Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Wykorzystanie makrozoobentosu do biologicznej oceny jakości wody w starorzeczach o różnym stopniu łączności z rzeką na przykładzie doliny Łyny

100%

Obolewski K.

|

tom Vol. 35, nr 2

19--26

EN

This study presents influence of hydrological connectivity between oxbow lakes and the river on water quality determined based on the structure of aquatic invertebrate communities in oxbow lakes. Five oxbow lakes of the Lyna River were investigated, i.e. two lotic, two semi-lotic and one lentic ecosystem. It was shown that Chaoboridae (Diptera), Oligochaeta and Hydrobiidae (Gastropoda) were the most abundant groups of invertebrates, often accompanied by Chironomidae larvae (Diptera). Ephemeroptera and Trichoptera were the only invertebrate bioindicators observed in the studied water bodies. The EPT% index, determined based on their abundance, as well as EPT:C, determined based on their proportion to Chironomidae, indicated that groups of these organisms sensitive to environmental conditions occurred at low abundance in all hydrological types of oxbow lakes. Family Biotic Index (FBI), Biological Monitoring Working Party index (BMWP-PL) and Average Score per Taxon (ASPT), both adapted to the Polish conditions, revealed low water quality regardless of the degree of hydrological connectivity. This study shows that the structure of invertebrate communities inhabiting oxbow lakes can be a source of valuable monitoring data. BMWP-PL seems to be the most objective among the biotic indices. Hence, it can be applied in biomonitoring research of many types of aquatic ecosystems.

PL

Na przykładzie pięciu starorzeczy rzeki Łyny (dwa otwarte, dwa półotwarte i jedno zamknięte) określono wpływ stopnia łączności hydrologicznej starorzeczy z rzeką na jakość wody, w oparciu o strukturę bezkręgowców wodnych zasiedlających starorzecza. Wykazano, że najbardziej licznymi grupami bezkręgowców w starorzeczach były larwy Chaoboridae (Diptera), Oligochaeta i Hydrobiidae (Gastropoda), którym z reguły towarzyszyły larwy Chironomidae (Diptera). Wśród bezkręgowych organizmów wskaźnikowych obserwowano jedynie Ephemeroptera i Trichoptera. Wyznaczone na podstawie ich liczebności wartości wskaźników EPT% oraz EPT:Chironomidae wykazały, że wrażliwe na zanieczyszczenia grupy tych organizmów były bardzo ubogie i osiągały podobną liczebność w różnych typach hydrologicznych starorzeczy. Obliczone wartości wskaźników FBI, BMWP-PL oraz ASPT wskazywały na złą bądź niezadowalającą jakość wody w starorzeczach, bez względu na stopień ich łączności z rzeką. Badania wykazały, że struktury wodnych zgrupowań bezkręgowców zasiedlających starorzecza mogą dostarczyć cennych informacji monitoringowych, a wśród testowanych wskaźników biotycznych najbardziej obiektywnym wydaje się być BMWP-PL. Tym samym można go stosować w badaniach biomonitoringowych wielu typów ekosystemów wodnych.

2

Wplyw stezenia wybranych metali w wodzie przeplywowej starorzecza na kompleks trzcina-perifiton i roszla-perifiton

100%

Obolewski K.

|

nr 31

380-387

3

Remembering professor Zbigniew Piesik

100%

Obolewski K.

|

tom 09

4

Rozmieszczenie i struktura makrozoobentosu w zbiorniku Krzynia na terenie Parku Krajobrazowego 'Dolina Slupi'

100%

Obolewski K.

|

tom 27

|

nr 1

81-97

5

Mozliwosci praktycznego wykorzystania udroznionych starorzeczy i metody czynnego podloza do doczyszczania wod rzecznych

100%

Obolewski K.

