Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Aurora – wierszowana Biblia autorstwa Piotra Rigi (ok. 1145–1209): stan badań i perspektywy

100%

Pludra-Żuk P.

Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi

|

2015

|

nr 9

149-170

EN

The article presents the state of research on Aurora, the verse paraphrase of the Bible composed prior to the end of the 12th century by Peter Riga (died 1209), a canon of the Reims cathedral and a regular canon of the Augustinian monastery located in the same city. As early as during the lifetime of Riga, it was reworked by Aegidius of Paris (ca. 1160–1224). During the Middle Ages, Aurora was exceedingly popular. This popularity is attested by nearly 500 extant manuscript copies, numerous citations in works by other authors, and by translations into the vernacular. In spite of its importance to the Middle Ages, this remarkable text received its editio princeps only in 1965, and even if this edition provides ample material for research on various themes relative to medieval intellectual culture, many issues connected with this text remain to be solved. P. Pludra-Żuk recounts the major fi ndings concerning Peter Riga and Aegidius of Paris, the composition of Aurora, and the specifi city of its reception, emphasising the diffi culties, which arise from the existence of several authorial versions of the text, and nearly contemporary redactions. Pludra-Żuk’s article aims at introducing into Polish historiography issues related to Aurora, which hitherto have practically been absent, while the research fi eld seems quite promising. In particular, one can hope for interesting results from inquiries into the textual transmission and the reception of the contents of Aurora, as well as the scrutiny of its place in the wider intellectual context of medieval Poland.

PL

Artykuł przedstawia stan badań nad Aurorą, wierszowaną parafrazą Biblii spisaną pod koniec XII wieku przez Piotra Rigę (zm. 1209), kanonika katedry w Reims i kanonika mieszczącego się w tym mieście klasztoru augustianów, która jeszcze za życia autora przeredagowana została przez Idziego z Paryża (ca 1160–1224). Opisywany tekst cieszył się w średniowieczu szczególną popularnością, na co dowodem jest blisko pięćset zachowanych do dziś kopii, liczne cytaty u autorów średniowiecznych i opierające się na nim kolejne przekłady. Jednakże pomimo szerokiego wpływu, jaki Aurora wywarła na średniowieczną umysłowość, editio princeps doczekała się dopiero w 1965 r., a choć dzieło stanowi doskonały materiał do badań nad wieloma aspektami odnoszącymi się do historii intelektualnej średniowiecza, dotychczas wiele związanych z nim zagadnień pozostaje nierozstrzygniętych. Artykuł przytacza główne ustalenia dotyczące postaci autora oraz redaktora Aurory, kompozycji tekstu i specyfiki jego recepcji z zaznaczeniem trudności, wynikających z istnienia kilku wersji odautorskich oraz niemal jednocześnie sporządzonych redakcji. Ma na celu wprowadzenie do polskiej literatury przedmiotu zagadnienia do tej pory niemalże całkiem nieobecnego, a dającego nadzieję na nowe istotne ustalenia w zakresie transmisji tekstu i treści zarówno w odniesieniu do tego konkretnego przypadku, jak i w szerszej perspektywie panoramy intelektualnej średniowiecznej Polski.

2

Tradycja rękopiśmienna Kroniki dwudziestu czterech generałów Zakonu Braci Mniejszych na ziemiach polskich – nowe rękopisy

100%

Pludra-Żuk P.

Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi

|

2011

|

nr 5

185-210

EN

The article presents the state of research on the Franciscan Chronicle of the Twenty-Four Generals, composed during the second half of the fourteenth century by the Minister General of Aquitaine Arnald of Sarrano. The author pays particular attention the textual tradition, supplementing the information concerning the sixteen medieval copies of the chronicle hitherto discussed in the historical literature, with the presentation of further two manuscripts, both of which are of Polish provenance. These manuscripts, preserved at the Polish National Library in Warsaw (call nos.: BOZ 1114 and BN 8084), came into being towards the end of the fifteenth century, respectively in the Observantist monasteries of Koło and Sambor. A complete codicological description is furnished with analyses of text variations, which demonstrate that both the copies in question belong to the so called „northern” group, composed chiefly of manuscripts from Halle, Lviv, Vienna, and the copy preserved in the Bibliothèque Municipale in Strasbourg, but executed in Cracow. The presented evidence also demonstrates that the chronicle was popular among the Observantists, who in Poland were known as the Bernardines. Paulina

3

Szkiełko czy oko? Nauki ścisłe w badaniach nad rękopisami (manuSciences ’15)

100%

Pludra-Żuk P.

Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi

|

2015

|

nr 9

299-312

EN

The article contains an extended report from the summer school “manuSciences’15. Manuscripts: From Fragments to Books – From Identifi cation to Interpretation” organised by the Freie Universitat Berlin and Ecole Pratique des Hautes Etudes, and held at Fraueninsel in Bavaria, on 6–12 September, 2015. The main aim of the gathering was to provide an opportunity for exchange of ideas and knowledge between researchers working on historical written sources, who belong to the fi eld of the humanities, and specialists, who represent exact sciences, and who are capable of furnishing new technical potential for manuscript research. P. Pludra-Żuk, herself a representative of the humanities, describes the new technical tools, which can be utilised in primary source research, and which allow for the acquisition of hitherto undisclosed information concerning the medieval scribal workshop (numerous types of materials research), non-invasive methods of reaching text fragments diffi cult to get to, or unreadable (Refl ectance Transformation Imaging, hyperspectral imaging, XRF), or partial automation of the reading and analytic process.

PL

Artykuł zawiera podsumowanie szkoły letniej, zatytułowanej „manuSciences ’15. Manuscripts: From Fragments to Books – From Identification to Interpretation” (6–12 września 2015, Fraueninsel), zorganizowanej przez Freie Universitat Berlin i Ecole Pratique des Hautes Etudes. Założeniem omawianych warsztatów było stworzenie warunków dla wymiany doświadczeń pomiędzy badaczami zajmującymi się analizą źródeł, a specjalistami reprezentującymi nauki ścisłe, starającymi się stworzyć wsparcie techniczne dla tego typu badań. W artykule opisano wybrane narzędzia, wywodzące się z nauk ścisłych, które mogą znaleźć zastosowanie w badaniach źródłoznawczych, umożliwiając m.in. wydobycie dodatkowych informacji na temat średniowiecznego warsztatu (jak rożnego typu badania materiałowe), bezinwazyjne dotarcie do tekstów trudno dostępnych lub nieczytelnych (Reflectance Transformation Imaging, obrazowanie multispektralne, XRF), czy częściowe zautomatyzowanie procesu odczytywania i analizy tekstu źródłowego.

4

Kronika

51%

Fabiańska A. , Pludra-Żuk P. , Milewska-Kozłowska J. , Gmiterek G.

Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi

|

2015

|

nr 9

379-399