The article is devoted to the relations between Cyprian Norwid and General Ludwik Mierosłwski, a participant of national uprisings, the dictator of the January Uprising, and an activist in exile. The author presents their personal contacts and Norwid’s opinions that appear in his literary work, letters and journalism. These opinions varied; as well as those endorsing the democratic slogans proclaimed by the general, there were critical statements. While appreciating General Mierosławski as a militarist-a man of action capable of implementing a policy intended to transform the mindset of the Polish public into the consciousness that would enable the building of a modern state-the poet expected that Mieroslawski’s activity would be subordinated to a superior idea, which, based on Christian foundations, would show the way to independence. He demanded that Mierosławski recognize the primacy of thought over action, that journalism be used to change the public opinion, both Polish and European, as well as calling for measures aimed at dismantling political barriers in the emigration community.
PL
Artykuł poświęcony jest relacjom pomiędzy Cyprianem Norwidem a generałem Ludwikiem Mierosławskim, uczestnikiem powstań narodowych, dyktatorem powstania styczniowego, działaczem emigracyjnym. Autor przedstawia ich kontakty osobiste oraz opinie Norwida zawarte w jego twórczości literackiej, w listach i publicystyce. Opinie te były niejednoznaczne, oprócz akceptacji dla demokratycznych haseł głoszonych przez generała pojawiają się wypowiedzi krytyczne. Doceniając Mierosławskiego jako militarystę, człowieka czynu zdolnego do prowadzenia polityki zmierzającej do przeobrażenia świadomości społeczeństwa polskiego w świadomość umożliwiającą zbudowanie nowoczesnego państwa, poeta oczekiwał podporządkowania działalności Mierosławskiego nadrzędnej idei, która, wypływając z podstaw chrześcijańskich, wskazałaby drogę do odzyskania niepodległości. Domagał się od Mierosławskiego uznania prymatu myśli nad czynem, wykorzystania publicystyki do kształtowania opinii publicznej zarówno polskiej, jak i europejskiej, a także – działań zmierzających do zaniechania politycznych rozłamów w środowisku emigracyjnym.