Artykuł oparty jest na badaniach przeprowadzonych wśród Paulicjan na terytorium zachodniego Banatu (Serbia) przez naukowców z Instytutu Studiów Bałkańskich w Belgradzie i z Uniwersytetu w Sofii. W literaturze używa się wielu terminów na określenie tej grupy etnicznej: bułgarscy katolicy, bułgarscy Paulicjanie, Bułgarzy z Banatu, a także палчене, палкене / Palćani, trzy ostatnie to etnonimy używane przez Paulicjan w odniesieniu do samych siebie. Artykuł omawia indywidualne i zbiorowe poczucie tożsamości członków grupy na podstawie wywiadów i ankiet przeprowadzonych z jednym z badanych respondentów. Podczas wywiadów przeprowadzanych przez uczonych z Serbii, informator mówił o swojej grupie etnicznej Palćani (Paulicjanie) i Bugari (Bułgarzy), jednak przy innych okazjach używał innych terminów. Rozmawiając z uczonymi z Bułgarii, używał następujących określeń: palk’êne (mając na myśli „ja/my“) oraz bъlgare (wy). Autorka próbuje wyjaśnić sens użyć i odkryć źródła owej niekonsekwencji terminologicznej.
EN
This paper is based on the fieldwork conducted in the community of Paulicians on the territory of the West Banat (Serbia) by the researchers of the Institute for Balkan Studies (Belgrade) and the University of Sofia. The appellation used for this ethnic group varies in the scholarly literature: Bulgarians Roman-Catholics, Bulgarians Paulicians, the Banat-Bulgarians and палчене, палкене / Palćani, the ethnonym used by Paulicians alone in reference to themselves. The paper explores (self-)identification, be it individual or collective, in the discourse of one of the interlocutors. During the interviews done by the researchers from Serbia, the informant has referred to his community as Palćani (Paulicians) and Bugari (Bulgarians). On some occasions, nevertheless, he has called into question the latter as an affiliation option. Talking to the researchers from Bulgaria he has used these ethnonyms to express the I / we (palk’êne) : you (bъlgare) relation. This paper aims at tracing the factors which caused the informant’s statements on the adequacy of the self-identification as Bulgarian(s) to be inconsistent.
2
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Artykuł oparty jest na terenowych badaniach etnolingwistycznych wśród Serbów na Węgrzech (Szigetcsép), które w 2001 roku przeprowadził zespół Instytutu Studiów Bałkanistycznych (SASA, Belgrad). Serbowie w węgierskim Szigetcsép są społecznością bliska asymilacji, jako że od stuleci żyją jako diaspora, otoczona grupami etnicznych Niemców i Węgrów. Okazuje się, że Serbowie ci utrzymują kontakty interetniczne i wypracowali specjalne strategie dyskursywne, ażeby radzić sobie z drażliwym problemem „obcego”. W związku z tym wyodrębniono dwa paradygmaty tożsamościowe i dyskursywne. Po pierwsze, utożsamiający, gdy „oni” staja się „nami” (dotyczy innych Serbów, a także Węgrów i Chorwatów). Po drugie, izolujący, kiedy to „my” jesteśmy zagrożeni zmianą w „nich” (dotyczy Niemców i Węgrów). Ponadto analiza skupiona była na konstrukcjach narracyjnych, nazywanych „narratywami kolektywnymi”, opartych na wzorcach „pamięci kolektywnej” i stereotypach etnicznych.
EN
The paper is based on an ethnolinguistic field survey of the Serbs in Hungary (Szigetcsép) conducted in 2001 by the research team of the Institute for Balkan Studies, SASA, Belgrade. The Serbs in Szigetcsép (Hungary) are a demographically endangered population on the verge of assimilation, living for centuries in Serbian diaspora surrounded by German and Hungarian ethnic groups. Therefore, they appear to be an extremely intriguing ethnic group with versatile interethnic relations and diverse discursive strategies for copying with the sensitive topic of “the other”. Two major strategies have been identified: the first is the “embracing device”, when “they” turn into “us” (in relation to other Serbs, Bulgarians or Croats); the other is the “distancekeeping device”, when “we” are in danger of turning into “them” (in relation to Germans and Hungarians). The analysis also deals with narrative constructs, called “collective narratives”, which are based on the patterns of “collective memory” and on ethnic stereotypes.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.