Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Głos w sprawie 100-letniego Państwowego Instytutu Geologicznego

100%

Stępniewski M.

|

tom Vol. 66, nr 6

364--367

EN

The rich history of the Polish Geological Institute is a very valuable cultural heritage of Poles after 1918. Several generations of eminent natural scientists, the multitudes of dedicated staff members of the Institute, contributed to the recognition of the geological structure of Poland and to the discoveries of natural deposits, extremely important for the science and economic development of country. The research potential of the Institute at the threshold of the second 100 years of its existence is the most valuable component of the Polish Geological Survey, within which it has to be fully involved. Marginalization of the Institute’s role and competence in plans for the next decades would be a reprehensible mistake, very harmful to the geology of Poland.

2

Wpływ wybranych parametrów mieszanki w silniku benzynowym na przebieg wyładowania zapłonowego

63%

Nita J. , Stępniewski M.

|

tom R. 46, nr SC2

192-202

PL

Prezentowana praca wpisuje się w tematykę poszukiwania efektywniejszych sposobów sterowania składem mieszanki paliwowo-powietrznej w silniku benzynowym. Uzasadniając podjęcie tematu wskazano na istotne wady procesu sterowania składem mieszanki wykorzystującym dwustanową sondę λ pracującą w układzie sprzężenia zwrotnego systemu sterującego. System ten ma za zadanie przygotować mieszankę zapewniającą największą sprawność konwersji toksycznych składników w spalinach przy zastosowaniu katalizatora trójfunkcyjnego. Wskazano na dwie zasadnicze wady tego systemu: - uśrednianie, w wyniku umiejscowienia tej sondy w części zbiorczej kolektora wydechowego, sygnału będącego miarą składu mieszanki we wszystkich cylindrach silnika, co może mieć również miejsce w przypadku istotnie różnych wartości tego współczynnika w poszczególnych cylindrach, - strukturalną wadę układu ze sprzężeniem zwrotnym, polegającą na opóźnianiu procesu przygotowania mieszanki o pożądanym składzie w stosunku do pomiaru tego składu, co przy stosunkowo dużej szybkości procesu roboczego w silniku powoduje różnice między składem oczekiwanym a rzeczywistym, zwłaszcza w stanach przejściowych. W oparciu o własne doświadczenia w zakresie konstrukcji i badania systemów zapłonowych silnika benzynowego przyjęto założenie, że "obserwatorem" różnych procesów w cylindrze mogłaby być świeca zapłonowa jako czujnik indywidualny dla każdego z cylindrów. Analiza literaturowa przedmiotu, wykazała zainteresowanie badaczy zjawiskiem jonizacji w procesie przygotowania i spalania mieszanki. Analiza procesu jonizacji i napięciowego przebijania dielektryków wskazała na prawdopodobieństwo występowania analogii wyładowania w powietrzu i mieszance paliwowo-powietrznej. Dla zjawiska wyładowania w powietrzu jego przebieg przedstawia wykres Paschena, który obrazuje zaleSność napięcia, przy którym rozpoczyna się wyładowanie od iloczynu odległości elektrod, między którymi zachodzi wyładowanie i ciśnienia gazu zawartego w przestrzeni międzyelektrodowej. Analiza tej zależności stanowiła inspirację dla zbadania tego zjawiska w procesie wyładowania zapłonowego w mieszance paliwowo-powietrznej. Na tej podstawie sformułowano hipotezę o istnieniu związku między wybranymi właściwościami fizyko-chemicznymi mieszanki paliwowo-powietrznej w silniku benzynowym a wybranymi wskaźnikami przebiegu wyładowania elektrycznego w przestrzeni międzyelektrodowej świecy zapłonowej, otoczonej tą mieszanką. Stąd wyniknął główny cel badań, którym była weryfikacja charakterystyki Paschena dla wyładowania zapłonowego w mieszance paliwowo-powietrznej w silniku benzynowym dla różnych składów mieszanki i różnej wilgotności zasysanego przez silnik powietrza. Na podstawie wykonanych badań uznano za szczególnie interesującą ostatnią fazę całego cyklu zapłonu, tj. fazę tuż przed przebiciem przestrzeni międzyelektrodowej, którą nazwano fazą inicjacji zapłonu IZ, a której czas trwania wynosi średnio 0,01ms i w konwencjonalnych pomiarach wyładowania jest ona niezauważalna. Zdefiniowano wskaźniki wyładowania zapłonowego: - napięcie przebicia UP, - energię zapłonu Ez, - szybkość narastania napięcia dUII w fazie IZ, - czas trwania TII fazy IZ. Dla weryfikacji sformułowanej hipotezy i zrealizowania celów naukowego i praktycznego, zaplanowano eksperyment badawczy, który miał dostarczyć wyników w celu wykazania związku między sformułowanymi wskaźnikami wyładowania a składem mieszanki, jej ciśnieniem i stopniem "zawilgocenia" w wyniku zasilania silnika powietrzem o różnej wilgotności. Wykonano we własnym zakresie specjalną świecę, która oprócz funkcji generowania iskry zapłonowej, służyła do pomiaru (rejestracji) prądu i napięcia wyładowania zapłonowego oraz ciśnienia w cylindrze. Opracowano wnioski wynikające z badań. Szczególnie interesujący ze względów praktycznych jest związek składu mieszanki z jednym ze wskaźników procesu wyładowania, tj. napięciem przebicia przestrzeni międzyelektrodowej świecy zapłonowej. Dla poprawy dokładności tego przyporządkowania poprzez kompensację niewielkiego wpływu ciśnienia zapłonu na przebieg tej zależności można wykorzystać, na co wskazano w pracy, jego prostą miarę jaką jest szybkość przyrostu napięcia zapłonu w fazie inicjowania zapłonu.

