Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Rodzina w województwie łódzkim - problemy i zagrożenia a możliwości realizacji funkcji rodziny

100%

Mikołajczyk-Lerman G. , Uniwersytet Łódzki; Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny; Instytut Socjologii

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica

|

2010

|

tom 35

PL

Na początku XXI w. rodzina polska wciąż może być badana w kontekście transformacji politycznej i ekonomicznej. Budowanie demokracji i intencjonalne kształtowanie gospodarki rynkowej odciskają swe piętno na zachodzących zmianach modelu i sposobu funkcjonowania rodziny. Artykuł bada, jak powyższe zmiany wpływają na członków rodziny, zwłaszcza tych zlokalizowanych na terenie województwa łódzkiego. Dyskusja skupia się na efektach zmian politycznych, ekonomicznych i kulturowych na funkcje współczesnej rodziny. Występujące modyfikacje odnoszą się przede wszystkim do wzrostu ważności potrzeby zabezpieczenia materialnych podstaw życia rodzinnego z uwagi na występowanie dotykającego wiele rodzin bezrobocia. Szczególna uwaga została skupiona na następujących elementach przemian rodzin – polskich, a zwłaszcza rodzin zamieszkujących województwo łódzkie – związanych z wyłanianiem się nowych zjawisk: zmianie wzorców zachowań matrymonialnych i prokreacyjnych pod wpływem bezrobocia, ubóstwa i dezorganizacji rodziny.

EN

At the beginning of the 21st century, Polish families can still be examined in the context of the political and economic transformation. The building of democracy and the intentional, ongoing reshaping of the Polish economy in the direction of a market economy are exerting significant influences on a wide range of issues that are affecting contemporary family life. This article examines how these changes have affected members of contemporary families, especially in the Lodz voivodeship. This discussion focuses on the effects of changes (political, economic and cultural) on functions of the contemporary family. Transformations occurring currently cause certain modifications in the forms of family life that have existed up to now. These modifications consist above all in the increased need to secure a material basis for the family because the changes resulted in unemployment for many families. I am particularly concerned with the following issues: the contemporary family in Poland versus family in Lodz voivodeship, especially new trends and phenomena - the characteristic direction of changes in patterns of marital and procreation behaviours, the most important problems such as unemployment, poverty and disorganisation of the family. The article also summarizes the main conclusions regarding the current structures of families Lodz voivodeship.

2

Problemy łodzian w perspektywie badań nad jakością życia.

100%

Grotowska-Leder J. , Uniwersytet Łódzki; Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny; Instytut Socjologii

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica

|

2010

|

tom 35

PL

W procesach rozwoju społecznego istotne jest przezwyciężanie negatywnych zjawisk doświadczanych przez mieszkańców regionów, gmin, miast, czy społeczności lokalnych typu wsie. W tym celu niezbędna jest diagnoza charakteru i nasilenia problemów społecznych, które są pochodną warunków życiowych mieszkających tam ludzi, oraz zasobów potrzebnych dla ich przezwyciężania. Celem studiów jest analiza wybranych warunków życia łodzian i doświadczanych przez nich problemów na początku XXI wieku. Rozważania organizuje kategoria jakości życia, która jest coraz powszechniej stosowana w analizach sytuacji życiowej grup i kategorii społecznych. W badaniach ograniczono się do wybranych aspektów funkcjonowania łodzian i ich gospodarstw domowych, tzn.: 1) sytuacji rodzinnej i sieci społecznych; 2) sytuacji na rynku pracy; 3) sytuacji materialnej (finansowej i mieszkaniowej) gospodarstwa domowego; 4) poczucia zagrożenia życiem w ubóstwie i korzystaniem z pomocy społecznej, oraz 5) subiektywnej oceny materialnego poziomu życia. Poszukiwano zróżnicowania kondycji materialnej łodzian według wieku. Podstawę empiryczną prezentowanych analiz stanowią rezultaty badań przeprowadzonych w 2008 r. wśród dorosłych mieszkańców Łodzi, na próbie kwotowej obejmującej 500 osób.

