Okres po II wojnie światowej charakteryzuje się powstaniem społeczności międzynarodowej opartej na poszanowaniu podstawowych praw człowieka, mających swoje źródło w przyrodzonej godności osoby ludzkiej. Prawa te zostały zagwarantowane w wielostronnych umowach międzynarodowych dotyczących ochrony praw człowieka i stały się instrumentem tworzenia pokojowych warunków życia społecznego w państwach, które wchodzą w skład społeczności międzynarodowej. Wyznaczają one pewne standardy międzynarodowe, dotyczące także prawa człowieka do kształcenia i wychowania zgodnego z własnym światopoglądem, w tym również światopoglądem religijnym.
2
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Prawo do wolności sumienia i wyznania z istoty rzeczy podlega prawnej ochronie głównie na kanwie prawa karnego. Ochrona ta znajduje odzwierciedlenie przede wszystkim w Kodeksie karnym z 6 sierpnia 1997 r. W celu lepszego zrozumienia kierunków transformacji związanej z prawnokarną ochroną wolności religijnej w Polsce zagadnienie to przedstawione zostanie w zestawieniu z analizą analogicznych unormowań prawnych zarówno okresu Polski Ludowej, jak i czasów II Rzeczypospolitej, zwłaszcza że obecnie polskie prawodawstwo nawiązuje do tradycji okresu międzywojennego. Analizie poddane zostały przepisy Kodeksu karnego z 15 lipca 1932 r., Dekretu Rady Ministrów z 5 sierpnia 1949 r. o ochronie wolności sumienia i wyznania, Kodeksu karnego z 19 kwietnia 1969 r. oraz aktualnie obowiązującego Kodeksu karnego z 6 sierpnia 1997 r.
3
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Początkowo proces integracji europejskiej pomyślany został jako metoda zapewnienia trwałego pokoju w Europie poprzez integrację gospodarczą i polityczną a sprawy kultury pozostawiono w gestii wewnętrznej poszczególnych państw członkowskich. Z biegiem czasu dostrzeżono jednak znaczenie praw podstawowych. W wyniku tego wolność religijna znalazła się w obszarze zainteresowania Wspólnoty, o ile wiązało się to z działalnością gospodarczą. Tym samym prawo wspólnotowe nie zapewniało ochrony wolności religijnej generalnie, lecz w określonym zakresie. Zmiana struktury organizacyjnej Wspólnot Europejskich w Unię Europejską przyczyniła się do dalszej ewolucji prawa wspólnotowego w kierunku bliższego określenia stanowiska Wspólnoty względem praw człowieka. Dalsze zmiany wprowadzone w podstawach traktatowych Wspólnoty przyczyniły się do złożenia deklaracji o poszanowaniu przez Unię statusu prawnego Kościołów, stowarzyszeń, wspólnot religijnych i światopoglądowych, co stało się symptomem poszerzenia przez prawo unijne gwarancji wolności religijnej o zakres instytucjonalny. Poszerzenie Unii o kraje Europy Środkowowschodniej stało się kolejnym impulsem zmiany stanowiska Wspólnoty w kierunku podwyższenia standardu ochrony praw człowieka. Wyrazem tego było się przyjęcie Karty Praw Podstawowych
4
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Idea ochrony wolności religijnej jako prawa należnego każdemu człowiekowi rozwijała się bardzo powoli na przestrzeni dwóch tysiącleci. Zrodziła się pod wpływem chrześcijaństwa już w państwie rzymskim. Jednak jej rozwój nastąpił w epoce współczesnej. Szczególne znaczenie dla ochrony prawa do wolności religijnej posiadają osiemnastowieczne deklaracje rewolucji amerykańskiej i francuskiej będące wyrazem myśli liberalnej. Idea wolności religijnej skonkretyzowana w okresie oświecenia w Konstytucji 3 maja ma także swój polski rodowód sięgający czasów Średniowiecza.
5
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW