Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Istota ciągłości dostaw energii elektrycznej w Unii Europejskiej

100%

Motowidlak T.

|

2007

|

tom T. 10, z. 1

5-39

PL

W artykule przedstawiono główne determinanty bezpieczeństwa energetycznego kraju, do których należą niezawodność źródeł i wytwarzania energii, niezawodność systemu przesyłowego i dystrybucyjnego, jakość dostarczanej energii oraz jakość obsługi klienta. Jego motywem przewodnim stało się bezpieczeństwo zasilania energią elektryczną krajów członkowskich Unii Europejskiej związane ze stanem i jakością zarządzania infrastrukturą przesyłową. Dla podkreślenia wagi problemu odwołano się do skutków najgłośniejszych awarii systemów elektroenergetycznych. Do oceny ciągłości dostaw energii elektrycznej w wybranych krajach europejskich wykorzystano wskaźniki niezawodności systemu stosowane w międzynarodowej praktyce regulacyjnej. Porównywalność jej rezultatów jest w wielu przypadkach utrudniona ze względu na zróżnicowany zakres rejestracji danych systemowych (np. typ przerw w zasilaniu, które podlegają rejestracji), różnych definicji niektórych pojęć (np. siły wyższej) oraz standardów ciągłości dostaw energii (a także kompensat dla odbiorców w przypadku ich nieprzestrzegania) w poszczególnych krajach europejskich. Analiza ciągłości dostaw obejmuje przerwy w zasilaniu energią w wymiarze czasowym i ilościowym z uwzględnieniem przerw planowanych oraz spowodowanych siłą wyższą. Zaprezentowano wpływ, jaki na wartość powyższych parametrów w niektórych krajach wywarło wprowadzenie systemów bodźcowych. Dodatkowe wnioski dotyczące ciągłości dostaw zapewnia analiza przeprowadzona z wykorzystaniem kryteriów typu sieci, będącej źródłem zakłócenia, obszaru dotkniętego nieplanowanymi przerwami w zasilaniu oraz ich przyczyn.

EN

The article presents the main determinants of an security of supply of a country. They include the reliability of energy primary energy supply and energy generation, continuity of supply, quality of supply and commercial quality. The main motive of this article has become the continuity of supply of electricity in the member states of EC which is connected with the condition of transmitting infrastructure and the management of it. To underline the importance of the problem the effects of the biggest damages of transmitting systems have been presented. For the estimation of continuity of supply in the European countries the indicators has been used which are adapted in the intemational regulatory practice. The comparison of the results is difficult because of different scope of system dates recorded (e.g. the sorts of interruptions in electricity supply), different definitions of some terms (e.g. the force majeure) and different standards of continuity of supply (and compensation payments when they aren't kept) in European countries. The analysis of the continuity of supply includes the time and the number of interruption of electricity supply with consideration of planed interruption and interruption caused by force majeure. The influence of the introduction of incentive/penalty regimes adopted in some European countries has been presented. The additional conclusions concerning the continuity of supply deliver the comparision analysis which have been made with application of following criterions: the type of network in which the interruptions occured, the area affected with interruptions and their reasons.

2

Koszty osierocone w sektorze energetycznym Unii Europejskiej

100%

Motowidlak T.

|

2007

|

tom T. 10, z. 2

31-52

PL

Artykuł poświęcony jest prezentacji problemu kosztów osieroconych, które pojawiły się w procesie tworzenia konkurencyjnego rynku energii elektrycznej. Po raz pierwszy kwestia ta ujawniła się w USA, a dokładnie w Kalifornii, później dotknęła ona gospodarki krajów członkowskich UE, w których jej rozwiązanie nabrało znaczenia po wejściu w życie Dyrektywy 96/92/UE, określającej zasady działania jednolitego rynku energii elektrycznej. Zadanie to nie należy do łatwych, ze względu na zróżnicowane formy kosztów osieroconych oraz problem dokładnego oszacowania ich wysokości, Mimo iż większość proponowanych rozwiązań przekłada się, wcześniej czy później, na wzrost płatności finalnych odbiorców energii elektrycznej, to jednak ich wdrożenie jest niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania konkurencyjnego rynku energii elektrycznej. W artykule przestawiono podstawowe zasady metodologii wypracowanej przez Komisję Europejską, dotyczącej zasad identyfikacji kosztów osieroconych oraz ich odzyskiwania. Problematykę tę odniesiono najpierw do kra-jów UE-15, a następnie do państw, które stały się członkami UE w 2004 roku i później. Te pierwsze są bowiem bardziej zaawansowane w procesie ich odzyskiwania, a jest to rezultatem wcześniejszego jego wdrożenia. Ponadto konieczność szybszej implementacji zapisów Dyrektywy 96/92/UE spowodowała, iż znaczna część decyzji inwestycyjnych w sektorach energetycznych tych państw była podejmowana już z uwzględnieniem realiów rynkowych. Dotyczy to zwłaszcza Finlandii, Szwecji i Wielkiej Brytanii, w których zakres kosztów osieroconych jest najwęższy. Z pewnym opóźnieniem procesy te przebiegają w nowych krajach członkowskich UE. Z tego też względu dotyczą one bardziej złożonych problemów, co ma miejsce przede wszystkim w Polsce, na Węgrzech i w Słowacji, a w kilku krajach tej grupy (np. w Bułgarii i Rumunii) zagadnienie to nie zostało jeszcze dostatecznie rozpoznane.