EN

Overcoming negative phenomena experienced by inhabitants of regions, communes, towns and countryside communities is particularly important for the processes of social development. For that reason it seems essential to identify social problems, their scale and specificity of which are the resultant of living conditions, as well as the resources necessary for improving them. The aim of the study is to analyze selected living conditions and problems experienced by Lodz inhabitants at the beginning of XXI century. The debate is organized by the category of the quality of life, which is more and more frequently employed in analyses devoted to life situation of social groups and categories. The research was focused on the following aspects of daily functioning of the Lodz inhabitants: 1) family situation 2) social networks; 2) labour market situation; 3) material (finance and housing) resources; 4) the risk of falling into poverty and receiving welfare support; 5) subjective evaluation of material status. The study was aimed at revealing the diversification of inhabitants’ material status according to age. The empirical base of the analyses presented are the results of the research conducted in 2008 among adult Lodz inhabitants (quota sample of 500 individuals)

3

Zasoby wsparcia łodzian - analiza socjologiczna

100%

Grotowska-Leder J. , Uniwersytet Łódzki; Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny; Instytut Socjologii

|

PL

Ludzie funkcjonują w bardziej lub mniej rozbudowanych sieciach kontaktów społecznych, z których część stanowią ich sieci wsparcia. Duża część członków społeczeństwa jest samodzielna w rozwiązywaniu codziennych problemów, ale znaczący jest udział tych, którzy borykając się z kłopotami poszukują i uzyskują pomoc od innych osób i instytucji. Artykuł jest poświęcony sieciom wsparcia mieszkańców Łodzi. Przedmiotem rozważań są zasoby dostępne łodzianom w ramach ich nieformalnych kontaktów społecznych i lokalnych instytucji. Zakres analiz obejmuje odpowiedzi na następujące pytania: Jak radzą sobie łodzianie z problemami dnia codziennego? Czy sięgają po zasoby instytucjonalne i w ramach kręgów nieformalnych? Jaki jest zasięg i struktura krewniaczych i pozarodzinnych sieci wsparcia łodzian oraz jaką uzyskują oni pomoc? Czy zasięg i struktura sieci wsparcia łodzian są zróżnicowane wg wieku, w szczególności czy najstarsi łodzianie mają dostęp do wsparcia w ramach kręgów nieformalnych? Podstawę analiz stanowią wyniki badań zrealizowanych w 2008 roku na kwotowej próbie dorosłych mieszkańców miasta (w wieku 18 lat i więcej). Analizy ujawniły, że duża część mieszkań- ców Łodzi deklaruje samodzielność w rozwiązywaniu codziennych problemów, nie dostrzega roli wspierającej członków kręgów nieformalnych, a przede wszystkim różnych instytucji. Podstawowym zasobem wsparcia łodzian są bliscy krewni, w dalszej kolejności przyjaciele, a najrzadziej sąsiedzi. Wiek różnicuje wzory oczekiwanej i świadczonej pomocy w ramach kręgów nieformalnych.

4

Wprowadzenie. O odtwarzaniu i przemijaniu patriarchalnego porządku w Polsce

100%

Malinowska E. , Uniwersytet Łódzki; Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny; Instytut Socjologii

|

2009

|

tom 34

PL

Tekst wprowadzający do tomu nr 34 Folia Sociologica

5

Recenzja. Carol Leathwood and Barbara Read, Gender and the Changing Face of Higher Education. A Feminized Future?, Open University Press, 2009, ss. 217.

100%

Dziedziczak-Foltyn A. , Uniwersytet Łódzki; Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny; Instytut Socjologii

|

2011

|

tom 38

PL

Recenzja książki.

6

Aktywizacja i rozwój lokalny jako program i metoda działania na rzecz zmian

100%

Psyk-Piotrowska E. , Uniwersytet Łódzki; Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny; Instytut Socjologii