|

tom 506

309-316

PL

Starorzecza funkcjonujące obecnie w ekosystemach rzecznych nie są należycie wykorzystane. Powstała koncepcja wykorzystania ich jako polowych oczyszczalni ścieków z wykorzystaniem czynnego podłoża w postaci tkaniny roszlowej. Tkanina ta jest intensywnie porastana przez organizmy poroślowe (perifiton), które potrafią asymilować rozpuszczone w wodzie substancje biogenne. W lipcu 2002 jedno z niewielkich starorzeczy „Osokowy Staw" rzeki Słupi połączono z właściwym korytem rzecznym przy pomocy rur PCV (160 mm szerokości i 3 m długości). Dzięki temu stworzono model terenowej oczyszczalni ścieków opartej na czynnym podłożu. Zainstalowano w nim 12 worów roszlowych w odstępach miesięcznych oraz badano jakość wody wpływającej i wypływającej ze starorzecza (łącznie 24 parametry). W wyniku doświadczenia jakość wody poniżej udrożnionego starorzecza uległa niewielkiej poprawie, natomiast na podłożu roszlowym w przepływowym starorzeczu rozwijały się intensywnie taksony odżywiające się na zasadzie filtracji. Udrożnienie licznych starorzeczy i zainstalowanie w nich czynnego podłoża przyczyni się do poprawy jakości wód rzecznych. Zminimalizuje to koszty ochrony ekosystemów rzecznych w naszym kraju.

EN

The old river-beds functioning in river system are very useful for installation of sewage treatment plants, so called „farm sewage treatment", based on an open substrate, mainly for hydrological reasons and without conflict with water transport. This method in old river-beds is very useful - for ecological reasons - in river purification process after their second water cleaning. To achieve this intentional ecological result we had to establish an artificial substrate in from of potato bags. In July 2002 the Osokowy Staw oxbow was joined to the current river channel by using PCV pipes of 160 mm width and 3 m length. After the old river-bed cleaning the physical-chemical parameters of water as well as the state of Słupia river water chemism improved below the cleaned Osokowy Staw. Fresh water inflow caused fouling formation rearrangement occupying artificial substrate. Organisms more sensitive to water quality such as Cladocea, Copepoda became dominant (sporadically we could find them in periphyton of the Słupia river).

6

Composition and density of plant-associated invertebrates in relation to environmental gradients and hydrological connectivity of wetlands

100%

Obolewski K.

|

tom Vol. 40, No.4

52-63

EN

Frequency of occurrence and intensity of the raised water stage determine the structure of invertebrates in the wetland ecosystems of wetland river floodplains. In order to assess the relationships in a regulated, lowland river of moderate climate, samples of water and invertebrates inhabiting submerged shoots of reed Phragmites australis Trin Ex. Stued. were taken from the middle section of the Słupia River and five of its oxbow lakes. The wetlands differed in hydrological activity (type of connection with the river). Redundancy Analysis (RDA) revealed that hydrological connectivity accounted for 37% of the total invertebrate variance, physico-chemical conditions - 21%, while the trophic state only - 7%. Linear regression showed that the highest species richness was observed in oxbow lakes connected to the river with one arm. Diversity and species evenness increased with the increasing hydrological connectivity. The study revealed that plant-associated invertebrates inhabiting wetlands can be the main source for the reconstruction of biodiversity after floods.

7

Wpływ odczynu oraz koncentracji jonów chlorkowych i tlenu w wodzie rowów melioracyjnych na obfitość perifitonu zasiedlającego trzcinę Phragmites australis TRIN ex. STEUD.

100%

Obolewski K.

Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych

|

2009

|

tom 540

PL

Badania nad wpływem wybranych parametrów jakości środowiska wodnego (odczynu, ilość tlenu i jonów chlorkowych) na perifiton zasiedlający trzcinę prowadzono w czterech sezonach 2007 roku w kanałach melioracyjnych Lasku Południowego w Słupsku zarówno stale obfitych w wodę, jak i wysychających. W czasie badań wody w kanałach melioracyjnych charakteryzowały się znaczną zmiennością warunków tlenowych, natomiast porównywalnym odczynem i zasoleniem. Obserwowano natomiast znaczne różnice analizowanych parametrów w poszczególnych punktach. Gorsze warunki tlenowe, a częściowo również większe zasolenie i pH (st. 5) panowały w wysychających kanałach, niż w stale napełnionym wodą kanale głównym. Obserwowano równocześnie mniejsze natlenienie, zasolenie i pH na stanowisku zlokalizowanym przed kolektorem ściekowym niż za nim. W czasie analiz stwierdzono występowanie bogatego jakościowo zespołu organizmów poroślowych, składającego się z 19 taksonów (3 roślin i 16 zwierząt). Glony perifitonowe zdominowane zostały przez okrzemki (87%), którym towarzyszyły sinice (12%) oraz zielenice (< 1%), natomiast wśród mikrofauny poroślowej przeważały Peritricha (47,5%) a w makrofaunie Asellus aquaticus (22,4%). W celu uchwycenia wpływu wybranych parametrów fizyczno-chemicznych wód na skład jakościowy i ilościowy organizmów poroślowych zastosowano metody korelacji nieparametrycznej oraz ordynacyjne (PCA, CCA, DCA, RDA). Projekcja taksonów wskazała, że sedymentatory (Rotatoria) rozwijają się intensywniej w warunkach lepszego natlenienia i przy wyższym pH. Na stanowiskach oddalonych od zrzutu wód deszczowych obserwowano większe zagęszczeniem Testacea, Nauplius i Harpacticoida. Wyższa temperatura sprzyja wzrostowi zagęszczenia Testacea, Cyanophyta i Ciliata libera.

EN

The study on the influence of selected environmental parameters (pH, oxygen and chloride ion concentrations) on periphyton inhabiting reed was performed over four seasons in 2007 in melioration ditches (both rich in water as well as drying up) of Lasek Południowy in Słupsk. During the investigation water in the ditches differed in oxygen conditions but pH and salinity were similar. Considerable differences were observed between the consecutive sites. The drying up ditches had worse oxygen conditions and partly pH and salinity (site no. 5), unlike to the main ditch, permanently filled with water. Moreover, lower oxygenation, salinity and pH were observed at the site located in front of the collecting pipe than behind it. The performed analyses indicated the richness of periphyton composition - 19 taxa were recognized (3 plants and 16 animals). Epiphytic algae were predominated by diatoms (87%), which were accompanied by blue-green algae (12%) and green algae (< 1%). Among epiphytic microfauna the most abundant were Peritricha representatives (47.5%) while macrofauna was predominated by Asellus aquaticus (22.4%). In order to reveal the influence of selected physical and chemical parameters of waters on the qualitative and quantitative composition of peripyton the following statistical techniques were applied: non-parametric correlations and ordinations (PCA, CCA, DCA, RDA). The analyses showed, that sedimentators (Rotatoria) developed more intensively in water with a higher O2 concentration and pH. The sites more distant from the point of rain-water discharge were characterized by a higher density of Testacea, Nauplius and Harpacticoida. Higher temperature favoured the development of Testacea, Cyanophyta and Ciliata libera.

8

Epiphytic macrofauna on water soldiers [Stratiotes aloides L.] in Slupia River oxbows

100%

Obolewski K.

|

nr 2

9

Biomass dynamics of fishing in estuarine lakes Lebsko and Sarbsko

63%

Orzechowski B. , Obolewski K.