EN

The article presents the problem of stranded costs which appeared in process of creation of competitive electricity market. The first time this question appeared in USA and exactly in California and then reaclied the economies of member states of EU. In EU the solution of it became more important after entering into force of Directive 96/92/EU which defined the principles of functioning ofcommon electricity market. This task isn't easy, because of different forms of stranded costs and problem of strictly assessment of their level. Although the majority of proposed solutions translate the stranded costs earlier or later on increase of finał customers' payment, their implementation is necessary for correctly functioning of competitive electricity market. In article the basie principles of methodology of European Commission have been presented which refer to identification and recovering of stranded costs. Those questions have been touched first for EU-15 countries and then for countries which became member of EU in 2004 and later. The first are more advanced in recovering of stranded costs what is result of earlier keeping of market laws. Thus the considerable part of investment decisions in those countries was madę under market conditions. It refers especialfy to Finland. Sweden and Great Britain where the scope of stranded costs is the narrowest. With some delay those processes run in the new EU member countries. Therefore they include morę difficult problems what take place especially in Poland, Hungary and Slovakia. Besides those questions hasn't been recognised sufficiently in some countries of this group.

3

The Implementation of Artificial Intelligence in Various Disciplines

100%

Motowidlak T.

Pieniądze i Więź

|

2007

|

tom 10

|

nr 3(36)

121-134

EN

This paper concerns the systems of artificial intelligence because the interest in them is still growing. Neural nets, fuzzy systems and genetic algorithms are successfully used in very different areas like economy, medicine, technology and geology. Those first can be used in all the cases involving prediction, classification and controlling. The fuzzy systems allow problems solving by the differential, simultaneous influence of input variables of a model. However, genetic algorithms have turned out to provide good results in vast spaces. In cause of neural networks it is important, that the minimal condition of their use is certainty (or at least strong suspicion) of the existing dependency between proposed signals (treated as input signal of neural net) and the unknown output signals. The existing information on specific data concerning explored questions is a basis of some impressions concerning essential (or intuitive) choice of input and output signals of a network. The construction of neural net connects both of the signal types making it possible to exploit the model.

4

Efekty rynkowe konsolidacji przedsiębiorstw energetycznych

100%

Motowidlak T.

|

2008

|

tom nr 1

26-33

PL

Zmiana podmiotowej struktury rynku energii jest bardzo ważnym efektem restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstw energetycznych. Jest ona rezultatem ich dążenia do wzmocnienia swojej konkurencyjności na liberalizującym się rynku energii, a zwłaszcza rynku energii elektrycznej. Trend ten jest silny zwłaszcza w Unii Europejskiej, w której proces otwierania rynków energii elektrycznej i gazu zakończył się 1 lipca 2007 roku. Stan ten ma przynieść m.in. możliwość swobodnego wyboru dostawcy energii z każdego kraju członkowskiego. Proces ten może zostać zakłócony w przypadku istnienia dużych jego uczestników, którzy mogą próbować go zdominować. W przypadku hurtowego rynku energii elektrycznej siła rynkowa jego uczestników zależy przede wszystkim od możliwości jego zdominowania przez jej wytwórców.

EN

The change in subjective structure of energy market is a very important effect of restructuring processes and privatization of electric power companies. It is the result of anxiety to strengthen their competitiveness in the being liberalized energy market and especially the electric one. This is a very strong trend, most of all in the UE where the electric energy and gas markets opening process was terminated on the 1st of July, 2007. As a result, among other things, we will be able to choose freely an energy supplier from any of the member countries. The process can be disturbed by big participants which could try to dominate it. In case of the wholesale electric energy market, the market strength of its participants depends first of all on possibility to dominate it by independent power producers (IPP).