|

tom 37

PL

Aktywizacja i rozwój lokalny, którym współcześnie socjologowie poświęcają wiele uwagi, jest składową zmiany społecznej. Tworzona teoria średniego zasięgu dotycząca rozwoju lokalnego sięga do różnych koncepcji rozwoju społecznego, wskazując na mechanizmy i elementy składowe. Zakłada się, że rozwój lokalny, istniejąc zawsze w aktywnej relacji do zmiany społecznej bądź kulturowej, wykorzystuje zarówno lokalne zasoby ludzkie, materialne, środowiskowe i kulturowe, jak i interakcje, przede wszystkim, wspólnotowe jednostek w procesie aktywizacji na rzecz lokalnego środowiska. W artykule wychodzi się od przeglądu koncepcji rozwoju społecznego i koncentruje się na różnych aspektach problematyki aktywizacji i rozwoju lokalnego. Aktywizacja i rozwój współczesnych społeczności samorządowych określa się jako zbiorowe przedsięwzięcie, które wymaga zaangażowania emocjonalnego i wysiłku mieszkańców. Ma charakter procesu, przebiegającego według pewnych etapów, które dotyczą zarówno przygotowania programu, gdzie wytyczony jest cel i kierunki dążeń do celu, jak i jego realizacji wraz z elementami kontroli przebiegu. Jednocześnie wybrana i określona jest metoda, czyli sposób postępowania, aby uzyskać jak najwyższą skuteczności podejmowanych przedsięwzięć i efektywność wyników. Kompleksowe rozumienie aktywizacji i rozwoju lokalnego wskazuje zarówno na rolę planowania rozwoju i strategii, a więc przyjętej zasady postępowania w konstrukcji planu i jego realizacji, jak i znaczenie uczestnictwa społecznego w budowaniu lepszej przyszłości własnego środowiska społeczno-kulturalnego i materialnego zamieszkania. Aktywizacja w rozumieniu aktywizacji obywatelskiej związana jest z poszukiwaniem niezależności i autonomii, z chęcią decydowania o własnym losie, identyfikacją ze społecznością i miejscem jako „małą ojczyzną”.

7

Relacje między kobietami a mężczyznami w świetle dowcipów internetowych

100%

Golczyńska-Grondas A. , Uniwersytet Łódzki; Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny; Instytut Socjologii

|

2009

|

tom 34

PL

Artykuł traktujący o relacjach między kobietami a mężczyznami w świetle dowcipów internetowych powstał na podstawie analizy 227 żartów o mężczyznach zamieszczonych na 10 polskich stronach internetowych. W opisie uwzględniono ogólny wymiar relacji genderowych, kwestię równości we wzajemnych relacjach, frustracji kobiet w kontaktach z mężczyznami ujawniając negatywny, tendencyjny obraz współczesnych mężczyzn zawarty w omawianym materiale. Konkluzje dotyczą psychospołecznych funkcji dowcipów oraz ich konfliktogennego potencjału znacznie utrudniającego porozumienie między przedstawicielami obu płci.

8

Macierzyństwo i ojcostwo jako nowe doświadczenie kobiety i mężczyzny

100%

Dzwonkowska-Godula K. , Uniwersytet Łódzki; Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny; Instytut Socjologii

|

PL

Według kulturowych definicji kobiecości i męskości rola rodzicielska ma różne znaczenie dla kobiet i mężczyzn. Macierzyństwo jest definiowane jako istota kobiecości, najważniejsza rola kobiety, podczas gdy męskość i ojcostwo są utożsamiane z pełnieniem roli głowy rodziny, odpowiedzialnością za bezpieczeństwo materialne jej członków, co oznacza role zewnętrzne, pozadomowe, pełnione w sferze publicznej. Taki sposób widzenia macierzyństwa i ojcostwa wpływać może na inne doświadczanie rodzicielstwa przez kobiety i mężczyzn. Celem badania było przyjrzenie się bliżej doświadczeniom zmian odczuwanych przez kobiety i mężczyzn, którzy zostają rodzicami. Przyjęto tu perspektywę symbolicznego interakcjonizmu, pozwalającej na przyjrzenie się rodzicielstwu jako zjawisku doświadczanemu i przeżywanemu subiektywnie, któremu jednostka nadaje określone znaczenie, definiuje i interpretuje. Proponowane podejście do problematyki macierzyństwa i ojcostwa opiera się na przyjęciu punktu widzenia jednostki pełniącej rolę rodzica i koncentruje się na następujących zagadnieniach: Jak zmienia się życie kobiety i mężczyzny po tym jak zostają rodzicami? Czy i jak zmienia się ich sposób postrzegania siebie? Jak zmienia się ich wzajemna relacja po pojawieniu się dziecka? Rozważania oparte są na pogłębionych wywiadach przeprowadzonych z dziesięcioma parami młodych wykształconych rodziców, jednocześnie z kobietą i z mężczyzną. W rezultacie otrzymano osobiste relacje badanych i skonfrontowano doświadczenia kobiet i mężczyzn będących rodzicami.

