Implementacja dyrektywy ECN+ będzie z pewnością jednym z przełomowych momentów dla egzekwowania norm prawa konkurencji w Polsce. Znacząco zwiększą się uprawnienia dochodzeniowe Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Zaostrzeniu ulegną zasady odpowiedzialności przedsiębiorców za naruszenia przepisów ustawy. Otwarte jest natomiast pytanie, czy tym zmianom towarzyszyć będzie adekwatne wzmocnienie praw stron postępowań antymonopolowych. Jest to pytanie o tyle istotne, że w tym obszarze już dziś polskie rozwiązania nie nadążają za standardami wypracowanymi w prawie unijnym oraz w prawie innych państw Unii Europejskiej. Nowelizację należy tym samym postrzegać jako unikalną okazję do nadrobienia istniejących w tym zakresie zaległości. Niestety, jej aktualny kształt wskazuje, że szansa ta nie zostanie wykorzystana. Co gorsza, jeżeli nie zmieni się podejście ustawodawcy do kluczowych, z tego punktu widzenia, zmian przepisów, grozi nam wręcz zrobienie kroku wstecz. Tymczasem gwarancje praw przedsiębiorcy są – w ocenie autora – jednym z warunków koniecznych dla prawdziwie skutecznego egzekwowania przepisów prawa konkurencji. Bez gwarancji tych praw ryzyko błędnych rozstrzygnięć (zarówno false negatives, jak i false positives) jest bowiem znacząco wyższe. Praca wykonywana w toku postępowania zarówno przez przedstawicieli Urzędu, jak i przez strony postępowania (i ich przedstawicieli) służy temu samemu celowi, jakim jest wydanie poprawnego merytorycznie rozstrzygnięcia, w sposób zgodny z prawem (w jego aspekcie proceduralnym).
Artykuł zarysowuje możliwe kierunki zmian przepisów polskiego prawa konkurencji. Rozważania dotyczą w pierwszej kolejności celów, jakim służyć ma ingerencja antymonopolowa. W tym zakresie dostrzega się potrzebę większej elastyczności w doborze tych celów, przy jednoczesnym doprecyzowywaniu konkretnych regulacji tak, by w ostatecznym rozrachunku zmniejszać, a nie zwiększać, niepewność prawa i ryzyko regulacyjne. Warunkiem większej elastyczności przepisów i realizowanych za ich pomocą celów powinno być także zapewnienie pełnej niezależności organu ochrony konkurencji, a być może także zmiana jego konstrukcji (organ wieloosobowy). Kluczowe jest także zapewnienie pełni praw przedsiębiorcom, co pośrednio także przyczyniać się będzie do merytorycznego charakteru wydawanych rozstrzygnięć. W tym zakresie podkreśla się potrzebę wprowadzenia gwarancji w obszarze poufności korespondencji pomiędzy prawnikiem a przedsiębiorcą, ustanowienie wymogu wyczerpującego uzasadnienia zarzutów oraz zagwarantowanie przedsiębiorcom wolności od samooskarżenia. W artykule zaproponowano także szereg zmian konkretnych przepisów, zarówno w obszarze porozumień ograniczających konkurencję, jak i w strefie zakazu nadużywania pozycji dominującej na rynku. Należą do nich m.in.: w zakresie porozumień ograniczających konkurencję: wprowadzenie zmodyfikowanej reguły de minimis, klarowny podział porozumień zakazanych z uwagi na ich cel i skutek; w zakresie praktyk jednostronnych: rozszerzenie definicji dominacji oraz stworzenie bardziej rozbudowanego i szczegółowego katalogu zakazanych praktyk (wraz z przesłankami). Wskazane propozycje zmian stanowią przede wszystkim zaproszenie do dyskusji, która w przyszłości może stać się pierwszym krokiem w kierunku unowocześnienia systemu prawa konkurencji w Polsce, a w dalszej perspektywie skuteczniejszego i pewniejszego egzekwowania jego norm.
The main aim of this article is to present current judicial practice, concerning hearing cases stemming from appeals of Polish Competition Authority decisions. The relevant court tends to review the cases only on merits, omitting to address procedural infringements, clearly stated by the parties in appeals. In author’s opinion this common practice does not have a legal leg to stand on. Author analyses relevant laws and precedents pointing out, that full review of the decision is Court’s duty, which could not be neglected. Furthermore, according to ECHR rulings procedural guaranties should be assured on high level, especially in matters, where quasi-criminal fines are concerned. As a legal practitioner Author perceives possible crippling effect on effectiveness, assuming that the Court would have to review all steps of the proceedings before Competition Authority. So in conclusion Author proposes a compromise solution asserting, that the Court should at least address all procedural infringement counts stated in appeal.