5

The Environmental Aspects of Building Unified Electric Energy Market in the European Union

100%

Motowidlak T.

Pieniądze i Więź

|

2006

|

tom 9

|

nr 2-3(31-32)

176-188

EN

The paper presents market mechanisms leading towards the reduction of greenhouse gas emission. It also presents the impact of their implementation and especially the impact of the European Emission Trading System on the building and functioning of the unified electric energy market of the European Union

6

Podmiotowa struktura europejskiego rynku energii elektrycznej

100%

Motowidlak T.

|

2008

|

tom T. 11, z. 1

11-41

PL

W artykule przedstawiono wybrane, instytucjonalne uwarunkowania funkcjonowania europejskiego rynku energii elektrycznej oraz jego najwiekszych graczy. Przedmiotem prezentacji sq instytucje i organizacje międzynarodowe, koordynujqce dziaiania podmiotów krajowych w zakresie transgranicznego przesyłu energii oraz regulacji rynku. Pełniq one bowiem istotną rolę w procesie tworzenia w Europie jednolitego, konkurencyjnego rynku energii elektrycznej. Polega ona na rozwiązywaniu zarówno problemów technicznych, jak i prawnych i ekonomicznych, ktore uniemożliwiajq rozwój wymiany energii w skali międzynarodowej. Do ich zadań należy w szczególności podejmowanie działań na rzecz rozwoju i harnionizacji zasad eksploatacji sieci oraz określania jej kosztow. Tworzą one tym samym warunki do globalnego działania dla europejskich koncernów energetycznych, ktore przedstawiono w drugiej części artykulu. Jego przejawem jest nie tylko coraz większy udział przychodów uzyskanych z międzynarodowego handlu energiq elektrycznq i gazem, ale także rosnąca liczba fuzji i przejęć. Te ostatnie sq odpowiedziq największych europejskich producentów energii na postępujqcy proces liberalizacji rynków. Konsolidacja ma im bowiem zapewnić konkurencyjność na jednolitym, europejskim rynku energii elektrycznej. Jednakże rezultatem fuzji moze być większa koncentracja rynku, prowadzqca do zakłócenia zasad konkurencji.

EN

In the article have been presented the chosen institutional determinations of running of the European electricity market and the greatest its players. The object of the presentation are the international institutions and organisations which harmonise the activities of country subjects concerning cross border trade of electricity and the regulation of electricity market. They pay a important part in process of creation of uniform, competitive electricity market. Their activity contains the solving of technical, legal and economic problems which disturb the development of international energy turnover. To their tasks belongs in particular the undertaking of activities to develop and harmonise of principles of grid use and of assessment of its costs. They create thereby to the conditions for the global operating for European energetic companies which have been presented in the second part of the article. Its symptom is not only greater and greater share of incomes obtained from intemational trade of electricity and gas but also the growing amount of mergers and take-overs. The latter are the reaction of the greatest European energy producers for the market competition development. Since the consolidation should them assure the market power on the homogenous, European electricity market. However the result of the mergers may be the greater market concentration which may disturb the principles of the competition.

7

Istota skojarzonego wytwarzania energii elektrycznej na rynkach krajów Unii Europejskiej

100%

Motowidlak T.

|

tom nr 6-7

404-413

PL

Skojarzone wytwarzanie energii elektrycznej i ciepła jest technologią stosowaną ze względu na poważne korzyści energetyczne, ekologiczne i ekonomiczne. Wywiera ono także pozytywny wpływ na poprawę bezpieczeństwa energetycznego. Głównym paliwem stosowanym w kogeneracji UE pozostaje gaz ziemny, który umożliwia wysoką efektywność wykorzystania paliwa i tym samym przyczynia się do ochrony środowiska naturalnego i równowagi bilansu energetycznego Wspólnoty. Stąd też UE podejmuje intensywne działania mające na celu wsparcie rozwoju skojarzonego wytwarzania energii elektrycznej i ciepła.

EN

Heat and power cogeneration is the technology applied because of substantial advantages in the field of power engineering, ecology and economy. It has also got a positive influence on improving the energy safety. Main fuel used in the UE cogeneration is natural gas which enables high effectiveness of its utilisation what in turn contributes to better environment protection and helps in stabilizing the UE energy balance. Therefore the UE undertakes intensive works intending to support the development of electric energy and heat cogeneration.