9

Miasto osobiste

100%

Majer A. , Uniwersytet Łódzki; Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny; Instytut Socjologii

|

tom 36

PL

Miasto osobiste oznacza część szerszego terytorium miejskiego, wydzieloną dzięki zakorzenieniu i symbolicznemu zawłaszczeniu, dającymi prawo do uznawania tej części za osobisty dystans przestrzenny. Prawie każda jednostka lub grupa dąży do posiadania własnego, specyficznego wycinka przestrzeni odzwierciedlającego jej wartości, preferencje i aspiracje. Każda taka przestrzeń jest także składnikiem szerszego, nieprzestrzennego systemu wartości. Wewnątrz zbiorowości społecznych, w tym zbiorowości miejskich, funkcjonują mniejsze układy, w wielu cechach i funkcjach zbieżne ze społecznościami lokalnymi. Miasto osobiste jest intymne, utkane z gęstej sieci osobistych kontaktów, interakcji, powiązań, zależności, afirmacji i animozji, jakie naturalną koleją rzeczy rozgrywają się głównie między „swoimi”. To również określone przekonania na jego temat – obrazy i wizje. Jest czymś unikatowym w znaczeniu: jedynym w swoim rodzaju, indywidualnym i osobniczym.

10

Więzi z miastem - wymiary, typy i uwarunkowania. Na przykładzie Łodzi i Iwanowa.

100%

Michalska-Żyła A. , Uniwersytet Łódzki; Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny; Instytut Socjologii

|

PL

Artykuł jest głosem w dyskusji nad stanem więzi terytorialnych łączących jednostki w ramach zbiorowości miejskich. Przedmiotem analizy uczyniono psychospołeczne więzi z miastem łączące mieszkańców dwóch ośrodków postsocjalistycznych z Polski i Rosji. Podstawą prezentowanych rozważań są wyniki badań empirycznych zrealizowanych na reprezentatywnej próbie mieszkańców Łodzi i Iwanowa. Dociekania autorki koncentrują się wokół podobieństw i różnic w poziomie, typach i korelatach przywiązania do miasta. W opracowaniu przyjęto założenie o jednokierunkowym wpływie okresu centralizacji na stan i rodzaj więzi terytorialnych, czego wyniki badań nie potwierdziły.

11

OBRAZY PRZYWÓDZTWA POLITYCZNEGO NA POZIOMIE REGIONALNYM

100%

Kotras M. , Uniwersytet Łódzki; Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny; Instytut Socjologii

|

PL

Artykuł jest próbą diagnozy aktualnego charakteru przywództwa politycznego w województwie łódzkim. Jego celem jest opis motywacji i strategii dotyczących wykonywania swojego mandatu i działań podejmowanych przez radnych sejmiku województwa łódzkiego. Problem ten charakteryzowany jest na gruncie przemian dokonujących się we współczesnej Europie, z naciskiem na ich instytucjonalny wymiar w postaci ewolucji struktur Unii Europejskiej i unijnej polityki regionalnej. Zmienia się nie tylko postrzeganie regionów w Europie (stopniowy wzrost ich autonomii), ale też rola władz w regionie. Polega to na odchodzeniu od tradycyjnego modelu przywództwa (bossy) w kierunku New Public Management. W artykule odnoszę się do teoretycznego ujęcia przywództwa, które włącza do analizy przywództwa zmienne kontekstowe i sytuacyjne. Za ważne uważam również założenie, iż przywództwo ma charakter oddolny (jest nadawane, pochodzi od społeczności np. regionalnej, lokalnej) i jest konsekwencją akceptacji grupy w imieniu której jest sprawowane. Dlatego przywiązuje również wagę do widoczności (visibility) lidera i jego relacji z otoczeniem (wewnętrznym i zewnętrznym). Próba rekonstrukcji charakteru przywództwa jest moim zdaniem kluczowa dla ustalenie tego, czy istnieje spójna wizja rozwoju regionu wśród przywódców politycznych na szczeblu województwa. W artykule odnoszę się do badań, które przeprowadziłem wśród radnych sejmiku województwa łódzkiego II kadencji oraz wśród członków zarządu województwa łódzkiego. Kadencja ta rozpoczęła się 2002 roku i trwała 4 lata. Zastosowaną metodą był pogłębiony wywiad swobodny, koncentrujący się na zagadnieniach przywództwa, roli i cechach radnego oraz powiązań regionu i polityki regionalnej z zagadnieniami integracji europejskiej. Ogółem przeprowadziłem 14 wywiadów; było to 13 wywiadów z radnymi sejmiku wojewódzkiego oraz 1 wywiad z członkiem zarządu województwa, który nie był radnym sejmiku (został powołany na funkcję w zarządzie w wyniku głosowaniu). Radni, z którymi przeprowadziłem wywiady stanowili blisko 40% składu osobowego sejmiku II kadencji (w sejmiku zasiadało 36 radnych); reprezentowali oni wszystkie kluby będące w sejmiku. Ponadto do badania dobierałem osoby, które pełniły w sejmiku istotne funkcje, takie jak: zasiadanie w zarządzie województwa, przewodniczenie komisjom sejmiku, nadzorowanie jednostek pozostających pod nadzorem sejmiku (WFOŚ). Przeprowadzone wywiady nie upoważniają do stwierdzenia, że mamy do czynienia z silnym regionalnym przywództwem i przywódcami regionalnymi w samorządowych władzach województwa. Jest to konsekwencja m.in.: anonimowości regionalnych polityków, dwuwładzy w regionie, braku tożsamości regionalnej w województwie łódzkim i problemów związanych z decentralizacją. Proces budowy i kreacji przywództwa politycznego w regionie łódzkim jest wciąż w fazie tworzenia go.