FR
Cet article vise essentiellement à présenter la pratique judiciaire actuelle pour ce qui est de connaître les affaires résultant d’un recours contre les décisions de l’autorité polonaise de concurrence. Le juge compétent pour ces affaires fait preuve d’une tendance à en connaître exclusivement le fond sans considérer les violations de procédure soulevées expressément dans les recours des parties. L’auteur est d’avis que cette pratique juridictionnelle est dépourvue de fondements juridiques. Il analyse les textes appropriés et l’acquis de la jurisprudence pour montrer qu’un contrôle complet de la décision est une obligation du juge, qui ne saurait être négligée. En plus de cela, conformément à la jurisprudence de la Cour européenne des droits de l’homme, un niveau élevé de garanties procédurales doit être assuré, notamment dans les affaires susceptibles de sanctions quasi-pénales. L’auteur, qui est un praticien, y voit le risque potentiel de compromettre l’efficience de la procédure, en admettant que le juge soit amené à contrôler toutes les étapes de la procédure avant l’autorité de concurrence. Pour conclure, l’auteur propose une solution de compromis qui admettrait que le juge devrait au moins se prononcer sur les exceptions procédurales soulevées dans le recours.
This article sets out to contribute to the on-going discussion regarding the relationship between competition law and sector-specific regulation, as well as the parallel application of competition law and regulatory instruments. Thus, this article attempts to provide a systematic outline of arguments which are conclusive for the proposition that sector-specific regulation must remain fully autonomous, while taking a critical stance with respect to the views of both the Supreme Court and academic lawyers who advocate the supremacy of competition law.
FR
Le sujet du présent article est la relation entre le droit de la concurrence et le droit des secteurs regulés, ainsi que l’application parallele des institutions du droit de la concurrence et des instruments regulatoires. Le but de l’article est de presenter les arguments selon lesquelles les regulations des secteurs doivent rester autonomes. Il est important de polemiquer avec l’avis exprimé par la Cour Superierure polonaise et par certains juristes qui croivent le droit de la concurrence superieur aux autres regulations.
Artykuł omawia znaczenie pojęć „cel” oraz „skutek” porozumienia ograniczającego konkurencję. Jest także próbą odpowiedzi na pytanie, czy w każdym wypadku dla stwierdzenia bezprawności porozumienia wystarczające jest wykazanie, że miało ono antykonkurencyjny cel lub skutek (alternatywa łączna), czy też bardziej zasadny jest pogląd (bliski autorowi), zgodnie z którym tylko w części wypadków – najcięższych naruszeń prawa konkurencji – możliwe jest odwołanie się do „celu” porozumienia. We wszystkich pozostałych wypadkach na organie ochrony konkurencji spoczywa obowiązek wykazania, że skutkiem porozumienia było lub mogło być ograniczenie konkurencji.
EN
The article’s purpose is to defi ne the terms “object” and “effect” of competition restricting agreements. It also aims to answer the question whether it is always suffi cient for competition authorities to prove either the anticompetitive object or the anticompetitive effect of an agreement. It is suggested therein that focusing solely on the anticompetitive object of an agreement is only appropriate in cases of the so-called hard-core restrictions of competition. It is also argued that competition authorities must prove in all other cases the actual or potential anticompetitive effect on the agreement under consideration.
Artykuł stanowi głos w dyskusji na temat określoności przepisów, za naruszenie których mogą zostać nałożone kary pieniężne na przedsiębiorców. Punktem wyjścia rozważań stał się wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 października 2011 r. w sprawie o sygn. III SK 18/11, w którym sąd orzekł, że przedsiębiorca nie może być karany na podstawie zbyt ogólnych przepisów, w zasadzie stanowiących, że każde naruszenie przepisów prawa daje podstawę do nałożenia kary pieniężnej. Pojawia się więc zasadne pytanie, czy jeśli w postępowaniach przed Prezesem UOKiK i Prezesem URE winny być stosowane standardy proceduralne znane z postępowań karnych, to czy także na płaszczyźnie prawa materialnego nie powinno zostać wyraźnie określone, jakie zachowania (o jakich znamionach) winny być zakazane? W poszukiwaniu odpowiedzi na tak postawione pytanie, autorzy odwołują się do nauki prawa karnego w zakresie dotyczącym kwestii określoności czyny zabronionego, a także dorobku orzeczniczego sądów oraz trybunałów zarówno polskich, jak i europejskich.
EN
This article is a voice in the debate on the legal certainty of provisions, the breach of which may result in the imposition of fines on entrepreneurs. The starting point for this discussion is the judgment of the Polish Supreme Court dated 6 October 2011 in case no. III SK 18/11. It was stated therein that an entrepreneur cannot be convicted based of a very general provision that basically states that any violation of the law gives rise to a fine. A legitimate question may thus arise as to whether it should also be clearly determined, at the level of substantive law, which behaviours should be considered as prohibited. That is, if procedural standards known from criminal law are to be applied in proceedings before the NCA and the NRA in the energy sector. In search of an answer, the paper refers to the study of criminal law in relation to the matter of legal certainty of prohibited acts, as well as to the jurisprudence of courts and tribunals, both Polish and European.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.