Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Dwa listy Jerzego Grabowskiego z 1652 r. Do Jana Sobiepana Zamoyskiego z relacją o zerwaniu sejmu przez posła upickiego

100%

Górny R.

Miscellanea Historico-Archivistica

|

2018

|

nr 25

247-254

2

List Księcia Wellingtona do Wilhelma Pawła Radziwiłła z 30 stycznia 1841 roku

100%

Górny R.

Miscellanea Historico-Archivistica

|

2017

|

nr 24

305-310

PL

Kryzys dyplomatyczny w Europie w latach 1840–1841 jest w literaturze polskiej mało znany. Sytuacja była tak napięta, że wystąpiła groźba wojny pomiędzy Francją a Niemcami. Król pruski postanowił oddać naczelne dowództwo nad swoją armią w ręce księcia Wellingtona, legendarnego pogromcy Napoleona. Załatwienie tej sprawy powierzył Wilhelmowi Radziwiłłowi. W Archiwum Warszawskim Radziwiłłów (przechowywanym w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie) zachował się list księcia Wellingtona do Wilhelma Radziwiłła. Wellington pisał, że zgadza się w razie wojny oddać swe usługi królowi pruskiemu. List ten jest efektem wcześniejszej korespondencji Radziwiłła z Wellingtonem. Stanowi jedną z prób wywarcia dyplomatycznego wpływu na Francję. Ponieważ pozostaje nieznany w polskiej historiografii, został podany w całości, wraz ze współczesnym tłumaczeniem na język polski.

EN

Diplomatic crisis, which took place in Europe in 1840–1841 is not well explored in Polish literature. The situation was so tense, that there was a threat of war between France and Germany. King of Prussia decided to give command of his entire military to Duke Wellington, legendary bane of Napoleon. He entrusted dealing with this matter to Wilhelm Radziwiłł. In Radziwiłł Warsaw Archive (preserved in Central Archive of Historical Records in Warsaw) a letter of Duke Wellington to Wilhelm Radziwiłł is preserved. Wellington wrote, that in case of war he agrees to provide his services to King of Prussia. This letter is a result of previous correspondence between Radziwiłł and Wellington. It is one of attempts to exert diplomatic pressure on France. Since it remains largely unknown to Polish historiography, it is reproduced in its entirety, including a modern translation into Polish.

3

Geneza przybrania przez Jerzego Ossolińskiego tytułu „hrabia z Tęczyna”

100%

Górny R.

Miscellanea Historico-Archivistica

|

2016

|

nr 23

163-177

EN

In 1621 Jerzy Ossoliński (1595–1650) assumed the title of "Count of Tęczyn". Because he used the coat of arms Topór (an Ax), there was a widespread belief that Ossolińskis Family was a descendant of Tęczyńskis Family who used the same coat of arms. This view was repeated in the old Polish armorials but overthrown in the 1990s. Due to the absence of source documents it was failed to explain how the Ossoliński family assumed the title of "Counts of Tęczyn". The argument that the dying Jan Tęczyński, chamberlain of Cracow, allegedly adopted Zbigniew Ossoliński in 1593. seems to be unconvincing. More likely it was the outcome of the action of the Royal Chancelery, which added that title to Jerzy Ossoliński’s envoy mandate to England. This was made to increase prestige of an envoy who did not held any office or dignity at that time. Jerzy Ossoliński, however, facing the spreading ideology of the nobility that was based on religion and mythologized genealogies and took care to preserve the title "from Tęczyn" that finally permanently stayed with the name of his family. For this purpose, he used the authority of the Crown Office.

4

Zdobienie ksiąg metryki koronnej za czasów kanclerstwa Jerzego Ossolińskiego

100%

Górny R.

Miscellanea Historico-Archivistica

|

2019

|

tom 26

27-34

EN

Since mid-17th century a new practice can be observed, concerning ornamentation of title pages of the books of inscription of the Crown. Two such ornamented sheets remain from the time when Jerzy Ossoliński held the office of the chancellor. The extant sheets complement the Chancellor’s political agenda, presented in his thanksgiving speeches, delivered upon receiving the seal. This is an example of using the crown chancery to promote political ideas. Additionally, this practice is aligned with the belief that the image is inextricably linked with the text; at the same time, it is a manifestation of Ossoliński’s ambition and hubris

5

Dekrety referendarii koronnej dotyczące Budziszewic, Goszczyna, Mławy, Wyszogrodu i Warki z lat 1607–1612

100%

Górny R.

Miscellanea Historico-Archivistica

|

2022

|

tom 29

|

nr 29

133-170

EN

The Crown Referendarial Court was a royal court that settled disputes between subjects and tenants of royal estates. The extant Referendarial decrees constitute part of the Crown Metrica and are studied mainly for the purposes of two scientific disciplines: socio-economic history and the history of Old Poland law. The article discusses decrees from the years 1605-1612 from the referendary book No. 3. Based on those, primary reasons for disputes were indicated, such as obligations and services of peasants towards village leaseholders, and the course of court proceedings was characterised. The source appendix contains 9 decrees of the Crown Referendarial Court, in which burghers of the Mazovian towns of Budziszewice, Goszczyn, Mława, Warka and Wyszogród were parties to the disputes. The presented archival material is a contribution to a micro-historical study of the everyday life of small town communities at the beginning of the 17th century, typical of the urban landscape of the Republic of Poland of the modern era.

PL

Referendaria Koronna to królewski sąd zadworny, który rozstrzygał spory między poddanymi a dzierżawcami dóbr koronnych. Zachowane do dziś dekrety referendarskie stanowią część Metryki Koronnej i są przedmiotem badań głównie dwóch dyscyplin naukowych: historii społeczno-gospodarczej i historii dawnego prawa polskiego. W artykule omówiono dekrety z lat 1605–1612 pochodzące z księgi referendarskiej o sygnaturze 3. Na ich podstawie wskazano główne przedmioty sporów, którymi były powinności i świadczenia chłopów względem dzierżawców wsi, oraz scharakteryzowano przebieg procesu sądowego. W aneksie źródłowym umieszczono 9 dekretów Referendarii Koronnej, w których stroną w sporze byli mieszczanie miast mazowieckich: Budziszewic, Goszczyna, Mławy, Warki i Wyszogrodu. Prezentowany materiał archiwalny stanowi przyczynek do badania w skali mikrohistorycznej życia codziennego społeczności małego miasta na początku XVII w., które było typowe dla krajobrazu urbanistycznego nowożytnej Rzeczypospolitej.