12

Istotne obszary etycznego kontekstu firm w opinii młodzieży. Polsko-norweskie badania porównawcze

100%

Ober-Domagalska B. , Uniwersytet Łódzki; Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny; Instytut Socjologii

|

tom 40

EN

The aim goal of this paper is presentation the analysis of Polish and Norwegian high school youths regarding the importance of company ethical areas, that can help to build its success. The analysis is based on author own comparative research. This survey was conducted by a questionnaire on a group of high school students in Poland and Norway. To judge the importance of ethical areas impacting on business growth the multidimmenional scaling method was used. This method allows to create cognitive maps showing functional similarities of the studied areas. The analyses performed clearly show that stakeholders care is the key to successful business growth. The second important success-building factor is acting in accordance with the principles of corporate social responsibility. Ethically problematic areas (eg: working for two competing companies, personal use of firms computer, invading employees privacy rights, or bribery) have been identified by youth as of no importance to business growth. The research also concludes that both groups (from Poland and Norway) recognize the active role of both employees and institutions in building the company axio-normative order. Neither nationality nor religion affected the data collected.

13

Instytucjonalizacja i instrumentalizacja odpowiedzialności moralnej w społeczeństwie netokratycznym

100%

Walczak-Duraj D. , Uniwersytet Łódzki; Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny; Instytut Socjologii

|

EN

Paper’s main objective is to present main trends concerning re-evaluation of moral responsibility in contemporary netocratic (informative) societies, in which modern solutions in tele-informative technologies, introduced to everyday social practice by netocrats, result in creating new ethics: ethics of netocracy. Those leading trends, concerning moral responsibility, consist of complex processes of institutionalisation on the one hand, and of processes of instrumentalistion on the other. From general reflection on the dimensions and descriptions of responsibility the writer steps to the analysis of two main fields of social activity, where moral responsibility has significant meaning, e.g. the analysis of responsibility in economic and political activity. Moral responsibility and expected high ethical competences of individuals, acting in the fields of business or politics, are still tested, especially in the crucial relation between liberty and responsibility. The paper also mentions the problem of asymmetry between expectations towards responsible behaviour performed by the others and the lack of responsibility for speech and actions performed. Moreover, multiplicative character of contemporary teleinforamative means, supported by exercise of advanced techniques of influence onto the others makes the diagnosis stated by the writer significant.