8

Konsolidacja przedsiębiorstw energetycznych na europejskim rynku energii elektrycznej

100%

Motowidlak T.

|

2008

|

tom nr 11

737-744

PL

Omówiono procesy konsolidacji pionowej przedsiębiorstw energetycznych w UE w ostatnich latach. Celem konsolidacji ma być zwiększenie konkurencyjności dużych firm na zliberalizowanym rynku energii elektrycznej. Przykłady zachodnioeuropejskie pokazują, iż integracja pionowa korzystnie wpływa na standing finansowy firm energetycznych. Instytucje finansowe są bowiem bardziej skore do udzielania kredytów na preferencyjnych warunkach przedsiębiorstwom, które kontrolują cały łańcuch wartości niezależnie od stopnia ich zadłużenia. Integracja pionowa nie powinna jednak prowadzić do powstawania monopoli lub duopoli.

EN

Discussed are processes concerning vertical consolidation of the UE power companies during the last few years. The aim of the processes is to increase competitiveness of big companies in the liberalized electric energy market. Examples of West European power companies show that vertical integration has advantageous influence on their financial standing. We know that financial institutions are more likely to give, on preferential conditions, credits to companies controlling the whole process of power generation and distribution, unindependently on the level of their indebtedness. But we must remember that vertical integration should not enable bringing to life monopolies or duopolies.

9

Energetyka jądrowa w Unii Europejskiej

100%

Motowidlak T.

|

2009

|

tom T. 12, z. 2/1

37-58

PL

W artykule przedstawiono stan energetyki jądrowej oraz perspektywy jej rozwoju w krajach członkowskich UE. Za podstawowe kryterium prezentacji przyjęto nastawienie tych krajów do rozwoju energetyki jądrowej, jest ono bowiem bardzo zróżnicowane, co jest efektem oddziaływania czynników ekonomicznych, środowiskowych, społecznych i politycznych. W szczególności bardzo ważną rolę w kształtowaniu tego nastawienia odgrywają kwestie bezpieczeństwa jądrowego i bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej. Wśród krajów europejskich posiadających elektrownie jądrowe do największych zwolenników rozwoju energetyki jądrowej autor zaliczył Francję, Finlandię, Czechy, Słowację, Litwę, Rumunię, Węgry i Bułgarię, a także Rosję i Ukrainę. Dla części krajów europejskich energetyka jądrowa ma duże znaczenie, aczkolwiek budowa nowych elektrowni jądrowych nie jest planowana lub przesądzona. Do grupy tej należą: Holandia, Słowenia, Szwecja, Wielka Brytania oraz Szwajcaria. Z kolei sceptyczne podejście do rozwoju energetyki ją- drowej cechuje Niemcy, Belgię i Hiszpanię. Wartykule wyszczególniono także grupę krajów, które nie posiadają na swoim terytorium elektrowni jądrowych, jednak dążą do ich wybudowania. Za najbardziej aktywne w realizacji tych dążeń uznano Białoruś, Polskę, Włochy i Turcję.

EN

In the article the state and the prospects of development of nuclear energy sector in EU member countries have been presented. The main criterion of presentation is the approach of those countries to the development of nuclear energy sector. This approach is very different, what is caused by influence of economical, environmental, social and political factors. Especially the problems of nuclear safety and of security of electricity supply play the very important part in forming this approach. Among European countries which have nuclear energy the group of greatest followers of nuclear energy includes France, Finland, Czech, Slovak, Lithuania, Romania, Hungary, Bulgaria and Russia and Ukraine. For a part of European countries nuclear energy has a great importance, although they didn’t plant the building of new nuclear plants. To this group of countries belong: Holland, Slovenia, Sweden, Great Britain and Swiss. Then Germany, Belgian and Spain have amost sceptical approach to the nuclear energy. In the article the European countries have been also detailed which haven’t on their territories any nuclear plants, however they plant to build them. The most active in this area are Belorussia, Poland, Italy and Turkey.

