do prowadzenia wszechstronnych analiz wariantowych scenariuszy ich zagospodarowania. Racjonalne wykorzystanie danych geośrodowiskowych ułatwi zarządzanie nie tylko środowiskiem naturalnym, ale wspomoże także wiele procesów inwestycyjnych.
EN
In this article was described new databases worked in Poltegor-Instytut IGO. These databases will to make possible of valorized rock raw material deposits recording to make versatile analyses of deposits development. Efficient using of geo-environmental data will to make easy to management of natural environment and to aid of many investments as well.
W artykule przedstawiono dwa lubuskie złoża węgla brunatnego – Cybinkę i Torzym, które do celów analiz i koncepcji ich zagospodarowania, opisano cyfrowo, a informacje geologiczne zgromadzono w bazie danych. Utworzone oprogramowanie, umożliwiło graficzną prezentację warunków złożowych oraz wykonywanie wariantowych obliczeń. Stan rozpoznania i udokumentowania złóż pozwolił na uzyskanie szacunkowych wyników bilansowych zasobów węgla brunatnego.
EN
The article presents Cybinka and Torzym - two of lignite deposits from Lubuskie district. For the purpose of analyzing and developing the concept of their development, they are described digitally and geological information is collected in the database. The software developed, enabled graphical representation of the deposit parameters and performed variant calculations. The state of recognition and documentation of these deposits has allowed for an initial estimate of lignite resources.
8
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule omówiono rolę bazy danych geologicznych w rozwiązywaniu zadań geologiczno-górniczych w odkrywkowych kopalniach węgla brunatnego. Przedstawiono często występujące problemy związane z wykorzystywaniem dokumentacyjnych materiałów archiwalnych (wykonywanych przez różne instytucje w różnych latach). Zilustrowano to na przykładzie obliczeń zasiarczenia węgla brunatnego złoża Bełchatów. Uzyskane wyniki oceny średniej zawartości siarki całkowitej w złożu różniły się między sobą, w związku z czym rozważa się wprowadzenie współczynnika korygującego dane.
EN
The article presents a role of geological database in the solution of geological and mining problems in lignite open cast mines. It shows frequent difficulties in the usage of historical data (prepared by different firms periods). The issue is ilustrated with the lignite sulphurization calculations for Belchatow deposit. The obtained results of the average sulphur content differed to a large extent so the possibility of the introduction of correction coefficient is considered.
9
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Zagospodarowanie złoża węgla brunatnego Bełchatów sięga łat siedemdziesiątych. Już wówczas prowadzone były prace nad zastosowaniem programów komputerowych do rozwiązywania zadań geologiczno-górniczych realizowanych w Kopalni. Rozpoczęte prace nad założeniami, gromadzeniem i porządkowaniem informacji doprowadziły do powstania Jednolitej Bazy Danych Geologicznych (JBDG), która zawiera ponad 1 mln rekordów. W 2005 r. w systemie MineScape™, utworzono przestrzenny model złoża, wykorzystując opracowany i przyjęty profil litostratygraficzny oraz informacje z JBDG. W artykule opisano wykorzystywane do tego celu możliwości systemu MineScape™. Utworzony, zaktualizowany model złoża węgla brunatnego Bełchatów (dla Pola Bełchatów), pozwolił na korelację występujących w nim powierzchni stratygraficznych z odpowiadającymi stwierdzeniami w otworach oraz na weryfikację JBDG. Model jest wykorzystywany przy projektowaniu prac eksploatacyjnych.
EN
Development of Bełchatów brown coal deposit started in 70's. At that time works on implementation of computer programs into solution of geological and mining tasks realized in the mine have been conducted. Works on assumption, collection and arrangement of data have lead to creation of Uniform Geological Database (JBDG), which already has 1 million records. In 2005 3D model which utilizes elaborated and accepted lithostratigraphic profile and data imported from JBDG was created in MineScape™ system. Elaborated and updated model of Bełchatów brown coal deposit (for Bełchatów Field) enabled correlation between stratigraphic surface with suitable geological data in boreholes and JBDG verification. It was also useful in planning exploitation works.
W artykule przedstawiono etapy realizacji Pilotowego systemu geoinformacyjnego dla wybranych rejonów eksploatacji surowców skalnych w województwie dolnośląskim. Przedstawiono główne jego założenia, strukturę systemu wraz z metodyką budowy i funkcjonalnością. Opisano również strukturę danych wejściowych wraz z ich źródłami.
EN
In the paper the development stages of the Pilot geoinformation system for selected regions of rock materials extraction in the Dolnoslaskie Voivodship have been presented. The system’s most important foundations, its structure and development methodology, as well as functionalities have been given. The structure of the input data including its sources have also been described.
11
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Informacja o stanie środowiska jest wciąż w zbyt małym stopniu wykorzystywana w procedurach zarządzania, prowadzonych na wszystkich szczeblach administracji państwowej i publicznej w kraju. Jednocześnie coraz większe wymagania stawiane w zakresie ochrony i zarządzania zasobami środowiska wymagają zaawansowanych narzędzi informatycznych do pracy z dostępnymi obecnie danymi. Ze względu na przestrzenny charakter informacji, naturalnym kierunkiem jest zastosowanie technologii systemów informacji geograficznej (GIS). W artykule przedstawiono prace nad pilotowym systemem geoinformacyjnym o zasobach surowców skalnych, który opracowywany jest w Instytucie Górnictwa Odkrywkowego Poltegor Instytut we Wrocławiu we współpracy z Instytutem Górnictwa Politechniki Wrocławskiej. W celu określenia zakresu funkcjonowania tworzonego pilotowego systemu geoinformacyjnego realizowanego w ramach projektu "Strategie i scenariusze technologiczne zagospodarowania i wykorzystania złóż surowców skalnych", przeprowadzono analizę uwarunkowań i potrzeb geologa wojewódzkiego i geologów powiatowych w województwie dolnośląskim. Rozpoczęto również prace nad tworzeniem Bazy Danych Geologicznych Surowców Skalnych stanowiącej element systemu geoinformacyjnego. W realizowanym projekcie, do budowy systemu zostanie wykorzystane oprogramowanie ArcGIS Server firmy ESRI, posiadające narzędzia do tworzenia serwisów mapowych dostępnych przez przeglądarkę internetową oraz udostępniania danych przestrzennych w różnych formatach.
EN
Activities concerning establishment of pilot geoinformation system on natural stone resources are presented in the paper. The system is developed by "Poltegor" Institute of Opencast Mining, Wrocław in cooperation with the Institute of Mining Engineering at Wroclaw University of Technology. The analysis of requirements and needs of the geologist of the Lower Silesia voivodship and district geologists in the region was conducted in order to determine the extent of functioning of the pilot geoinformation system realized within the framework of the project "Strategies and Technological Scenarios of Management and Utilization of Natural Stone Deposits". Construction of Geological Database of Natural Stone Deposits being an element of the geoinformation system has also started. Within the project ArcGIS Server software by ESRI, equipped with tools for creating mapping applications available via internet browser and sharing spatial data in different formats, is going to be used for the system establishment.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.