Ten serwis zostanie wyłączony 2025-02-11.
Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl
Ograniczanie wyników
Czasopisma help
Lata help
Autorzy help
Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 42

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 3 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 3 next fast forward last
PL
W pracy oceniono predyspozycję wybranych gatunków drzew do akumulacji metali ciężkich. Na podstawie wielowymiarowej analizy wariancji stwierdzono, że gatunki drzew w różnym stopniu akumulują metale ciężkie. Wyniki analiz przedstawiono graficznie w przestrzeni zmiennych kanonicznych. Największe różnice w bioakumulacji metali ciężkich w stosunku do innych gatunków drzew stwierdzono u topoli osiki (Populus tremula L.) i brzozy brodawkowatej (Betula pendula Roth).
EN
The aim of this paper was to examine the accumulation of heavy metals in some tree species. On the basis of multivariate analysis applied we obtained the result that trees accumulated heavy metals on different levels. The canonical variables were used to presented graphically the results of multivariate statistical analysis. In the tree species Populus tremula L. and Betula pendula Roth the most important differences in bioaccumulation of heavy metals were observed.
PL
Ruch samochodowy generuje zanieczyszczenia chemiczne, które mogą mieć wpływ na stan zdrowotny drzewostanów. Jako czuły indykator stanu środowiska przyrodniczego uznaje się aparat asymilacyjny sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris L.), którego jakość jest ściśle skorelowana ze stanem zdrowotnym drzewostanu. Kumulacja i biosorpcja metali ciężkich np. chromu może prowadzić do redukcji długości i powierzchni oraz deformacji igieł. Jako miarę reakcji na negatywne oddziaływanie drogi przyjęto podstawowe cechy fizyczne igieł sosnowych (długość i masę). Badaniami objęto młodnik sosnowy rosnący w sąsiedztwie drogi krajowej nr 5 na terenie Wielkopolskiego Parku Narodowego. Igły (jednoroczne i dwuletnie) pobierano z drzewek rosnących w transektach oddalonych od drogi o 20 m, 40 m i 60 m. Badania morfometryczne wykonano na zeskanowanych igłach przy użyciu programu „DigiShape”. Do analizy rezultatów badań zastosowano analizę wariancji dla modelu klasyfikacji dwuczynnikowej, w której uwzględniono rocznik igieł (czynnik A) oraz odległość transektu od drogi (czynnik B). Badania wykazały, że igły pobrane z drzew rosnących w obrębie transektu oddalonego o 60 m od drogi charakteryzowały się istotnie większymi wartościami mas i długości od igieł pobranych z drzew rosnących w ramach transektów oddalonych o 40 m i o 20 m od drogi. Igły zebrane z drzewek rosnących na transektach oddalonych o 20 m i o 40 m od drogi różniły się od siebie nieznacznie. Istotny negatywny wpływ oddziaływania szlaku komunikacyjnego na masę i długość aparatu asymilacyjnego sosny zwyczajnej stwierdzono w pasie o szerokości ok. 40 m.
EN
Road transportation causes chemical pollution which may affect health of forest stands. The assimilative organs of Scots Pine (Pinus sylvestris L.) are usually considered as a sensitive indicator of the environment quality, since quality of pine needles is a factor strongly determining tree stand health as a whole. Accumulation and biosorption of toxic metal compounds e.g. chromium compounds concentration can often result in deformation of needle or shortening of needle length. Length and weight of needles were assigned as the benchmark factor of reaction to pollution cased by road transportation. Experimental plots were placed in sapling stands growing along state road no. 5 crossing the National Park of Wielkopolska (located in the western part of the Polish Lowland). The needles (one- and two-year specimen) were extracted from transects set in range of 20, 40 and 60 m distance from the road. Morphometric measurements were performed on scanned needles with application of digShape software. Two-factor variance analysis was employed (factor A age of needle and factor B distance from the road). The needles extracted from trees growing on transect located 60 m away from the road returned significantly higher mass and length values than the needles extracted from the transects spreading 40 or 20 m away from the road. The significant difference between measurement results acquired form the transects located 20 and 40 m away from the road was not identified. Thus, the zone of strong pollution impact was recognized as a strip stretching up to 40 m away from the road.
