Autor recenzowanej książki dowiódł, że na gorzej zachowanych niż w przypadku czasów późniejszych materiałach źródłowych z epoki przednowoczesnej, takich jak pierwsze spisy ludności, zeznania świadków w sądach i księgi metrykalne można prowadzić badania nad historią migracji. Jeremy Hayhoe ustalił powszechność doświadczenia migracji w życiu mieszkańców wsi północnoburgundzkiej, udowodnił również ich gotowość do przemieszczeń, związanych najczęściej z kwestami ekonomicznymi, zwłaszcza podejmowanym okresowo zatrudnieniem i poszukiwaniem lepszych możliwości życiowych (niższe podatki, wyższe wynagrodzenia i dostęp do dóbr wspólnotowych). Do rzadkości należało trwałe zamieszkanie człowieka w tej samej osadzie od urodzenia do zgonu bez choćby czasowej migracji, trudno zatem o prosty podział ludności na osoby rodowite i przybyszy, zwłaszcza jeżeli pojęcie migracji rozszerzymy o tzw. mikromobilność. Migracje zależały od stopnia zamożności migrantów, ich zawodu i wykształcenia. Istniały też pewne różnice w zależności od płci. Ubożsi najczęściej poszukiwali zatrudnienia w najbliższej okolicy w celu biologicznego przetrwania. Bogatsi migrowali rzadziej, ale pokonywali dłuższe dystanse dla polepszenia standardów życia. Ustalony przez badacza na 10 km w linii prostej zasięg przestrzenny, w jakim mieszkańcy wsi spędzali swą codzienność, znajdowali zatrudnienie i załatwiali większość koniecznych spraw, był jednak często przekraczany. O ile większość służby domowej pracowała poza rodzinnym domem, ale w najbliższej okolicy, o tyle rzemieślnicy, winiarze i kupcy pokonywali dalsze dystanse. W omawianym zjawisku istotną rolę odgrywały społeczności lokalne, które przyjmowały migrantów.
EN
It turns out that research on the history of migration can also be conducted on the basis of source material that is not preserved in sufficient quantities for the premodern era, such as the earliest censuses, witness testimonies taken in court, and birth, marriage and burial records. The author of the book under review has established that the experience of migration was common in the lives of rural communities in northern Burgundy. He has also demonstrated their readiness to move, in most cases occasioned by economic issues, especially periodic employment and search for better life opportunities (lower taxes, higher pay, and access to community assets). Cases of individuals living permanently in the same settlement from birth to death, without at least temporary migration during their lifetime, were rare. Hence the difficulty in accepting a simple categorization of the population into natives and newcomers, especially if we extend the concept of migration to include what is known as micromobility. Migration was determined by the level of the migrants’ wealth, their occupation and education. There were also some differences in terms of gender. The less affluent usually sought employment in the nearest areas to assure biological survival for themselves. Wealthier individuals were less inclined to migrate but when they did, they tended to cover longer distances to improve their living standards. The distance of 10 kilometres as the crow flies, established by the researcher as the spatial reach within which the rural populations lived their everyday lives, found employment and attended to most of their vital affairs was, however, often surpassed. While most domestic servants worked outside their family home but still in its vicinity, craftsmen, winemakers and merchants covered greater distances. In the phenomenon under review, an important role was played by the local communities who welcomed migrants.
The article showcases new proposals for research on the urbanization processes of Krakow Voivodeship (province) between the 16th and 18th centuries referred to the Polish-Lithuanian Commonwealth as a whole. The possible methods of study have been specified for an area where an urban network had already been formed. It comprised some 80 towns, mostly moderate in size, with a variety of functions. The period under discussion is crucial for the functioning of Polish urban areas due to the predominance of the manorial farm system relying on serfdom and corvée. Population exchange mechanisms are addressed against a broader background of social history. It is proposed that analyses of the urbanization of the voivodeship should be linked to its central hub – the Krakow urban complex. The discussion also extends to the criteria underlying the formulation of the study questionnaire. A relational database created on the basis of mass sources would cover the population of Krakow and successively other towns in the voivodeship, selected according to their functions. Such procedure makes it possible to demonstrate the migration trends across the voivodeship in a long-term historical process.
PL
W artykule scharakteryzowano nowe możliwości badań nad urbanizacją województwa krakowskiego w XVI–XVIII w. na tle specyfiki państwa polsko-litewskiego. Określono, w jaki sposób badania mogą być prowadzone w odniesieniu do obszaru o ukształtowanej już sieci miejskiej, na którym w omawianym czasie znajdowało się około 80 miast – były to głównie niewielkie ośrodki, spełniające różne funkcje. Okres ten jest ważny dla funkcjonowania polskich miast ze względu na istniejący wówczas system folwarczno-pańszczyźniany i poddaństwo. Odniesiono się także do mechanizmów wymiany ludności w szerszym ujęciu historii społecznej oraz zaproponowano powiązanie analiz urbanizacji województwa z jego centralnym ośrodkiem – krakowskim zespołem miejskim. Omówiono również kryteria tworzenia kwestionariusza badawczego. Relacyjna baza danych zbudowana na podstawie źródeł masowych obejmowałaby ludność Krakowa, a następnie kolejnych miast województwa, wytypowanych ze względu na ich funkcje. Dzięki temu możliwe staje się ukazanie tendencji migracyjnych w całym województwie i w długim procesie dziejowym.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.