Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Uczelnie zawodowe: perspektywa społeczeństwa wiedzy i europejskiego obszaru szkolnictwa wyższego

100%

Drogosz-Zabłocka E.

Nauka i Szkolnictwo Wyższe

|

2004

|

nr 1(23)

71-83

EN

Much like in other higher education establishments, the education process at Polish vocational colleges must face the idea of the European Higher Education Area as well as notions of knowledge society and knowledge economy. When discussing this issue, the author refers to the Faure Report, published over 30 years ago, and shows the validity of its claims about directions in which education, including higher education, develops. Despite the recent changes at universities and their environments, some postulates proposed by report are still not fulfilled and they are relevant to the present situation. Against this background, the author discusses the strategic goals of EU education policy and its implementation, confronting those issues with responsibilities undertaken by vocational colleges in Poland and outlining the potential problems associated with the education process in those types of schools.

PL

Proces kształcenia w uczelniach zawodowych jest konfrontowany, podobnie jak w innych szkołach wyższych, z europejskim obszarem szkolnictwa wyższego oraz ideą społeczeństwa wiedzy i gospodarki opartej na wiedzy. Omawiając to zagadnienie, Autorka powraca do opublikowanego ponad 30 lat temu raportu Faure’a i ukazuje aktualność przedstawionych w nim kierunków przemian w edukacji, w tym również w obszarze szkolnictwa wyższego. Mimo zmian, jakie dokonały się zarówno w szkołach wyższych, jak i w ich otoczeniu, część postulatów zawartych w raporcie nie została zrealizowana i dotyczy teraźniejszości. Na tym tle Autorka omawia cele strategiczne polityki edukacyjnej Unii Europejskiej oraz ich realizację. Prezentowane zagadnienia konfrontuje z zadaniami uczelni zawodowych w Polsce i sygnalizuje problemy, jakie może napotkać proces kształcenia realizowany w tych szkołach.

2

Francuskie szkolnictwo wyższe - struktura instytucjonalna i przemiany

100%

Drogosz-Zabłocka E.

Nauka i Szkolnictwo Wyższe

|

2001

|

nr 1(17)

182-199

EN

This article presents the French higher education system which is very heterogeneous and rather original. It draws attention to the variety of educational institutions, their recruitment policies, market position, sources of financing, and types of diplomas issued. Special attention is given to the conditions of access to higher education in the university and non-university sectors. Nothing more than a secondary school certificate is needed to go to university. High-school graduates who want to go to higher schools of engineering, commerce and above all the grandes écoles (typically French, prestigious higher education establishments) must go through a selection procedure (entrance examinations, school certificate competitions, qualifying interviews etc.). This typically French method of recruitment means that real selection takes place during the first year of studies of the first educational cycle and failure is a mass experience. This article discusses the reforms which have been introduced within the last decade to reduce the scale of failure and the action taken to improve the accessibility of higher education and the conditions of studying and student life (the Université 2000 plan). The author also quotes recent announcements of further reforms which are to bring the French educational system more in line with European Solutions, made by the minister of education.

PL

W artykule przedstawiono bardzo zróżnicowany i charakteryzujący się pewną oryginalnością system szkolnictwa wyższego we Francji, pokazując różnorodność instytucji, które go tworzą (warunki przyjęć na studia, pozycję na rynku, źródła finansowania, wydawane dyplomy). Szczególną uwagę zwrócono na warunki dostępu do szkolnictwa wyższego w sektorze uniwersyteckim i nieuniwersyteckim. Do rozpoczęcia nauki w uniwersytetach wystarczy posiadanie świadectwa dojrzałości; rozpoczęcie nauki w wyższych szkołach dla inżynierów, szkołach handlowych, a przede wszystkim w grandes ecoles (charakterystycznych dla systemu francuskiego prestiżowych szkołach wyższych) poprzedzone jest procedurami selekcyjnymi (egzaminy wstępne, konkursy świadectw, rozmowy kwalifikacyjne itp.). Ten sposób rekrutacji - charakterystyczny dla systemu francuskiego - sprawia, że selekcja odbywa się na I roku studiów pierwszego cyklu kształcenia, a rozmiary niepowodzeń mają charakter masowy. W artykule omówiono podejmowane w ostatnim dziesięcioleciu reformy, mające na celu zmniejszenie rozmiarów niepowodzeń, a także działania zmierzające do większej dostępności studiów wyższych oraz poprawy warunków studiowania i życia studentów (plan „Uniwersytet 2000”). Nawiązano również do ostatnich wypowiedzi francuskiego ministra edukacji, który zapowiedział dalsze reformy mające na celu zbliżenie systemu francuskiego do rozwiązań europejskich.