|

tom 12

EN

The research has shown the domination of fluctuative trends in the biomass dynamics for a major-ity of the caught fish species and decrease in the stocks of littoral phytophil fish. The main reason of the fishery breakdown of the pike perch in Łebsko and perch in Sarbsko was exploitation at a too big scale. The resources of the mentioned fish populations were drastically violated in the first decade of the 47 years of exploitation, that is in the years: 1952-1999. However, the highest fishing level of most of the fish species in annual cycles was achieved notoriously at spawning pe-riods during the whole 47 years. It just goes to show a complete ignorance of valid periods and the protective dimensions in the fishery practice. In the consecutive decades and for all the 47 years, the position and the degree of mass dominance for separate species of fish in fishing have been es-tablished. Pairs of superdominants and eudominants with the greatest quantitative participation in fishing have been distinguished for each of the lake. For the regeneration of the pike’s, the tench’ and the crucian carp’ population fishing of those species should be banned for the time of their generation. Reduction to small Cyprynidae species should be conducted by intensive stock in Łebsko with the pike and in Sarbsko with the pike-perch.

PL

W pracy wykazano przewagę trendów fluktuacyjnych w dynamice biomasy większości poławianych gatunków ryb i wygasanie połowów fitofilnych ryb litoralowych. Główną przyczyną załamania się połowów sandacza w Łebsku oraz okonia w Sarbsku był brak prawidłowej gospodarki rybackiej. Zasoby wymienionych populacji ryb naruszano drastycznie już od pierwszej dekady blisko 50-letniej eksploatacji. Szczytowe połowy większości ryb w cyklu rocznym były osiągane głównie w okresie tarła przez cały analizowany okres. Dla odrodzenia się populacji szczupaka, lina oraz karasia należy całkowicie zaniechać ich połowów na czas trwania generacji i zredukować drobne karpiowate poprzez przeprowadzenie intensywnego zarybiania jezior szczupakiem i sandaczem.

10

Epiphytic organisms [periphyton] inhabiting biotic substrate in lake 'Dolina Slupi' Landscape Park

63%

Obolewski K. , Piesik Z.

|

tom 18

117-130

11

The structure of macrozoobenthos assemblages in the area of sewage-treatment plant in Jurata - Jastarnia (the Puck Bay coastal zone)

63%

Obolewski K. , Jarosiewicz A.

|

tom Vol. 35, no. 4

91-103

EN

Single study on horizontal distribution of macrozoobenthos in the sandy bottom of Jastarnia and Jurata coastal zone was conducted in summer 2004. 15 sampling sites in Jurata were divided into 4 radii every 100 m and 4 sampling sites were located near the harbor in Jastarnia. 18 species and 3 groups represented benthic invertebrates in the studied area. They reached the density of x = 1840 indiv.źm^-2 and wet mass of x = 121.8 gźm-2 near Jurata and near Jastarnia x = 638 indiv.źm^-2 and x = 376.6 gźm^-2, respectively. The most abundant species were Hediste diversicolor, Cerastoderma glaucum and Hydrobia ulvae. As for the biodiversity calculated with the Shannon index, it reached the highest values at sampling sites the most distant from the shore in Jurata. Species composition as well as qualitative and quantitative structure of benthic fauna in the studied area indicated unsatisfactory environmental conditions and low value of the area as a feeding ground for fish.

PL

Badania nad poziomym rozmieszczeniem makrozoobentosu piaszczystego dna w okolicach Jastarni i Juraty prowadzone były jednorazowo latem 2004 roku. Wyznaczono 15 stanowisk w okolicach Juraty dzieląc stanowiska na cztery promienie oddalone od siebie o 100 m oraz 4 stanowiska w pobliżu portu w Jastarni. Bezkręgowce denne na tym obszarze reprezentowane były przez 18 gatunków i 3 grupy ponadgatunkowe, które w pobliżu Juraty osiągały zagęszczenie x = 1840 osobn.źm^-2 i masę mokrą x = 121,8 g_mmźm^-2, a w okolicach Jastarni x = 638 osobn.źm-2 i x = 376,6 g_mmźm^-2. Najczęściej spotykanymi gatunkami były Hediste diversicolor, Cerastoderma glaucum i Hydrobia ulvae. Większą bioróżnorodnością wyznaczoną wskaźnikiem Shannona-Wienera charakteryzowały się stanowiska najbardziej oddalone od brzegu w Juracie. Skład gatunkowy oraz struktura jakościowo-ilościowa fauny dennej w tej części Zatoki Puckiej świadczy o niezadowalającym stanie środowiska oraz niskiej wartości tych obszarów jako miejsca żerowania ryb.

