Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Wojna północna (1655-1660) jako casus wczesnonowożytnej geopolityki

100%

Makiłła D.

|

tom 29

83-113

EN

The text presents the shaping of the international regional order in Europe in early modern times exemplified with the Northern War (1655–1660). The text includes an analysis of a big war waged under specific conditions, which had its causes and which was an instrument of a policy made in a definite space and time geared to achieve certain political objectives connected with an international position such as it was perceived by its participants. At the same time the text is a case study of war understood as a situational model of a policy made during the Northern War (1655–1660), which affected the shaping of a certain order, and as a result there were some changes both in the international order and in internal relations of the participants of the 1655–1660 war.

PL

Przedmiotem artykułu jest przedstawienie na przykładzie wojny północnej (1655–1660) kształtowania się regionalnego porządku międzynarodowego w Europie w epoce wczesnonowożytnej. W pracy dokonano analizy przypadku dużej wojny, przeprowadzonej w określonych warunkach, mającej swoje podłoże i przyczyny, ale stanowiącej również instrument polityki, realizowanej w określonej przestrzeni i czasie oraz nastawionej na osiągnięcie pewnych celów politycznych, związanych z postrzeganą przez jej uczestników pozycją w skali międzynarodowej. Artykuł jest jednocześnie studium przypadku wojny rozumianej jako model sytuacyjny określonej polityki, realizowanej podczas wojny północnej 1655–1660, wywierającej wpływ na ukształtowanie się określonego ładu, skutkującego zmianami zarówno w porządku międzynarodowym, jak i w stosunkach wewnętrznych uczestników wojny 1655–1660.

2

Próba reformy sądownictwa powszechnego z czasów bezkrólewia po ucieczce króla Henryka Walezego (1574)

100%

Makiłła D.

|

nr 2

45-55

EN

The main purpose of the paper is to present the attempt to reform a common judiciaryduring the second interregnum following the departure from Poland of King Henryof Valois in 1574. The paper focuses on the problem of the current functioning of thejudiciary during the interregnum which brought with it diﬀerent practical questions anda general idea of the Polish gentry to reconstruct the system of common judiciary in theCommonwealth. The essence of this idea was the exclusive taking over of the judiciaryby the gentry. It meant eliminating from the courts the local dignitaries comprising thecommon judiciary of the clergy and burghers. The program also provided to establish anappeal instance for all of the common courts. The project for the reform of the judiciarywas presented during the convocation in 1574 and sent for acceptance to the localassemblies. However, the assemblies didn’t agree with the idea to establish a commonappeal instance for the country but according to the constitutional law of the HenricianArticles (1573) and decision of the convocation made in the General Confederation Actthese decided to establish the appeal instances in every district. It moved a decision forestablishing the common appeal instance to the beginning of the reign of King StefanBatory (1578).

3

O pierwszej polskiej ustawie zasadniczej. W odpowiedzi recenzentom Tomaszowi Kucharskiemu i Zbigniewowi Naworskiemu.

100%

Makiłła D.

|

nr 1

349-366

4

Dlaczego niepodległa? Polska i Polacy 1914-1922. Szkic prawno-ustrojowy

100%

Makiłła D.

|

tom 12

459-473

EN

The article is a legal and political sketch connected with the issue of regaining inde- pendence by Poland in 1918. In principle, however, it focuses on questions concerning the causes and reasons that led to, or made possible, the recovery of independence, extending these prob- lems to the years 1914-1922, when a complicated process of national revival took place during World War I, up to the moment when the Polish state was fully formed in 1922.

DE

Der Artikel ist eine strukturell-rechtliche Skizze, die sich mit dem Aspekt der Wiedererlangung der Unabhängigkeit durch Polen im Jahr 1918 befasst. Im Grunde genom- men konzentriert er sich jedoch auf die Fragen nach den Ursachen und Gründen, die zur Un- abhängigkeit führten bzw. diese ermöglichten. Diese Probleme werden auf den Zeitraum 1914- 1922 erstreckt, also vom komplizierten Prozess der nationalen Wiederbelebung während des Ersten Weltkrieges bis zur vollständigen Bildung des polnischen Staates im Jahr 1922.

PL

Praca jest szkicem prawno-ustrojowym wiążącym się z problematyką odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 r. W zasadzie jednak koncentruje się ona wokół pytań dotyczących przyczyn i powodów, które doprowadziły, względnie umożliwiły odzyskanie niepodległości, rozciągając te problemy na lata 1914-1922 , kiedy miał miejsce skomplikowany proces odrodzenia narodowego w okresie I wojny światowej po moment ukształtowania się w pełni państwa polskiego w 1922 r.

5

Prawa pogańskich Prusów. Stan i metodyka badań

100%

Makiłła D.

|

nr 1

13-25

EN

The paper attempts to reconstruct the law of Prussia, a nation which disappeared in the 17th century and had its seat in the immediate vicinity of the former Polish state for several centuries. Such an attempt is interesting from the point of view of the process of creating the law of peoples who were at the stage of shaping their social and political structures. Thus, it portrays various directions of civilizational development. The reconstruction of the law, a factor of the intangible culture of a nation which did not become a historical nation, is difficult. Any such efforts are made onerous due to a lack of written sources as the Prussians did not develop their own writing system. Research in this area, which constitutes an example of searching for the laws of nations which are a thing of the past, creates an opportunity to explain numerous phenomena. The phenomena are connected with the processes of creating and functioning of law as an indispensable regulator of social relations. This requires postulating theses concerning the methods of development of the law of Old Prussians as well as the possibility of its reconstruction. Moreover, this will apply to the use of various methodological procedures as well as drawing on the results and research methods of other scientific disciplines: archaeology, ethnology, ethnography, ethnosociology, and linguistics. The aforementioned activities should be carried out besides the exegesis of the sources of knowledge of law in a broad interdisciplinary approach, while taking into account the issuespertaining to the reception of law, the transfer of legal concepts as well as comparative research. All of the above allows one to present the law of Old Prussia in a pan-European context.

PL

Artykuł stanowi próbę rekonstrukcji prawa Prus, narodu, który zniknął w XVII wieku i przez kilka stuleci miał swoją siedzibę w bezpośrednim sąsiedztwie dawnego państwa polskiego. Próba taka jest interesująca z perspektywy tworzenia prawa ludów, które znajdowały się na etapie kształtowania swoich struktur społecznych i politycznych, ukazuje bowiem różne kierunki rozwoju cywilizacyjnego. Odbudowa prawa, czynnika niematerialnej kultury narodu, który nie stał się narodem historycznym, jest trudna ze względu na brak źródeł pisanych, gdyż Prusacy nie wypracowali własnego pisma. Badania w tej dziedzinie, stanowiące przykład poszukiwania praw narodów należących do przeszłości, pozwalają na wyjaśnienie wielu zjawisk związanych z procesami tworzenia i funkcjonowania prawa jako niezbędnego regulatora stosunków społecznych. Wymaga to określenia sposobu kształtowania prawa staropruskiego oraz możliwości jego rekonstrukcji. Dotyczy także stosowania różnych procedur metodologicznych oraz czerpania z wyników i metod badawczych innych dyscyplin naukowych: archeologii, etnologii, etnografii, etnozocjologii i językoznawstwa. Działania te, poza egzegezą źródeł wiedzy prawniczej, należy prowadzić w szerokim, interdyscyplinarnym ujęciu, uwzględniając problematykę recepcji prawa, przekazywania pojęć prawnych oraz badań porównawczych, co pozwala na przedstawienie prawa pruskiego w kontekście ogólnoeuropejskim.