3

Sytuacja edukacyjna i zawodowa absolwentów studiów licencjackich - wstępna diagnoza na przykładzie województwa podkarpackiego

100%

Drogosz-Zabłocka E.

Nauka i Szkolnictwo Wyższe

|

2004

|

nr 2(24)

87-102

EN

The article gives a preliminary diagnosis of the educational and occupational situation of graduates with a bachelor’s degree in the Podkarpackie voivodship, one of the administrative regions in eastern Poland with a difficult labour market. In the first part of the article the author discusses the background for the study and describes the labour market situation in the region. The second section focuses on graduates’ careers and motivations which drive their choices and encourage them to undertaken follow-up education leading to a master’s degree. According to the preliminary diagnosis, graduates are willing to accept full-time and part-time positions as well as temporary assignments, whether corresponding with their educational background or not. The majority of the studied graduates, both working and not working, have enrolled into master’s programmes and perceive them an essential part of their career.

PL

W artykule przedstawiona jest wstępna diagnoza sytuacji edukacyjnej i zawodowej absolwentów studiów licencjackich województwa podkarpackiego, jednego z województw Polski wschodniej charakteryzującego się trudną sytuacją na rynku pracy. Badano absolwentów po dwóch latach od ukończenia studiów. W pierwszej części artykułu autorka omawia bazę materiałową badania, charakteryzuje także sytuację na podkarpackim rynku pracy. W części drugiej koncentruje się na sprawach związanych z pracą zawodową absolwentów i motywami jej wyboru oraz kontynuowaniem edukacji na uzupełniających studiach magisterskich. Wstępna diagnoza pokazuje, że istnieje zgoda absolwentów na podejmowanie pracy w pełnym i niepełnym wymiarze godzin oraz pracy dorywczej i na zlecenie zarówno zgodnej, jak i niezgodnej z ukończonym kierunkiem studiów. Większość badanych licencjatów - zarówno tych, którzy pracują, jak i niepracujących - podjęła uzupełniające studia magisterskie, uznając je za konieczny etap kariery zawodowej.

4

Studia techniczne - proces rekrutacji i oczekiwania wobec kandydatów

100%

Drogosz-Zabłocka E.

Nauka i Szkolnictwo Wyższe

|

2007

|

nr 2(30)

11-22

EN

Interview with Bohdan Utryska Ph.D. Eng., Vice-chancellor’s plenipotentiary for recruitment and Secretary to the Recruitment Committee at the Warsaw University of Technology

PL

Rozmowa z dr. inż. Bohdanem Utryską, pełnomocnikiem rektora ds. rekrutacji i sekretarzem Uczelnianej Komisji Rekrutacyjnej Politechniki Warszawskiej

5

Pracownicy sfery badawczo-rozwojowej w Polsce - zatrudnienie i zakres działalności

100%

Drogosz-Zabłocka E.

Nauka i Szkolnictwo Wyższe

|

2000

|

nr 1(15)