12

Wpływ małych elektrowni wodnych na dynamikę zmian stanu, przepływu i temperatury wód powierzchniowych i gruntowych – studium przypadku w dolinie rzeki Słupi

63%

Jarosiewicz A. , Obolewski K.

|

tom Vol. 22, No. 4

363--373

PL

Celem pracy było określenie wpływu systemu czterech elektrowni wodnych na dynamikę zmian przepływu, stanu i temperatury wód powierzchniowych i gruntowych w zlewni rzeki Słupi. Przeanalizowano dobowe zmiany poziomu lustra wody, prędkości przepływu i temperatury wód rzeki Słupi na wodowskazie zlokalizowanym około 25 km poniżej systemu elektrowni. Określono również zakres dobowych zmian poziomu i temperatury wód gruntowych w dolinie rzeki. Na podstawie przeprowadzonych analiz ustalono, że rzeka Słupia poniżej ciągu elektrowni wodnych charakteryzuje się wyrównanym stanem wód (średnie dobowe zmiany z wielolecia poniżej 0,1 m) i stabilnym przepływem (dobowy współczynnik zmienności przepływu około 20%), a zmienność temperaturowa (średnio 0,5°C przez 24 h) spowodowana jest przede wszystkim czynnikami klimatycznymi. Średnie dobowe stany wód gruntowych, wyniosły poniżej 0,1 m, a zmiany temperatury nie przekroczyły 0,2°C. Mimo tego iż dolina rzeki Słupi została bezsprzecznie zmieniona na skutek powstających zabudowań hydrotechnicznych, to po około 100 latach sprzyjające warunki pozwoliły na osiągnięcie pewnej stabilizacji ekosystemów.

EN

The aim of this study was to determine the effect of four hydropower plants systems on the Słupia River. Authors analyzed the daily changes in the water levels, discharge and temperature on the station located about 25 km below the hydropower plants system. Moreover authors determined the daily changes in the levels and temperature of groundwater in the river valley. Based on the measurements it was found that the Słupia River below the hydropower plants system is characterized stable water level (on average, daily changes were less than 0.1 m) and water flow (daily flow variability coefficient about 20%), and the temperature variability (0.5°C during 24 h) was mainly due by climatic factors. Daily changes in groundwater levels averaged out at less than 0.1 m, and the changes in temperature did not exceed 0.2°C. Despite the significant changes in the river valley as a result of hydropower plant construction, after 100 years the favourable conditions allowed to achieve some stability of the ecosystem.

13

Makrofauna denna zeutrofizowanego Jeziora Lubowidzkiego w okresie stagnacji letniej

63%

Obolewski K. , Gaska B.

|

2006

|

nr 3

14

Epiphytic organisms (periphyton) inhabiting read, Phragmites australis and artificial substrates in Lake Kopan

63%

Piesik Z. , Obolewski K.

|

tom 04

EN

Periphytic organisms inhabiting biotic and artificial substrates in Polish lagoons, locally known as „coastal lakes” are little known. In the frames of an interdisciplinary studies on the revitalisation of eutrophicated Lake Kopan, a study on different ecological formations, including the periphyton formations inhabiting Phragmites australis (CAV.) TRIN. ex STEUD. and artificial stilon (Polish trade name of a nylon) substrates, was carried out in 1999. It was demonstrated, that the average concentration of periphytic algae on reed in Lake Kopan amounted to 104 000 cells m⁻², periphytic microfauna - 54 874 specimens m⁻²; and macrofauna - 1 598 specimens m⁻². The concentration of periphyton on the studied biotic substrate was considerably lower compared to the organisms growing on the artificial substrate (potato-bag fabric, stilon fabric, foil), which were placed in Lake Kopan. The periphytic formation will play a significant role in the revitalisation project of the lake, by purification and deeutrophication of the waters, and in creating an additional, abundant food base for extensive culture of the rainbow trout.