9
80%
EN
Noise is one of the most popular environmental pollution. Long-standing residence in noisy areas can cause discomfort, problems with sleeping, neurosis, etc. Because of moving sources and increasing the number of routs, communicative noise is drudging on the huge areas. The level of noise emitted depends on the number of vehicles, as well as their types, speed and technical condition and also the type of routs pavement. Propagation of acoustic waves in the roadside area is stipulated by sound's source energy as well as characteristics of the emitter. Forest ecotone zones and roadside afforestation constitute a certain ecological filter buffering contaminations generated by traffic. Trees and shrubs growing in the vicinity of routs are able to reflect as well as absorb noise. They can form natural acoustic screen. The paper presents an assessment of the propagation of communicative noise on the forestry areas by analysis of variance. Researchers were carried out in the forest area, urban and park forests. Evaluation of noise propagation was conducted in January and July 2006. The measurements’ intensity of noise was interpreted according to model three-factor linear model as well as two-factor linear model. Measuring points were located in different distances away from the crown road (factor A). Researchers were carried out in winter and vegetation periods (factor C). The results obtained on forest areas were compared with those of nonforest control areas (factor B). For comparison purposes research was also carried out near the polycarbonate acoustic baffle. On the basis of analysis of variance it can be noticed that all null hypothesis of main factors effects are rejected in favour of alternative hypothesis at significance level α=0.01. It means that each factor influences on the level of communicative noise. The carried out research showed that the most important factor which determines noise propagation is plant cover. The equivalent noise levels were similar in both research periods in the afforestations situated in Złotniki, the national road 11 and Poznań, the Umultowska street. It results from the fact that the dominant species in the analysed afforestations was Pinus sylvestris L. The most significant equivalent level value decrease occurred in the 50m wide belt of the pine stand. The equivalent noise levels were similar in both research periods in the afforestations situated in Złotniki, the national road 11 and Poznań, the Umultowska street. It results from the fact that the dominant species in the analysed afforestations was Pinus sylvestris L. The most significant equivalent level value decrease occurred in the 50m wide belt of the pine stand. The approx. 30m wide pine stand reduces noise propagation both in winter and summer to a degree comparable to the polycarbonated acoustic screen. The broad-leaved shrub-belt in the Sołacki Park decreased the equivalent noise level value (by approx. 5 dB) only in the vegetation season.
|
|
tom 06
|
nr 1
EN
The scope of the research described in this paper is to classify groundwater level depth patterns on forest fresh sites. The approach has been employed with the view to facilitate explaining interactions between physiographic characteristics and groundwater dynamics. The methods, which have been employed so far, for explanation of groundwater level dynamics interactions with local physiographic conditions, do not allow to draw firm conclusions. The classification of groundwater dynamics patterns requires employing more sophisticated methods, because of relatively extensive range of groundwater dynamics variability site-to-site expressed e.g. by amplitude and cycle period. The methods of groundwater patterns classification proposed in literature based either hydrogeological attitude or, if related to forest ecosystems, focused on water balance elements. The area selected for the investigation represented typical features for the Northern European Lowland forests defined by soil and form of terrain pattern shaped by the last glacial period (Vistulian glaciation) and dominant share of Scots pine (Pinus sylvestris L.) in stand species composition. The research period covered the 2002-2007 hydrological years. The measurement used in analysis covered 35 sites equipped with measurement wells.
PL
W pracy podjęto próbę klasyfikacji zmienności zalegania wody gruntowej na leśnych siedliskach świeżych. Klasyfikacja zalegania wody gruntowej umożliwia objaśnienie interakcji pomiędzy cechami fizyczno-geograficznymi a dynamiką wody gruntowej. Dotychczas stosowane metody objaśniania związków między zmiennością wody gruntowej i cechami środowiska nie upoważniały do formułowania jednoznacznych wniosków ze względu na dużą zmienność dynamiki wody gruntowej, m.in. różną amplitudę, różną długość cykli, stąd zastosowano bardziej złożoną metodykę z wykorzystaniem odległości Mahalanobisa i analizy zmiennych kanonicznych w celu zilustrowania wyników. Podawane w literaturze sposoby klasyfikacji reżimów wody gruntowej wykorzystywały podejście hydrogeologiczne lub w przypadku ekosystemów leśnych skupiały się na elementach bilansu wodnego. W pracy wykorzystano pomiary głębokości zalegania wody gruntowej pod poziomem terenu dla charakterystycznego dla Niżu Polskiego obszaru młodoglacjalnego pokrytego drzewostanem sosnowym i dębowym w Puszczy Zielonka koło Poznania. Rozpatrywano pomiary prowadzone w latach hydrologicznych 2002-2007 w 43 studzienkach pomiarowych zlokalizowanych na powierzchniach badawczych. Zastosowana metoda badawcza pozwoliła uszeregować głębokości zalegania wody gruntowej w poszczególnych punktach pomiarowych, dając podstawę do oceny wpływu poszczególnych cech środowiska leśnego na dynamikę wody gruntowej.