EN

The paper concerns problems regarding search of more effective system for the control of the composition of the air-fuel mixture of spark ignition engine. The main reason that justifies such investigation is substantial shortcoming of the control of air-fuel mixture composition using two-state lambda sensor working in the feedback control steering system. The task of this system is to prepare such air-fuel mixture that ensures greatest reduction of toxic components emissions by a three-way catalyst. There are two main shortcomings of such system: - averaging of the signal being a measure of air-fuel mixture composition in all engine cylinders due to placing the sensor in the collective part of the exhaust collector, what may happen also when values of this coefficient substantially differ for individual cylinders, - structural shortcoming of the feedback system that delays the preparation process of desired air-fuel mixture composition with relation to the measuring of this composition what, at relative high rate of the working process in the engine, causes differences between expected and real compositions, mainly in transient conditions. Basing on the proper experience in the field of design and investigation on ignition systems of spark ignition engines, Authors assumed that as "an observer" of various processes in the cylinder may be used the ignition plug as an individual sensor for each cylinder. Literature analysis from this field shoved interest of researchers in the phenomenon of ionization during air-fuel mixture preparation and combustion. Analysis of the ionization and dielectric breakdown processes indicated the probability of the occurrence of analogy between discharge in the air and in the air-fuel mixture. The course of discharge in the air presents Paschen diagram that shows voltage of discharge initiation versus product of distance of electrodes, between which the discharge occurs, and pressure of the gas in the electrodes area. Analysis of this dependence was an inspiration to investigation on this phenomenon in the ignition discharge process of air-fuel mixture. On this basis, Authors formulated hypothesis on relationship between selected physico-chemical properties of air-fuel mixture in a spark ignition engine and selected indicators of electric discharge course in the electrodes area of the ignition plug surrounded with this mixture. The main goal of these investigations was verification of Paschen characterisctics for ignition discharge in the air-fuel mixture in a spark ignition engine for various mixture compositions and various humidity values of the air sucked by the engine. On the basis of the carried out investigations, the most interesting phase was recognize the last phase of the whole ignition cycle, i.e. just before breakdown of the electrodes area, called a phase of ignition initiation (IZ) that lasts 0.01 ms on average and in conventional discharge measurements is unnoticeable. The following indicators of ignition discharge were defined: - breakdown voltage UP, - ignition energy Ez, - rate of valtage rise dUII in the IZ phase, - duration TII of the IZ phase. In order to verify the hypothesis and realize scientific and utility aims, an experiment was planed which should provide results confirming relationship between the established indicators of ignition discharge and air-fuel mixture composition, its pressure and rate of "humidity". The investigations were carried out using a special plug that, apart from the function of spark ignition generation, measured (registered) also current and voltage of discharge and cylinder pressure. Conclusions form the carried out investigations were formulated. The most interesting from practical point of view is dependence between air-fuel mixture composition and breakdown voltage of the electrodes area of the ignition plug. The rate of ignition voltage in the phase of ignition initiation may be used in order to improve precision of this assignment by compensation of small ignition pressure influence on the course of this dependence.

3

Systemy klimatyzacji stosowane w autobusach. Rozwiązania na przykładzie firmy Eberspaecher

63%

Stępniewski M. , Dyr M.

|

tom R. 12, nr 9

18-22

PL

W artykule przedstawiono przykłady systemów klimatyzacji na podstawie rozwiązań firmy Eberspaecher. Firma ta ma w swojej ofercie zarówno kompletne instalacje klimatyzacyjne, jak również ich elementy. Systemy klimatyzacji dostosowuje się do rodzaju i wielkości pojazdu. W tej sytuacji producenci instalacji powinni oferować zarówno rozwiązania specjalistyczne, jak i uniwersalne komponenty.

