Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

The Effect of Education on Earnings Distribution in Poland: 1988–2013

100%

Domański H.

|

nr 3

305-322

EN

The effect of education on incomes may reflect the rise of a meritocracy in the patterns of social stratification. Using survey data based on national samples, I analyze the dynamics of this relationship in Poland in 1988–2013 across educational levels controlling for social origin and demographic variables. The results show that the rise of a meritocracy began in the 1980s and continued until 2005, as indicated by an increase in returns to university education. In 2005–2013, the wage premium for higher education persisted despite the economic crisis, the growth of non-standard forms of work, and turmoil of varying kinds in the market economy. At the same time, social origin significantly affects the distribution of incomes, although it occurs indirectly via cultural capital and social connections.

2

Ruchliwość społeczna i wzory zawierania małżeństw w Polsce

100%

Domański H.

Studia BAS

|

2020

|

nr 2(62)

57-72

EN

This paper presents findings on the changes in social stratification in Poland, with particular attention given to mobility and marital choices. The author begins with an overview of the concept of social mobility, i.e. shifting of individuals or other categories in social space, including its definitions, indicators, patterns and mechanisms. Next, based on a set of empirical data, the author discusses the patterns of mobility and martial choices in the aftermath of 1989 transition in Poland. Special attention is given to the analysis of the openness of Polish society, opportunities for intergenerational mobility and its consequences.

3

Hierarchia kultury na tle nierówności ekonomicznych i kapitału społecznego

100%

Domański H.

|

nr 1

61-74

EN

Cultural inequality is one of the constitutive factors of the class structure. This analysis aims to determine the extent to which cultural participation reflects class inequalities in comparison with two other dimensions of the class structure, i.e. economic inequalities and social capital. Cultural participation is measured in terms of musical tastes. Drawing on data from a 2019 research conducted on a representative sample in Poland, I attempt to assess the role of this variable in shaping class structure. The findings show that class distances are better reflected in economic inequalities (family income) than in musical tastes – with a minor role of social capital – which confirms the hypothesis. The same pattern is reflected in the effect of father’s class on family income and cultural capital, which indicates intergenerational transmission of these factors.

PL

Nierówności w dostępie do kultury są elementem struktury klasowej. Celem tego artykułu jest porównanie ważności tego wymiaru z innymi wyznacznikami hierarchii klasowej. Opierając się na danych pochodzących z badań zrealizowanych w 2019 roku na próbie ogólnopolskiej, próbuję określić znaczenie kultury w porównaniu z nierównościami ekonomicznymi i kapitałem społecznym. Wskaźnikiem uczestniczenia w kulturze są gusty muzyczne, pozycja ekonomiczna mierzona jest wielkością dochodów rodziny a kapitał społeczny – pomocą ze strony znajomych. Wyniki analizy wskazują, że podziały klasowe znajdują silniejsze odzwierciedlenie w nierównościach ekonomicznych niż w stylu życia i kapitale społecznym. Prawidłowości jest również znaczące oddziaływanie pozycji klasowej ojca, co wskazywałoby na międzypokoleniową transmisję tych zjawisk.

4

Praktyki wychowawcze a transmisja wzorów kulturowych

51%

Domański H. , Przybysz D. , Wyrzykowska K. M. , Zawadzka K.

|

tom 66

|

nr 1

123-148

EN

We attempt to show how class position, cultural capital, and social class of parents affects parenting patterns. The findings are based on data from a nationwide survey conducted in 2019. Our analysis shows that having higher cultural capital in terms of going to the opera, philharmonic hall, as well as playing sports or eating at restaurants favours reading books to children, going to the theatre with them, and going to classical music concerts. In a similar direction affect education and class position of the parents: an increase in education and originating from specialists (intelligentsia) are associated with some increase in these parenting practices. A comparison of both parents' activities shows a slightly greater role for mothers than for fathers with respect to reading books and educating children, although fathers are not inferior to mothers in going with their children to the theatre and music concerts. These findings may be seen as an element of the reproduction of class barriers due to the transmission of cultural practices to children that affect their life chances. They also support hypothesis of homology, that is, similarity in the patterns of relationships between class position and childrearing practices.