80-91

EN

Persons employed in the field of research and development (R&D) are not a homogenous occupational group. They differ in the structure of their institution, the hierarchy of the positions, fundamental occupational tasks (research, teaching, or both), level of education, position, and finally in their specializations. According to the concept of employment in the field of research and development recommended in the Frascati textbook there are three groups of employees: scientific researchers; technical staff and their assistants; and finally, the rest of the auxiliary personnel dealing with R&D. From 1995 to 1998 significant changes took place in the employment structure. The number of researchers increased, whereas the number of the rest of the personnel decreased. According to The State Committee for Scientific Research (Komitet Badań Naukowych) these changes are seen as positive, however, no survey findings exist that would confirm this hypothesis. It would be interesting to see the directions of the activities or academic areas in which the described changes in personnel have brought positive results and those for whom the limiting of the auxiliary personnel resulted in an additional burden for the researchers, ultimately decreasing the effectiveness of their work. The situation of women employed in the field of R&D is an interesting issue. The work of women employed as academic researchers in institutions of higher learning and in research and development units, along with the academic positions and titles that they hold and has been statistically documented. According to data gathered by The Main Office of Statistics (Główny Urząd Statystyczny) the number of women attaining higher academic titles and positions has decreased. At the time of the survey, the greatest number of women were employed as assistants (Master’s degree required for this position), senior assistants and associate professors (with Ph.D.). The fewest women were found at the level of professor. The academic positions and titles held by women greatly differ according to the field. In 1998, the highest number of women with a doctorate were in the fields of pharmacy, biological Sciences and humanities, whereas the fewest women were in the theological and technical studies. The decreasing number of women moving up on the academic ladder is also present in other European countries.

PL

Pracownicy zatrudnieni w sferze badawczo-rozwojowej nie stanowią homogenicznej grupy zawodowej. Różnią się m.in. formacją naukową, podstawowymi zadaniami zawodowymi (praca badawcza, kształcenie czy też oba te działania jednocześnie), poziomem wykształcenia, zajmowanym stanowiskiem, a wreszcie dziedziną wiedzy, którą się zajmują. Według rekomendowanego przez podręcznik Frascati ujęcia zatrudnienia w sferze B+R wyróżniamy trzy grupy pracowników: naukowo-badawczych, grupę drugą stanowią technicy i pracownicy równorzędni, trzecią - pozostały personel pomocniczy związany z działalnością B+R. W latach 1995-1998 zaszły istotne zmiany w strukturze zatrudnienia. Wzrosła liczba badaczy, zmniejszył się natomiast udział techników i pozostałego personelu. Według oceny KBN zmiany te uważane są za pozytywne, nie ma jednak wyników badań potwierdzających tę tezę. Interesujące byłoby wskazanie kierunków działalności lub dziedzin nauki, w których opisane zmiany zatrudnienia przyniosły korzyści oraz te, dla których ograniczenie personelu pomocniczego wiązało się z dodatkowym obciążeniem badaczy, a w konsekwencji - z mniejszą efektywnością ich pracy. Interesującym zagadnieniem jest sytuacja kobiet zatrudnionych w sferze B+R. Najlepiej udokumentowana statystycznie jest praca kobiet zatrudnionych na stanowiskach naukowo-badawczych w szkołach wyższych i jednostkach badawczo-rozwojowych oraz zdobywane przez nie stopnie i tytuły naukowe. Z danych GUS wynika, że maleje udział kobiet w zdobywaniu kolejnych stopni i tytułów naukowych. Najwięcej kobiet zatrudnionych jest na stanowiskach asystentów, starszych asystentów i adiunktów ze stopniem doktora, najmniej - wśród profesorów. Udział kobiet w uzyskiwaniu stopni i tytułu naukowego jest jednak zróżnicowany według dziedzin nauki. W 1998 r. najwięcej stopni naukowych doktora uzyskały kobiety w dziedzinie farmacji, nauk biologicznych i humanistycznych, najmniej - w naukach teologicznych i technicznych. Malejący udział kobiet w zdobywaniu kolejnych szczebli kariery naukowej jest zjawiskiem charakterystycznym także dla innych krajów Europy.

6

Miejsce policealnych i wyższych szkół zawodowych w systemie edukacji. Jakie zmiany może przynieść reforma edukacji?

100%

Drogosz-Zabłocka E.

Nauka i Szkolnictwo Wyższe

|

1999

|

nr 2(14)

43-55

EN

Discussions about the reform of the vocational education system come up against the question whether post-secondary vocational schools are still needed, when vocational colleges, training students in a three-year cycle (only a year more than most post-secondary schools) are being established. These colleges, however are institutions of higher education and can offer Bachelor’s degree, but post-secondary vocational schools have been popular in the past ten years, and have attracted one in three high school graduates. The educational system reform now being implemented will bring fundamental changes to vocational education, because most high schools will no longer train students for a particular occupation, but will provide them with the basics of a general occupational field. It is not known what choices will be made by students in these profiled- education high schools, or how the job market will react to their general occupational skills. It seems that factors influencing the further coexistence of both post-secondary schools and vocational colleges will include their offered range of fields and levels of education, the level of professional qualification they represent, as well as the duration of training and the accessibility of education, including such factors as the cost and location of schools, in addition to their admission requirements (whether a student must pass entrance exams or just have matriculation certificate).