PL

Organizmy poroślowe zasiedlajace biotyczne i sztuczne podłoża w polskich jeziorach przymorskich są słabo poznane. W ramach interdyscyplinarnych badań nad rewitalizacją zeutrofizowanego jeziora Kopan przeprowadzono w 1999 roku badania różnych formacji ekologicznych w tym formacji perifitonu zasiedlajacego Phragmites australis oraz sztuczne stylonowe podłoża. Wykazano, że średnie zagęszczenie glonów poroślowych na trzcinie w jeziorze Kopan wynosiło: 104 000. komórek m⁻², mikrofauny poroślowej 54 874 osobn. m⁻² oraz makrofauny 1 598 osobn. m⁻². Zagęszczenie perifitonu na badanym podłożu biotycznym było znacząco niższe w porównaniu do porośli na sztucznym podłożu (roszla, tkanina stylonowa, folia) umieszczonych w jeziorze Kopan. W projekcie rewitalizacji jeziora formacja poroślowa będzie spełniać istotną rolę w doczyszczaniu, deeutrofizacji wód oraz tworzeniu dodatkowej obfitej bazy pokarmowej dla ekstensywnej hodowli pstrąga tęczowego.

15

Wpływ małych elektrowni wodnych na dynamikę zmian stanu, przepływu i temperatury wód powierzchniowych i gruntowych - studium przypadku w dolinie rzeki Słupi

63%

Jarosiewicz A. , Obolewski K.

|

tom 22

|

nr 4[62]

16

Distribution of heavy metals in bottom sediments of floodplain lakes and their parent river – a case study of the Slupia

63%

Obolewski K. , Glinska-Lewczuk K.

|

tom 18

|

nr 4

EN

Concentration of trace elements in bottom sediments can be a result of natural accumulation or caused by anthropogenic factors. The content of heavy metals (Cd, Cr, Cu, Ni, Mn, Pb and Zn) in bottom sediments of oxbow lakes and river-bed of the Słupia River at Słupsk was determined. Sediment samples were taken from two oxbow lakes: naturally disconnected and artificially re-connected with the river. The research showed variation in the content of the elements in sediments in relation to the accumulative and erosive activity of the river. At the water inflow into the re-connected oxbow lake, the transporting strength of the river decreased, which favoured the accumulation of heavy metals. The content of heavy metals in bottom sediments taken from the re-connected floodplain lake at the outlet was several-fold lower than at the inlet, for example there was 11-fold less Mn, 9-fold less Cu 9-fold, 3-fold less As and half the amount of Cd, Cr and Ni. The content of heavy metals at the outlet was similar to the one found in sediments of the oxbow lake separated from the river.

17

Mya arenaria (L.) in the Polish Baltic Sea coast (Kolobrzeg-Wladyslawowo)

63%

Obolewski K. , Piesik Z.

|

tom 09

EN

A population of Mya arenaria was studied in the Polish coastal zone (up to 3 nautical miles) of the Baltic Sea in the open coast of Polish Middle Pomerania. Abundance, wet biomass, and the frequency of Mya were determined in the coastal waters, including estuaries of the Parseta, Wieprza, Słupia, Łupawa, and Łeba rivers and Władysławowo. The frequency (F) of Mya in the open coast of the Middle Pomerania amounted to 19.5%. The abundance of Mya, in the coastal zone surveyed, ranged from 0 to 265 specimens per m2 of the bottom (x¯ = 10.4 spec. m–2). Wet biomass of this bivalve ranged from 0 to 25.52 gww m-2 (x¯ = 1.56 gww m-2). Apparently Mya arenaria has found better conditions for living and development in the central of the Middle Pomerania coast. The abundance of this mollusc in the estuary of Słupia (Ustka) was 100-fold higher than in the estuary of Wieprza (Darłowo) and Łupawa (Rowy) and the wet weight was 11-fold higher, respectively. Mya arenaria plays an important role in the monitoring of benthos of the Baltic Sea, constitutes a food base of animals (fish), and takes part in the process of purification of waters of the coast stretch studied (biofiltration, biosedimentation).

