The aim of theses paper is to present late philosophical ideas of Johann Gottlieb Fichte, which are included in his Berlin lectures on applied philosophy. In these lectures Fichte accepts only two forms of the state: liberal monarchy (in which society is divided into estates) and one-class national state. The first state wage so called “fake war” – in which devoid of ideas mercenaries fight in the name of reigning clans. National state on the other hand, wage war in the name of liberty of their citizens. In this case compromise is not taken into account, because the enemy strive for complete subjugation of his adversary. Fichte sees Napoleon I Bonaparte, whose elaborate portrait is presented by philosopher in the end of his lectures, as embodiment of such enemy.
Gegenwärtig sind wir daran gewöhnt, den Wert der Kulturerzeugnisse nach der Originalität und Innovation ihrer Schöpfer zu messen. Vor diesem Hintergrund erscheint der Standpunkt des italienischen Forschers der antiken Philosophie, Giovanni Reale, als ein Einzelfall. Indem er die Größe von Aristoteles hochschätzt, sieht er in ihm vor allem einen Philosophen, der das Werk Platons treu fortsetzt. Obwohl Reale zahlreiche wichtige Argumente für seine These anführt, verstößt sein Standpunkt gegen die Eindrücke der meisten Leser der beiden Philosophen und hält nicht der Kritik stand, insbesondere was die Perspektive betrifft, die Reale in seiner Forschungsarbeit nicht berücksichtigte. Meine Polemik mit der These des italienischen Historikers zielt darauf, nachzuweisen, dass der Unterschied zwischen Platon und Aristoteles auf das Meritum, den Kern ihrer ontologischen Anschauungen zurückgreift. Platon war der Tradition der frühen indoeuropäischen Kultur treu und hielt das ternäre System für das Hauptprinzip der Konstruktion des philosophischen Systems, unterdessen war die Metaphysik von Aristoteles binär. Der Grund für diese paradigmatische Nichtübereinstimmung liegt womöglich in dem kulturellen Unterschied, der beide Philosophen trennte.
EN
Today we’re used to measure the value of works of culture through the lens of originality and their creators’ innovation. Against this background appears an outlying standpoint of Giovanni Reale, an Italian historian and Ancient philosophy scholar, who appreciated Aristotle's greatness and, first of all, believed he was a faithful continuer of Plato’s teachings. Even though Reale gives multiple accounts proving his own thesis, his point of view is contrary to most readers’ impressions of the two philosophers. His thesis doesn’t stand a chance against a critique from a different point of view. Polemicizing with Reale’s thesis, I’m going to prove that the difference between Plato and Aristotle is rooted deep down in the quintessence of their ontological views. Faithful to the tradition of the early Indo-European culture, Plato acknowledged ternary structures as the primal principle of his philosophical system, meanwhile Aristotelian metaphysics is binary. The reason for this paradigmatical incoherence may be the cultural differences between both philosophers. Nowadays this issue is a subject of academic research, especially on the grounds of transculturalism.
PL
Współcześnie zwykliśmy mierzyć wartość wytworów kultury oryginalnością i innowacyjnością ich twórców. Na tym tle jako odosobniony przypadek jawi się stanowisko włoskiego badacza filozofii antycznej, Giovanniego Realego, który doceniając wielkość Arystotelesa, dostrzega w nim przede wszystkim wiernego kontynuatora filozoficznego dzieła Platona. Chociaż Reale przywołuje liczne i ważne argumenty na rzecz swojej tezy, jego punkt widzenia koliduje z odczuciami większości czytelników obydwu filozofów i nie wytrzymuje krytyki z perspektywy, której Reale wcale nie wziął pod uwagę w swojej pracy badawczej. Polemizując z tezą włoskiego historyka, wykażę, że różnica pomiędzy Platonem a Arystotelesem sięga meritum ich poglądów ontologicznych. Wierny tradycji wczesnej kultury indoeuropejskiej Platon przyjmował układ ternarny za naczelną zasadę konstrukcji systemu filozoficznego, tymczasem metafizyka Arystotelesa jest binarna. Powodem tej paradygmatycznej niezgodności może być różnica kulturowa dzieląca obu filozofów.
The subject of this article is a comparison between postmodern philosophy and philosophy of difference, especially in its most recent version, which is philosophical deconstruction. In the first part of the paper, the history and general characteristics of postmodernism are briefly presented, while the second part discusses the philosophy of difference, not only in its present form, but also in its earlier versions, which include Martin Heidegger's “different thinking”, German idealism, Presocratic thought, and finally the philosophy of ancient India. Unlike the postmodernists, who are ultimately united almost exclusively by their critique of metaphysics and their literary style of discourse, the theorists of difference remain representatives of a traditional (though now largely forgotten) understanding of philosophy.
PL
Tematem tego artykułu jest porównanie filozofii postmodernistycznej i filozofii różnicy, zwłaszcza w jej najnowszej wersji, jaką stanowi dekonstrukcja filozoficzna. W pierwszej części pracy została przedstawiona zwięźle historia i ogólna charakterystyka postmodernizmu, w drugiej części zaprezentowana została filozofia różnicy, nie tylko w jej obecnej postaci, ale również we wcześniejszych wersjach, do których zaliczyć trzeba: „inne myślenie” Martina Heideggera, idealizm niemiecki, myśl presokratejską, a wreszcie filozofię starożytnych Indii. W przeciwieństwie do postmodernistów, których finalnie łączy niemal wyłącznie krytyka metafizyki i literacki styl wypowiedzi, teoretycy różnicy pozostają przedstawicielami tradycyjnego (choć dziś w dużej mierze zapomnianego) rozumienia filozofii.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.