Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Badania dawnej dzielnicy żydowskiej w Przemyślu

100%

Gosztyła M. , Mikrut A.

Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie

|

2019

|

tom T. 47

271--281

PL

Tematem artykułu jest utracone dziedzictwo kulturowe mniejszości żydowskiej w Przemyślu oraz współczesna zabudowa historycznej dzielnicy. W artykule zarysowana została problematyka rewitalizacji tej części Przemyśla. Istotną część badań stanowi analiza map i planów historycznych poprzez wykazanie zmian i porównanie do aktualnej sylwety miasta. W ostatnim rozdziale przeprowadzono charakterystykę domów żydowskich opartą na badaniach odkrytych fragmentów murów.

EN

The subject-matter of the article is the lost cultural heritage of the Jewish minority in Przemyśl and the present-day development of the historic quarter. In the article, the question of revitalization of this part of Przemyśl is outlined. The significant part of the research is the an alysis of maps and historical plans by means of indicating changes and comparison to the current outline of the city. In the last chapter of the article, the characteristics of Jewish houses based on the study on the discovered fragments of walls was conducted.

2

Badania i renowacja murów kościoła i klasztoru Karmelitów Bosych w Przemyślu

100%

Gosztyła M. , Sikorski K.

Wiadomości Konserwatorskie

|

2020

|

tom Nr 63

69--85

PL

W artykule przedstawiona została metoda wykonanych analiz i badań zabytkowych struktur murów klasztoru i kościoła Karmelitów Bosych w Przemyślu. Przyjęcie programu konserwatorskiego poprzedzone zostało badaniami makroskopowymi oraz badaniami właściwości fizykochemicznych zabytkowych murów klasztoru. Wyniki omówiono w formie dyskusji diagnozy otrzymanych efektów badań. Rozpoznanie zabytkowej materii pozwoliło dokonać wyboru poprowadzonego procesu konserwatorskiego, który pokazany został w sposób syntetyczny. Główna problematyka badawcza uzupełniona została o rys historyczny zespołu kościelno-klasztornego oraz o własne doświadczenia zawodowe pozwalające omówić złożoną problematykę prac reintegracyjnych wykonywanych na obiekcie zabytkowym. W artykule zamieszczono plany, tabele i zdjęcia, które merytorycznie poszerzyły istotę badań.

EN

This paper presents a method of performing analyses and studies of the historical wall structures of the Monastery and Church of the Discalced Carmelites in Przemyśl. The adoption of a conservation program was preceded by macroscopic testing and an investigation of the physical and chemical properties of the historical walls of the monastery. The findings were discussed and coupled with a diagnosis. The identification of historic matter enabled the selection of a conservation process that was presented in a synthetic manner. The primary research subject was supplemented by an outline of the history of the monastery and church complex and the authors’ own professional experience, which allowed them to properly discuss the complex subject matter of reintegrative construction work performed on a historic building. The paper includes plans, tables and photographs which substantively expand upon the essence of the study.

3

Rotunda św. Mikołaja w Przemyślu - badanie struktur materiału budowli.

100%

Gosztyła M. , Sikorski K.

|

tom T. 49

405--417

PL

W artykule, który można potraktować jako kontynuację badań mających na celu określenie lat budowy rotundy pw. św. Mikołaja w Przemyślu, podjęto kolejną próbę wskazania okresu wzniesienia świątyni w oparciu o aktualny stan badań oraz z wykorzystaniem precyzyjnej aparatury badawczej. Badania ukierunkowane zostały na określenie struktur materiału budowli na drodze analiz składu chemicznego i krystalicznego pobranych próbek zapraw. Podjęto również próbę określenia miejsca kamieniołomu, z którego pozyskiwano materiał do budowy świątyni, wykorzystując narzędzia do oceny ich składu chemicznego i krystalicznego. Rozpoznanie składu próbek przeprowadzono w oparciu o badania in situ oraz laboratoryjne (analizy instrumentalne). Wyniki badań pozwoliły określić skład chemiczny i krystaliczny zapraw, skład chemiczny i krystaliczny kamieni oraz porównać z innymi datowanymi obiektami.