PL

Badano populacje małża Macoma balthica w polskiej strefie przybrzeżnej Bałtyku (do 3 Mm) w otwartym wybrzeżu Pomorza Środkowego (Middle Pomeranian). Określono zagęszczenie, biomasę mokra oraz frekwencje Mya w wodach przybrzeżnych, w tym w rejonach ujść rzeki Wieprzy, Słupi, Łupawy i Łeby. Wartość frekwencji Macoma w strefie przybrzeżnej otwartego morza (Pomorza Środkowego) wynosiła – F = 19,5%. Zagęszczenie Mya w badanej strefie przybrzeżnej wahało sie w granicach od 0 do 265 ind. m-2 dna ( x – 10,4 osobn. m-2). Wartość masy mokrej tego gatunku małża wahała sie od 0 do 25,52 gmm m-2 ( x – 1,56gww m-2). Mya arenaria znajdowała dogodniejsze warunki dla rozwoju w estuarium Słupi, gdzie zagęszczenie tego małża było 100-krotnie wyższe, a masa mokra 11-krotnie wyższa w porównaniu z estuarium Wieprzy i Łupawy. Mya arenaria odgrywa ważna role w monitoringu bentosu Morza Bałtyckiego oraz uczestniczy w procesie doczyszczania wód badanej strefy przybrzeżnej (biofiltracja, biosedymentacja).

18

Effect of hydrological connectivity on the molluscan community structure in oxbow lakes of the Łyna River

51%

Obolewski K. , Glińska-Lewczuk K. , Kobus S.

|

2009

|

tom Vol. 38, No.4

75-88

EN

During 2004 and 2005 research on the malacocenoses existing in oxbow lakes differ in terms of hydrological connectivity was conducted in the valley of the Łyna River. The results showed that the connection of an oxbow lake with the river is the key factor influencing the abundance and biomass of molluscs in the lake. Three types of oxbow lakes representing lentic, semi-lotic and lotic environments were considered. In the lentic oxbow lake Mollusca was dominated by Potamapyrgus antipodarum Gray, the semi-lotic by Viviparus viviparus L., and the lotic by Pisidium sp. The most hospitable conditions for the molluscs’ development were found in the semi-lotic reservoir where contact with the river was maintained by backwater in the downstream arm. The separation of the reservoir from the river caused a total reduction of the Bivalvia representatives. Diversity of the malacocenoses resulted mainly from different abilities to adapt to temporary oxygen deficits. Each type of oxbow lake is characterized by an individual pattern of oxygen distribution. To avoid anaerobic conditions and enable the development of biodiversity in floodplains, water bodies should be supplied by well-aerated river water.

19

Estuarium rzeki Wieprzy jako siedlisko bezkręgowców dennych

51%

Obolewski K. , Burandt P. , Glińska-Lewczuk K.

