Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

EMANCYPACJA RELIGIJNA A PERCEPCJA ROLI KOBIETY W SYTUACJI MIGRACYJNEJ NA PRZYKŁADZIE POLSKICH MIGRANTEK W ISLANDII

100%

Koralewska I.

Studia Humanistyczne AGH

|

2016

|

tom 15

|

nr 3

EN

W niniejszym artykule autorka poszukuje odpowiedzi na pytanie o relację pomiędzy religijnością a percepcją roli kobiety w sytuacji migracyjnej. Punktem wyjścia do rozważań jest założenie, że w sytuacji migracyjnej zmianom podlega nie tylko sposób rozumienia religijności w ogóle, ale i własnej roli w procesie jej tworzenia. Migrantki pozycjonują się wobec religijności w roli sprawczego podmiotu i definiują na nowo znaczenia z nią związane. Tym samym, w ich ujęciu, religijność zyskuje wymiar indywidualny, zostaje odłączona od instytucji i przeniesiona do sfery prywatnej. W tym procesie swoistej emancypacji religijnej, doświadczenie migracji odgrywa istotną rolę. Autorkę interesuje to, czy zmiana kultury religijnej, która jest impulsem do negocjacji znaczeń związanych z religijnością, stanowi również źródło negocjowania znaczeń przypisywanych społecznej roli kobiety. Odpowiada na pytanie, opierając się na badaniach jakościowych przeprowadzonych w latach 2012–2015 wśród polskich migrantek w Islandii.

2

„Socjologia aborcji”. Sposoby przedstawiania aborcji we współczesnym dyskursie nauk społecznych

100%

Koralewska I.

|

nr 2

170-187

EN

The article herein analyzes the contemporary discourse of social sciences with regard to the presence of research on abortion within it. Abortion is a regular medical practice in the world. At the same time, it is one of the most controversial yet vivid topics of public discussions, engaging religious, feminist, and political circles. In my paper, I am looking for an answer to the question about whether the popularity of this subject in the public sphere is reflected within the discourse of social sciences. I am interested in how focusing the discourse on particular research perspectives – individual, social, institutional, and methodological – constructs ‘the sociology of abortion.’ The analysis of the discourse on abortion shows that research on abortion in the most prestigious academic journals concerns mostly the Anglo-American societies. Moreover, research on abortion constitutes a small percentage of all articles published in the analyzed social-sciences journals, while the dominant perspective involves researching abortion through the prism of social opinions. The least attention is paid to researching abortion from the individual perspective that involves the experiences of those women who have had abortion.

PL

W niniejszym artykule analizuję współczesny dyskurs nauk społecznych pod kątem obecności w nim badań nad przerywaniem ciąży. Aborcja jest często występującym zabiegiem medycznym, a jednocześnie stanowi jeden z najgorętszych przedmiotów debaty publicznej angażujący środowiska religijne, feministyczne i polityczne. W artykule szukam odpowiedzi na pytanie, czy popularność tego tematu w sferze publicznej znajduje odzwierciedlenie w dyskursie nauk społecznych. Interesuje mnie to, w jaki sposób skupienie dyskursu na konkretnych perspektywach badania aborcji – indywidualnej, społecznej i instytucjonalnej, a także dyskursywnej i metodologicznej – konstruuje „socjologię aborcji”. Analiza dyskursu na temat aborcji pokazuje, że badania nad aborcją w najbardziej prestiżowych czasopismach odnoszą się głównie do świata anglosaskiego. Ponadto badania aborcji stanowią niewielki procent artykułów w analizowanych czasopismach z zakresu nauk społecznych, a dominująca perspektywa to badanie aborcji przez pryzmat opinii społecznych na jej temat. Najmniej uwagi poświęca się natomiast perspektywie indywidualnej i doświadczeniom kobiet, które przerwały ciążę.

3

Religia w dyskursie o aborcji w Polsce. Analiza dokumentów Episkopatu Kościoła rzymskokatolickiego i wybranych tygodników opinii

63%

Borowik I. , Koralewska I.

Przegląd Religioznawczy

|

2018

|

nr 2/268

EN

The topic of abortion is widely discussed in the Polish public sphere since early 90s. Religious actors have been active participants in this debate but sociologists rarely look at the role of religion in formulating discourse on abortion. The goal of this article is to answer the question of how religion is present in the discourse on abortion in Poland and what are social consequences of that. We analyze arguments used in discourse on abortion in the documents of the Polish Episcopate Conference and selected Polish liberal and Catholic weeklies. We draw conclusions about the vision of religion presented by selected opinion-forming circles. Documents of the Episcopate and “Gość Niedzielny” present absolute opposition to abortion. Abortion is defined as “the end of life”. The main religious argument is the reference to God as the creator of man who is the only entity able to decide about the end of human life. The social consequence of the assumption that God is a source of morality is an opinion that the best mechanism for ensuring the well-being of the state is to base the law on religious foundations. The religious argument in “Tygodnik Powszechny” is more nuanced. Authors refer to the social context of abortion and the complexity of women’s decisions about abortion. Liberal weeklies strongly oppose the implementation of more restrictive abortion law. The social consequence of criticism of religion is the vision of society as independent and the postulate of a state independent of religion. Religion is believed to be non-functional as the base of morality.

PL

Temat aborcji jest szeroko dyskutowany w polskiej sferze publicznej od czasu transformacji ustrojowej. Chociaż aktorzy religijni są aktywnymi uczestnikami tej debaty, socjologowie rzadko badają rolę religii w jej kształtowaniu. Celem niniejszego artykułu jest odpowiedź na pytanie o to, w jaki sposób religijne argumenty są używane do uzasadniania stanowisk zajmowanych w dyskursie o aborcji. Na podstawie porównawczej analizy argumentacji i sposobów komunikowania religii w dyskursie o aborcji, w dokumentach Konferencji Episkopatu Polski i wybranych liberalnych i katolickich tygodnikach opinii wyciągamy wnioski dotyczące tego, jakie wizje religii prezentują wybrane środowiska opiniotwórcze i jak widzą ich społeczne konsekwencje. W dokumentach Episkopatu i w publikacjach „Gościa Niedzielnego” sprzeciw wobec aborcji ma charakter absolutny, a podstawowym argumentem religijnym jest odwołanie do Boga jako twórcy człowieka i uzasadnienie świętości życia. Konsekwencją społeczną jest w tych dokumentach przekonanie, że najlepszym mechanizmem zapewnienia pomyślności państwa, właściwego prawa i społecznej moralności jest oparcie prawa stanowionego na religijnych podstawach. Argumentacja religijna w Tygodniku Powszechnym, przy sprzeciwie wobec aborcji, jest bardziej zniuansowana i różnorodna. Występują odwołania do kontekstu społecznego i złożoności decyzji o aborcji. W tygodnikach liberalnych dominuje zdecydowany sprzeciw wobec dążenia do zaostrzenia prawa w kwestii dopuszczalności aborcji. Konsekwencją społeczną krytyki religii jest wizja społeczeństwa jako samosterownego i postulat państwa niezależnego od religii.