PL

Szkoły policealne od dziesięciu lat cieszą się zainteresowaniem młodzieży i trafia do nich co trzeci absolwent liceum ogólnokształcącego. Wprowadzana reforma systemu edukacji przyniesie jednak zasadnicze zmiany w kształceniu zawodowym, ponieważ większość szkół pogimnazjalnych będzie przygotowywać nie jak dotychczas do wykonywania konkretnego zawodu, ale dawać podstawy ogólnozawodowe w danym obszarze kształcenia zawodowego, np. ekonomiczno-społecznym. Nie wiemy dziś, jak będą przebiegać wybory absolwentów liceów profilowanych i w jaki sposób rynek zareaguje na ich przygotowanie ogólnozawodowe. Wydaje się, że na dalsze współistnienie szkół policealnych i wyższych szkół zawodowych mogą mieć wpływ następujące czynniki: zróżnicowana oferta edukacyjna, w tym różne kierunki i formy kształcenia, kwalifikacje zawodowe otrzymywane w szkole i ich poziom, czas kształcenia oraz dostępność, w tym koszty kształcenia i położenie szkoły w pobliżu miejsca zamieszkania, a także warunki przyjęć do szkół (egzaminy wstępne czy tylko posiadanie świadectwa dojrzałości).

7

Przegląd artykułów zamieszczonych w zagranicznych czasopismach naukowych

100%

Drogosz-Zabłocka E.

Nauka i Szkolnictwo Wyższe

|

2007

|

nr 1(29)

141-146

8

Kariery akademickie kobiet w naukach technicznych. Przykład Mazowsza

100%

Drogosz-Zabłocka E.

Nauka i Szkolnictwo Wyższe

|

2011

|

nr 2(38)

56-66

EN

The author of the article examines the academic careers of women, taking as a starting point the data presented in the report prepared under the project “Regional foresight for the universities of Warsaw and the Mazovia region «Academic Mazovia 2030»”. In the background of issues included in the project, academic career of women holding the title of Professor, or holding such a position in a Technical University, are presented. Interviews carried out by the author were focused around the following issues: motives for starting scientific work, key decisions for this career, obtained degrees and scientific titles and Professional activity of academics.

PL

Autorka artykułu analizuje kariery akademickie kobiet, przyjmując za punkt wyjścia dane przedstawione w raporcie przygotowanym w ramach projektu „Foresight regionalny dla szkół wyższych Warszawy i Mazowsza «Akademickie Mazowsze 2030»”. Na tle uwzględnionych w projekcie zagadnień prezentowane są kariery akademickie kobiet posiadających tytuł profesora lub zajmujących takie stanowisko w uczelni technicznej. Wywiady przeprowadzone przez autorkę koncentrowały się wokół następujących kwestii: motywów podjęcia pracy naukowej, kluczowych decyzji dla tej kariery, uzyskanych stopni i tytułów naukowych oraz działalności zawodowej pracowników akademickich.

9

Potwierdzanie kwalifikacji - doświadczenia polskie. Informacja o zrealizowanym projekcie Zewnętrzny egzamin zawodowy. Analiza, diagnoza oraz perspektywy zmian

100%

Drogosz-Zabłocka E.