|

2012

|

tom Nr 31

80--90

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań nad strukturą ilościowo-jakościową makrozoobentosu w warunkach ujściowych odcinków rzek na przykładzie estuarium rzeki Wieprzy. Badania obejmowały obszar portu w Darłowie oraz strefę przybrzeżną Bałtyku w rejonie ujścia rzeki. W trakcie prowadzonych prac zidentyfikowano 18 taksonów należących głównie do Mollusca (6 taksonów), Crustacea (4 taksony), Polychaeta (3 gatunki), Insecta (3 taksony). Zagęszczenie makrozoobentosu osiągnęło najwyższe wartości w strefie kontaktu wód rzecznych z morzem, podczas gdy największą biomasę tych organizmów stwierdzono w strefie przybrzeżnej. Wskaźniki bioróżnorodności malały wraz ze wzrostem udziału słonych wód morskich w estuarium. Pomimo negatywnego oddziaływania funkcjonowania portów morskich na faunę denną wewnątrz estuariów rzecznych, możliwe jest podjęcie działań zwiększających bioróżnorodność tych siedlisk poprzez planowe wdrażanie systemu zarządzania środowiskowego w portach.

EN

In the paper are presented results of the studies on the qualitative and quantitative structure of benthic fauna in the estuary of Wieprza River. The study was carried out in the area of the harbor of Darłowo and the coastal zone of the Baltic Sea. During the study we identified 18 taxa of macronvertebrates belonging mainly to the Mollusca (6 taxa), Crustacea (4 taxa), Polychaeta (3 species) and Insecta (3 taxa). Macrozoobenthos density reached the highest values in the contact zone of the river and the sea, while the highest biomass was stated in the coastal zone. Biodiversity indices decreased due to the increasing share of saline water in the estuary. In spite of negative influence of marine harbors onto the bottom fauna within the river estuaries, there is a possibility to undertake activities aiming at the increase in biodiversity throughout implementation of environmental management system in the harbors.

20

Projekt renaturyzacji starorzeczy na przykładzie doliny rzeki Słupi

51%

Obolewski K. , Miller M. , Gardzielewski A.

|

nr 09

PL

W pracy zaprezentowano projekt rozwiązań technicznych, zastosowanych w renaturyzacji trzech starorzeczy w dolinie rzeki Słupi. Celem tych zabiegów jest próba przywrócenia rzece bardziej naturalnego charakteru poprzez ochronę różnorodnych elementów dolinowych. Projekt koncentruje się na odbudowie stałego połączenia starorzeczy ze Słupią, co umożliwia ciągłe ich przepłukiwanie, poprawia warunki fizyczno-chemiczne wód i stwarza dogodne warunki bytowania różnych grup hydrobiontów. Przed wykonaniem zabiegów hydrotechnicznych opracowano model monitoringu, obejmującego weryfikację zachodzących zmian ekologicznych oraz rozpoznanie warunków referencyjnych. Dzięki wielowątkowym badaniom środowiskowym możliwe będzie uchwycenie zachodzących zmian i wypracowanie odpowiednich metod zabezpieczenia i ochrony dawnych koryt rzecznych przed lodowaceniem i zanikiem. Końcowym efektem prowadzonych badań ma być stworzenie matematycznego modelu renaturyzacji starorzeczy, uwzględniającego wiele podmodeli obejmujących zarówno warunki środowiskowe (hydrologię i hydro-chemię), jak i strukturę analizowanych formacji ekologicznych roślinnych i zwierzęcych (bezkręgowce, makrofity, bakterie itp.).

EN

In this study the project of technical solutions applied in the renaturation of three oxbow lakes in the Słupia river basin is presented. The aim of those treatments is to restore more natural characteristic of the river by the protection of various river basin elements. The project is focused on the reconstruction of permanent connection between the Słupia River and oxbow lakes. That would enable their irrigation, improvement of physico-chemical conditions and also would create habitats favorable for various hydrobiont groups. The plan of hydrotechnical treatments is accompanied by the model of monitoring for the sake of verification of ecological changes. Thanks to multivariate environmental research it is possible to reveal those changes and to elaborate methods of oxbow lake protection against terrestrialisation and disappearance. The final effect of the project will be the mathematical model of oxbow lake restoration consisting of many submodels of environmental conditions (hydrology, hydrochemistry) as well as plant and animal ecological formations (e.g. invertebrates, macrophytes, bacterias).