14

NIENAWIŚĆ NA ŁÓDZKICH MURACH ANTYSEMITYZM I HOMOFOBIA

100%

Desperak I. , Uniwersytet Łódzki; Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny; Instytut Socjologii

|

2008

|

tom 33

PL

Tekst poświęcony jest opisaniu zjawiska łódzkiej moralnej mowy nienawiści, szczególnie jej aspektu antysemickiego i homofobicznego. Łódź zdaje się być podzielona na sektory należące do dwóch klubów i ich zwolenników. Malują oni komunikaty nawołujące do nienawiści na niemal wszystkich ulicach i budynkach miasta, będące wyrazem walki o podbicie nowych lub utrzymanie wczesnej podbitych terytoriów. Większość tych napisów i malunków posługuje się wizerunkiem uniwersalnego i odwiecznego wroga - zwolennika przeciwnego klubu. Jest on zazwyczaj portretowany jako Żyd, gej lub kurwa czy transwestyta . W tekście tym staram się - miedzy innymi na podstawie analizy fotografii - sklasyfikować owe postacie wroga oraz poddać analizie źródła tego zjawiska. Antysemityzm i homofobia młodych łódzkich kibiców przypominają niepokojąco dyskurs rasistowski, faszystowski i rasistowski.

15

OBRAZY UNII EUROPEJSKIEJ W POLSKIM DYSKURSIE PRASOWYM. ANALIZA KOMPLEKSÓW DYSKURSYWNYCH

100%

Kubala K. , Uniwersytet Łódzki; Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny; Instytut Socjologii

|

2008

|

tom 33

PL

Celem poniższego tekstu jest prezentacja deskryptywno-eksplanacyjnego modelu analizy dyskursu, który, przy pewnych uzupełnieniach, pozwala na odwzorowanie warunków dyskursywnych towarzyszących tworzeniu, podtrzymywaniu i ewentualnej zmianie interpretacyjnych ram odniesienia w zakresie publicznie dostępnej wiedzy dotyczącej instytucji, przedmiotów i procesów świata społecznego. Prezentowany model stanowi syntagmę elementów wiążących kolejno: 1) ciąg kategoryzacji (zakotwiczeń i obiektyfikacji), których dokonują strony dyskursu (np. elity symboliczne); 2) własny model analizy opracowanych zakotwiczeń i obiektyfikacji, na który składają się informacje dotyczące: a) zawartość treściowej poszczególnych komunikatów. Dla opisu i analizy tego poziomu wychodzę od analizy sposobów obiektyfikacji i zakotwiczeń wokół pięciu kategorii ekonomia/kultura/polityka/historia/społeczeńtwo; b) dominującego rodzaju uzasadnień aksjologicznych. W tym celu podczas analiz sposobów zakotwiczeń i obiektyfikacji, analiz tożsamości społecznych poszczególnych aktorów biorących udział w dyskursie oraz analiz symbolicznych zysków i strat poniesionych przez poszczególne strony debaty biorę pod uwagę normatywny charakter poszczególnych narracji. Wstępnie interesują mnie trzy orientacje: pragmatyczna, realistyczna i romantyczna. c) „ontologicznego” charakteru, który swoim komunikatom próbują nadać przedstawiciele poszczególnych grup społecznych posiadających odrębne reprezentacje. Dyskurs wyczerpuje się najczęściej w czterech podstawowych kierunkach, jakie aktorzy społeczni nadają swoim komunikatom. Są to wizje: normatywna (idealizacyjno-utopijna), deskryptywna, preskryptywna i pożądana (zadaniowo-roszczeniowa). W tekście przedstawiam również analizę kompleksów dyskursywnych odnoszących się do instytucji Unii Europejskiej, a zrekonstruowanych na podstawie tygodnika „Gazeta Polska” z wykorzystaniem zaprezentowanego modelu.

16

PONOWOCZESNA „UCIACZKA OD WOLNOŚCI”? ANALIZA FUNDAMENTALIZMU RELIGIJNEGO JAKO WSPÓŁCZESNEJ UTOPII.