EN
The paper presents an assessment of the effect of three water reservoirs near the Nienawiszcz village (Western Poland) on the improvement of landscape structure and stability. The reservoirs were reconstructed in the years 1999-2012 in places where ponds and post-glacial lake were present in the past. A number of works were also carried out to organise and enrich the landscape around studied area, which is a part of real estate. The research carried out in the years 2013-2015 included valorisation of the natural environment, determination of the ecological and spatial model of the landscape and assessment of landscape stability according to the criterion of the connection network. Valorisation of the natural environment has shown the dominance of areas with outstanding and high natural values (class I and II). Regenerated water reservoirs and wood plantings increased the number and diversity of landscape islands and the connections between them, which additionally improved the stability of the landscape. Water reservoirs and numerous landscape activities in this area significantly influenced the increase of biological diversity as well as the diversity and functionality of the landscape.
PL
Celem zrealizowanego projektu badawczego była weryfikacja hipotezy, iż brzoza brodawkowata jako hiperakumulator wybranych pierwiastków śladowych może znaleźć zastosowanie w remediacji gleb, pełnić rolę bioindykatora w badaniach środowiskowych oraz być gatunkiem przydatnym do nasadzeń ograniczających migrację pierwiastków śladowych do ekosystemu leśnego, bez negatywnego wpływu na swój rozwój i prawidłowe funkcjonowanie. Badania przedstawione w artykule polegały na porównaniu parametrów morfometrycznych aparatu asymilacyjnego brzóz (Betula pendula Roth.) rosnących w wyizolowanej geomembraną glebie, do której wprowadzono dwie dawki pierwiastków śladowych w formach łatwo przyswajalnych. Przeprowadzone badania nie wykazały istotnego wpływu wprowadzonych poziomów pierwiastków śladowych na stan aparatu asymilacyjnego brzozy brodawkowatej. Z uwagi na powszechne występowanie brzozy w warunkach polskich, jej łatwość do adoptowania się w środowisku o silnej antropopresji oraz małe wymagania środowiskowe, gatunek ten może być przydatny do nasadzeń w formie barier biogeochemicznych ekranizujących źródła emitujące pierwiastki śladowe (szlaki komunikacyjne, hałdy, składowiska, zakłady przemysłowe, oczyszczalnie).
EN
The aim of the research project was to test the hypothesis that the white birch as hyperaccumulator of selected trace elements can be used in soil remediation, that it acts as bioindicator in environmental studies and can be a useful species for planting to restrict migration of trace elements to the forest ecosystem with no adverse impact on its development and proper functioning. The research presented in this paper relied on a comparison of the morphometric parameters of assimilation apparatus in white birch (Betula pendula Roth.) growing in an isolated geomembranes soil, which has received two doses of trace elements in easily digestible forms. The results showed that the different levels of trace elements have the same impact on the state of assimilation apparatus birch. Given the prevalence of birch in Polish conditions, its good adoption to an environment with a strong human impact and low environmental requirements, this species may be suitable for planting in the form of biogeochemical barriers screening sources emitting trace elements (routes, dumps, landfills, industrial plants, sewage treatment plant).
PL
Jedną z przyczyn zamierania dębów nadwarciańskich upatruje się w zmianach warunków wodnych wynikających z regulacji przepływów Warty po wybudowaniu zbiornika Jeziorsko. W pracy przyjęto, że indykatorem stanu zdrowotnego dębów może być szerokość słojów rocznych drewna. Celem pracy było określenie ewentualnych zmian szerokości słojów rocznych drewna dębów szypułkowych, które mogły wynikać z oddziaływania zbiornika retencyjnego oraz wielkości opadów atmosferycznych w okresach wegetacyjnych. Ocenę różnic w przyrostach słojów drewna dokonano używając narzędzi dwukierunkowej analizy wariancji. Szczegółową analizę przeprowadzono przy użyciu kontrastów testujących interakcje. Przeprowadzona analiza wykazała, ze prawdopodobną przyczyną osłabienia kondycji badanego drzewostanu dębowego w Nadleśnictwie Konstantynowo były mniejsze od średniej z wielolecia opady atmosferyczne w okresach wegetacyjnych: 2003–2005.