Nauka i Szkolnictwo Wyższe

|

2009

|

nr 1(33)

169-183

EN

Recognition of qualifications: the Polish experience. Information about a completed project External occupational examination. Analysis, diagnosis and development prospects

PL

Zagadnienia podejmowane w projekcie Zewnętrzny egzamin zawodowy. Analiza, diagnoza oraz perspektywy zmian, chociaż dotyczą egzaminów zawodowych zdawanych przez absolwentów wszystkich typów szkół zawodowych, dobrze wpisują się w obszar problemów związanych z potwierdzaniem kwalifikacji. Potwierdzanie - czy uznawanie - kwalifikacji (oba terminy funkcjonują w literaturze i stosowane są zamiennie) znacznie wykracza poza system egzaminów zawodowych i w najbliższej przyszłości będzie dotyczyć osób legitymujących się różnymi poziomami wykształcenia (także wykształceniem wyższym) oraz kwalifikacji. Ponieważ niektóre z omówionych poniżej zagadnień były w naszym projekcie przedmiotem badań (np. grupowanie zawodów, dla których opracowano standardy kwalifikacji zawodowych), omówienie wyników projektu i sformułowane rekomendacje poprzedzę wprowadzeniem, który pozwoli Czytelnikowi umiejscowić analizowany problem w szerszej perspektywie.

10

Kształcenie praktyczne w wyższym szkolnictwie zawodowym - problemy i perspektywy

100%

Drogosz-Zabłocka E.

Nauka i Szkolnictwo Wyższe

|

2002

|

nr 1(19)

134-148

EN

This article discusses the problem of practical education, offered mainly in vocational colleges. Training practice is the most important feature of this line of education, says the Author. She discusses training practice as an obligatory element of the educational process and explains how the college is responsible for its smooth running. She also discusses training practice as an employer’s offer. She points out the similarities and differences among practices realised by the universities, practices realised by vocational colleges and practices which are offered by employers. It follows from the foregoing discussion and from the research findings that organisation and realisation of training practice are not at all smooth. It is important that the agreement between the college and the employer guarantee that the training programme will be realised but it is equally important that the employer will be able to train and recruit future employees.

PL

Artykuł jest poświęcony problematyce kształcenia praktycznego, realizowanego przede wszystkim w uczelniach zawodowych. Za podstawowy element tego kształcenia autorka uznaje praktyki zawodowe. W opracowaniu omawia praktyki jako obowiązkowy element procesu kształcenia, za którego realizację odpowiedzialna jest uczelnia, a także praktyki jako ofertę pracodawców. Ukazuje podobieństwa i różnice w realizacji praktyk w uczelniach akademickich i zawodowych oraz praktyk realizowanych jako oferta pracodawców. Z przedstawionych rozważań oraz przytoczonych wyników badań można wysnuć wniosek, że organizacja i realizacja praktyk napotykają różnego rodzaju trudności. Jest istotne, aby porozumienia zawierane między uczelnią i pracodawcami umożliwiały jej realizację programu kształcenia, a pracodawcy - przygotowanie i rekrutację przyszłych pracowników.

11

Praktyczna nauka zawodu pracowników młodocianych z perspektywy pracodawców. Koszty, korzyści i ryzyka

63%

Drogosz-Zabłocka E. , Stasiowski J.

Edukacja

|

2016

|

nr 2(137)

5–31

PL

Celem artykułu jest analiza ekonomicznych i pozaekonomicznych uwarunkowań decyzji o przyjmowaniu pracowników młodocianych na praktyczną naukę zawodu w przedsiębiorstwie. Tekst oparto na materiale empirycznym pochodzącym z wywiadów z pracodawcami, które zrealizowano w ramach jednego z komponentów badania BECKER w 2014 r. Analiza zgromadzonego materiału jakościowego umożliwiła zidentyfikowanie głównych kategorii kosztów, korzyści i ryzyk związanych z odbywaniem praktyki zawodowej u pracodawcy. W artykule pokazano również, jak pracodawcy mogą postrzegać całkowity bilans kosztów i korzyści przyjmowania pracowników młodocianych. Okazało się, że o opłacalności mogą w równym stopniu decydować zarówno czynniki ekonomiczne (krótko- lub długoterminowa opłacalność inwestycji w naukę pracownika), jak i uwarunkowania pozaekonomiczne (np. potrzeba towarzystwa, chęć podtrzymywania profesji, misja niesienia pomocy młodym z danej społeczności lokalnej).