100%

Kutyło Ł. , Uniwersytet Łódzki; Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny; Instytut Socjologii

|

2008

|

tom 33

PL

W poniższym artykule podjęto próbę analizy fundamentalizmu religijnego jako zjawiska typowego dla ponowoczesności. Głównym celem rozważań jest znalezienie odpowiedzi na dwa pytania: 1) jakie są powody tego, że ludzie we współczesnym świecie sięgają po wyjaśnienia wytwarzane przez ruchy fundamentalistyczne?, 2) dokąd wiedzie droga, którą wybrali – czy jest to „ucieczka od wolności”? Oba pytania stają się istotne z punktu widzenia ustroju demokratycznego, dla którego właściwy jest dialog. W przypadku fundamentalizmu, nie tylko zresztą religijnego, mamy natomiast do czynienia z murem milczenia. Z punktu widzenia takiej interpretacji tradycji wszelkiego rodzaju rozmowa i szukanie kompromisu stają się bezowocne. W opinii fundamentalistów nie można poddawać pod dyskusję tego, co jest prawdziwe, uniwersalne i absolutne. Ustrój demokratyczny opiera się na umowie społecznej, ma charakter ludzki i historyczny. Wizja proponowana przez fundamentalistów odwołuje się do porządku transcendentalnego, boskiego i ponadhistorycznego. Próba dialogu z tradycją, podejmowana przez zwolenników humanizmu i demokracji, wydaje się z ich perspektywy bluźnierstwem i grzechem. Pychą jest bowiem porównywanie słowa bożego, zawartego w świętych pismach, ze słowem ludzkim, wpisanym w różnego rodzaju akty legislacyjne.

17

Ojcostwo jako instytucja i doświadczenie w świetle wypowiedzi młodych wykształconych ojców

100%

Dzwonkowska-Godula K. , Uniwersytet Łódzki; Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny; Instytut Socjologii

|

tom 39

PL

Artykuł nawiązuje do koncepcji Adrienne Rich, która dokonała rozróżnienia między macierzyństwem instytucjonalnym, będącym tworem patriarchalnej kultury, oraz tym zindywidualizowanym, doświadczanym przez kobiety, często nieodpowiadającym społecznym oczekiwaniom. W artykule podział ten został zastosowany do analizy roli ojca. We współczesnych społeczeństwach mamy do czynienia ze ścieraniem się tradycyjnej i nowej instytucji ojcostwa. Tradycyjna, patriarchalna instytucja ojcostwa ogranicza rolę mężczyzny do żywiciela rodziny, surowego wychowawcy okazyjnie angażującego się w opiekę nad dziećmi. „Nowoczesne” ojcostwo „uwalnia” mężczyzn od nakazu bycia twardym, chłodnym emocjonalnie, surowym rodzicem. Wiąże się z zaangażowaniem w opiekę nad dzieckiem od samego początku i odczuwaniem równie silnej jak matczyna więzi z nim. W artykule postawiono pytanie, jakie są doświadczenia współczesnych ojców – czy pełniąc rolę rodzica, odwołują się oni do tradycyjnej czy nowej instytucji ojcostwa. Materiał badawczy stanowią wywiady swobodne oraz zogniskowane wywiady grupowe, przeprowadzone z młodymi wykształconymi mężczyznami, którzy mają małe dzieci i mieszkają w Łodzi.

18

Obowiązek wobec zasad czy rachunek konsekwencjalny? - Etyczny kontekst uwarunkowań decyzji aborcyjnych uczestniczek forum internetowego

100%

Inglik-Dziąg D. , Uniwersytet Łódzki; Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny; Instytut Socjologii

|

EN

This article presents the results of the analysis of media discourse around the issue of abortion, women's speech as presented on the pages of the discussion forum ABORTION, functioning on the web portal www.gazeta.pl. The primary objective of this study is to diagnose the causes of abortion decision-making by the participants of this forum. Verbalized positioned determinants of abortion in the context of considerations of a moral (right to life, consequentialism and deontological ethics). Assumptions consequentialism and deontological ethics – as an ethical context for women's right to carry out abortions – were assigned to two, opposed in public discourse in Poland standpoints: the defenders of life – pro-life groups representing the deontological approach to the issue of abortion, and the defenders of free pro-choice groups (consequentialism). After this analysis we can say that in public discourse on the issue of abortion in the analyzed online forum made it clear in the context of ethical considerations, including the nature of both topics consequential and deontological, and above all stressed the basic idea of ethics of rights – the question of the right of the unborn child to life and the scope of this right.

19

Studia wyższe - bez szans na sukces?!