EN
Changes in water conditions resulting from the regulation of the Warta flows following the construction of the Jeziorsko reservoir are considered to be one of the causes for the dying of oaks growing at the Warta River. It was assumed in the study that annual ring width may be the indicator of health state of oaks. The aim of the study was to determine the effect of possible changes in annual ring width in common oaks, which could have resulted from the impact of the storage reservoir and the precipitation totals in the vegetation seasons. Differences in ring increments were assessed using the tools of the two-way analysis of variance. Detailed analysis was conducted with the use of contrasts testing interactions. The analysis showed that a probable cause of the deteriorated health state of the investigated oak stand in the Konstantynowo Forest Division were precipitation levels lower than the multiannual means, recorded during vegetation seasons 2003–2005.
EN
The purpose of this study was to present the factors that determine the financial situation of feed enterprises under different economic conditions. In the pursuit of its main objective, this paper also identifies enterprises which share similar financial characteristics. The goals defined above were sought with the use of canonical analysis. The variables used in the analysis were calculated based on the financial performance figures of feed enterprises carrying out economic activity in 2008-2013 on a continuous basis and delivering complete financial statements throughout that period. Their financial standing was assessed with indicators that allow to describe corporate operations in all areas of economic activity, i.e. liquidity, financial support, managerial efficiency and financial efficiency. This research found that while the group of feed enterprises is relatively homogeneous in terms of financial standing, it includes outliers exhibiting clearly different characteristics of the cash conversion cycle. The conclusion from this study is that operators who stand apart in terms of their different financial situation are engaged in animal production in addition to their core business (which is animal feed production). This suggests they follow a multi-modal activity pattern. The study also confirmed that during the economic downturn (in 2009), the operators surveyed saw their financial performance deteriorate. Conversely, they recorded an improvement in the years of economic upturn (2012). Another conclusion is that liquidity ratios exhibited greater variation.
PL
Celem badań było określenie czynników kształtujących kondycję finansową w przedsiębiorstwach produkujących pasze dla zwierząt w różnych uwarunkowaniach gospodarczych. Dodatkowo wskazano przedsiębiorstwa o podobnych cechach finansowych. Do realizacji tak sformułowanych celów wykorzystano analizę zmiennych kanonicznych. Zmienne wykorzystane w analizie obliczono na podstawie wyników finansowych przedsiębiorstw produkujących pasze, które w sposób nieprzerwany w latach 2008-2013 prowadziły działalność gospodarczą i sporządzały za ten okres pełne sprawozdanie finansowe. Do oceny kondycji finansowej wykorzystano wskaźniki, pozwalające scharakteryzować funkcjonowanie przedsiębiorstwa we wszystkich obszarach jego działalności gospodarczej, tj. płynności finansowej, wspomagania finansowego, sprawności gospodarowania i efektywności finansowej. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że w stosunkowo jednorodnej, pod względem kondycji finansowej, grupie podmiotów produkujących pasze występowały jednostki różniące się. Cechą wyraźnie wskazującą na odmienność podmiotów był cykl konwersji gotówki. W wyniku badań stwierdzono, że podmioty odróżniające się pod względem kondycji finansowej, obok podstawowej produkcji pasz, prowadziły także produkcję zwierzęcą, co wskazywało na działalność wielokierunkową. Badania potwierdziły, że w okresach spowolnienia gospodarczego (2009 rok) jednostki prowadziły mniej efektywną działalność, natomiast w latach poprawy uwarunkowań gospodarczych (2012 rok) jednostki gospodarcze gospodarowały lepiej posiadanym majątkiem. Ponadto z badań wynika, że większa zmiennością cechowały się wskaźniki płynności finansowej.