PL

Przedmiotem analizy jest oddziaływanie pozycji klasowej, kapitału kulturowego i innych cech położenia społecznego rodziców na wzory wychowywania dzieci. Podstawą ustaleń są dane z ogólnopolskiego badania zrealizowanego w 2019 r. Z naszej analizy wynika, że posiadanie wyższego kapitału kulturowego w sensie chodzenia do opery, filharmonii, a także uprawiania sportu lub jedzenia w restauracji sprzyja czytaniu dzieciom książek, chodzeniu z nimi do teatru i na koncerty muzyki poważnej. W tym samym kierunku oddziałuje poziom wykształcenia i pochodzenie społeczne rodziców: wzrost wykształcenia i posiadanie ojca inteligenta związane są z częstszym stosowaniem tych praktyk wychowawczych. Z kolei, porównanie aktywności obojga rodziców wskazuje na nieco większą rolę matek niż ojców w odniesieniu do czytania książek i edukacji dzieci, chociaż ojcowie nie ustępują wyraźnie matkom w chodzeniu z dziećmi do teatru i na koncerty muzyczne. Ustalenia te można traktować jako jeden z elementów odtwarzania się dystansów społecznych ze względu na przekazywanie dzieciom wartości, które rzutują na ich szanse życiowe. Przemawiają one również za występowaniem homologii, czyli podobieństwa we wzorach oddziaływania pozycji klasowej na praktyki wychowawcze w wymienionych aspektach.

5

Empiryczny test hipotezy o słabnącej krystalizacji systemów partyjnych

51%

Domański H. , Pokropek A. , Żółtak T.

|

2013

|

nr 2(209)

71-95

EN

There are many arguments for the thesis according to which political views become “separated” from social structure, but there is also substantial evidence that the relation between them continues to exist and is not changing significantly over time. We refer to certain aspects of this process, using European Social Survey data of the years 2002-2010. The subject of our analysis is strength of the relation between voters’ preferences and electoral participation on the one hand and age, religion, immigration status and position in social hierarchy on the other in several countries in the indicated period. Our analysis results in the conclusion that political systems have a rather stable footing in social structure. In particular, there is no indication that in the years 2002-2010 the impact of social class on voters’ preferences was diminishing. Although class position is a relatively weak indicator of voters’ attitude, but the influence of religion, immigration and age is weaker still, even though these are taken to be the indicators of “new” social divisions, which supposedly blur traditional voting identities.

6

Ścieżki edukacyjne a zdolności i pozycja społeczna

38%

Domański H. , Federowwicz M. , Pokropek A. , Przybysz D. , Sitek M. , Smulczyk M. , Żółtak T.

Studia Socjologiczne

|

2016

|

nr 1(220)

67-98

PL

Z badań prowadzonych w niektórych krajach wynika, że wybór ścieżki kształcenia może być silniej związany ze zdolnościami uczniów niż z pochodzeniem społecznym. O szansach przechodzenia, czy to do zasadniczej szkoły zawodowej, czy do liceum ogólnokształcącego bardziej decydują wyniki testów psychologicznych niż to, kim byli rodzice. Celem naszej analizy jest ustalenie tego dla Polski. Posługując się danymi z badań panelowych postaramy się stwierdzić, w jakim stopniu zdolności uczniów oddziałują na szanse przechodzenia do szkół średnich i wyższych. Nasze ustalenia wskazują, że niezależnie od pochodzenia społecznego wyższe umiejętności zapewniają więcej szans dostępu do szkół licealnych, najwyżej lokowanych na pierwszym progu selekcji, w porównaniu z technikami i szkołami zawodowymi. Poziom umiejętności jest również istotnym wyznacznikiem szans przechodzenia na studia i różnicuje dostęp do różnych rodzajów uczelni, zapewniając największe szanse podjęcia studiów bezpłatnych w uczelniach państwowych, cieszących się najwyższym prestiżem. Równocześnie, występowanie różnych ścieżek kształcenia jest czynnikiem wzmacniającym bariery selekcji. Absolwenci liceów najczęściej podejmują naukę w uczelniach bezpłatnych, podczas gdy szkoły prowadzone w trybie niestacjonarnym, przyjmujące kandydatów ze słabszymi wynikami i pobierające opłaty, relatywnie częściej przyciągają absolwentów techników.

EN

Research on educational inequalities disclosed that educational choices may be more strongly affected by students’ abilities than by class membership of their fathers. The purpose of this analysis is to establish how these relationships look like in Poland. By using data from panel studies 2014 we attempt to establish to what extent the abilities affect chances of transition to secondary and tertiary schools. According to our findings, higher abilities increase chances of access to lyceums offering general education than to technical secondary and basic vocational schools. The cognitive skills also increase the chances of transition to tertiary education, differentiating access to public universities, which enjoy the highest prestige. Level of cognitive skills is an important determinant of transition to tertiary education and it affects entry to various types of universities, providing the greatest chances of enrolment in freeof-charge public universities. At the same time, our findings confirm that choosing different tracks maintains class divisions in educational career. Graduates of lyceums are more likely to enroll in free-of-charge public universities whereas institutions which offer part-time programs, accept candidates with poorer scores, and charge tuition, are more likely to attract graduates of technical secondary schools.

7

Legitimization of inequalities

20%

Domański H.

Nauka

|

2010

|

nr 1