100%

Buchner-Jeziorska A. , Uniwersytet Łódzki; Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny; Instytut Socjologii

|

PL

Rozważania zawarte w artykule dotyczą, z jednej strony, sytuacji na rynku pracy osób z wyższym wykształceniem (ze szczególnym uwzględnieniem problemów z zatrudnianiem absolwentów szkół wyższych), z drugiej zaś – sposobu realizacji przez polskie szkoły wyższe jednej z ich społecznych funkcji edukacyjnych, a mianowicie kształcenia na potrzeby rynku pracy. W artykule postawione są i udokumentowane dwie tezy. Pierwsza z nich zwraca uwagę na to, że w dyskursie publicznym w Polsce dominuje uproszczona wizja wzajemnych relacji między systemem edukacji (w szczególności szkolnictwem wyższym) a gospodarką (rynkiem pracy). Druga teza mówi o braku uzasadnienia dla rozpowszechnionego przekonania, że to po stronie polskich szkół wyższych leży „wina” za niewłaściwe zaspokajanie popytu generowanego przez rynek pracy. We współczesnym społeczeństwie relacje między systemem edukacji a jego otoczeniem kształtowane są intencjonalnie przez przyjmowanie – w makroskali – określonej strategii rozwoju społeczno-ekonomicznego oraz realizowanie wynikającej z takich strategicznych założeń polityki edukacyjnej państwa. Ponieważ jednak system edukacji na poziomie wyższym realizuje różne społeczne funkcje, nie tylko funkcję przygotowywania do życia zawodowego, popyt na studia wyższe kreowany jest nie tylko przez rynek pracy, ale również przez system uznawanych społecznie wartości kształtowany przez dominującą w danym okresie upolitycznioną ideologię edukacyjną. Zawarta w artykule analiza danych statystycznych dotyczących szkolnictwa wyższego w kontekście zapotrzebowań rynku pracy prowadzi do wniosku, że w sytuacji kiedy ukończenie studiów w coraz mniejszym stopniu sprzyja pożądanemu przez absolwentów usytuowaniu na runku pracy, uczelnie należy uwolnić od przytłaczającego stereotypu „kształcenia na potrzeby rynku pracy” i stymulować je raczej do stosowania bardziej uniwersalnych kryteriów jakości kształcenia, niezależnych od technologicznej dynamiki sfery gospodarczej.

20

Kapitał ludzki w ujęciu genderowym - koncepcja teoretyczna

100%

Malinowska E. , Uniwersytet Łódzki; Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny; Instytut Socjologii

|

PL

W artykule przedstawiono koncepcję ujmowania i badania kapitału ludzkiego z perspektywy płci kulturowej (gender): (i) zaproponowano, aby mianem podejścia genderowego określać wyłącznie te koncepcje badawcze, w których przyjmuje się, jako wstępne, założenie o fundamentalnym znaczeniu stratyfikacyjnym płci biologicznej we wszystkich społeczeństwach i kulturach oraz o patriarchalnym charakterze kultury tworzącej najstarszą i najszerszą ramę, w której funkcjonowały i funkcjonują społeczeństwa; (ii) zaakcentowano społeczną genezę kapitału ludzkiego, obok jego jednostkowego wymiaru; (iii) wskazano – jako główny czynnik warunkujący proces gromadzenia, wyceniania i inwestowania kapitału ludzkiego – posiadanie podstawowych praw człowieka, czyli praw i wolności osobistych; (iv) zaproponowano uwzględnienie w definicji kapitału ludzkiego (oprócz wykształcenia, praktycznych umiejętności i stanu zdrowia), również tych kategorii, w jakich społeczeństwo określa i różnicuje ludzi konstruując kulturowe koncepcje płci, tj. – cech osobowości człowieka i cech wyglądu; (v) wskazano konieczność postrzegania procesu gromadzenia, wyceniania i inwestowania kapitału ludzkiego w szerokim kontekście zachodzących równolegle i powiązanych ze sobą procesów: trwania/erozji patriarchatu i urzeczywistniania egalitaryzacji, a dokładniej – procesu podmiotowienia kobiet oraz redefinicji miejsca i roli mężczyzn w społeczeństwie wobec końca wyłączności ich statusu podmiotowego. Na zakończenie sformułowano hipotezę o pęknięciu, w społeczeństwie będącym egzemplifikacją „patriarchalnej demokracji”, monolitycznej w modelu patriarchalnym całości: płeć biologiczna (sex) – płeć kulturowa (gender).