EN

The article analyses the economic and non-economic determinants of the decision to offer apprenticeships to young workers in a company. The analysis was based on interviews with employers conducted as a part of the BECKER study in 2014. The authors briefly review the literature on the costs and benefits of apprenticeship training. The analysis of the collected qualitative data helped to identify the major costs, benefits and risks associated with apprenticeship training in Polish companies. The article also shows how employers may perceive the overall balance of costs and benefits of apprenticeship training. It was found that profitability could be equally dependent on economic factors (the short or long-term cost-effectiveness of investments in apprenticeship training), as well as non-economic factors (e.g. the need for companionship, the desire to maintain a given profession, a sense of mission to support young people from the local community).

12

Jakie kwalifikacje i kompetencje absolwentów szkól wyższych są nam potrzebne? Wywiady z pracodawcami Mazowsza

63%

Drogosz-Zabłocka E. , Minkiewicz B.

Nauka i Szkolnictwo Wyższe

|

2012

|

nr 1(39)

55-80

EN

In the article a presentation of the qualifications and competence that graduates of higher education institutions possess and which are expected by employers of Masovia. For that purpose the results of the quality survey were used, precisely 45 deepened individual interviews (IDI) with the heads and owners of companies (small, average and big) in the region. In the course of the survey identified and described were mechanisms and procedures applied in companies in order to assess the degree of adaptation of the qualifications and competence with which graduates are equipped by the college to the ones expected by the market, as well as the process of recruitment and the system of evaluations and verification of the qualifications, and action taken by employers in case of discrepancies between requirements of the job and competence of the employee. It turned out, that selection criteria adopted by employers, i.e. legal form, size of the company and area of its activity, are evidently diversifying recruitment procedures applied by them (recruitment, evaluation and verification of qualifications, training, adaptive). In the article these differences were also shown. Since the issue causing many emotions and discussion is the adaptation, or rather the maladjustment of the directional structure of higher education to the needs of the labor market and since there is a lack of information about these needs, it was also attempted to find a reply to the question put in the title of article.

PL

W artykule przedstawiono charakterystykę kwalifikacji i kompetencji, jakie absolwenci szkół wyższych posiadają i jakie są oczekiwane przez pracodawców Mazowsza. Wykorzystano w tym celu wyniki badania jakościowego, a dokładnie 45 pogłębionych wywiadów indywidualnych (IDI) z szefami i właścicielami firm (małych, średnich i dużych) regionu. W trakcie badania zostały m.in. zidentyfikowane i opisane stosowane w firmach mechanizmy i procedury, które umożliwiają ocenę stopnia dostosowania kwalifikacji i kompetencji, w które wyposaża absolwentów uczelnia do tych, których oczekuje rynek, a także proces rekrutacji oraz system ocen i weryfikacji kwalifikacji oraz podejmowane przez pracodawców działania w przypadku zaistnienia rozbieżności między wymaganiami pracy a kompetencjami pracownika. Okazało się, że przyjęte kryteria doboru pracodawców, tj. forma prawna, wielkość firmy i obszar jej działania, różnicują w sposób widoczny stosowane przez nich procedury (rekrutacyjne, oceny i weryfikacji kwalifikacji, szkoleniowe, adaptacyjne). W artykule pokazano także te różnice. Ponieważ kwestią, która wywołuje wiele emocji i dyskusji, jest dostosowanie, a raczej niedostosowanie struktury kierunkowej szkolnictwa wyższego do potrzeb rynku pracy i ponieważ brak jest informacji o tych potrzebach, podjęto w nim również próbę odpowiedzi na postawione w tytule artykułu pytanie.

13

Szkoły wyższe w Polsce - kontrowersje i problemy Rozmowa z prof. dr hab. Andrzejem Jamiołkowskim, przewodniczącym Państwowej Komisji Akredytacyjnej

63%

Białecki I. , Drogosz-Zabłocka E.

Nauka i Szkolnictwo Wyższe

|

2003

|

nr 1(21)

73-85

14

Kierunki kształcenia a rynek pracy - na przykładzie kierunków ekonomicznych oraz technicznych

63%

Drogosz-Zabłocka E. , Minkiewicz B.

