Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Sociological and Theological Imagination in a Post-secular Society

100%

Burdziej S.

|

nr 2

179-194

EN

In Comte’s vision, humanity progressed from a theological to a metaphysical to a positive phase. This transition was to be mirrored by the replacement of theology and metaphysics by a new science of society-sociology. Comte’s prophecy was quickly fulfilled-within a century the new discipline had successfully undermined the legitimacy of other systems of knowledge in the social realm-like philosophy, theology, and literature. Even theologians learned to adopt the findings of their rival and incorporate them into their framework. At the same time, the emerging social sciences borrowed heavily from theology, while trying to mask the debt. The recent constructivist turn has challenged social scholars to rethink that positivist paradigm. This article tries to take up the challenge and see whether theology and sociology can possibly learn from one another.

2

Prezydenci Stanów Zjednoczonych wobec religii

100%

Burdziej S.

|

tom 18

272-286

EN

The paper discusses the attitude of US presidents toward religion. Personal and public religiosity of several Founding Fathers, Abraham Lincoln and a few 20. century presidents – with particular emphasis on Bill Clinton and George W. Bush – is outlined to show the continuity of the civil religion tradition. Examples of prophetic and priestly roles of the presidents are presented. It is argued that religious references in presidential speeches are not merely a way to cater to the religious electorate, but also an effort to live up to the standards set by the previous Chief Executives. The persistence of American civil religion suggests that legal-rational authority – in Max Weber’s sense – is seen as insufficient in the world’s greatest democracy and thus in need to be complemented by traditional and charismatic sources of legitimacy.

3

Efektywność nieformalnej kontroli społecznej — próba pomiaru na przykładzie badań praktyki sądowej

100%

Burdziej S.

|

tom 23

117-137

PL

Artykuł przedstawia wyniki badań, obejmujących obserwację uczestniczącą ponad 12.000 rozpraw sądowych, pod kątem respektowania zasad uczciwego procesu. Analizowano m.in. takie kwestie, jak sposób potraktowania stron i publiczności przez sędziego oraz jawność postępowania. Badania, powtórzone w dwóch rocznych cyklach, pokazują szereg korzystnych zmian, sprowadzających się do bardziej podmiotowego traktowania obywateli — jak można przypuszczać, zapewne częściowo pod wpływem nieformalnej presji, jaka wiąże się z obecnością obserwatorów na sali rozpraw. Celem artykułu jest prezentacja tych danych oraz analiza potencjału nieformalnej kontroli społecznej (której przejawem jest obecność publiczności na rozprawie sądowej) dla poprawy jakości funkcjonowania polskiego wymiaru sprawiedliwości.

EN

The paper presents the findings of the participant observation of more than 12,000 court hearings, focused on the respect of the fair trial rule. The analysis covered, among all, such aspects as the judge’s approach to the parties and the public, and the principle of open proceedings. The studies, repeated in two annual cycles, reveal a number of positive changes which may be more generally described as a more individual and respectful approach to citizens. It may be assumed that this change has evolved from an informal pressure exerted by observers present in the court room. The aim of the paper is to present these findings and to analyze the potential of informal social control for the improvement of the operation of the Polish judiciary.

4

Legitymizacja władzy a sprawiedliwość proceduralna

100%

Burdziej S.

|

nr 4(223)

167-199

PL

W ostatnich latach w naukach społecznych (a także wśród przedstawicieli władz publicznych i podmiotów prywatnych, np. przedsiębiorstw) daje się zauważyć wzrost zainteresowania czynnikami pozwalającymi na zwiększenie poziomu legitymizacji systemu społecznego lub poszczególnych rozstrzygnięć i instytucji. Ten wzrost zainteresowania wynika między innymi z procesów demokratyzacji, które sprawiają, że dotychczasowe źródła panowania – np. formalnoprawne – w coraz mniejszym stopniu wystarczają do uzasadnienia posiadania władzy. Decydenci coraz wyraźniej dostrzegają, że im wyższy poziom postrzeganej legitymizacji ich władzy, tym jest większa skłonność do podporządkowania się ich decyzjom (i tym niższe koszty braku podporządkowania). Artykuł relacjonuje najnowsze ustalenia empiryczne, ze szczególnym uwzględnieniem znaczenia, jakie dla legitymizacji władzy ma tzw. sprawiedliwość proceduralna. Obejmuje ona subiektywne poczucie osób podlegających rozstrzygnięciom, że decydent (władza) jest bezstronny, traktuje je z szacunkiem, zapewnia im szansę na zaprezentowanie własnego stanowiska, zaś proces podejmowania decyzji jest zrozumiały.

EN

In recent years, social researchers (as well as public authorities and private companies) have had a renewed interest in the factors fostering the legitimacy of the socio-political system, as well as the legitimacy of diverse institutions and particular decisions. This increased interest results, among other things, from processes of democratization that have made the previous sources of authority — for instance, legal ones — increasingly insufﬁcient to justify the wielding of power. Decision-makers have been noticing with increasing clarity that the greater the perceived legitimacy of their power, the greater is the tendency of others to accept their decisions (and the lower the costs arising from insubordination). The article describes the latest empirical ﬁndings, with particular consideration of the signiﬁcance of so-called procedural justice for the legitimation of power. This includes the feeling of persons subject to decisions that the decision-making process is comprehensible and that the decision-maker (authority) is impartial, treats them with respect, and assures them of the opportunity to present their own position.