10

Uwarunkowania wymiany energii elektrycznej na rynku Unii Europejskiej

100%

Motowidlak T.

|

2008

|

tom nr 2

2-13

PL

Artykuł poświęcony jest prezentacji czynników przyczyniających się do unifikacji zasad handlu energią elektryczną między państwami członkowskimi UE. Uznano za nie stosowanie reguł Światowej Organizacji Handlu (ang. World Trade Organization - WTO) i Traktatu Karty Energetycznej, standardu Europejskiej Federacji Handlujących Energią (ang. European Federation of Energy Traders - EFET) oraz mechanizmu rozliczania kosztów tranzytu energii elektrycznej CBT (ang. Cross Border Tariff). Wkomponowują się one w strategię UE, zmierzającą do budowy jednolitego, wewnętrznego rynku energii elektrycznej. W odniesieniu do tego pierwszego czynnika w artykule przedstawiono uwarunkowania, jakie dla transgranicznej wymiany energii elektrycznej wynikają z przestrzegania klauzuli najwyższego uprzywilejowania, zasady traktowania narodowego, wzajemności oraz wolności tranzytu. Rozpatrzono także wyjątki z nimi związane. Wskazano na istotną rolę standaryzacji parametrów kontraktów na energię elektryczną zgodnie z zasadami określonymi umową EFET. Ich stosowanie przyspiesza bowiem znacznie ich zawarcie, ograniczając przy tym ryzyko operacyjne. Z kolei w ostatniej części artykułu zaprezentowano zalety wynikające z wdrożenia jednolitych zasad rozliczania kosztów związanych z wykorzystaniem infrastruktury przesyłowej państw członkowskich UE. Ułatwiają one bowiem realizację transakcji importu i eksportu energii elektrycznej.

EN

The article presents the factors which contribute to unification of the electricity trade principles between EU member countries. The factors in question are assumed to be as follows: observance of the WTO and ECT rules, application of the EFET standard and of the CBT mechanism. They have become an element of the EU policy aiming at building a uniform, internal electricity market. In reference to the first of the above mentioned factors, in the article there are presented conditions for the cross border exchanges of electricity that result from the observance of the most favoured nation clause, reciprocity clause, national treatment principle and also the principle of freedom of transit. There are also considered exemptions connected with those. What has also been indicated is the significant role of standardization of parameters of electricity contracts according to the rules specified in EFET. Application of those rules considerably accelerates concluding of such contracts, reducing the operational risk at the same time. In the last part of the article, however, there are outlined advantages resulting from the implementation of uniform principles of compensating the costs of the use of transmission systems of the EU member countries. They greatly facilitate the realization of imports and exports of electricity.

11

Energy Taxes in European Union Countries

100%

Motowidlak T.

Pieniądze i Więź

|

2006

|

tom 9

|

nr 4(33)

180-198

EN

This article analyses the problem of shaping EU tax strategy in the energetic sector. The taxes are an important economic instrument influencing the activity on the common EU energy market. The different tax systems for energetic products in the EU-countries create barriers for more effective allocation of resources and lack of equal competition conditions. The last feature becomes especially important in face of EU aspiration to establish a uniform, competitive energy market. The different taxes can cause that the energy market participants can favour activity on internal markets instead of foreign markets. Those problems gain more meaning in reference to EU electricity market, on which the liberalisation process is most advanced. In some EU countries the energy taxes results in the high level of electricity prices. It doesn't promote the achievement of the one of the main purposes of liberalisation, i.e. the decrease of electricity prices. The differences in tax levels have also negative effect on the clarity of electricity price mechanism and disturb the market competitiveness as result. The results of harmonisation of the internal tax systems in the EU countries will not be the same for each country. They will depend on the current degree of taxation in each country and on the scope of their economies' energy efficiency.

12

Istota skojarzonego wytwarzania energii elektrycznej na rynkach krajów Unii Europejskiej

100%

Motowidlak T.

|

2007

|

tom nr 5

355-363

PL

Zaprezentowano prawne i ekonomiczne instrumenty wsparcia rozwoju kogeneracji oraz stanu w państwach UE. Wymieniono mechanizmy wsparcia kogeneracji w poszczególnych krajach UE. Podano podstawowe parametry charakteryzujące skojarzone wytwarzanie energii elektrycznej w UE. Rygorystyczne wdrożenie wszystkich środków oszczędności energii przyjętych po 2001 r. może przynieść państwom UE powrót do poziomu zużycia energii z 1990 roku.

EN

Presented are legal and economic instruments backing-up the co-generation development in the UE states. Mentioned are co-generation helping mechanisms in several UE states. Given are basic parameters characterizing coupled-up electric energy production in the UE. Rigorous implementation of all energy saving measures accepted after 2001 can enable the UE states to come back to 1990 energy consumption level.