Nauka i Szkolnictwo Wyższe

|

2003

|

nr 1(21)

122-142

EN

Changes in the structure of fields of education (curricula) have been taking place in Polish higher education since the beginning of the nineties. Interest in economic and economic-related studies has increased greatly, whereas interest in technical studies has declined. In the first part of the article, the authors discuss these changes and compare them with the changes in the European Union countries. The second part of the article refers to selected results of surveys of educational biographies. The results show the educational and vocational paths of students and graduates representing of economic, and economic-related, and technical courses. From these surveys, one may cautiously conclude that graduates of economic and technical studies have divergent paths of secondary education, varying vocational work experience during their study period, and a varying start in working life following completion of higher education.

PL

Od początku lat dziewięćdziesiątych w polskim szkolnictwie wyższym zachodzą zmiany w strukturze kierunków kształcenia. W okresie tym w sposób znaczący wzrosło zainteresowanie kierunkami studiów ekonomicznych i pokrewnych, zmniejszyło się natomiast - kierunkami technicznymi. W pierwszej części artykułu autorki omówiły te zmiany i porównały je ze zmianami zachodzącymi w krajach Unii Europejskiej. W drugiej części nawiązały do wybranych wyników badań biogramów edukacyjnych. Prezentowane wyniki dotyczą przebiegu ścieżek edukacyjnych i zawodowych studentów, a także absolwentów kierunków ekonomicznych i pokrewnych oraz technicznych. Z badań tych można ostrożnie wnioskować, że absolwentów omawianych kierunków ekonomicznych i technicznych różnicuje droga edukacyjna na poziomie średnim, aktywność zawodowa podejmowana w czasie studiów oraz przejście ze szkolnictwa wyższego do rynku pracy.

15

Potencjalne kwalifikacje absolwentów uczelni Warszawy i Mazowsza

63%

Drogosz-Zabłocka E. , Minkiewicz B.

Nauka i Szkolnictwo Wyższe

|

2010

|

nr 1-2(35-36)

224-249

EN

The authors describe potential qualifications to be displayed by graduates of higher education institutions in Warsaw and Mazovia based on their statistical descriptions. The paper also contains an overall analysis of qualifications and changes to be expected in the near futurę, afterthe implementation of the National Oualifications Framework and the new law on higher education. A considerable percentage of students in Mazovia receive their qualifications from public universities of Warsaw, the country’s largest academic centre. Women prevail among students and graduates of higher education institutions in Warsaw and Mazovia. Also, women are more likely to get a degree in engineering in Mazovia than in other parts of the country. Most graduates of Mazovian schools obtained their qualifications from public universities (the same holds true for Poland as a whole but this percentage is lower for Mazovia) and in extramural programmes (with Mazovia having a higher percentage ofsuch graduates: by nearly 7 points versus with the restofthe country). Most graduates of Mazovian higher education institutions obtained qualifications which are reflected in their licencjat (Bachelor) diploma and which correspond with outcomes of education in economic, administrative and social fields of study and groups of education (mostly education-related studies). The share of doctoral students in Mazovia among total doctoral students is considerable. Even if just a half of them end up in the science and higher education sector, they will still represent a reservoir of futurę academic staff for Warsaw, Mazovia and the country as a whole. In comparison with the rest of the country, schools of higher education in Warsaw and Mazovia also have more students in post-graduate courses as well as MBA courses and programmes.

PL

Autorki przedstawiają charakterystykę potencjalnych kwalifikacji absolwentow uczelni Warszawy i Mazowsza na podstawie ich obrazu statystycznego. Przeprowadzają też ogolną analizę kwalifikacji oraz zmian, jakie w najbliższej przyszłości przyniesie pod tym względem wprowadzenie Krajowych Ram Kwalifikacji i nowa ustawa o szkolnictwie wyższym. Znaczny odsetek studentow Mazowsza zdobywa kwalifikacje w uniwersytetach publicznych największego ośrodka akademickiego w kraju, Warszawy. Wśrod studentow i absolwentow uczelni Warszawy i Mazowsza dominują kobiety. Także częściej na Mazowszu niż w kraju absolwentką studiow inżynierskich jest kobieta. Większość absolwentow uczelni Mazowsza uzyskała swoje kwalifikacje w uczelni publicznej (podobnie jak w kraju, ale na Mazowszu odsetek tych absolwentow jest niższy) i na studiach niestacjonarnych (ale na Mazowszu odsetek tych absolwentow jest wyższy niż w kraju o blisko 7 punktow procentowych). Większość absolwentow uczelni Mazowsza nabyła kwalifikacje potwierdzone dyplomem licencjata i były one adekwatne do efektow kształcenia w obszarze kierunkow studiow: ekonomicznych, administracyjnych i społecznych oraz grupy kształcenie (głownie kierunkow pedagogicznych). Udział doktorantow studiujących na Mazowszu wśrod doktorantow ogołem, jest znaczący. Nawet wowczas, gdy tylko połowa z nich trafi do sektora nauki i szkolnictwa wyższego, są to zasoby przyszłych kadr naukowych Warszawy, Mazowsza i kraju. Uczelnie Warszawy i Mazowsza mają także więcej niż inne ośrodki akademickie słuchaczy studiow podyplomowych, kursow, wykładow i programow MBA.