EN

In the paper, which can be treated as a continuation of research intended to identify the time period when the Rotunda of St. Nicholas in Przemyśl had been built, we made another attempt to define the period of the church’s construction based on the current state of the art and with the use of precise research equipment. Our study was aimed at defining the structures of the building’s material obtained via chemical and crystalline composition analysis of collected mortar samples. We also attempted to define the site of the quarry from where the material used to build the church had been procured from, using tools to assess their chemical and crystalline compositions. We identified the composition of the samples via in situ and laboratory testing (instrumental analyses). The findings allowed us to determine the chemical and crystalline composition of mortars and the chemical and crystalline composition of stone and to compare it with other dated buildings.

4

Problematyka budowy średniowiecznych miast Podkarpacia – ze stanu badań

100%

Janda M. , Gosztyła M.

Wiadomości Konserwatorskie

|

2019

|

tom Nr 57

72--83

PL

W artykule przedstawiono stan badań dotyczący historii budowy miast średniowiecznych w południowo-wschodniej Polsce. W syntetyczny sposób opisano wczesnośredniowieczne formy osadnicze – począwszy od zespołów grodowych po otwarte osady targowe, które wpłynęły na kształtowanie się układów rynkowych. Kolejnym etapem tworzącej się sieci osadniczej był proces lokacji miast na prawie magdeburskim lub za pomocą jego polskich odmian. Omówiono także możliwości lokowanych miast w kontekście istniejącej osady, wpływ ukształtowania terenu i rolę zasadźcy i ludzi odpowiedzialnych za wytyczenie zakładanego planu urbanistycznego. W stanie badań przedstawiono prace poświęcone tematyce lokacji na prawie magdeburskim i rozplanowania rynkowych układów miast leżących na obszarze obecnego Podkarpacia i Małopolski.

EN

The article presents the state of research on the history of the construction of medieval cities in south-eastern Poland. The early medieval settlement forms were described in a synthetic way – from gord complexes to open trade settlements, which influenced the formation of market systems. The next stage of the emerging settlement network was the process of location of cities under the Magdeburg law or with the help of its Polish varieties. The possibilities of located cities in the context of the existing settlement, the influence of the terrain and the role of the founder and people responsible for setting the planned urban plan were also discussed. The state of research presents also works devoted to location issues under Magdeburg law and the layout of market systems of cities located in the present Podkarpacie and Małopolska.

5

Problematyka konserwatorska murów Podziemnej Trasy Turystycznej w Rzeszowie w świetle ostatnich badań stopnia zawilgocenia i zasolenia ścian piwnic

70%

Gosztyła M. , Sikorski K. , Gosztyła T. , Bryl D. , Leś S.

Wiadomości Konserwatorskie

|

2023

|

tom Nr 74

109--124

PL

Opieka nad obiektami zabytkowymi stanowi kluczowe zagadnienie w kontekście przedłużenia ich okresu użytkowania, a dalej zapewnienia istnienia dziedzictwu kulturalnemu regionu. Eksploatacja obiektu związana jest z generowaniem kosztów, dlatego rozsądne zarządzanie potencjałem zabytku jest optymalną metodą na zapewnienie jego trwania. Modernizacja obiektu zabytkowego w celu zwiększenia jego atrakcyjności jest korzystna w wymiarze lokalnym dla samego obiektu oraz szerzej dla zarządcy, stanowiąc wizytówkę Miasta bądź regionu. W przedstawionej publikacji omówiono efekt modernizacji oraz drogę dalszego postępowania w celu utrzymania obiektu na przykładzie Podziemnej Trasy Turystycznej w Rzeszowie. Zwrócono uwagę na historię oraz istniejącą funkcję obiektu referencyjnego, podkreślając zasadność wdrożonych rozwiązań. Kolejno przebadano elementy konstrukcji obiektu, uwzględniając m.in. pomiary poziomów zawilgocenia oraz badania zasolenia. Finalnie zaproponowano dalszą drogę postępowania w celu utrzymania odpowiedniego stanu technicznego omawianej konstrukcji.

EN

The preservation of historical monuments is a key issue in the context of extending their service life and further ensuring the existence of a region’s cultural heritage. The operation of a structure is associated with cost generation, so sound management of the monument’s potential is the optimal way to ensure its continued existence. Modernizing a historical structure to enhance its attractiveness is beneficial locally for the site itself and more broadly for the manager, providing a hallmark for the City or the region. The presented publication discusses the effect of modernization and further steps towards maintaining a structure using the example of the Underground Tourist Route in Rzeszów. The history and existing form of use of the reference site were noted, emphasizing the validity of the solutions implemented. Structural elements of the facility were examined in sequence, including measurements of moisture levels and salinity tests. Finally, a course for future action was proposed to maintain the proper technical condition of the structure in question.