Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Rec. Izabela Więcek-Poborczyk, Dorota Lipiec, Agata Mężyk, Faza ustna połykania u dzieci w wieku przedszkolnym – perspektywa logopedyczna, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej, Warszawa 2021, ss. 152

100%

Domagała A.

|

nr 2

379-382

2

Nie wiem… Nie mogę naprawdę… Ja mam głowę taką, kiepską zupełnie – o zmianach w dyskursie pacjentów z otępieniem w chorobie Alzheimera

100%

Domagała A.

|

nr 1

83-99

EN

The paper presents the issues of description as a form of oral utterance in Alzheimer’s patients. the research procedure was oriented towards the significant tendency in some patients for pointing unambiguously to one’s own incompetence, inability to satisfy the requirements connected with constructing an utterance (according to the notions that the subject has in this respect). the empirical material comprises utterances in the form of description – speech samples collected in individual testing of 120 patients with mild and moderate stages of dementia in Alzheimer’s disease. Depending on the type of description (here: descriptions of persons, description of interiors, description of situations) the problem occurred in 39-47 percent of the subjects, and was one of the most frequent undesirable behaviors in terms of the macrostructure of the description. In some subjects it was behavior with heightened intensity, which can make it a distinguishing characteristic of their discourse. the analyzed behaviors make it possible to identify persons with dementia as interaction participants trying to cope with problems with utterance production and at the same time - at least partially – sensing their limitations, signaling them to their interlocutors, and seeking understanding; an incompetent speaker gives him/herself the right not to hide his/her difficulties.

PL

Artykuł poświęcony jest problemom w zakresie realizacji wypowiedzi ustnych ujawnianym przez osoby z otępieniem w chorobie Alzheimera. Postępowanie badawcze ukierunkowano na znamienne dla części pacjentów wskazywanie w toku wypowiedzi, w sposób jednoznaczny, na własną niekompetencję, na niemożność sprostania wymaganiom związanym z konstruowaniem tekstu (wedle wyobrażeń, jakie ma w tym względzie badany). Materiał empiryczny stanowią wypowiedzi w formie opisu – próbki mowy zgromadzone w badaniach indywidualnych 120 osób w łagodnym i umiarkowanym stadium otępienia w chorobie Alzheimera. W zależności od rodzaju opisu (tu: opis postaci, opis miejsca, opis sytuacji) problem występował u 39–47% badanych, był jednym z najczęstszych zachowań niepożądanych w aspekcie makrostruktury opisu. U części badanych był zachowaniem o zwiększonym nasileniu, co może czynić go wyróżnikiem ich dyskursu. Analizowane zachowania pozwalają rozpoznać osoby z otępieniem jako uczestników interakcji borykających się z problemami z realizacją wypowiedzi i jednocześnie – przynajmniej częściowo – wyczuwających własne ograniczenia, sygnalizujących je współrozmówcom, szukających zrozumienia; niekompetentny mówca daje sobie prawo do nieskrywania własnych trudności.

3

Rec. Kazimiera Krakowiak, Perspektywy wychowania językowego oraz edukacji dzieci i młodzieży z uszkodzeniami słuchu w Polsce, Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 2023, ss. 85

100%

Domagała A.

|

nr 1

343-345

4

Leksykalne i syntaktyczne aspekty dyskursu narracyjnego u osób z otępieniem z ciałami Lewy’ego i z chorobą Alzheimera

32%

Kluj-Kozłowska K. , Domagała A. , Sitek E. J. , Milewski S. , Brockhuis B. , Wieczorek D. , Lass P. , Sławek J.

|

2020

|

nr 9

EN

Changes in speech and communication are seen in both dementia with Lewy bodies (DLB) and Alzheimer’s disease (AD). The study aimed at delineating differences between two groups in terms of lexical and syntactic aspects of connected speech. 12 patients with DLB and 13 patients with AD participated in the study. Transcriptions of patients’ recordings documenting the performance of the picture description task were analysed, with emphasis on the first minute of the recording. DLB patients used fewer words and definite pronouns than AD patients. Individuals with AD produced longer utterances and used more words per minute. The results are interpreted in the context of cognitive profile typical for DLB and AD. Discourse inefficiency in AD seems to be related to lexical and semantic deficits leading to lower idea density.

PL

Zmiany w zakresie mowy i komunikacji obserwuje się zarówno w otępieniu z ciałami Lewy’ego (DLB), jak i w chorobie Alzheimera (AD). Badanie miało na celu wyodrębnienie różnic międzygrupowych i ich aspektów leksykalnych i syntaktycznych w mowie wiązanej. W badaniu uczestniczyło 12 pacjentów z DLB oraz 13 osób z AD. Analizie poddano przetranskrybowane wypowiedzi będące opisem obrazka sytuacyjnego, ze szczególnym uwzględnieniem pierwszej minuty narracji. W wypowiedziach pacjentów z DLB odnotowano mniejszą liczbę słów i zaimków określonych niż w wypowiedziach osób z AD. Chorzy z AD tworzyli natomiast dłuższe wypowiedzi i w ciągu minuty wypowiadali więcej słów. Wyniki zinterpretowano w odniesieniu do profilu poznawczego typowego dla DLB oraz AD. Zaburzenia dyskursu w AD są związane z deficytami leksykalno-semantycznymi, które zubożają zawartość informacyjną tworzonej wypowiedzi.

5

Scintigraphic correlates of discourse impairment in dementia with Lewy bodies

32%

Kluj-Kozłowska K. , Sitek E. J. , Brockhuis B. , Wieczorek D. , Lass P. , Sławek J. , Milewski S. , Domagała A.

|

nr 1

PL

W obrazie klinicznym otępienia z ciałami Lewy’ego (DLB) zaburzenia mowy i komunikacji współwystępują z deficytami funkcji poznawczych. W zakresie dyskursu odnotowuje się zaburzenia w aspekcie syntaktycznym i leksykalnym. Badanie miało na celu wykazanie korelacji scyntygraficznych z nieprawidłowościami leksykalnymi i syntaktycznymi w mowie opowieściowej chorych. W badaniu uczestniczyło 12 pacjentów z DLB. Wyniki przeprowadzonej analizy ukazują zależności pomiędzy wybranymi aspektami dyskursu narracyjnego w DLB a zaburzeniami perfuzji mózgowej. Stwierdzono, że istnieje zależność pomiędzy zaburzeniami w aspekcie leksykalnym i syntaktycznym wypowiedzi a hipoperfuzją okolic skroniowych, ciemieniowych i potylicznych w półkuli lewej i prawej. Zdolność do tworzenia wypowiedzi mówionej na podstawie złożonego materiału ilustracyjnego wymaga zaangażowania percepcji wzrokowej, co może wyjaśniać związek zaburzeń dyskursu z hipoperfuzją tylną, szczególnie po stronie prawej.

EN

In the clinical presentation of dementia with Lewy bodies (DLB), speech and communication disorders coexist with cognitive deficits. Discourse is impaired both at the syntactic and lexical levels. The aim of this study was to demonstrate the existence of scintigraphic correlates with lexical and syntactic errors in the patients’ narrative speech. Twelve patients with DLB participated in the study. Analysis shows relationships between selected aspects of narrative discourse in DLB and cerebral hypoperfusion. It has identified correlations between lexical and syntactic impairment of speech and hypoperfusion within temporal, parietal and occipital areas, both in left and right hemisphere. The ability to create narrative speech on the basis of complex pictorial material requires the engagement of the perceptual function, which may explain the relationship between discourse impairment and posterior, in particular right-sided, hypoperfusion.