16

Wiele zawodów – jedna waga? O zróżnicowaniu kosztów kształcenia zawodowego

51%

Stasiowski J. , Kłobuszewska M. , Drogosz-Zabłocka E.

Edukacja

|

2016

|

nr 1(136)

23–43

PL

W artykule podjęto problematykę publicznego finansowania edukacji zawodowej w Polsce. Na podstawie danych pochodzących z Systemu Informacji Oświatowej z 2012 r. przeanalizowano wydatki bieżące na ucznia w zasadniczych szkołach zawodowych i technikach. Wyniki analiz stawiają pod znakiem zapytania efektywność algorytmu finansowania szkół kształcących zawodowo w Polsce, który nie różnicuje wysokości subwencji w zależności od oferty nauczanych zawodów oraz sposobu organizacji praktycznej nauki zawodu. Może to mieć niebagatelne znaczenie w przypadku mniej zamożnych organów prowadzących szkoły. Jak wynika z analiz, wydatki bieżące na ucznia są zróżnicowane w zależności od obszaru kształcenia zawodowego. Istnieją istotne różnice w poziomie wydatków szkół kształcących w obszarze rolniczo-leśnym z ochroną środowiska w stosunku do szkół kształcących w mniej kosztownych zawodach z obszaru ekonomiczno-administracyjnego. Ponadto szkoły, które kształcą młodych pracowników oraz organizują praktyczną naukę zawodu poza placówką, np. w centrach kształcenia praktycznego, ponoszą istotnie niższe wydatki na ucznia niż pozostałe. Analizy ukazały również odmienne realia finansowania kształcenia zawodowego przez miasta na prawach powiatu i uboższe powiaty ziemskie. Zróżnicowanie wydatków jest wyraźniejsze w przypadku miast, które posiadają zasoby finansowe pozwalające na swobodniejsze kształtowanie wydatków w zależności od specyficznych potrzeb szkół kształcących w różnych zawodach. Oznacza to, że wydatki na kształcenie zawodowe bogatszych samorządów mogą stanowić lepsze przybliżenie realnych kosztów kształcenia w zależności od zawodu.

EN

Public finance for vocational education in Poland (using an algorithm for the educational subsidy and its „vocational weight”) does not differentiate between costs of training for different types of occupation. The authors, using data from the Educational Information System (2012), analysed current expenditure per student attending vocational education – at technical upper secondary and basic vocational schools. This analysis questions the effectiveness of the finance formula for vocational schools in Poland, which does not differentiate allocation of subsidy between types of vocational training and organization of practical trainingat school. Findings indicated that current expenditure per student differed between types of training. For example, there were considerable differences in specialized school spending on training, leading to agricultural, forestry and environmental protection related professions, compared to schools training for economic or administrative occupations. Moreover, schools that educate adolescent workers and organize practical training outside school – e.g., the CKP (center for practical training) – have significantly lower expenditure per student. Analysis highlighted differences in the finance of vocational education between different types of local government – urban districts (town-poviats) and poorer districts (poviats). Variation was more pronounced in cities, which are generally richer and more flexible in their budgeting for schools according to specific needs. It can be inferred that expenditure of richer authorities on vocational training should describe a better approximation of the real costs of this type of education, depending on target occupation.