4

Rozwój terytorialny Łodzi

63%

Stępniewski M. , Szambelan Z.

|

tom Z. 61

113-127

PL

W artykule przedstawiony został żywiołowy rozwój terytorialny przemysłowego miasta, który dokonał się w ciągu zaledwie 167 lat, licząc ten czas od pierwszej (1821 r.) inkorporacji terenów przyległych do Łodzi. Największe zmiany terytorialne w XIX w. zostały dokonane w latach 1821-1825 oraz w roku 1840. Kolejne duże przyłączenia miały miejsce w XX wieku, m.in. w roku 1915, 1946 i w 1988. Z niewielkiego, zaniedbanego miasteczka liczącego na początku XIX wieku niespełna 900 mieszkańców 1244 ha powierzchni, rozrosła się Łódź w bardzo krótkim czasie do niemal milionowej metropolii przemysłowej o powierzchni 29 325 ha. Łódź jest jedynym dużym miastem w Polsce, które przeszło tak dynamiczne zmiany terytorialne, ale też jednym z niewielu miast w Europie i na świecie mogących pochwalić się tak szybkim rozwojem przestrzennym.

EN

The article presents the impetuous territorial expansion of the industrial city of Łódź which took place in just 167 years, taking into account the first (1821) ans the last (1988) act of incorporation of the adjacent premises. The 19th century registered the biggest territorial variations in 1821-1825 and 1840. successive big incorporations took place in 20th century, mainly in 1915, 1946 and 1988. Łódź started as a small neglected rural country town with less than 900 residents and 1244 ha of surface in early 19th century, to become one million citizen industrial metropolitan area of 29325 ha, in a very short time. Łódź is the only major city in Poland characterized with such a dynamic territorial expansion, but also one of the few cities in Europe and the world that could demonstrate such rapid spatial development.

5

Spalanie mieszanki gazu ziemnego z powietrzem w silniku o zapłonie iskrowym

51%

Kruczyński S. , Wołoszyn R. , Stępniewski M.

|

tom R. 50, nr 3

PL

Podjęta tematyka w ma na celu pokazanie wszystkich istotnych zmian w procesie spalania powietrza i gazu ziemnego w porównaniu do spalania mieszanki powietrza i benzyny w silniku. Mieszanka powietrza z CNG stwarza gorsze warunki do przeskoku iskry, z powodu większej oporności niż mieszanka powietrza z benzyną.

EN

The taken subject matter is aimed to show all fundamental changes in the combustion process of air - natural gas mixture in comparison to air - gasoline mixture combustion in the engine. Air - CNG mixture creates worse conditions for spark flashover due to higher resistance than air - gasoline mixture.

6

The investigation of genetic relationship between the Baszkówka and Mt. Tazerzait chondrites by NAA and other methods

32%

Dybczyński R. , Borucki J. , Danko B. , Kulisa K. , Polkowska-Motrenko H. , Samczyński Z. , Stępniewski M. , Szopa Z. , Tanida K.

|

tom Vol. 46, No. 4

477-488

EN

The similarity of two meteorites, Baszkowka (Poland, 1994) and Mt. Tazerzait (Niger, 1991), was studied by instrumental and radiochemical neutron activation analysis supplemented by mercury determination with the aid of an automatic mercury analyzer yielding data for 23 elements. The bulk composition of both meteorites is nearly identical within the experimental error. Their composition is also similar to the mean composition of L chondrites but there are marked deviations in the cases of Pd, Os, Pt, Cu and Hg. It seems also that both meteorities are slightly enriched in light rare earth elements (REE) and slightly depleted in heavy REE in comparison with L chondrites. This study supports earlier suggestions based on petrological properties, abundance of noble gases and their isotopic composition, gas retention ages and cosmic ray exposure ages, that these two chondrites have the same origin and the common parent body. It cannot be excluded that this parent body is different from that typical for all other known L chondrites.

PL

Stosując instrumentalną i radiochemiczną neutronową analizę aktywacyjną oraz automatyczny analizator rtęci badano podobieństwo dwóch meteorytów o nazwach: Basz-kówka (Polska, 1994) oraz Mt. Tazerzait (Niger, 1991). Na podstawie oznaczenia 23 pierwiastków stwierdzono, że całościowy skład obu meteorytów jest niemal identyczny w granicach błędu doświadczalnego. Ich skład jest też podobny do średniego składu chondrytów typu L, jednakże z istotnymi odchyleniami w przypadku Pd, Os, Pt, Cu i Hg. Wydaje się także, że oba meteoryty są nieznacznie wzbogacone w lekkie i nieznacznie zubożone w ciężkie ziemie rzadkie w stosunku do chondrytów L. Badania te potwier-dzająwcześniejsze sugestie, oparte na własnościach petrologicznych, obecności gazów szlachetnych i ich składu izotopowego, wieku zatrzymania gazu oraz wieku kosmicznego napromieniowania że oba chondryty mają takie samo pochodzenie i wspólne ciało macierzyste. Nie jest wykluczone, że to ciało macierzyste różni się od ciała macierzystego wszystkich innych chondrytów typu L.