PL
Propagację fal akustycznych w strefie przydrożnej warunkuje energia źródła dźwięku oraz własności ośrodka. Zadrzewienia przydrożne oraz leśne strefy ekotonowe spełniają rolę filtrów ekologicznych dla różnych zanieczyszczeń generowanych przez ruch samochodowy. Drzewa i krzewy rosnące w sąsiedztwie dróg, odbijając i pochłaniając hałas pełnią rolę naturalnych ekranów akustycznych. Celem przeprowadzonych badań była ocena propagacji hałasu komunikacyjnego na terenach zadrzewionych metodą analizy wariancji. Badania prowadzono na terenie leśnym, zadrzewieniu miejskim oraz parkowym. Pomiary natężenia hałasu interpretowano według trzy-czynnikowego i dwuczynnikowego modelu liniowego. Punkty pomiarowe zlokalizowano w różnych odległościach od korony drogi (czynnik A). Pomiary prowadzono w dwóch terminach, tzn. w okresie zimowym oraz w okresie wegetacji (czynnik C). Otrzymane wyniki równoważnego poziomu hałasu na terenach zadrzewionych porównano z wynikami uzyskanymi na powierzchniach kontrolnych niezadrzewionych (czynnik B). Dla celów porównawczych wykonano również badania równoważnego poziomu hałasu w pobliżu poliwęglanowego ekranu akustycznego. Na podstawie analizy wariancji stwierdzono, że wszystkie hipotezy zerowe efektów czynników głównych są odrzucone na rzecz hipotez alternatywnych na poziomie istotności α = 0,01. Oznacza to, że każdy wyróżniony w doświadczeniu czynnik istotnie różnicuje poziom hałasu komunikacyjnego. Przeprowadzone badania wykazały, że najistotniejszym czynnikiem decydującym o propagacji hałasu jest występowanie szaty roślinnej. W zadrzewieniach zlokalizowanych przy drodze krajowej nr 11 w Złotnikach i przy ul. Umultowskiej w Poznaniu równoważne poziomy hałasu były podobne w obu terminach badawczych. Wynika to z faktu, że gatunkiem dominującym w analizowanych drzewostanach była sosna zwyczajna (Pinus sylvestris L.). Największy spadek wartości równoważnego poziomu hałasu w drzewostanie sosnowym występował w pasie o szerokości ok. 50 m. Drzewostan sosnowy o szerokości ok 30 m zarówno zimą jak i latem ogranicza propagację hałasu w stopniu porównywalnym z poliwęglanowym ekranem akustycznym. Pas krzewów liściastych w Parku Sołackim obniżył wartość równoważnego poziomu hałasu (o ok. 5 dB) tylko w okresie wegetacyjnym.
EN
Noise is one of the most popular environmental pollution. Long-standing residence in noisy areas can cause discomfort, problems with sleeping, neurosis, etc. Because of moving sources and increasing the number of routs, communicative noise is drudging on the huge areas. The level of noise emitted depends on the number of vehicles, as well as their types, speed and technical condition and also the type of routs pavement. Propagation of acoustic waves in the roadside area is stipulated by sound's source energy as well as characteristics of the emitter. Forest ecotone zones and roadside afforestation constitute a certain ecological filter buffering contaminations generated by traffic. Trees and shrubs growing in the vicinity of routs are able to reflect as well as absorb noise. They can form natural acoustic screen. The paper presents an assessment of the propagation of communicative noise on the forestry areas by analysis of variance. Researchers were carried out in the forest area, urban and park forests. Evaluation of noise propagation was conducted in January and July 2006. The measurements’ intensity of noise was interpreted according to model three-factor linear model as well as two-factor linear model. Measuring points were located in different distances away from the crown road (factor A). Researchers were carried out in winter and vegetation periods (factor C). The results obtained on forest areas were compared with those of nonforest control areas (factor B). For the reason of comparison, researchers were also carried out near polycarbonate acoustic baffle. On the basis of analysis of variance it can be noticed that all null hypothesis of main factors effects are rejected in favour of alternative hypothesis at significance level α=0.01. It means that each factor influences on the level of communicative noise. The carried out research showed that the most important factor which determines noise propagation is plant cover. The equivalent noise levels were similar in both research periods in the afforestations situated in Złotniki, the national road 11 and Poznań, the Umultowska street. It results from the fact that the dominant species in the analysed afforestations was Pinus sylvestris L. The most significant equivalent level value decrease occurred in the 50m wide belt of the pine stand. The equivalent noise levels were similar in both research periods in the afforestations situated in Złotniki, the national road 11 and Poznań, the Umultowska street. It results from the fact that the dominant species in the analysed afforestations was Pinus sylvestris L. The most significant equivalent level value decrease occurred in the 50m wide belt of the pine stand. The approx. 30m wide pine stand reduces noise propagation both in winter and summer to a degree comparable to the polycarbonated acoustic screen. The broad-leaved shrub-belt in the Sołacki Park decreased the equivalent noise level value (by approx. 5 dB) only in the vegetation season.
first rewind previous Strona / 3 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.