Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Edukacyjny, wychowawczy i duchowy charakter pism Magdaleny Mortęskiej (1554-1631)

100%

Kurasz K.

Studia Pelplińskie

|

2023

|

tom 57

183-204

EN

Magdalena Morteska lived between 1554 and 1631. Despite her father’s opposition, in December 1578 she entered the Benedictine convent in Chelmno and on June 4, 1579 she made her religious vows. Then she was elected the abbess of the Chelmno monastery. She was an outstanding fi gure with great intellectual abilitiesand extraordinary spirituality. The reform undertaken by her covered a total of 22 monasteries throughout the Polish Commonwealth. New foundations resulted in an infl ux of more and more novices. Morteska set up schools for girls at each convent. In this way, she contributed to the spread of culture and education amongwomen. Magdalena Morteska left her legacy in a form of letters, teachings and dialogues with nuns. She is also the author of the work called Meditations on the Lord’s Passion. The aim of this article is to show the genius of Magdalena Morteska and to analyse her writing in terms of education, formation and spirituality.

PL

Magdalena Mortęska żyła w latach 1554–1631. Mimo sprzeciwu ojca w grudniu 1578 r. wstąpiła do klasztoru benedyktynek w Chełmnie, a 4 czerwca 1579 r. złożyła śluby zakonne. Następnie została wybrana ksienią chełmińskiego konwentu. Była postacią nieprzeciętną o wielkich zdolnościach umysłu i niezwykłej duchowości. Podjęta przez nią reforma objęła łącznie 22 klasztory na terenie całej Rzeczypospolitej. Nowe fundacje powodowały napływ coraz większej liczby nowicjuszek. Przy każdym klasztorze ksieni chełmińska zakładała szkoły dla dziewcząt. Przyczyniła się w ten sposób do szerzenia kultury i oświaty wśród kobiet. Magdalena Mortęska pozostawiła po sobie spuściznę w postaci listów, spisanych wygłoszonych przez nią nauk oraz rozmów z mniszkami. Jest również autorką dzieła Rozmyślania o Męce Pańskiej. Celem artykułu jest ukazanie wybitności Magdaleny Mortęskiej oraz przeanalizowanie pism jej autorstwa pod kątem edukacyjnym, wychowawczym i duchowym.

2

Ekologia Prus Królewskich, red. W. Zawadzki, Wydawnictwo Bernardinum, Pelplin 2022, ss. 296

100%

Kurasz K.

Studia Elbląskie

|

2022

|

tom 23

443-448

3

Katolicy elbląscy w pierwszym ćwierćwieczu XVIII w. w świetle księgi zgonów parafii staromiejskiej

100%

Kurasz K.

Studia Elbląskie

|

2022

|

tom 23

69-85

EN

Royal Prussia was the most developed region of the Republic of Poland in the 18th century. Elbląg, along with Gdańsk and Toruń, was the largest city in Royal Prussia. The beginning of the 18th century was full of negative events for this city and the whole state. Already in 1700 the Northern War broke out, which lasted until 1721. At the same time, a plague epidemic broke out in Europe. In some areas it even reached several dozen percent. The aim of this article is to present the environment of the Catholics of Elbląg and to analyse the mortality rate in this group on the basis of the death book of the Old Town parish of St. Nicholas.

PL

Prusy Królewskie w XVIII wieku stanowiły najbardziej rozwinięty region Rzeczypospolitej. Elbląg obok Gdańska i Torunia był największym miastem Prus Królewskich. Początek XVIII wieku obfitował w negatywne dla tego ośrodka miejskiego i całego państwa wydarzenia. W 1700 r. wybuchła wojna północna, która trwała aż do 1721 r. Równolegle przez Europę przetoczyła się również epidemia dżumy. W niektórych rejonach sięgnęła nawet kilkudziesięciu procent. Celem artykułu jest przedstawienie środowiska elbląskich katolików oraz przeanalizowanie poziomu śmiertelności w tej grupie w oparciu o księgę zgonów parafii staromiejskiej św. Mikołaja.

4

Życie na gruzach Warszawy i Elbląga opisane we wspomnieniach Kazimiery Marii Żelaznej (1913–2003)

100%

Kurasz K.

Studia Elbląskie

|

2024

|

tom 25

79-94

EN

Kazimiera Maria Zelazna was born on 29 October 1913 in Warsaw. She was a dressmaker by profession. Until 1944, she lived on Freta Street in the New Town in Warsaw. After the end of World War II, she and her family moved to Elblag, which was a large, industrialised city. Despite the destruction of the war, many factories and businesses had survived here. It was therefore easy to find work and housing, which had been abandoned by the displaced German population. Kazimiera Maria Zelazna remained in Elblag until the end of her life. She died on 12 April 2003. The unpublished “Memoirs of Kazimiera Maria Zelazna from 1999” are preserved in the Elblag Diocese Archives. Mrs Zelazna was persuaded to write them down almost before the end of her life by Father Mieczyslaw Jozefczyk, then pastor of St. Nicholas Parish in Elblag. These memoirs, though written in simple language, are very valuable. They cover the Warsaw period (the time of the Second World War and the Warsaw Uprising), but also refer to the first post-war years lived in Elblag. Kazimiera Maria Zelazna witnessed such important events as, for example, the explosion of the ‘trap tank’ at Kilinskiego Street in Warsaw, the massacre of insurgent hospitals on 2 September 1944, or the displacement of the German population from Elblag and the mass influx of Polish people into the area. The aim of the presented article is to show everyday life from the perspective of an ordinary Polish family during World War II and in the first post-war years.

PL

Kazimiera Maria Żelazna urodziła się 29 października 1913 roku w Warszawie. Z zawodu była krawcową. Do 1944 roku mieszkała przy ul. Freta na Nowym Mieście w Warszawie. Po zakończeniu II wojny światowej wraz z rodziną przeniosła się do Elbląga, który był dużym uprzemysłowionym miastem. Mimo zniszczeń wojennych ocalało tutaj wiele fabryk i przedsiębiorstw, łatwo więc było o pracę i mieszkania, które zostały opuszczone przez wysiedloną ludność niemiecką. Kazimiera Maria Żelazna pozostała w Elblągu do końca swego życia. Zmarła 12 kwietnia 2003 roku. W Archiwum Diecezji Elbląskiej zachowały się nieopublikowane Wspomnienia Kazimiery Marii Żelaznej z 1999 r. Do ich spisania namówił ją ks. Mieczysław Józefczyk, ówczesny proboszcz parafii św. Mikołaja w Elblągu. Wspomnienia te, choć napisane prostym językiem, są bardzo cenne. Obejmują okres warszawski (czas II wojny światowej i powstanie warszawskie), ale odnoszą się także do pierwszych powojennych lat przeżytych w Elblągu. Kazimiera była świadkiem tak ważnych wydarzeń, jak eksplozja w czołgu pułapce przy ul. Kilińskiego w Warszawie, masakra powstańczych szpitali 2 września 1944 r. czy wysiedlenie ludności niemieckiej z Elbląga i masowy napływ na te tereny ludności polskiej. Celem prezentowanego artykułu jest ukazanie codziennego życia z perspektywy zwykłej polskiej rodziny podczas II wojny światowej oraz w pierwszych latach powojennych.